اگزما چیست؟ + علت، علائم و راه های درمان اگزما

ستاره | سرویس پزشکی – به التهاب یا آماس پوست اِگْزِما (eczema) یا درماتیت گفته می‌شود. این بیماری می‌تواند منجر به خارش، قرمزی، تورم، پوسته‌ریزی و… بر روی پوست شود و در هر نقطه‌ای از بدن قابل بروز است؛ ولی غالبا این بیماری بر روی آرنج، مچ دست، پشت زانوها و صورت مشاهده می‌شود. اگزما مسری و سرایت کننده نیست، اما در خانواده‌هایی که سابقه اگزما، حساسیت و یا آسم دارند، احتمال ابتلا به اگزما وجود دارد. اگزما انواع مختلفی دارد و به اشکال مختلف بروز می‌کند، بنابراین بسیار مهم است که یک متخصص پوست بسیار حاذق، بیمار را بررسی کند تا معلوم شود آیا مشکل پوستی، نوعی اگزماست یا عارضه دیگری وجود دارد.

 

علائم اگزما چیست؟

• خارش و سوزش پوست
• قرمزی
• تاول و برآمدگی
• تورم
• برجستگی
• پوسته‌پوسته شدن پوست

 

علت اگزما چیست؟

علت اگزما هنوز به طور قطعی مشخص نیست ولی برخی پزشکان بر این باورند که یکی از علل بروز این بیماری ناشی از فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن در پاسخ به عوامل ناشناخته و محرک‌های محیط‌ زیست می‌باشد. علت های دیگر این بیماری می‌تواند موارد زیر باشد:

• تماس با مواد خشن و یا خارش‌زا همچون پشم
• آب و هوا و دمای بیش از حد گرم و یا بیش از حد سرد
• تماس با حیوانات
• استرس
• استعمال دخانیات
• غذاهایی که باعث واکنش‌های حساسیتی می‌شوند مثل گندم، لبنیات، آجیل، شکلات و…
• مواد شیمیایی موجود در صابون و یا مواد شوینده، لوازم آرایشی و…
• عطرها و اسانس‌ها

 

 

انواع اگزما

• التهاب تماسی پوست (درماتیت تماسی)
• اگزما آتوپی (بدون علت)
• اگزما سبورئیک (تورم و قرمزی پوست سر و صورت همراه با شورهٔ زیاد)
• اگزما نومولار
• اگزما اکسفولیاتیوژنرالیزه (اریترودرمی) (تورم و قرمزی شدید پوستِ سرتاسر بدن همراه با پوسته‌ریزی)
• اگزما ناشی از استاز (ماندن خون در رگ‌ها)
• اگزما موضعی ناشی از خاراندن
• اگزما دور دهانی (درماتیت پری‌اورال)
• اگزما پومفولیکس (Pompholyx)

بعضا از دو کلمه درماتیت و اگزما به جای همدیگر استفاده می‌‌شود. ولی معمولاً در مواردی که التهاب علت خارجی داشته باشد از کلمه درماتیت و در مواردی که عامل خارجی وجود نداشته و به اصطلاح بیماری اندوژن باشد از کلمه اگزما استفاده می‌‌شود.

 

شدت و طول بیماری اکزما

براساس شدت و دوره بیماری ضایعات التهابی اگزمایی را به سه گروه اصلی تقسیم بندی می‌کنند.

التهاب اگزمایی حاد: این نوع التهاب با ضایعات قرمز روشن و متورم همراه با دانه‌های آب‌دار و با خارش شدید بروز می‌کند. خاراندن این ضایعات باعث خارش، ترشح سرم از دانه‌‌ها، تشکیل دلمه و افزایش احتمال عفونت ثانویه می‌شود. شروع و استقرار بیماری از چند ساعت تا ۲ الی ۳ روز زمان برده و در صورت عارضه‌دار نشدن چند روز تا چند هفته تداوم یافته و سپس برطرف می‌شود. انواع بیماری‌های اگزمایی که با این مشخصات ظاهر می‌شود عبارتند از: درماتیت تماسی، اگزمای سکه‌ای، پمفولیکس، عفونت‌های قارچی.

التهاب اگزمایی تحت حاد: این حالت با ضایعات پوسته‌دار قرمز با خراش و نمای فلسی شکل پوست و با خارش خفیف تا متوسط و بدون دانه‌‌های آب‌دار مشخص می‌شود. بیماری‌های درماتیت آتوپیک، درماتیت کهنه بچه، اگزمای دور دهان، اگزمای نوک پستان مادران شیرده و… با این نوع التهاب ظاهر می‌شود.

التهاب اگزمایی مزمن: این حالت با افزایش ضخامت پوست، تشدید خطوط پوستی، خراش و ترک‌های پوستی و خارش متوسط تا شدید مشخص می‌شود. بیماری‌هایی که می‌توانند با این حالت ظاهر شوند عبارتند از: پای خشک و ترک‌دار، اگزمای نوک انگشتان تایپیست‌ها

نکته: اگر دچار اگزمای مزمن هستید، لیست مواد غذایی مصرفی خود را برای چند هفته یادداشت و بثوراتی را که ایجاد می‌شود، بررسی کنید و هرگونه رابطه میان رژیم غذایی و شیوع اگزما را در بدن تحت نظر بگیرید.

 

راه های درمان اگزمای پوستی

• عدم تماس پوست با ماده حساسیت‌زا یا محرک
• دوری از گرما و تعریق زیاد
• مصرف آنتی هیستامین‌ها و کورتیکواستروئیدها در درمان التهاب و رفع علائم بسیار مفیدند.
• استفاده از لباس‌های نخی
• عدم تحریک و خاراندان سطح مبتلا به بیماری

 

 

درمان خانگی اگزما

• استفاده از کمپرس سرد برای تسکین خارش، نوشیدن مقدار زیادی آب (این روش بسیار مفید است)
• حمام با آب ولرم که درون وام یک‌ چهارم ‌فنجان جوش شیرین ریخته شده باشد.
• روغن خالص و تصفیه شده شترمرغ دارای خواص ضدالتهابی است و اگزما را درمان می‌کند.
• روغن زیتون را به پوست خود بمالید و پس از چند دقیقه آن را با یک شامپوی ضدآلرژی بشویید تا تاثیر بگذارد.
• سعی به کاهش استرس‌های روزمره زندگی داشته باشید و ب په استراحت کافی بپردازید
• همیشه پوست خود را مرطوب نگه دارید
• سعی کنید هوای منزل را با دستگاه‌های مرطوب کننده، مرطوب نگه دارید.
• روزانه ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بدون هیچ‌گونه کرم و یا محافظی درمعرض نور خورشید قرار بگیرید و مطمئن باشید که این مدت کوتاه هیچ آسیبی به پوست شما نمی‌رساند. به این روش UV درمانی ‌گویند.
• تخم‌مرغ، محصولات لبنی، شکلات، رنگ‌های مصنوعی، طعم‌دهنده‌های و غذاهای فرآوری شده را از زندگی خود حذف کنید.

• نوشیدن چای سبز و چای سفید را به حد معمول در برنامه خود داشته باشید