نویسنده: الهام صالح
بروزرسانی: ۱۸ مهر ۱۴۰۲
پیامبر اکرم، القاب متعددی دارد که «عبد» و «رسول» برخی از آن‌هاست. اما آیا می‌دانید چرا از پیامبر اکرم ابتدا با لقب عبد و سپس با لقب رسول یاد می‌شود در این مطلب، درباره این القاب توضیحاتی را ارائه می‌دهیم.
تحقیق درباره لقب «عبد» و «رسول» پیامبر اکرم
عبد به معنی «بنده» و «بنده خدا» است. به این دلیل که پیامبر در همه مراحل زندگی خویش، خداوند را می‌پرستید و تنها او را عبادت می‌کرد، به ایشان لقب «عبد» داده بودند. حضرت محمد، حتی سال‌ها قبل از اینکه به مقام پیامبری برسند، در غار حرا به عبادت و راز و نیاز با پروردگار یکتا می‌پرداخت و اوقات زیادی در آنجا مشغول عبادت بود.
این لقب، مربوط به سال‌های پیش از رسیدن به بعثت است و در آیات بسیاری از قرآن، از پیامبر با تعبیر «عبد» یاد شده است. این آیات عبارتند از:
- بقره: آیه ۲۳
- انفال: آیه ۴۱
- اسراء: آیه ۱
- کهف: آیه ۱
- فرقان: آیه ۱
- حدید: آیه ۹
- جن: آیه ۱۹
خداوند در آیه ۲۳ سوره بقره از پیامبر به عنوان عبد، یاد کرده است:
«وَ إِنْ کنْتُمْ فِی رَیبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَى عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ…»
و اگر درباره آنچه بر بنده خود [پیامبر] نازل کرده‌ایم شک و تردید دارید، [دست کم] یک سوره همانند آن بیاورید.»
در آیه ۱۹ سوره جن، هم به لقب «عبدالله» اشاره شده:
«وَ أَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ یدْعُوهُ کادُوا یکونُونَ عَلَیهِ لِبَدًا؛
و اینکه هنگامی که بنده خدا [محمد(ص)] به عبادت برمی‌خاست و او را می‌خواند، گروهی پیرامون او به شدت ازدحام می‌کردند!»
در این آیه شریفه تعبیر «عبدالله» درباره پیامبر به کار رفته که به معنای انسانی است که از هر چه غیر خداوند است، رها شده و به بالاترین ارزش‌های انسانی دست یافته است.
همان‌طور که مشخص است، لقب «رسول» نیز، لقبی است که پس از رسیدن به پیامبری به ایشان اعطا شد. رسول، به معنی «فرستاده شده از جانب خداوند» است که پس از به بعثت رسیدن پیامبر اکرم در سن ۴۰ سالگی به وی اعطا شد.
سایر القاب پیامبر
پیامبر اسلام حضرت محمد (ص)، القاب متعددی دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
امین
پیش از بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله، همه مردم او را به عنوان فردی امین و راستگو می‌شناختند چون هرگز انحراف یا گناهی از او مشاهده نکردند. این لقب را عرب قبل از بعثت به او داده بود. عفت رسول اکرم، صداقت او، کمک او به زیر دستان، و مراعات آداب و رسوم نیکوی اجتماعی، مخصوصاً نظافت و امانتداری او، در میان عرب مشهور است.
محمود
محمود، یکی دیگر از القاب حضرت محمد است. به او محمود و محمد گفته‌اند؛ چون همۀ صفات او قابل ستایش است. بر اساس گفته‌های ابن عربی، پیامبر دارای هزار نام است که یکی از آن‌ها محمد است و پیش از او هیچ‌کس محمد نامیده نشده. این نام از عالم ملکوت برای او انتخاب شده چون ملائکه و همه ملت‌ها او را حمد و ستایش می‌کنند.
امی
از القاب دیگر وی «امی» و به معنای «درس نخوانده» است که اشاره دارد به این موضوع که پیامبر پیش از نازل شدن قرآن، نمی‌توانست بخواند و بنویسد. از این موضوع به عنوان معجزه پیامبر نیز یاد می‌کنند.
کریم
لقب «کریم» که از قرآن اخذ شده است، نشان‌دهنده کرامت حضرت محمد است که زبانزد خاص و عام بود.
رحمت
از القاب دیگر پیامبر، «رحمت» است که از قرآن اخذ شده است.
متوکل
پیامبر در امور مختلف به خدا اعتقاد داشت، نه به خود، به همین دلیل هم به او لقلب «متوکل» داده‌اند. از دعاهای پیامبر این بود که: «اَللَّهُمَّ لاَتَکِلْنیِ اِلی نَفْسیِ طَرْفَهَ عَیْنٍ اَبَداً» یعنی: «ای خدا مرا یک آن به خویش نسپار.»
مصطفی
خداوند متعال، پیامبر را از میان عالم هستی برگزیده است، به همین دلیل هم یکی از القاب ایشان، «مصطفی» است. پیغمبر دارای همه صفات کمالیه بود و به همین دلیل هم القاب فراوان داشت.
