نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 4 خرداد 1401
ستاره | سرویس آشپزی – حمص یا Hummus یکی از پرطرفدارترین و لذیذ‌ترین پیش‌غذاهای “عربی – مدیترانه‌ای” است. این خوراک سالم و خوشمزه که در اغلب رژیم‌های لاغری توصیه می‌شود، در کشورهای غیر عربی در کنار هویج و کرفس به عنوان مزه و در اکثر کشورهای عربی به عنوان سس در کنار غذاهای گوشتی مثل کبه و سالاد نخود و زیتون مدیترانه‌ای سرو می‌شود.
حمص لغتی عربی به معنای نخود و نام کامل این غذا، حمصّ بطحینه می‌باشد. حمص دارای مقادیر زیادی آهن، ویتامین C، فولات، ویتامین B6 و پروتئین است. همچنین این خوراک فیبر بسیار بالایی دارد که برای بهبود عمل‌کرد دستگاه گوارش مفید است. حمص یکی از معروف‌ترین غذاهای گیاهی و مورد علاقه گیاهخواران است.
حمص با نخود
| مواد لازم | |
| نخود پخته یا کنسرو نخود | ۱ لیوان |
| ارده | ۱/۲ لیوان |
| سیر | ۳ حبه |
| آب‌لیمو تازه | ۱/۴ لیوان |
| روغن زیتون | دل‌خواه |
| نمک و فلفل قرمز | به میزان لازم |
نکته: اگر از نخود خام استفاده می‌کنید باید شب قبل نخود را شسته و در آب خیس کنید و تا قبل از شروع به آشپزی، دو یا سه بار آن را خالی کرده و دوباره ظرف را پر از آب کنید. نخود خیس‌شده را بپزید و وقتی نرم شد دست به کار شوید.
طرز تهیه حمص با نخود
- ۲ قاشق غذاخوری از نخود پخته یا کنسرو نخود را همان ابتدای کار برای تزیین کنار بگذارید.
- بقیه نخودها را داخل مخلوط‌کن بریزید و خوب له کنید. برای رقیق‌کردن نخود می‌توانید از مقداری آب نخود یا روغن زیتون استفاده کنید.
- سیر، ارده، نمک و فلفل را به نخود له‌شده اضافه کنید و دوباره مخلوط‌کن را روشن کنید.
- در آخر مقداری آب‌لیموی تازه به آن اضافه کرده و مخلوط کنید.
حمص شما آماده است. برای سرو حمص به روش سنتی، آن را داخل یک بشقاب بریزید و با پشت قاشق، از وسط به سمت لبه‌های ظرف پهن کنید. با همان پشت قاشق دایره‌هایی از مرکز به سمت بیرون بکشید و داخل این گودال را با روغن زیتون پر کنید. نخودهایی که اول کار کنار گذاشته بودید را برای تزیین روی حمص قرار داده و آن را با مقداری پودر پایریکا یا فلفل قرمز تزیین کنید. نوش جان.
با استفاده از نخود، یک نوع غذای گیاهی خوشمزه دیگر یعنی انواع فلافل نیز تهیه می‌شود. فلافل را می‌توان به صورت سرخ‌شده و یا فلافل رژیمی بدون روغن تهیه کرد.
متأسفانه امروزه نخود، این ماده غذایی بسیار مفید و پرانرژی در حال حذف شدن از سفره ایرانیان است و شاهد استفاده کمتر از آن در وعده‌های غذایی هستیم. با افزایش مصرف غذاهای خارجی و فست‌فود در سفره‌های ایرانی، مصرف این ماده غذایی مفید در طول روز و حتی در سال بسیار کمتر از گذشته شده است.
نخود که از خانواده حبوبات محسوب می‌شود دارای املاح، ویتامین و پروتئین‌های متعددی از جمله نشاسته، کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، روغن گیاهی، مس و ویتامین‌هایی مانند ویتامین A، B1, B2 است.
