لابد شما نیز وقتی متوجه شدید پنگوئن ها در واقع نوعی پرنده به شمار می‌روند، خیلی شگفت‌زده شدید. این پرندگان بسیار زیبا، دوست داشتنی و جذاب دارای زندگی شگفت‌انگیزی هستند که باعث شده تا دانشمندان، محققین و پژوهشگران بسیاری برای دست یافتن به اسرار زندگی این موجود عجیب روانه‌ی سرزمین‌های بسیار دوردست قطبی یا مناطق گرم استوایی شوند؛ آنها سختی‌ها و مرارت‌های بسیاری را به جان می‌خرند و مدت‌های مدیدی را در کنار این موجودات به‌سر می‌برند تا موفق به کشف برخی از اسرار حیرت‌آور حیات این پرنده‌‌ها شوند.

 

 

شکل ظاهری پنگوئن

پنگوئن‌ها که ظاهری اژدری شکل دارند، از راسته پنگوئن‌سانان و تیره پنگوئنان هستند و از نظر طبقه‌بندی جزء آن دسته از پرندگان قرار می‌گیرند که قادر به پرواز نیستند و «پرندگان بی‌پرواز» نامیده می‌شوند.

 پرندگان بی‌پرواز گروهی از پرندگان هستند که توانایی پرواز را در مسیر تکامل از دست داده‌اند. از گروه‌های پرندگان بی‌پرواز اکنون فقط ۴۰ گونه باقی مانده‌اند که شترمرغ، شترمرغ استرالیایی، کسواری، ریا، کیوی و پنگوئن از معروفترین آنها هستند.

بسیاری از مردم وقتی به پنگوئن‌ها فکر می‌کنند، یک حیوان کوچک سیاه و سفید را تصور می‌کنند، درحالی که این پرندگان دارای اندازه‌های مختلفی بوده و برخی از آن‌ها نیز بسیار رنگارنگ هستند.

نام پنگوئن در واقع از نام حیوانی بسیار شبیه به پنگوئن‌های فعلی گرفته شده که «ماهی گیرک بزرگ» نام داشته است. ماهی گیرک بزرگ که اتفاقا پرواز هم می‌کرده، پرنده‌ای بومی در اقیانوس منجمد شمالی بوده است که نسل آن در قرن نوزدهم منقرض شد. زمانی که ملوان‌ها به اقیانوس منجمد جنوبی رسیدند و پنگوئن‌ها را دیدند، همین نام را به این پرندگان دادند که قادر به پرواز نبودند.

پنگوئن ها پرهای ضد آب براقی دارند که به خشک نگه داشتن پوست آن‌ها کمک می‌کند. این جانوران بیش از سایر اندام‌ها، از پاهای خود برای شنا کمک می گیرند. این پرندگان دارای رنگ های متضاد هستند. شکم آن‌ها به رنگ روشن و سفید بوده، اما قسمت پشتشان سیاه است. این رنگ بندی به آن‌ها  کمک می‌کند تا زمانی که در داخل آب هستند از چشم صید و صیاد پنهان بمانند.

آنها نسبت به اکثر پرندگان دیگر، با تراکم حدود ۷۰ پر در هر اینچ مربع، دارای پرهای بیشتری هستند؛ پرهایشان هر سال به مرور می‌ریزد و پرهای نو روی بدن آن‌ها رشد می‌کند.

 

 

چرا پنگوئن پرواز نمی کند؟

این موضوع که چرا این جانوران نمی‌توانند پرواز کنند، برای چندین دهه ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده بود. بنابراین در این زمینه تحقیقات فراوانی صورت گرفت.

تمام پرندگان بی پرواز، اجدادی پروازگر داشته‌اند اما به دلایل مختلف قابلیت پرواز کردن را در طول زمان از دست داده‌اند. مهمترین دلیل، نبود شکارچیان طبیعی بوده‌ است. بیشتر پرندگان بدون پرواز در جزایری بدون پستانداران شکارچی زندگی می‌کنند و در نتیجه نیازی به حفظ قابلیت پرواز که انرژی زیادی طلب می‌کند، نداشته‌اند. بنابراین به مرور زمان این توانایی را از دست داده‌اند. البته، شترمرغ یک مورد استثنایی است که در کنار انبوه شکارچیان طبیعی زندگی می‌کند و قادر به پرواز نیست. شاید اندازهٔ بزرگ، پاهای نیرومند و سرعت بالا در هنگام فرار از چنگ شکارچیان باعث شده تا از پرواز بی‌نیاز شود.

یک نظریه می‌گوید: پنگوئن‌ها از این رو که شناگران خوبی هستند، نمی‌توانند پرواز کنند، زیرا هیچ پرنده‌ای نمی‌تواند در هر دو زمینه خوب باشد. 

