در این راهنما، در خصوص این که بهترین جنس ظروف برای پخت و پز کدام است نکاتی را مرور کردیم. در انتخاب ظرف مناسب برای آشپزی، هیچ گزینهای جایگزین شناخت دقیق جنسها نمیشود. هر ماده رفتار خاص خودش را دارد و کیفیت نهایی غذا را به شکل محسوس تغییر میدهد.
بهترین و منطقیترین انتخاب برای آشپزخانه شما، جهت پخت و پز کدام است؟ سوالی که احتمالا ذهنتان را درگیر کرده و هر مقاله و راهنما را بررسی میکنید، پاسخی متفاوت برای آن میخوانید. اهمیت جنس ظروف در پختوپز از همان لحظهای که حرارت به غذا میرسد خودش را نشان میدهد. از قابلمه پیرکس تا انواع چدن، گرانیت و… تنوع بسیار است. هر مادهای رفتار مخصوص به خودش را دارد؛ یکی حرارت را خیلی سریع منتقل میکند و دیگری آهستهتر، یکی طعم و بافت غذا را حفظ میکند و دیگری ممکن است مزهای ناخواسته وارد آن کند.
در کنار این ویژگیها، دوام، میزان مصرف انرژی، واکنشپذیری با مواد غذایی اسیدی و حتی سلامت خانواده هم به انتخاب درست ظرف بستگی پیدا میکند. به همین دلیل آشپزهای حرفهای همیشه روی جنس ظرف حساساند، چون کیفیت نهایی غذا در گرو همین انتخاب ساده اما تعیینکننده است. در این بین، ظروف پیرکس بسیار محبوب هستند و چدن هم قیمت مناسبی دارد. در این راهنما، پاسخی دقیق به این سوال که بهترین جنس ظروف برای پخت و پز کدام است، خواهیم داشت.
بهترین جنس ظروف برای پخت و پز کدام است؟
وقتی صحبت از بهترین جنس ظروف برای پختوپز میشود، باید به این نکته توجه کرد که هیچ جنسی برای تمام غذاها و تمام روشهای آشپزی ایدهآل نیست. معیار شما از کیفیت میتواند سرعت پخت، حفظ ارزش غذایی، طعم نهایی، ماندگاری ظرف یا حتی سلامت خانواده باشد. به همین دلیل انتخاب «بهترین» بیشتر به یک ارزیابی دقیق شبیه است تا یک حکم قطعی؛ اما چند جنس وجود دارد که در آشپزخانههای حرفهای و خانگی همیشه جایگاه ویژهای دارند و امتحان خود را پس دادهاند.
استیل ضدزنگ (استنلس استیل)
ظروف استیل ضدزنگ برای آشپزهایی که به دنبال ترکیبی از دوام، پخت یکنواخت و ظاهر حرفهای هستند، یکی از محبوبترین انتخابهاست. این جنس در برابر خطوخش مقاومت بالایی دارد و در تماس با مواد غذایی اسیدی واکنش نشان نمیدهد، به همین دلیل طعم غذاهای حساس مثل خوراکهای گوجهپایه یا غذاهای دریایی را دستکاری نمیکند.
هرچند استیل بهتنهایی انتقال حرارت متوسطی دارد، اما اکثر ظروف حرفهای با هسته آلومینیوم یا مس ساخته میشوند تا پخش حرارت بهصورت کامل انجام شود. این ویژگی باعث میشود هنگام تفت دادن یا سرخ کردن مواد، کنترل دمای قابلمه دقیقتر باشد و احتمال سوختگی یا تهگرفتن کمتر شود.
پیرکس (شیشه مقاوم حرارت)
پیرکس برای کسانی که به شفافیت، پخت یکنواخت و بیاثر بودن ظرف اهمیت میدهند، جایگاه ویژهای دارد. این جنس هیچگونه طعم یا بویی به غذا منتقل نمیکند و در برابر مواد اسیدی کاملاً خنثی است، به همین دلیل برای غذاهای خانوادگی که قرار است مدت طولانی در یخچال بمانند یا دوباره گرم شوند، انتخابی مطمئن به حساب میآید.
پیرکس گرما را آرام و پیوسته پخش میکند و همین ویژگی باعث میشود غذا نسوزد و سطح بیرونی آن بیش از حد برشته نشود. از سوی دیگر، دید مستقیم به مرحله پخت به آشپز اجازه میدهد دقیقتر قوام و تغییر رنگ مواد را زیر نظر بگیرد. این ظروف برای فر، مایکروویو و سرو غذا بسیار کاربردیاند، اما باید توجه داشت که شوک حرارتی ممکن است باعث ترک خوردن یا شکستن آنها شود.
