دهه اول محرم روزهای یکم تا دهم ماه محرم، اولین ماه سال هجری قمری است. در این دهه، شیعیان به مناسبت شهادت امام حسین(ع) و یارانش در واقعه کربلا، سوگواری میکنند. روز نهم تاسوعا و روز دهم عاشورا نامیده شده و در ایران این دو روز تعطیل رسمی هستند.
میرزا جواد ملکی تبریزی در کتاب المراقبات گفته است:
«برای دوستداران خاندان پیامبر(ص) شایسته است که در دهه اول محرم در قلب و ظاهرشان آثار حزن و اندوه هویدا باشد و بعضی از لذتهای حلال را به ویژه در نهم، دهم و یازدهم این ماه ترک کنند، به مانند کسی که داغدار عزیزانش است؛ و در دهه اول محرم هر روز امامشان را با زیارت عاشورا یاد کنند.»
نامگذاری روزهای دهه
هر یک از شب های محرم به نام یکی از شهدا یا شخصیت ها یا وقایعی مرتبط با جریان کربلا نام گذاری شده است. نام گذاری این شب ها با گذشت زمان صورت گرفته و واضع خاصی ندارد. این کار از طرف مداحان و ذاکران اهل بیت و بر اساس جایگاه شهیدان کربلا، نزدیکی هر یک از آنها به نقطه وحدت بخش کربلا یعنی امام حسین(ع) و هم آهنگی شور و التهاب مراسم و روضة آنان با مرکز شورآفرین شب عاشورا صورت گرفته است.
برای عزاداری در شب هفتم محرم میتوانید با متن نوحه شب هفتم محرم ، متن روضه شب هفتم محرم یا با استفاده از عزاداری کنید.
شب هفتم محرم به نام کیست؟
عبدالله بن حسین بن علی مشهور به علیاصغر، فرزند شیرخوار امام حسین(ع) که در واقعه کربلا به شهادت رسید. او عبدالله رضیع نیز خوانده میشود. در کتابهای تاریخی قاتل او را حرملة بن کاهل اسدی نوشتهاند. در بین مردم، بر اساس نقل برخی منابع متأخر، مشهور است که او ششماهه بوده و با تیر سهشعبه شهید شد؛ اما بنا به گفته نویسندگان دانشنامه امام حسین(ع)، در منابع تاریخی و معتبر چیزی در این باره نیامده است.
در زیارت ناحیه مقدسه با عبارت «أَلسَّلامُ عَلَی الرَّضیعِ الصَّغیرِ؛ سلام بر آن شیرخوار کوچک» به او سلام داده شده است. شیعیان به عنوان بابالحوائج به او متوسل میشوند.
مصیبت علی اصغر(ع) برای حسین(ع) جان فرسا بود چنان که گریست و به خداوند عرض کرد: خدایا خودت میان ما و این قوم داوری کن. آنان ما را فرا خواندند تا یاری کنند ولی برای کشتن ما کمر بسته اند. در این لحظه ندایی از آسمان رسید که: ای حسین(ع) در اندیشه اصغر(ع) مباش، هم اکنون دایه ای در بهشت برای شیر دادن به او آماده است.
بدین جهت شب هفتم، شب رضاست؛ حسین (ع) پس از تحمل شهادت همه یاران و جوانانش، کودک شیرخوار خود را به میدان آورد. هنگامی که علی اصغر نیز فدا شد بر قضای الهی گردن نهاد و خطاب به خداوند گفت: ای خدا! چون تو این صحنه ها را می بینی تحمل این مصیبت ها بر من آسان می شود.