نخود دارای اسیدآمینه‌های مختلف، ویتامین‌ها و موادمعدنی بسیار مفیدی است که می‌توانیم بگوییم نخود نه فقط یک غذا بلکه یک دارو محسوب می‌شود. نخود از زمان‌های بسیار دور مصرف خوراکی و درمانی داشته است. رازی و ابن بیطار کاملا آنچه را که دیسکورید درباره Erebinthos (نخود به یونانی) شرح داده، به نقل‌قول از وی تحت عنوان حمص آورده‌اند و طبق نوشته ابوریحان، اربیوتوس، حمص است که به پارسی نخود می‌نامند.
ترکیبات شیمیایی نخود
دانه نخود دارای لیسین Lycine، سیستین Cystine، تریپتوفان، گالاکتین، ساکاروز، دکستروز و لولز، ماده روغنی، ویتامین‌های A، B1، B2، C، D، E، کاروتنوئیدها، موادمعدنی نظیر مس، آهن، بر، لیتیوم، پتاسیم، فسفر، کلسیم، اسیداگزالیک، اسیدمالیک و اسیداستیک است.
خواص نخود
- نخود تقویت‌کننده قلب بوده و در رفع یبوست‌های حاد و مزمن موثر است.
- نخود عضلات اسکلتی را تقویت می‌کند و به همین دلیل مصرف آن به ورزشکاران توصیه می‌شود.
- نخود دارای خاصیت ضدسرفه و سرماخوردگی است.
- این ماده غذایی سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. بنابراین به افرادی که دارای بیماری‌های خود ایمنی مانند ام‌اس هستند نیز توصیه می‌شود.
- نخود ازبین‌برنده انگل‌های روده، برطرف‌کننده دردسینه و تنگی‌نفس، تقویت‌کننده ریشه مو، درمان زردی، درمان دردهای کلیه و افزایش حافظه است.
- نخود برای درمان پوکی استخوان به دلیل منابع غنی کلسیم بسیار سودمند است. در دوران رشد استخوان‌ها و دندان‌ها مصرف آن توصیه می‌شود.
- همچنین این ماده غذایی چنانچه با عسل ترکیب شود و به صورت یک پماد درست شود، به عنوان التیا‌م‌دهنده زخم‌ها مفید خواهد بود.
خواص آب نخود
- خوردن آب نخود پخته با قدری نمک، بازکننده گرفتگی‌ها، مُدر(ادرار آور) و برای درد سینه و زخم‌های ریه مفید است.
- خوردن آب خیس‌کرده نخود برای کاهش ورم لثه‌ها و تسکین درد دندان مفید است.
خواص روغن نخود
- طبع روغن نخود گرم و خشک و تند و با قدرت نفوذ بالاست. حالت روان و رنگ قهوه‌ای تیره داشته و در دمای ۱۵- درجه منجمد می‌شود.
- روغن نخود مقوی مو است.
- روغن نخود درد دندان و لثه را تسکین می‌دهد.
- روغن نخود موثر در دردهای سرد است.
- آشامیدن آن باعث رفع لک‌های صورت می‌شود.
- مالیدن آن به زیر شکم باعث تقویت نیروی جنسی می‌گردد.
- اگر روغن نخود به کف سر مالیده شود، برخی از انواع سر درد را درمان می‌کند.
مضرات نخود
- نخود برای مثانه و زخم مثانه مضر است از این‌رو باید با خشخاش خورده شود.
- خوردن نخود سبب ایجاد نفخ و گاز می‌کند و دیرهضم است.
- آشامیدن آب پس از خوردن نخود مضر است.
نخود سیاه
- نخود سیاه نوعی نخود است که مصرف آن برای زنان باردار مضر بوده و باعث سقط‌جنین می‌شود.
- شکننده سنگ‌ها و مدر فضولات است و قوی‌تر از نخود سفید می‌باشد.
- قوت تریاقی داشته، جهت استسقا، یرقان انسدادی، انسداد کبد و جذام نافع است.
- ریختن آب آن جهت رفع سردرد، زردی رخسار، خارش و بی‌حسی اندام‌ها، مفاصل و تقویت موثر است.
نینا زارع
عاااااااااااااااالییی
آدنه
سلام دوست عزیز. ممنون از سایت پربار شما. حمص برای گیاهخواران غذایی عالی و کامل است. واقعا مفید بود این مطلبتون. امیدوارم باز هم دستور غذاهای گیاهی خوشمزه رو در سایت خوبتون ببینم و استفاده کنم. شاد باشید.