آزمایش ایجاد بار الکتریکی به روش القا

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – فصل نهم علوم تجربی کلاس هشتم درباره الکتریسیته است. آزمایش ایجاد بار الکتریکی به روش القا یکی از روش‌های به هم زدن تعادل بار مثبت و منفی اجسام و در واقع باردار کردن اجسام است. دو روش دیگر «اصطکاک» و «رسانش» هستند.

 

آزمایش ایجاد بار الکتریکی به روش القا

مواد و وسایل:

• دو کره فلزی یکسان با پایه های نارسانا
• میله پلاستیکی
• پارچه پشمی
• برق نما یا الکتروسکوپ (ابزاری برای تشخیص وجود بار الکتریکی یا تابش‌های یون است. این ابزار بار یک جسم را تشخیص می‌دهد و می‌تواند قطبش جسم باردار را تعیین کند.)

روش اجرا:

۱) دو کره فلزی را مثل شکل الف در تماس با یکدیگر قرار دهید، سپس آنها را با دست لمس کنید تا مطمئن شوید که بار الکتریکی آنها صفر است. (یعنی تعداد بارهای مثبت و منفی آن‌ها برابر است)

 

 

۲) میله‌ی پلاستیکی را با پارچه‌ای پشمی مالش دهید (تا بار آن منفی شود) و مانند شکل ب آن را به کره‌ی A نزدیک کنید.

** از آنجا که بارهای همنام یکدیگر را دفع و بارهای غیرهمنام یکدیگر را جذب می‌کنند، قسمتی از آن گوی که نزدیک به میله با بار منفی است بارهای مثبت تجمع می‌کنند و بارهای منفی بر اثر نیروی دافعه در سمت دیگر گوی دیگر،  جمع می‌شوند.

نکته: بار نه ایجاد می‌شود و نه از بین می‌رود. بلکه به سادگی به شکل الکترون از یک جسم به جسم دیگر منتقل می‌شود.

 

 

۳) بدون حرکت دادن میله پلاستیکی، پایهٔ کرهٔ B را بگیرید و آن را از کرهٔ A دور کنید. (مطابق با شکل پ)

** بارهای مثبت به روی کره A و بارهای منفی روی کره ی B می‌مانند.

 

 

۴) میلهٔ پلاستیکی را مثل شکل ت دور کنید.

** (بارها به صورت متقارن توزیع شدند. کره A بار مثبت کرفته و کره B دارای بار منفی شده است. با دور کردن کره B و سپس با  دور کردن کره A کره های فلزی به روش القا و نزدیک کردن، باردار شدند.)

 

 

۵) برق نما را به روش تماس با میلهٔ پلاستیکی باردار و هر یک از کره ها را به کلاهک آن نزدیک کنید.

** وقتی کره B را به برق نما نزدیک می‌کنیم ورقه ها از هم دور می‌شوند.

از این آزمایش چه نتیجه ای می‌گیرید؟

 

نتیجه آزمایش ایجاد بار الکتریکی به روش القا

در این آزمایش در اثر نزدیک کردن میله پلاستیکی منفی، و اثر نیروی دافعه، الکترون منفی دور شده، یک کره که نزدیک است (کره A) مثبت و کره دور تر (کره B)منفی می‌شود. سپس با دور کردن کره B و بعد با  دور کردن کره A،  کره های فلزی به روش القا ونزدیک کردن، بار‌دار می‌شوند .  

 

بیشتر بخوانید: چرا اتم در حالت عادی خنثی است؟