آشنایی با فلامینگو؛ این پرنده زیبای صورتی

فلامینگو که شباهت زیادی به لک لک ها دارد، پرنده‌ای از راسته بال آتشی سانان به شمار می‌آید و به دلیل رنگ پرهای خود شهرت زیادی دارد. فلامینگوها را با نام‌های بال آتشی، مرغ آتشی، مرغ حسینی، سرخاب و غاز سرخ نیز می‌شناسند. فلامینگوها در دریاچه‌های کم‌عمق، باتلاق‌های حرا و جزایر شنی آفریقا، آسیا، اروپا و آمریکا یافت می‌شوند.

 

مشخصات ظاهری فلامینگوها

فلامینگو پرنده‌ای است با پاهای بلند، منقار خمیده و گردن خمیده بلند و بدنی بسیار کشیده که پر و بال‌هایی به رنگ صورتی و سفید دارد. فلامینگوها در حدود ۱۳۰ سانتی‌متر طول دارند و در کنار آب از سایر پرندگان متمایز هستند. فلامینگوها نسبت به فلامینگوهای کوچک جمعیت و پراکندگی بیشتری دارند. نرها و ماده‌های این پرنده شبیه هم هستند، اما پرنده ماده کمی کوچک‌تر است و سفیدی بال و پرش به تدریج به رنگ صورتی و سپس قرمز می‌رود. اندازه فلامینگوهای جوان تقریباً نصف فلامینگوهای بالغ هستند و خاکستری مایل به قهوه‌ای به نظر می‌رسند.

فلامینگوی کوچک با رنگ صورتی‌اش از فلامینگو بالغ متمایز می‌شود. پرهای اولیه و ثانویه سیاه و پاها و منقار به رنگ قرمز هستند. اما نوک منقاری سیاه دارد. هنگام پرواز، پاها و گردن خود را دراز کرده و در امتداد بدن خود قرار می‌دهد و سر خود را کمی پایین نگه می‌دارد.

فلامینگو به آرامی راه می‌رود و در حالی که سر و منقار خود را در آب کم عمق فرو می‌برد، می‌تواند غذا پیدا کند. قد فلامینگوها معمولاً بین ۹۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر است و وزنشان حداکثر به ۳.۵ کیلوگرم می‌رسد.

 

مشخصات پر فلامینگو

پرهای فلامینگو به قدری زیبا و شفاف است که چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. زیرا این پرندگان اصولاً به پر آرایی نیز علاقه زیادی دارند. آن‌ها حدود ۱۵ تا ۳۰ درصد از روز را صرف تمیز کردن پرهای خود می‌کنند. در بدن آن‌ها غدد چربی تولید می‌شود که از طریق منقارشان، چربی را به پرها منتقل می‌کنند تا با پخش آن در تمام بدن، پرهای شفاف و براق‌تری داشته باشند.

 

 

زیستگاه فلامینگوها

فلامینگوها در باتلاق‌های کم عمق ساحلی، تالاب‌هایی از دریاچه‌ها، لجن‌ها و… یافت می‌شوند و در همه قاره‌ها به ‌جز قطب جنوب زندگی می‌کنند. فلامینگوها بین ۱۵ تا ۲۰ سال در طبیعت زندگی می‌کنند. اکثر پرنده شناسان، فلامینگوها را به چهار گونه تقسیم می‌کنند:

• فلامینگوهای بزرگ که در آفریقا، آسیای جنوبی و اروپا و در جنوب آمریکای جنوبی و هند غربی یافت می‌شوند.
• فلامینگوهای کوچک که در دشت‌های بزرگ کنیا و تانگانیکا در آفریقا زندگی می‌کنند.
• فلامینگوهای آندی و جیمس که این دو گونه کمیاب در دریاچه‌های مرتفع رشته کوه‌های آند در آمریکای جنوبی زندگی می‌کنند.

فلامینگوهای وحشی زمانی در جنوب فلوریدا زندگی می‌کردند، اما مردم آن‌ها را به خاطر پرهای زیبایشان از بین بردند.

 

تغذیه فلامینگوها

فلامینگو با منقار منحنی و صاف خود تغذیه می‌کند. این پرنده‌ها هنگام غذا خوردن نفس خود را حبس می‌کنند. همچنین آن‌ها هنگام تغذیه چندین ساعت در روز منقار خود را وارونه نگه می‌دارند. بنابراین آن‌ها می‌توانند غذای خود را هنگام شنا در آب پالایش کنند. بیشتر فلامینگوها از انواع میگوها، پلانکتون، جلبک و موجودات سخت پوست دریاچه‌ها، حلزون و گیاهان آبزی تغذیه می‌کنند.

 

تأثیر تغذیه در رنگ بدن فلامینگو

رنگ بدن فلامینگوها کاملاً سفید است اما قسمتی از بال‌های آن‌ها به رنگ قرمز یا صورتی است. این رنگ قرمز یا صورتی به غذایی که می‌خورند وابسته خواهد بود. در نتیجه اگر فلامینگوها برای مدتی غذاهای غنی از کاروتن نخورند (کاروتن ماده‌ای است که در هویج یافت می‌شود)، رنگ صورتی و قرمز بال‌هایشان از بین می‌رود و خاکستری می‌شوند.

