نویسنده: ندا علی‌خانی
بروزرسانی: ۱۰ آبان ۱۴۰۲
عصر حاضر، عصر دیجیتال است. دنیایی از ابزارهای هوشمند که وسیله‌ای برای برقراری ارتباط با آن‌سوی مرزها است. در زندگی ماشینی امروز وسایل الکترونیکی و گجت‌های فوق‌العاده‌ای به منظور ساده‌سازی زندگی بشر طراحی و تولید شده‌اند. گوشی‌های هوشمند، رایانه و دیگر دستگاه‌های الکترونیکی که همگی به منظور سرعت بخشیدن به زندگی روزمره در اختیار انسان امروز قرار گرفته‌اند.
باوجود تمام ویژگی‌های مثبت دنیای دیجیتال، استفاده نادرست از چنین ابزاری می‌تواند اثرات نامطلوبی بر روی انسان‌ها، روابط انسانی و سلامت روان آن‌ها به جای بگذارد. به دلیل اهمیت بالای شیوه‌ی صحیح استفاده از ابزار الکترونیکی، در کتاب فارسی پایه هشتم دانش‌آموزان هم تحقیقی با موضوع به کارگیری درست تلفن همراه و رایانه در زندگی روزانه مطرح شده‌است که در این مطلب از ستاره به بررسی این موضوع می‌پردازیم. تا انتهای این نوشته با ما همراه شوید.
نقش تلفن همراه و رایانه در زندگی امروز انسان
آموزش مجازی یکی از شیوه‌های رایج تدریس و آموزش در سال‌های اخیر بوده‌است. دانش‌آموزان، دانشجویان و بسیاری از افراد حوزه‌ی آموزش از این روش تدریس استقبال کرده‌اند. آموزش مجازی تنها به یک تلفن همراه هوشمند و یا یک دستگاه کامپیوتر و اینترنتی پرسرعت نیاز داشته و به راحتی در خانه یا هر محل دیگری انجام‌پذیر است. شاید بتوانیم این اتفاق را یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دنیای دیجیتال معرفی کنیم. دستگاه‌هایی مانند تلفن همراه و رایانه به کمک اینترنت علاوه بر آموزش مجازی، بستر مناسبی برای پاسخ‌گویی به بسیاری از سوالات و تحقیقات درسی دانش‌آموزان و دانشجویان را فراهم کرده‌اند. در گذشته برای یافتن پاسخ یک پرسش نیاز به صرف زمانی طولانی و مطالعه چندین کتاب و منابع مختلف بود. اما امروزه با یک جست‌وجوی اینترنتی در زمانی بسیار کوتاه، می‌توان به دنیایی از محتوای کمک درسی دست یافت.
این موارد در کنار بسیاری از کاربردهای دیگر تکنولوژی در زندگی روزمره منجر به استفاده‌ی طولانی‌مدت از ابزار الکترونیکی شده‌است. ابزاری که اگر شیوه‌ی صحیح به کارگیری آن‌ها را ندانیم، می‌تواند روند عادی زندگی ما را با اختلال مواجه کند.
روش‌های به کارگیری درست تلفن همراه و رایانه در زندگی روزانه
در ادامه نکته‌هایی برای استفاده‌ی صحیح از تلفن همراه و رایانه را که برای کودکان و نوجوانان و همچنین بزرگسالان کاربردی است را برای شما آورده‌ایم:
۱. محدودیت زمانی برای استفاده از ابزار الکترونیکی تعیین کنید
امروزه نرم‌افزارهای متنوعی برای بازی، سرگرمی، آموزش و تعامل با دیگر افراد طراحی شده‌است که به راحتی بر روی گوشی‌های هوشمند و رایانه‌ها نصب می‌شود. چنین برنامه‌هایی به دلیل ویژگی‌های ساختاری جذابی که دارند، هر کاربری را می‌تواند ساعت‌هایی طولانی در دنیای خود غرق کند. اتفاقی که در نهایت منجر به انزوا و دوری از زندگی واقعی انسان‌ها می‌شود. به همین دلیل برای پیش‌گیری از این اتفاق باید به صورت روزانه زمان استفاده از تلفن همراه و رایانه را محدود به ساعات مشخصی نمایید. محدودیت زمانی برای کودکان و نوجوانان مسئله‌ی بسیار مهمی است. زیرا رشد جسمانی و عقلانی بهتر این رده سنی در گرو ارتباطات اجتماعی با هم‌سالان خود و سایر افراد یک جامعه و همچنین انجام بازی و فعالیت‌های جسمانی به صورت گروهی است.
