نویسنده: حسین بیگی
بروزرسانی: ۲ شهریور ۱۴۰۰
ستاره | سرویس سلامت – شاید از قبل نام بامیه را شنیده باشید و در مورد خورشت بامیه که اتفاقا در زمره غذاهای مورد پسند همه نیست، نیز مطالبی خوانده و یا طرز تهیه آن را در برنامه‌های آشپزی تلویزیون دیده باشید! اما اگر از خواص بامیه و طرز تهیه خورشت آن به صورت ساده آگاه باشید احتمالا به خوردن این گیاه مفید و ارزشمند علاقه‌مند خواهید شد! پس با ما همراه باشید تا شما را با هر آنچه در مورد این گیاه لازم است، آشنا کنیم.
گیاه‌شناسی بامیه
بامیه گیاهی یکساله به ارتفاع ۱ تا ۲ متر با میوه‌ای مخروطی و چند ضلعی، سبز رنگ، کمی تو خالی و به بزرگی یک بند انگشت است. برگ‌های این گیاه مانند گل ختمی پنجه‌ای و سبز تیره، گل‌هایش منفرد و زرد رنگ و قسمت مرکزی گلبرگ‌هایش به سرخی می‌گراید. این گیاه از خانواده پنیرکیان است و موطن اصلی رویش آن، مناطق گرم آسیا و آفریقاست. اما بعدها به دیگر مناطق دنیا نیز رفته و در حال حاضر در اغلب کشورها کشت می‌شود. گیاه بامیه معطر است و عطری شبیه میخک دارد.
آشنایی با همه خواص بامیه
پیش از اشاره به خواص این گیاه خوشمزه بهتر است بدانید که طبع بامیه سرد و تر است و مصلح آن، ادویه‌جات گرم خواهد بود. همچنین به دلیل فیبر بالای موجود در این گیاه، مصرف اندک آن می‌تواند حس سیری را به بدن القا کرده و بدین طریق مانع افزایش وزن شود. با ذکر این توضیحات، در ادامه به معرفی مهمترین خواص بامیه برای سلامتی اشاره خواهیم کرد.
۱. کمک به کاهش قند و چربی خون
فیبر موجود در گیاه بامیه به کلسترول موجود در غذا چسبیده و از جذب شدن آن توسط سلول‌های بدن پیشگیری می‌کند. همچنین بامیه به دلیل دارا بودن مقدار کافی از پتاسیم، برای بیماران مبتلا به فشار خون خوراکی مفیدی محسوب می‌شود. افرادی که دچار چربی خون و فشار خون بالا هستند بهتر است مصرف بامیه را در رژیم غذایی خود قرار دهند.
۲. رفع کم خونی
بامیه سرشار از فولات و آهن است؛ بنابراین مصرف آن برای رفع کم خونی مفید است. مواد مغذی و ویتامین‌های موجود در بامیه به طور کلی باعث افزایش قوای جسمانی بدن می‌گردد. اگر می‌خواهید بدانید که چه غذاهای دیگری نیز برای کم خونی مفید است، مطالعه مقاله خوردن چه غذاهایی برای کم خونی مفید است؟ را از دست ندهید.
۳. تقویت سیستم ایمنی بدن
یکی از خواص بامیه تقویت سیستم ایمنی بدن است. وجود انواع ویتامین‌ها به ویژه ویتامین ث می‌تواند حدود ۳۶ درصد از نیاز روزانه بدن به این ویتامین را تامین کند. ویتامین ث یکی از مواد موثر برای تقویت سیستم ایمنی بدن در برابر عفونت‌ها و… است.
۴. درمان یبوست و کمک به کاهش وزن
فیبر بالای موجود در بامیه باعث شده که یکی از خواص بامیه استفاده از آن در رژیم‌های لاغری و کاهش وزن باشد. همچنین مصرف بامیه نیز همانند سایر سبزیجات به درمان مشکل یبوست در افراد مبتلا کمک می‌کند.
۵. درمان ناراحتی‌‌های گوارشی
مصرف بامیه باعث بهبود اختلال و التهابات گوارشی نظیر زخم و ورم معده، روده تحریک‌پذیر و سایر مشکلات دستگاه گوارش می‌شود. همچنین بامیه دارای خاصیت ضدعفونی کننده است و کرم معده و کرمک را از بین می‌برد.
۶. مفید برای مبتلایان به گواتر
در برگ و ساقه بامیه، مقدار زیادی ید وجود داردِ در نتیجه برای بیماران مبتلا به بیماری گواتر مفید است.
۷. تقویت استخوان‌ها
کلسیم موجود در بامیه برای تقویت استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان مفید است. همچنین یکی دیگر از خواص بامیه پیشگیری از آرتروز و روماتیسم است.
۸. کمک به درمان عفونت‌های مجاری تنفسی
لعاب و مواد لزج در بامیه، سینه‌های خسته و کوفته را نرم و گرفتگی صدا برای آواز خواندن را باز می‌کند.
