نویسنده: رویا سهرابی
بروزرسانی: ۲۵ خرداد ۱۴۰۱
«ای چراغ هر بهانه از تو روشن، از تو روشن… ای که حرفای قشنگت، منو آشتی داده با من… من و گنجشکای خونه، دیدنت عادتمونه… به هوای دیدن تو، پر می‌گیریم از تو لونه» این چند سطر یکی از معروف‌ترین شعرهایی است که اردلان سرافراز برای ترانه «من و گنجشکای خونه» گوگوش سروده است. بیوگرافی اردلان سرفراز، شاعر و ترانهسرای خوش‌ذوق ایرانی را در این مطلب بخوانید.
بیوگرافی اردلان سرفراز
اردلان سرفراز، شاعر و ترانهسرای ایرانی، در تاریخ ۲۴ تیرماه ۱۳۲۹ در شهر داراب استان فارس به دنیا آمده است. او فرزند اول خانواده بود و در خانواده‌ای اهل شعر و ادبیات بزرگ شد. مادرش به اشعار شاعرانی همچون سعدی و نظامی بسیار علاقه‌مند بود و در شعر و شاعری تبحر داشت؛ پدرش هم عاشق فردوسی و شاهنامه‌اش بود.
وی از همان دوران کودکی، اشعاری را به صورت سیاه مشق می‌نوشت، اما عامل اصلی علاقه و انگیزه‌اش را، تشویق معلم انشایش آقای دانشمند، در سال اول دبیرستان می‌داند. او تا زمانی که در داراب بود، اشعارش را برای مطبوعات مختلف می‌فرستاد و آن مطبوعات کم و بیش این اشعار را چاپ می‌کردند.
اردلان سرفراز برای اینکه بتواند دیپلمش را بگیرد، به دبیرستان سلطانی شیراز رفت و در سال ۱۳۴۶، دیپلمش را گرفت. بعد از یکسال پشت کنکور ماندن، سرانجام در سال ۱۳۴۷ در دانشگاه عالی پارس برای تحصیل در رشته روانشناسی پذیرفته شد و به تهران آمد. او برای اینکه بتواند زندگی‌اش را اداره کند با پیشنهاد پسرعموی مادرش حسین سرفراز، به عنوان ترانه سرا با رادیو ایران و ارکستر جوانان شروع به فعالیت کرد. وی یک سال بعد محل کارش را ترک کرد، اما به صورت حرفه‌ای ترانه‌سرایی را ادامه داد.
سال‌های ۱۳۴۹ و ۱۳۵۰، ترانه‌های «شاید بدانی» و «حالا خیلی دیره» را برای عارف سرود که حالا خیلی دیره بسیار مورد توجه و استقبال قرار گرفت.
همکاری‌های هنری
اردلان سرفراز تاکنون با بیش از ۳۰ خواننده و ۱۵ آهنگساز همکاری داشته است. ازجمله خوانندگانی که او برای آنها ترانه‌سرایی کرده است می‌توان ابی، گوگوش، هایده، لیلا فروهر، داریوش، ستار، مهستی، مرجان، شاهرخ، منصور، مازیار، سیاوش قمیشی، شاهرخ، شکیلا و معین را نام برد.
در میان آهنگسازان نیز می‌توان فرید زلاند، سیاوش قمیشی، واروپان، بابک افشار، تورج شعبان خانی، محمد حیدری، منوچهر چشم آذر، حسن شماعی زاده و فریبرز لاچینی را نام برد.
مهاجرت اردلان سرفراز از ایران
او بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷، چند سالی را در ایران زندگی کرد، اما نهایتا در سال ۱۳۶۲ به آلمان مهاجرت کرد. وی در طول زندگی‌اش، در کشورهای مختلفی مانند اتریش، یونان، ترکیه، ایتالیا، آمریکا و…زندگی کرده است و رنج غربت در بسیاری از شعرهایش به چشم می‌خورد.
کتاب‌های اردلان سرفراز
قبل از اینکه اردلان سرفراز ایران را ترک کند، دو کتاب به نام‌های «ریشه تا همیشه» و «سال صفر» نوشت، که شامل حکایت‌ها و داستان‌های هر کدام از اشعارش، می‌شوند. برای اینکه این کتاب‌ها بتوانند در ایران چاپ شوند، لازم بود برخی از قسمت‌هایش حذف شوند.
کتاب دیگر او «به زبان سکوت» نام دارد که در مورد گزیده ترانه‌ها و اشعار افشین سرفراز است؛ این کتاب نیز در ایران چاپ شده است.
شکایت سرفراز از خوانندگان ایرانی
مهرماه سال ۱۳۹۶ بود که آقای اردلان سرفراز از سه خواننده ایرانی، یعنی رضا صادقی، سینا سرلک و علی لهراسبی به دلیل سرقت ادبی و پخش و اجرای ترانه‌های سوغاتی و محتاج که توسط اردلان سروده شده بودند، شکایت کرد. دادگاه بعد از بررسی‌های لازم، هر یک از متهمین را به تحمل دو سال حبس تعزیری محکوم کرد.
اشعار سروده شده اردلان سرفراز برای معین
آهنگ‌هایی از معین که ترانهسرای آنها، اردلان سرافراز بوده است:
- خالق
- پریچهر
- دل سوخته
- ای آنکه
- برای دیدن تو
- پیاله
- عشق من
- زندگی
- حیران
- نیرنگ
- تمنا
- دیگر چه خواهی
- پنجره
اشعار سروده شده اردلان سرفراز برای گوگوش
- مثلث خاطره ها
- مرداب
- غریب آشنا
- دو پنجره
- من و گنجشکای خونه
- جاده
- کویر
- دوراهی
- اون منم
- کولی
- تقدیر
- طلاق
- پرسش
- دریغ
- آنروز فراموشم نمیشه
- بانوی ما
- مرهم
- گمشده
- نیمه گمشده من
- شکایت
- باران
- دلم خواست
- سزاوار
اشعار سرده شده اردلان سرفراز برای ابی
اشعار اردلان سرفراز برای آهنگ‌های ابراهیم حامدی نیز، شامل موارد زیر می‌شود:
- دلتنگی-۱۳۵۱
- شب-۱۳۵۱
- ایران-۱۳۵۳
- سادگی مرا ببخش-۱۳۵۵
- عسل-۱۳۵۶
- راز همیشگی-۱۳۵۶
- برج-۱۳۶۶
- رحم کن-۱۳۶۶
- آبی-۱۳۶۸
- هزار و یک شب-۱۳۶۸
- همدم-۱۳۶۸
- گریز-۱۳۶۹
- دلبر-۱۳۶۹
- خانوم گل-۱۳۶۹
- ستاره دنباله دار-۱۳۷۲
- روزگار-۱۳۷۲
- آرزو-۱۳۷۲
- محتاج-۱۳۷۲
- چه باید کرد-۱۳۷۲
- جواب-۱۳۷۲
- خواب-۱۳۷۳
- بنویس-۱۳۷۳
- منزل به منزل-۱۳۷۳
- اتل متل-۱۳۷۳
- بگو ای یار-۱۳۷۳
- جستجو-۱۳۷۵
- تو را نگاه می‌کنم-۱۳۷۸
سخن پایانی
از بین اشعاری که آقای سرفراز برای خوانندگان مختلف خوانده است، شما کدامیک را بیشتر می‌پسندید؟ چنانچه درباره بیوگرافی اردلان سرفراز نقطه نظر یا دیدگاه خاصی دارید، لطفا آن را در پایین همین مطلب، با ما و دیگر مخاطبان ستاره، در میان بگذارید.
