ستاره | سرویس آشپزی – ماش یکی از حبوباتی است که خواص متعددی دارد، اما کاهش کلسترول مضر خون یکی از اصلیترین خواص ماش است. از هزاران سال پیش، ماش به عنوان یکی از حبوبات اصلی شناخته میشود. این گیاه اولین بار در کشور هندوستان شناخته شد. چینیهای باستان از این گیاه برای رفع گرما و سم زدایی بدن استفاده میکردند. امروزه نیز ماش به خاطر ارزش غذایی بالا، در آشپزی استفادههای فراوانی دارد، از غذای کمکی کودک گرفته تا دمپختک با نیمرو و سایر غذاهای خوشمزه!
طرز تهیه آش ماش بدون گوشت
مواد لازم | |
ماش | ۱ پیمانه |
برنج | ۱/۲ پیمانه |
پیاز | ۱ عدد |
سبزی ساطوری (تره، شوید، کمی ترخون و مرزه) | ۵۰۰ گرم |
زردچوبه | ۱ قاشق مرباخوری |
روغن | ۳-۴ قاشق غذاخوری |
نمک و فلفل | به میزان لازم |
دستور تهیه:
- ماش را در ۴-۵ پیمانه آب روی حرارت زیاد قرار دهید تا آب به جوش آید و پوست ماش بترکد.
- سپس ۲-۳ پیمانه آب سرد در قابلمه بریزید تا پوست ماش جدا شده و روی آب بیاید. پوست ماش را با کفگیر گرفته و دور بریزید.
- روغن را در تابه روی حرارت ملایم داغ کنید و پیاز را در آن تفت دهید تا طلایی شود.
- برنج و سبزی را روی ماش بریزید و زردچوبه و نمک و فلفل بزنید.
- پس از ۷-۸ دقیقه حرارت را کم کنید، درب قابلمه را نیمه باز بگذارید و ۶۰-۷۰ دقیقه فرصت دهید تا آش روی حرارت ملایم بپزد.
- در این فاصله گاهی آش را هم بزنید و اگر لازم بود کمی آب جوش اضافه کنید.
- آش را در ظرف سرو بریزید و روی آن را با پیاز داغ تزیین کنید.
طرز تهیه آش ماش با گوشت
این آش را از روی دستور آش ماش بدون گوشت و با همان مواد درست کنید با این تفاوت که:
- ۲۰۰ گرم گوشت دنده یا گردن گوسفند را با یک پیاز چارقاچ متوسط و کمی زردچوبه، بر روی حرارت متوسط بپزید.
- یک ساعت مانده به انتهای پخت گوشت، نمک را به آن اضافه کنید و پس از پختن، آن را بکوبید تا ریش ریش شود.
- گوشت کوبیده را همراه با آب گوشت در ۳۰ دقیقه پایانی، به آش اضافه کرده و هم بزنید.
- فرصت دهید تا آش جا بیفتد و غلیظ شود.
طرز تهیه آش ماش با شلغم و پیاز
این آش را از روی دستور آش ماش بدون گوشت یا با گوشت و با همان مواد درست کنید با این تفاوت که:
- به جای سبزی، ۵۰۰ گرم شلغم پوست گرفته خرد شده و ۱۰-۱۵ عدد پیاز نقلی پوست گرفته را همراه با برنج در آش بریزید.
- مقدار آب را ۱-۲ پیمانه بیشتر در نظر بگیرید و نمک و فلفل و زردچوبه را اندازه کنید.
👩🍳 نکات مهم و اصولی:
- شلغم خوب باید سفت و توپر باشد؛ در غیر این صورت کهنه بوده و نفخ آن زیادتر است.
- پوست شلغم باید براق، شفاف و صاف باشد.
- شلغم باید سنگین و درون آن روشن و شفاف باشد.
- شلغمهای کوچک، شیرینتر و شلغمهای بزرگ خواص بیشتری دارند.
- از آنجایی که شلغم نفاخ و دیر هضم است بهتر است آش شلغم را با مصلح آویشن یا زیره مصرف کنید.
طرز تهیه آش ماش با کلم قمری
این آش را از روی دستور آش ماش بدون گوشت یا با گوشت و با همان مواد درست کنید با این تفاوت که:
- حدود ۷۵۰ گرم کلم قمری پوست گرفته و خرد کرده را همراه با برنج و سبزی در آش بریزید.
- مقدار آب را ۱-۲ پیمانه بیشتر کرده و نمک و فلفل و زردچوبه را میزان کنید.
👩🍳 نکته: در انتخاب کلم قمری دقت کنید که شیرین و بدون ریشه باشد.