آنزیم‌های موجود در کبد فلامینگوها رنگ‌دانه‌های کاروتنوئیدی وارد شده به بدن آن‌ها را می‌شکنند و از تجزیه این رنگ‌دانه‌ها، مولکول‌هایی به رنگ‌های صورتی و نارنجی تولید می‌شود که روی بال‌ها، منقار و پاهای این پرندگان رسوب می‌کنند. به همین سبب، گروه‌هایی از فلامینگوهایی که از جلبک‌ها تغذیه می‌کنند، معمولاً بسیار پررنگ‌تر از فلامینگوهایی هستند که حیوانات کوچک آبزی را شکار می‌کنند.

اغلب برای فلامینگوهایی که اسیر هستند و در قفس نگهداری می‌شوند، رژیم غذایی خاصی که شامل انواع میگو و مواد افزودنی مانند بتاکاروتن است در نظر می‌گیرند. با این حال اگر رژیم غذایی آن‌ها را تغییر دهیم، این فلامینگوها نارنجی نخواهند بود و رنگ آن‌ها در محدوده سفید تا صورتی کم رنگ متفاوت است.

 

جفت گیری و تخم گذاری فلامینگو

این پرنده‌ها سالی یک بار جفت می‌شود و لانه‌ای از جنس گل برای تخم‌گذاری می‌سازند. اغلب فلامینگوهای ماده در سوراخ لانه  یک تخم می‌گذارند و هر دوی‌شان به نوبت روی تخم می‌خوابند. در صورتی که تخم گذاشته شده از بین نرود و یا نشکند، والدین با همکاری یکدیگر از آن مراقبت کرده و آن را گرم نگه می‌دارند تا جوجه‌های فلامینگو بعد از چند هفته در لانه به دنیا بیایند.

پس از گذشت ۳۰ روز جوجه‌ها با پرهای خاکستری یا سفید به دنیا می‌آیند. پرهای آتشی که به رنگ‌های نارنجی، قرمز و صورتی هستند تا سن سه سالگی در میان پرهای سفید آن‌ها دیده نمی‌شود.

پرنده مادر به مدت ۵ تا ۱۲ روز جوجه تازه متولد شده را با شیری که در جلوی شکم او تشکیل شده و دارای پروتئین و چربی بالایی است تغذیه می‌کند تا قدرت رشد جوجه را تقویت کند. جوجه برای دریافت این ماده مقوی که هیچ شباهتی به شیر مادر ندارد، دهان خود را به منقار مادر می‌چسباند.

جوجه فلامینگو پس از گذشت ۵ روز لانه را ترک می‌کند و به گروه فلامینگوهای جوجه ملحق می‌شوند. اما او به لانه‌ای که در آن به دنیا آمده و توسط والدینش تغذیه می‌شود، باز می‌گردد. اما بعد از دو هفته می‌تواند به تنهایی به دنبال غذا بگردد.

 

 

ویژگی‌های رفتار اجتماعی فلامینگو

این پرندگان در گروه‌های چند هزار نفری زندگی می‌کنند و اغلب در گروه‌های بزرگ چند صد نفری دیده می‌شوند. آن‌ها بیشتر فعالیت‌های خود مانند تغذیه، مهاجرت، لانه سازی و تخم گذاری را گروهی انجام می‌دهند.

فلامینگوها با وجود جثه بزرگشان حیواناتی بسیار ضعیف هستند و به راحتی توسط شکارچیانی مانند شغال، روباه و پرندگان شکاری، شکار می‌شوند؛ به همین دلیل ترجیح می‌دهند در گروه‌های بزرگ زندگی کنند تا در امان بمانند. بودن در گروه‌های بزرگ، خطر شکار شدنشان را کم می‌کند.

 

 

دلیل ایستادن فلامینگوها روی یک پا

محققان نحوه زندگی این پرندگان زیبا (زنده یا مرده) را آزمایش کرده‌اند تا درباره مکانیسم‌های فیزیکی آن‌ها اطلاعات بیشتری کسب کنند و دریابید که داستان پشت این ماجرا چیست. جالب اینجاست که فلامینگوهای مرده‌ای وجود دارند که حتی این پرندگان مرده را می‌توان در حالت ایستاده روی زمین بدون تکیه دادن به جسم یا ایستادن روی اجسام جامد قرار داد. این بدان معنی است که هیچ انرژی یا نیرویی در آن وجود ندارد تا بدن را با انرژی نگه دارد.

مطالعات نشان داده است فلامینگوها از هیچ ماهیچه و عضله فعالی برای خوابیدن به صورت ایستا استفاده نمی‌کنند، در واقع حتی با این حرکت، انرژی خود را برای انجام فعالیت‌های بعدی‌شان ذخیره می‌کنند. این یک مکانیسم غیرفعال است که در پایی که در آن قرار دارد درگیر می‌شود. محققان آن را «مکانیسم ایستادن جاذبه‌ای منفعل» می‌نامند. ایستادن روی یک پا به انرژی و قدرت کمتری نسبت به ایستادن روی هر دو پا نیاز دارد. در زمان استراحت او، انرژی به حداقل می‌رسد.

فلامینگوها توانسته‌اند در طول سال‌ها روی پای خود بایستند، اگرچه دلیل دقیقی که چرا آن‌ها روند کسب این توانایی را طی کردند نامشخص است.

 

سخن پایانی

پرنده فلامینگو به دلیل رنگ پرهایشان بسیار شهرت دارند. این پرنده‌ها به دلیل نوع تغذیه‌ای که دارند، رنگ پرهایشان به این رنگ درآمده است. فلامینگوها به هنگام استراحت بر روی یک پای خود می‌ایستند و با این کار انرژی نیز برای خود ذخیره می‌کنند. این پرنده‌ها به صورت دسته جمعی زندگی می‌کنند و با این کار می‌توانند از دست شکارچیان راحت‌تر بگریزند.