چدن لعابدار
چدن لعابدار نقطه تلاقی سنت و تکنولوژی مدرن است؛ جنسی سنگین، قدرتمند و پایدار که برای پخت آرام و طولانی فوقالعاده عمل میکند. لعاب روی چدن، آن را از زنگزدگی محافظت میکند و باعث میشود با مواد غذایی ترش و اسیدی هیچ برخوردی نداشته باشد. این قابلمهها حرارت را بهطور عمیق و آهسته منتقل میکنند و پس از گرم شدن، آن را مدت زیادی نگه میدارند.
به همین دلیل برای خورشتهای جاافتاده، نانپزی، پخت گوشتهای کمآب و حتی سرو غذا روی میز انتخابی قابلاتکا هستند. سطح لعابدار شستوشوی آسانی دارد، اما وزن زیاد آنها ممکن است برای بعضی افراد چالش ایجاد کند. با وجود این، کیفیت طعم و بافت غذایی که در چدن لعابدار پخته میشود، اغلب با هیچ ظرف دیگری قابلمقایسه نیست.
آلومینیوم آنادایز شده
آلومینیوم بهطور طبیعی رسانای حرارت بسیار خوبی است، اما در حالت خام با غذا واکنش میدهد. فرآیند آنادایزینگ این مشکل را برطرف میکند و سطحی سخت، بیاثر و مقاوم در برابر خطوخش به وجود میآورد. نتیجه، ظرفی سبک، خوشدست و مناسب پخت سریع است؛ مخصوصاً برای غذاهایی که نیاز به کنترل لحظهای حرارت دارند.
آلومینیوم آنادایز شده به سرعت گرم میشود و هنگام سرخکردن یا تفت دادن مواد، انرژی بیهوده هدر نمیرود. بسیاری از آشپزهای خانگی به دلیل وزن کم و تمیزکاری راحت به این جنس علاقه دارند. هرچند این ظروف معمولاً قابلاستفاده در ماشین ظرفشویی نیستند، اما دوام سطح آنادایز بسیار بالاست و بهسادگی آسیب نمیبیند.
مس با پوشش داخلی استیل
ظروف مسی با پوشش داخلی استیل انتخاب کسانی است که به دقیقترین کنترل حرارت اهمیت میدهند. مس فوقالعاده سریع به گرما واکنش نشان میدهد و کوچکترین تغییر شعله را در لحظه به غذا منتقل میکند. این مزیت در تهیه سسهای حساس، دسرهای تکنیکی و غذاهایی که نیاز به دمای ثابت دارند بسیار ارزشمند است. پوشش استیل درونی، ظرف را بیاثر و بهداشتی میکند و طعم فلزی مس را از غذا میگیرد. البته ظروف مسی نسبتاً گران هستند و درخشش خارجی آنها نیازمند مراقبت دورهای است، اما نتیجهای که در آشپزی پیشرفته ارائه میدهند، برای بسیاری از آشپزها ارزش سرمایهگذاری دارد.
سرامیک واقعی
ظروف سرامیک واقعی معمولاً از خاک رس پختهشده با لعاب مقاوم ساخته میشوند و برای کسانی که به طبخ سالم و بدون نیاز به روغن زیاد فکر میکنند، انتخابی آرامبخش و مطمئن است. سرامیک گرما را بهصورت ملایم و همگن منتقل میکند و برای پختهایی که باید لطافت مواد غذایی حفظ شود، عملکرد قابلقبولی دارد.
این جنس در برابر اسیدها مقاوم است و طعم غذا را تغییر نمیدهد. البته نسبت به دیگر مواد شکنندهتر است و نیاز به دقت بیشتری در نگهداری دارد. سرامیک برای خوراکهای کمحرارت، دسرهای خانگی و غذاهای سادهای که به پخت نرم نیاز دارند، تجربهای متفاوت و دلچسب ایجاد میکند.
جمعبندی
در این راهنما، در خصوص این که بهترین جنس ظروف برای پخت و پز کدام است نکاتی را مرور کردیم. در انتخاب ظرف مناسب برای آشپزی، هیچ گزینهای جایگزین شناخت دقیق جنسها نمیشود. هر ماده رفتار خاص خودش را دارد و کیفیت نهایی غذا را به شکل محسوس تغییر میدهد؛ از نحوه پخش حرارت گرفته تا واکنش با مواد اسیدی و حتی میزان سلامتمحوری آن. استیل برای کار روزمره و دوام بالا، چدن برای پختهای طولانی، مس برای کنترل دقیق حرارت، آلومینیوم آنادایز برای سرعت و سبکوزنی، سرامیک برای پخت ملایم و پیرکس برای شفافیت و بیاثر بودن، هرکدام بخشی از نیاز آشپزخانه را پوشش میدهند.