آنها پس از دستیابی به مهارتهای شیرجه با قدرت رانش بال که به آنها اجازه می‌دهد تا اعماق زیاد آب شیرجه رفته و به دنبال غذا بگردند، در عوض پرواز در آسمان، شنا در دریا را انتخاب کرده‌اند.

اما اکنون پژوهش جدیدی نشان داده که که بال پرندگان نمی‌تواند هم برای شنا و هم پرواز مورد استفاده قرار بگیرد!

 

 

همچنین باستان شناسان دریافته‌اند که استخوان‌های این جانداران در طی ۳۶ میلیون سال گذشته افزایش یافته و به همین دلیل قدرت پرواز از آن‌ها سلب شده است وگرنه تا پیش از آن زمان این پرندگان دوست داشتنی نیز پرواز می‌کرده‌اند.

این دانشمندان می‌گویند گونه‌های امروزی نسبت به اجداد خود بسیار سنگین وزن‌تر شده‌اند؛ ضمن این که اجداد آن‌ها دارای استخوان های توخالی و وزن بسیار کمتری بوده‌اند که توانایی پرواز کردن را برای آن‌ها آسان می‌کرده است.

بعلاوه شاید برای شما عجیب باشد که بدانید آنها قادر هستند برای صید تا عمق ۵۶۴ متری شیرجه بروند، اما روی زمین برای راه رفتن سرعت چندانی ندارند یا از سر خوردن روی شکم خود استفاده می‌کنند.

 

چند گونه پنگوئن وجود دارد؟

بر اساس سیستم اطلاعات طبقه بندی یکپارچه (ITIS)، ۱۹ گونه از آنها وجود دارد، اما برخی از کارشناسان ۱۸ گونه را درست می‌دانند و گونه نوزدهم را عضو یکی از گروه‌های ۱۸ گانه می‌دانند، نه به عنوان یک گونه مستقل.

گونه امپراتور، شناخته شده‌ترین گونه این پرندگان است که می‌تواند کلونی‌های زادگاهی حتی تا حدود ۱۰۰۰۰ پرنده را تشکیل دهد. 

سخت‌جان‌ترین گونه

از میان تمام گونه‌های پرندگان، گونه امپراتور می‌تواند در سردترین و بدترین شرایط آب و هوایی زندگی کند که درجه حرارت هوا ممکن است به منفی ۴۰ درجه فارنهایت و سرعت باد نیز ممکن است به حدود ۱۵۰ کیلومتر بر ساعت برسد. دمای نرمال بدن پنگوئن‌ها تقریباً ۳۸ درجه سانتیگراد است.

 

زیستگاه پنگوئن‌ کجاست؟

لابد می‌گویید پاسخ این سؤال بسیار ساده است و همه می‌دانند که این پرندگان بی پرواز، در قطب جنوب و در آب و هوای بسیار سرد زندگی می‌کنند. درواقع می‌توان گفت که این دو مورد جزء افسانه‌هایی است که از گذشته دهان به دهان چرخیده و به یک باور تبدیل شده است. درحالی که این طور نیست و آنها اگرچه بیشتر در نواحی نیم کره‌ی جنوبی زمین زندگی می‌کنند، اما به عنوان مثال گونه گالاپاگوس را حتی در جزایر گرمسیری در نزدیک خط استوا نیز می‌توان را مشاهده کرد. 

تنها گونه امپراتور در زمستان قطب جنوب زندگی می‌کند.

 

 

غذای پنگوئن‌ چیست؟

این پرندگان، گوشتخوار هستند و فقط گوشت می‌خورند. به گزارش Sea World، رژیم غذایی آنها شامل کریل (سخت پوستان ریز)، ماهی مرکب و ماهی‌های دیگر است. برخی از گونه‌های آنها می‌توانند یک تغییر بزرگ در منابع غذایی یک منطقه ایجاد کنند؛ برای مثال، جمعیت گونه آدلی که در حدود ۲ میلیون و ۳۷۰ هزار جفت تخمین زده می‌شوند، می‌توانند در هر سال تا ۱.۵ میلیون تن (۱.۵ میلیارد کیلوگرم) کریل، ۱۱۵ میلیون کیلوگرم انواع ماهی و ۳.۵ میلیون کیلوگرم ماهی مرکب مصرف کنند!

گونه چشم زرد نیز هنگام جستجوی غذا بسیار سرسخت است. به گفته موسسه « Yellow-Eyed Penguin Trust»، این گونه، هر روز تا ۲۰۰ بار در آب فرو می‌رود و برای به دست آوردن صید تا عمق ۱۲۰ متری، شکار خود را تعقیب می‌کند.

