نویسنده: مهسا راستگو
بروزرسانی: ۲۰ مهر ۱۴۰۲
همانطور که می‌دانید یکی از مشهورترین و زیباترین جاذبه‌های گردشگری و اماکن تاریخی ایران سی و سه پل یا همان پل الله وردی خان است که در شهر اصفهان قرار دارد.
حقیقت شماره ۳
محکم شدن ملات در تماس با آب
برای ساخت پل از ملات و آجری استفاده شده که در تماس با آب مستحکم تره
سی وسه پل پلی است بر روی زاینده رود اصفهان که ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض دارد . این پل شاهکاری بینظیر از آثار دوره سلطنت شاه عباس اول است، به هزینه و نظارت سردار معروف او الله وردیخان بنا شده است بنابراین به آن پل الله وردیخان نیز می گویند.
سی و سه پل علاوه بر زیبایی مسحور کننده‌اش، به‌عنوان طولانی‌ترین پل روی زاینده‌رود شناخته می‌شود. این اثر در تاریخ ۱۵ دی سال ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۱۱۰ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
پیترو دلاواله سی و سه پل را چنین توصیف می‌کند:
روی این رودخانه پلی وجود دارد که تماما از آجر ساخته‌شده و عرض آن از تمام پل‌های رم بیشتر است و طول آن حداقل سه تا چهار برابر آن پل‌ها است. معماری این پل به‌طرز عجیبی انجام‌گرفته و دو طرف آن طاق‌نماهایی وجود دارد که مردم از زیر و بالای آن عبور می‌کنند.
آنچه بیشتر نظر ایشان را جلب می‌کند، راهروهای پل است که تقریبا هم‌سطح قرار گرفته و زمزمه‌ی آب در طبقه‌ی زیرین پل به‌خصوص در تابستان‌های گرم بسیار خوش‌آیند است.
برای بنای سی و سه پل در کتب مختلف سال های متفاوتی را نوشته اند . در زمان برگزاری جشن گلریزان در حضور شاه عباس در سال ۱۰۱۸ این پل وجود داشته است اما در منابع مختلف سال اتمام کار پل متفاوت است.
مثلا در کتاب عالم آرای عباسی در تاریخ صفویان درباره این پل در وقایع سال ۱۰۱۱ هجری قمری و از زمان تاسیس این سلسله تا مرگ شاه عباس یکم نوشته شده پس این پل در آن زمان وجود داشته است. می توان نتیجه گرفت بر اساس کتاب عالم آرا پل در سال ۱۰۱۱ هجری قمری ساخته شده است .
میرزا حسن خان جابری انصاری در تاریخ اصفهان و رِی در قسمتی از وقایع مربوط به سال ۱۰۰۵ هجری قمری، در توصیفی که از اصفهان آورده به این پل نیز اشاره نموده است و او در وقایع سال ۱۰۰۸ هجری قمری نیز می نویسد:
شاه از هرات به اصفهان آمده و تکمیل طرح عمارات و باغات که هر یک از امراء باغی به نما خود ساخته در حواشی چهار باغ کهنه در چهار باغ بالا.
و در ادامه می گوید:شاه عباس به اصفهان برگشت، اللهوردیخان را فرمود پل زاینده رود را با عمارات دیوانی بساخت.
مراسم‌های تاریخی در سی و سه پل
سی و سه پل در طول تاریخ محلی برای اجتماع شاعران، بزرگان، رجال و سایر مردم و همچنین برگزاری جشن‌ها و مراسم‌های گوناگون بوده است که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- جشن آب پاشان یا آب ریزان: ریختن آب و گلاب روی یک‌دیگر در ۱۳ تیرماه
- مراسم خاج شویان: مراسمی مخصوص ارامنه اصفهان در دوران صفویه
- جشن نوروزی: هفت روز جشن نوروزی در عصر صفوی همراه با چراغانی و گلریزان
جشن نوروز که سه تا هفت شبانه روز ادامه داشت گاهی به فرمان شاه عباس بر سر پل برگزار می شد و مراسم گلریزان صورت میگرفت، و گلهای فراوان در راه شاه و همراهان او ریخته میشد.
در سال ۱۰۱۸ که جشن فروردین مصادف با ماه محرم بود، هفت شبانه روز به فرمان شاه جشن نوروزی گرفتند و بر سر پل گلریزان کردند و مردم اصفهان به خاطر هنرنمایی در چراغان و آئین بندی مبلغ پانصد تومان از مالیات آن سال به دستور شاه بخشیده شد.