طرز تهیه آش ماش گلستان
مواد لازم | |
گوشت چرخ کرده | ۲۵۰ گرم |
پیاز رنده شده | نصف پیمانه |
ماش | ۲۵۰ گرم |
عدس | ۱۰۰ گرم |
پیاز داغ | نصف پیمانه |
برنج | نصف پیمانه |
جعفری و گشنیز خرد شده | ۲۵۰ گرم |
زردچوبه، نمک و فلفل | به مقدار لازم |
دستور تهیه:
- عدس و ماش گلستان را شسته و خیس کنید. سپس بگذارید با آب بپزد.
- گوشت چرخ کرده را با پیاز رنده شده، نمک، فلفل و زردچوبه مخلوط کنید و آن را به صورت کوفته ریز در آورید و کوفتهها را به آش اضافه کنید.
- پیاز داغ را به عدس و ماش پخته اضافه کنید.
- برنج و سبزی خرد شده را هم اضافه کنید و مرتب هم بزنید تا آش ته نگیرد.
- در صورت تمایل میتوانید ۳ تا ۴ عدد شلغم خرد شده هم به این آش اضافه کنید.
- آش را در کاسه بزرگی بریزید و روی آش را با نعناع داغ و پیاز داغ تزئین کنید.
طرز تهیه آش ماش کرمانی
مواد لازم | |
عدس
|
نصف پیمانه |
ماش | ۱ پیمانه |
نخود | ۱/۳ پیمانه |
لوبیا چیتی | ۱/۳ پیمانه |
پیاز | ۲ عدد |
روغن زیتون | به مقدار لازم |
دارچین و زردچوبه | به مقدار لازم |
نمک و فلفل | به مقدار لازم |
دستور تهیه:
- نخود و لوبیا را از چند ساعت قبل خیس کرده و چندین بار آب آن را تعویض کنید.
- حبوبات را به همراه ۴ پیمانه آب در زودپز ریخته و حدود یک ساعت بگذارید بپزد. اگر دوست ندارید عدس ها له شوند، بعد از نیم ساعت از پخت، آن را به دیگر حبوبات اضافه کنید.
- در حین پخت حبوبات، در ظرف دیگری مقداری روغن سرخ کردنی ریخته و پیازهای خرد شده را سرخ کنید.
- بعد از پخت حبوبات و باز کردن در زودپز، ادویه را به همراه روغن زیتون یا هر نوع روغن که ترجیح میدهید به مواد اضافه کرده و پس از ۲، ۳ دقیقه از روی حرارت بردارید.
- آش ماش را در ظرف موردنظر کشیده و با پیاز داغ یا ترشی گل کلم تزئین و سرو کنید.
طرز تهیه آش ماش لری
مواد لازم | |
برنج | نصف پیمانه |
ماش | ۱ پیمانه |
سبزی آش (تره، جعفری، گشنیز، اسفناج) | ۱ و نیم پیمانه خرد شده (تقریبا) |
رب گوجه | ۱ قاشق غذاخوری |
نمک، فلفل، زرچوبه | به میزان لازم |
پیاز داغ | به میزان لازم |
نعناع داغ | به میزان لازم |
دستور تهیه:
- برنج را قبل از شروع به کار خیس دهید.
- ماش را با ۲ قاشق پیاز داغ و نمک و زردچوبه و ۴ لیوان آب داغ میگذاریم بپزد.
- وقتی ماش باز شد و نیم پز شد، برنج خیس خورده را اضافه میکنیم و با درنظر گرفتن اینکه برنج آب می برد، آبش را اندازه میکنیم.
- هر از گاهی هم میزنیم تا برنج ته نگیرد.
- برنج باید خوب باز شود؛ وقتی حسابی نرم شد، سبزی را اضافه میکنیم.
- رب گوجه و نمک و فلفل را در روغن کم، تفت میدهیم و در آش میریزیم.
- ادویه اش را میزان میکنیم و میگذاریم آش جا بیفتد.
- در موقع سرو، روی آش را با کمی کشک، پیاز و نعناع داغ تزیین میکنیم.
- این آش سیر داغ ندارد و طرز تهیه آش ماش یزدی هم بدین صورت است.
اگز از علاقهمندان به پخت انواع غذا با ماش هستید با طرز تهیه شله ماش اصل بروجردی همراه ما باشید.