۲. خاموش کردن اعلان‌ها در زمانی مشخص را فراموش نکنید
در ساعاتی که مشغول به انجام کارهایی بدون استفاده از تلفن همراه و رایانه‌ی خود هستید، اعلان‌های نرم‌افزارها را خاموش کنید. مشکل عدم تمرکز یکی از مهم‌ترین مسائلی است که افراد زیادی را با مشکل مواجه کرده‌است. یکی از مهم‌ترین کارهایی که برای بهبود تمرکز خود باید انجام دهید، خاموش کردن اعلان‌های تلفن همراه و رایانه در ساعات مشخصی از روز به ویژه در زمان انجام فعالیت‌های گوناگونی است که نیاز به دقت و تمرکز دارد.
۳. زمانی را به استراحت اختصاص دهید
اگر تلفن همراه و رایانه ابزار کار شما هستند و در طول روز ساعت‌های زیادی را باید از آن‌ها استفاده کنید، بنابراین توصیه می‌شود هر یک ساعت، در حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه‌ای را به استراحت چشم‌ها و جسم خود اختصاص دهید. از پشت میز کار خود بلند شده و حرکات کششی انجام دهید. ضعف در بینایی و دردهایی در ناحیه دست‌ها و کمر از جمله مشکلات رایجی است که افراد پس از استفاده‌ی طولانی‌مدت از تلفن همراه و رایانه آن‌ها را تجربه می‌کنند.
۴. برنامه‌ریزی کنید
گشت‌وگذار بدون هدف در شبکه‌های اجتماعی و نرم‌افزارهای موبایلی تنها منجر به اتلاف وقت فراوان می‌شود. به طوری که زمانی به خود آمده و متوجه می‌شوید تمام روز خود را در این فضاها گذرانده‌اید و هیچ کار مفیدی انجام نداده‌اید. بنابراین برای روز خود برنامه‌ریزی کنید. اگر باید از تلفن همراه یا رایانه استفاده کنید، کارها و فعالیت‌های خود را مشخص کنید. اگر این ابزار برای شما بیشتر جنبه‌ی سرگرمی دارد، بنابراین انجام سایر کارهای روزمره‌ی شما در زندگی باید به گشتن در فضای اینترنت اولویت داشته‌باشد. زمانی از روز را هم بدون استفاده از تلفن همراه، تنها به معاشرت با خانواده و دوستان خود اختصاص دهید. تعاملات اجتماعی در دنیای واقعی نقش موثری در بهبود سلامت روان شما دارد.
۵. به سلامت جسم خود توجه کنید
چاقی و اضافه وزن یکی از رایج‌ترین بیماری‌های دنیای امروز است. بیماری که بسیاری از پزشکان کم‌تحرکی ناشی از زندگی ماشینی را یکی از مهم‌ترین عوامل بروز آن عنوان کرده‌اند. برای پیش‌گیری از بروز بیماری‌های ناشی از اضافه وزن، فعالیت‌های روزانه خود را افزایش دهید. برنامه منظم ورزشی را در برنامه هفتگی خود بگنجانید. وعده‌های غذایی خود را در زمان کار با تلفن همراه و رایانه میل نکنید؛ زیرا ممکن است منجر به پرخوری شده و در درازمدت اضافه وزن را به همراه خواهدداشت. از مصرف تنقلات فراوان و ناسالم در زمان کار خودداری کنید. متاسفانه چاقی در میان کودکان و نوجوانان دنیای امروز بسیار رایج است. علت این امر هم کم‌تحرکی و بازی‌های موبایلی و کامپیوتری است. به یاد داشته‌باشید اضافه وزن دوران کودکی در بسیاری از آن‌ها در زمان بزرگسالی هم درمان‌پذیر نخواهدبود. بنابراین از سنین پایین آن‌ها را وارد فعالیت‌های گروهی و ورزش‌های مختلف کنید. اجازه ندهید تمام وقت خود را به استفاده از ابزار دیجیتال بگذرانند.
سخن پایانی
با وجود کاربردهای مثبت ابزار دیجیتال در دنیای امروز، استفاده‌ی نادرست از آن‌ها تاثیرات منفی فراوانی را بر روی سلامت جسم و روان انسان‌ها دارد. گوشه‌گیری، کاهش روابط و تعاملات اجتماعی، بیماری‌هایی مانند افسردگی، چاقی، دردهای استخوانی و مفاصل، کمبود توجه و تمرکز به ویژه در کودکان و نوجوانان که تاثیر آن در تحصیل آن‌ها نمایان می‌شود و اختلال در رشد آن‌ها همگی از مهم‌ترین نتایج استفاده نادرست از تلفن همراه و رایانه است. بنابراین یادگیری فرهنگ استفاده از این ابزار می‌تواند با کاهش چنین تاثیرات منفی همراه باشد.
