آزمایش آشنایی با انواع بارهای الکتریکی علوم هشتم

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – اکثر اجسام از نظر الکتریکی خنثی هستند به این معنی که تعداد بارهای مثبت و منفی آن‌ها برابر است. برای باردار کردن یک جسم باید تعادل بارهای مثبت و منفی را از بین ببریم. برای از بین بردن این تعادل سه روش وجود دارد که شامل اصطکاک، رسانش و القای بار الکتریکی هستند. در این مطلب در مورد آزمایش آشنایی با انواع بارهای الکتریکی صحبت خواهیم کرد.

 

آزمایش آشنایی با انواع بارهای الکتریکی

مواد و وسایل مورد نیاز

دو بادکنک مشابه، پارچهٔ پشمی، نخ، مقداری خرده های کاغذ

روش اجرا

 بادکنکها را باد کنید و با نخ دهانهٔ آنها را ببندید.

 یکی از بادکنک ها را با پارچهٔ پشمی مالش دهید. سپس یک بار پارچه و بار دیگر بادکنک را به خرده های کاغذ نزدیک کنید؛ چه روی می دهد؟

پاسخ: خرده های کاغذ خنثی هستند و بارهای مثبت و منفی آنها برابر است؛ اما بادکنک بار منفی و پارچه پشمی بار مثبت دارد؛ بنابراین با نزدیک کردن آن به خرده های کاغذ، آنها جذب بادکنک و پارچه می شوند.

 

 

 هر دو بادکنک را با پارچهٔ پشمی مالش دهید و بعد آنها را به هم نزدیک کنید. چه اتفاقی می افتد؟

پاسخ: بادکنک ها دارای بار منفی هستند و با نزدیک شدن به یکدیگر همدیگر را دور می کنند.

 

 

 پارچهٔ پشمی را به بادکنک نزدیک کنید. چه اتفاقی می افتد؟ از این آزمایش چه نتیجه ای می گیرید؟

پاسخ: بادکنک ها بار منفی و پارچه پشمی بار مثبت دارد؛ بنابراین نیروهای مثبت و منفی آنها باعث جذب شدن آنها به یکدیگر می شود.

نتیجه گیری کلی:

در اثر مالش بادکنک پلاستیکی با پارچه پشمی بادکنک منفی و پارچه مثبت می شوند. بارهای منفی و مثبت جذب هم و دو بار منفی از هم رانده می شوند. اجسامی که الکترون از دست می دهند مثبت شده و اجسامی که الکترون می گیرند منفی می شوند.  

از کجا بدانیم وقتی یک جسم پلاستیکی مثل بادکنک را به پارچه پشمی می مالیم کدام مثبت و کدام منفی می شود؟

• بعضی مواد مانند شیشه، پارچه پشمی و … زمانی که مالش داده می شوند بار مثبت پیدا می کنند.
• بعضی مواد مانند بادکنک، شانه پلاستیکی، میله پلاستیکی و … زمانی که مالش داده می شوند بار منفی پیدا می کنند.
• نکته مهم = در صورتی باردار خواهد شد که بت غیر همنام مالش داده شود.

 

بیشتر بدانید: چرا اتم در حالت عادی خنثی است؟

 

الکتریسیته ساکن در زندگی روزمره

حتماً تا به حال با پدیده‌‌های بسیاری که ناشی از الکتریسیته ساکن هستند، مواجه شده‌‌اید. به عنوان مثال، هنگامی که لباس‌‌های خود را از خشک‌‌کن بیرون می‌‌آورید، مشاهده می‌‌کنید که بیشتر آن‌‌ها به یکدیگر می‌‌چسبند و حتی بعضی از آن‌‌ها خیلی سخت از هم جدا می‌‌شوند. همچنین، زمانی که لباس پشمی خود را به سرعت از تن در می‌‌آورید، می‌بینید که به موی سر شما می‌‌چسبد و حتی گاهی اوقات صدایی از آن شنیده می‌‌شود. اگر موی خود را در یک روز خشک شانه کنید و سپس شانه را نزدیک باریکه آبی که از شیر آب بیرون می‌‌آید قرار دهید، مشاهده خواهید کرد که جریان آب به سمت شانه منحرف می‌‌شود.

همچنین، اگر این شانه را به چند تکه کاغذ نزدیک کنید، تکه‌‌های کاغذ به سمت شانه کشیده خواهند شد. مثال دیگری که می‌‌توان به آن اشاره کرد، مالش دادن بادکنک روی دیوار و چسبیدن آن به دیوار است. شاید آزاردهنده‌‌ترین اثر الکتریسیته ساکن برای شما دریافت شوکی است که به دلیل دست زدن به دستگیره در یا حتی دوست خود بعد از راه رفتن روی بعضی از فرش‌‌ها ایجاد می‌‌شود.

اینها همه در اثر مالش اجسام به یکدیگر و انتقال الکترون به همدیگر است. این کار باعث مثبت و منفی شدن اجسام و جذب آنها به یکدیگر می شود. در واقع هنگامی كه دو جسم نارسانا بر روی هم مالیده می شوند، به علت اصطكاك و گرمای تولید شده، الكترونهای آن جسمی كه سست ترند از اتمهای خود كنده شده و بر روی جسم دیگر منتقل می شوند. در این حالت در جسمی كه الكترون از دست داده بار مثبت (+) و در جسمی كه الكترون گرفته است، بنا به قانون پایستگی بار الكتریكی، به همان مقدار بار منفی(-) به وجود می آید. مثلاً در صورتی كه یك میله پلاستیكی( یا ابونیتی) را به  پارچه پشمی مالش  دهیم، الكترونها از پارچه به میله پلاستیكی منتقل شده و میله بار منفی و پارچه بار مثبت خالص پیدا می كند. یا اگر به جای میله پلاستیكی از میله  شیشه ای استفاده كنیم، برعكس حالت قبل شیشه بار  مثبت و پارچه بار منفی پیدا می كند.

 

سخن آخر

امیدواریم از این مطلب استفاده لازم را برده باشید. شما می توانید دیگر مبحث علوم هشتم را در آزمایش سوختن قند بدون خاک و با خاک باغچه را نیز در این مطلب دنبال کنید.