سایر خواص بامیه عبارتند از:
۹. کاهش خطر ابتلا به نقص لوله عصبی در جنین (مصرف آن تحت نظر پزشک در بارداری توصیه می‌شود.)
۱۰. کنترل آسم
۱۱. جلوگیری از گرما زدگی
۱۲. جلوگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ
۱۳. کنترل چاقی
۱۴. کنترل سطح کلسترول در بدن
۱۵. جلوگیری از بیماری‌های کلیوی
۱۶. منبع خوبی از آنتی اکسیدان
۱۷. حفظ جوانی پوست
۱۸. حجیم سازی مو
۱۹. نرم کننده مو
۲۰. مرطوب کننده پوست سر
۲۱. کنترل و از بین برنده شوره سر
۲۲. خاصیت مدر (ادرار آوری)
۲۳. تنظيم كننده ترشح غدد داخلی
کالری و ارزش غذایی بامیه
مواد اصلی موجود در بامیه فلاونوئید، موسیلاژها، پروتئین‌های بوسیدیک، دیفن‌سین‌ها و تیونین است. بامیه منبع بسیار خوبی برای تامین ویتامین ث، ویتامین آ و تا حدودی منیزیم است. جالب است بدانید ترکیبات موجود در این گیاه و خواص بامیه مانع از اتصال باکتری هلیکوباکترپیلوری به عنوان عامل اصلی زخم معده و اثنی اشعر به مخاط معده و روده می‌شوند و از این رو یکی از مهمترین و شناخته شده ترین خواص بامیه کمک به درمان و ناراحتی های دستگاه گوارش است. با این حال جدول ارزش غذایی با میه به شرح زیر است.
♥ هر ۱۰۰ گرم بامیه دارای ۳۳ کالری است.
| جدول ارزش غذایی بامیه | |
| مواد و محتویات | مقدار در ۱۰۰ گرم |
| چربی | ۰.۱ گرم |
| پروتئین | ۲ گرم |
| کربوهیدرات | ۷.۳ گرم |
| قند | ۱.۲ گرم |
| فیبر | ۳.۲ گرم |
| سدیم | ۸ میلی گرم |
| پتاسیم | ۳۰۳ میلی گرم |
| کلسیم | ۸۱ میلی گرم |
| آهن | ۰.۸ میلی گرم |
| منیزیم | ۵۷ میلی گرم |
| منگنز | ۰.۹۹ میلی گرم |
| روی | ۰.۶ میلی گرم |
| ویتامین ب ۶ | ۰.۲۱ میلی گرم |
| نیاسین | ۱ میلی گرم |
| فولات | ۸۸ میکروگرم |
| ویتامین ث | ۲۱ میلی گرم |
نحوه انتخاب بامیه با کیفیت
۱. بامیه‌هایی با غلاف‌های کوچک‌تر را انتخاب کنید.
۲. انتخاب بامیه‌ها با رنگ سبز روشن
به‌دنبال بامیه‌هایی با رنگ سبز روشن باشید. ممکن است انواع قرمز و قرمز تیره نیز پیدا کنید، اما سبز‌ها استفاده بیشتری در آشپزی دارند.
۳. بدون لکه
هنگام انتخاب بامیه، بامیه‌های بدون لکه را انتخاب‌کنید. این بامیه‌ها تازه‌تر هستند و احتمال فاسد شدن و خرابی آن‌ها کمتر است.
۴. سفتی
به سفتی بامیه اهمیت دهید. اگرچه بامیه‌های کوچک‌تر معمولا ترد هستند، اما نباید خیلی نرم باشند.
روش‌های مصرف بامیه
در ایران بامیه را بیشتر به صورت خوراک بامیه با گوشت تهیه و مصرف می کنند، ولی در دیگر مناطق دنیا آن را به صورت خام و در سالاد نیز استفاده می‌کنند. علاوه بر روش‌های اشاره شده، می‌توانید از آرد خشک شده این گیاه خوشمزه در تهیه انواع سس نیز استفاده کنید. امروزه استفاده از این گیاه به‌صورت مربا، ترشی بامیه، شور و کنسرو نیز رایج شده است. بخش‌های مورد استفاده این گیاه شامل میوه و دانه نرسیده یا سبز آن است.
مضرات بامیه
تاکنون عارضه خاصی برای بامیه گزارش نشده است. البته ذکر این نکته ضروری است که با توجه به طبع سرد بامیه، افراد دارای مزاج سرد بهتر است بامیه را همراه با ادویه‌های گرم نظیر دارچین و زنجبیل مصرف کنند.
جمع بندی
همانگونه که متوجه شدید، مصرف بامیه برای بسیاری از بیماری‌ها نظیر یبوست، کم خونی، جلوگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ و… مفید است. بنابراین قرار دادن آن در برنامه غذایی، انتخاب مناسبی است. در حال حاضر بامیه در تقریبا در تمام فصول در بازار موجود است، ولی در صورتی که مایل باشید می‌توانید آن را از دو طریق خشک کردن بامیه و فریز کردن بامیه، برای مدت طولانی در خانه نگهداری کنید و در هر زمان که قصد کردید آن را آماده و نوش جان کنید.