طرز تهیه آش ماش اصفهانی
مواد لازم | |
ماش | ۱ پیمانه |
جو پرک | نصف پیمانه |
برنج | نصف پیمانه |
پیاز متوسط | ۱ عدد |
سبزی آشی | ۱/۵ پیمانه |
گوشت گوسفندی | ۲۵۰ گرم |
پیاز داغ و نعناع داغ | نصف پیمانه |
کشک | به میزان دلخواه |
نمک ، فلفل سیاه و زردچوبه | به اندازه کافی |
دستور تهیه:
برای تهیه آش ماش مجلسی ابتدا باید به این موضوع اشاره کنیم که اگر میخواهید از جو استفاده کنید ۱ لیوان کفایت میکند و بهتر است جو را در کاسهای از آب بریزیم و ۷ الی ۸ ساعت اجازه بدهیم تا خوب خیس بخورد. در همین حین چندین بار آب آن را تعویض کنید. در ضمن بهترین زمان خیس کردن آن از شب تا صبح است ولی اگر از جو پرک استفاده می کنیم نیاز به خیس خوردن نیست.
ماش را نیز در کاسهای ریخته و روی آن آب بریزید و اجازه دهید تا به مدت ۶ ساعت خیس بخورد و مانند جو چندین مرتبه آب آن را تعویض کنید. در ادامه مراحل زیر را دنبال کنید.
- پیاز را پوست گرفته و بشویید. در ادامه آن را روی تخته آشپزخانه نگینی ریز خرد کنید.
- قابلمهای را روی حرات ملایم قرار داده و پیاز و گوشت را داخل آن قرار دهید. ۶ لیوان آب به مواد اضافه کرده و اجازه دهید تا گوشت به مدت ۱ ساعت خوب مغز پخت شود.
- در قابلمه ای که برای پخت آش ماش تدارک دیدهاید جو را آبکش کرده و داخل آن بریزید. قابلمه را نیز تا نصفه آب کنید. درب قابلمه را گذاشته و احازه دهید روی حرارت ملایم جو یا جوپرک ۱ ساعت بپزد.
- تا زمان پخته شدن گوشت، سبزی آش که شامل گشنیز، تره، جعفری و اسفناج است را پاک کرده و پس از شستن و آبکش شدن سبزیها، آنها را روی تخته آشپزخانه کمی درشت خرد کنید.
- پس از گذشت ۱ ساعت ماش را نیز آبکش کنید و به جو اضافه کنید و اینبار هر دو را با هم ۱ ساعت بپزید تا مغز پخت شوند. (جو را زودتر میریزیم چون دیرتر پخته میشود)دقت کنید که جو و ماش را گه گاه هم بزنید تا ته نگیرد.
- در ادامه برنج را نیز بشویید و به مواد اضافه کنید؛ حدودا ۱۰ دقیقه طول میکشد تا برنج نیز نرم و پخته شود.
- در همین حین گوشت را نیز در کمی روغن و ادویه تفت دهید و به مواد آش اضافه کنید.
- ۱ قاشق غذاخوری نمک نیز روی مواد بریزید و سبزی خرد شده را بلافاصله به قابلمه اضافه کرده و مواد آش را هم بزنید.
- زردچوبه، فلفل و نصف پیاز داغ را داخل آش بریزید. درب قابلمه را نباید بر روی قابلمه بگذارید تا سبزی آش بپزد.
- پس از ۴۵ دقیقه آش ماش ما قوام یافته و کاملا مواد منسجم شده است.
- پس از اینکه آش به خوبی جا افتاد، شعله زیر قابلمه را خاموش کنید، سپس آش را در ظرف مورد نظر ریخته و با پیاز داغ، نعناع داغ و کشک تزئین کنید.
نوش جان…
سخن آخر
در این مقاله با طرز تهیه انواع آش ماش آشنا شدید. غذایی که به علت وجود ماش و سبزیجات مختلف خواص زیادی دارد. حبوبات در برنامه غذایی روزانه، مهمترین منبع تامین پروتئین گیاهی هستند. ماش نیز یکی از حبوباتی است که هر پیمانه از آن تقریبا حاوی ۳/۱۶ گرم پروتئین است و در اکثر جوامع، منبع عمده تامین پروتئین به ویژه برای گیاهخواران محسوب میشود.
مصرف ماش هیچگونه ممنوعیتی ندارد مگر برای افرادی که اسید اوریک بالا دارند یا به بیماری نقرس مبتلا هستند و باید موادغذایی پروتئیندار حاوی پورین گیاهی را به صورت محدود استفاده کنند. البته ترکیبات پورینی در ماش نسبتا کم است و لازم نیست این افراد نیز ماش را از برنامه غذایی خود کاملا حذف کنند؛ بلکه فقط باید مصرف آن را محدود کنند.