جالب است بدانید که این جانوران، دندان ندارند و به جای آن از منقارشان استفاده می کنند تا طعمه را گرفته و نگه دارند. این پرندگان شناگر، تیغ‌هایی روی سقف منقار و روی زبان خود دارند که برای تکه کردن غذا به آن‌ها کمک می کنند.

 

چرا پنگوئن سنگ‌ریزه می‌خورد؟

دانشمندان بر این باورند که آنها به دو دلیل سنگ‌ریزه می خورند:

یکی این که به هضم غذا کمک کند و دوم این که وزن آن‌ها افزایش یابد تا بتوانند به عمق بیشتری فرو روند.

 

 

وضعیت جمعیت پنگوئن ها

این جانوران نیز همچون سایر جانوران دیگر، به دلیل فعالیت‌های غیر اصولی انسان‌ها مانند ماهیگیری تجاری، دفع نفت، جلبک‌ها، گرم شدن هوای کره زمین و عواملی از این قبیل، زیستگاه‌هایشان هر سال کوچکتر و کوچکتر شده و از جمعیت آن‌ها کاسته می‌شود. اگر وضع به همین منوال ادامه یابد دیری نخواهد پایید که نسل این پرندگان نیز منقرض خواهد شد و از این پرندگان جذاب جز عکس و فیلم‌هایی حسرت برانگیز چیزی باقی نخواهد ماند!

بر اساس آمار ارائه شده، تنها در ۲۰ سال گذشته جمعیت گونه راست کاکل در حدود ۷۰ درصد کاهش یافته است. همچنین جمعیت گونه گالاپاگوس نیز از دهه ۱۹۷۰ تاکنون به نصف تقلیل یافته است. بسیاری از دانشمندان بر این باورند که زندگی ۱۳ گونه از ۱۷ گونه‌ی این حیوان، مورد تهدید یا در معرض خطر قرار دارند و برخی در آستانه انقراض هستند.

 

 

پنگوئن‌ها چگونه یکدیگر را پیدا می‌کنند؟

لابد وقتی دیده‌اید که هزاران پنگوئن در یک مکان گرد هم قرار دارند، از خود پرسیده‌اید که این جانوران چگونه جفت یا جوجه‌های خود را پیدا می‌کنند؟

دانشمندان بر این باورند که پنگوئن‌ها به این دلیل که هیچ محل سکونت ثابتی ندارند، باید تنها با  تماس‌های صوتی جوجه‌های خود را پیدا کنند. هر پنگوئن یک صدای متمایز دارد که به او اجازه می دهد تا جفت و جوجه های خود را حتی در بزرگ‌ترین گروه‌ها پیدا کند.

 

واقعیت‌های شگفت‌انگیز درباره‌ پنگوئن‌ها

• پنگوئن‌ها می‌توانند حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه زیر آب شنا کنند و سپس برای تنفس روی آب بیایند.
• پنگوئن‌ها در آب دید بهتری دارند تا در هوا!
• پنگوئن‌ها نیز در هوای گرم برای خنک کردن بدن خود مانند سگ‌ها نفس نفس می‌زنند.
• پنگوئن‌های نر جنتو، به جفت خود سنگ‌ریزه هدیه می‌دهند!
• گونه‌های مختلف پنگوئن نر برای جلب نظر ماده از روش‌های مختلفی استفاده می کنند؛. به عنوان مثال، پنگوئن پادشاه برای جلب توجه آهنگ‌های طولانی می‌خواند.

 

 

• بعضی از پنگوئن‌ها برای ساختن لانه های خود از فضله پرندگان استفاده می‌کنند.
• برخی از پنگوئن‌های ماقبل تاریخ  تقریباً به اندازه قد یک انسان رشد می‌کردند.
• پنگوئن امپراتور نر بالغ نر، در طول دوره تخم گذاری و پرورش جوجه که حدود ۱۱۵ روز طول می‌کشد، غذا نمی‌خورد.
• پنگوئن‌ها می‌توانند آب شور را بنوشند زیرا بدن آن‌ها آن را تصفیه می‌کند.
• یک پنگوین وحشی معمولاً بین ۱۵ تا ۲۰ سال زندگی می کند و حدود ۷۵ درصد از اوقات زندگی خود را در آب می‌گذراند.
• برخی محققان به این نکته اشاره می‌کنند که پنگوئن‌های نر گاهی اوقات به همسر خود خیانت می‌کنند!

 

سخن آخر

امیدواریم از این مطلب استفاده لازم را برده باشید. اگر به دنیای حیوانات علاقمند هستید، پیشنهاد می‌کنیم مطالب «طاووس؛ معرفی ویژگی‌های زیباترین پرنده جهان» و «۱۸ حقیقت شگفت انگیز زندگی دلفین ها!» را نیز در ستاره بخوانید.