زیباترین اشعار خواجه عبدالله انصاری؛ عاشقانه و عارفانه

نام اصلی خواجه عبدالله انصاری ابو اسماعیل عبدالله بن ابی منصور محمد بوده که در سال ۳۹۶هجری قمری در هرات زاده شده است. وی که به پیر هرات و پیر انصار و انصاری هروی نیز معروف است، علاوه بر سرودن شعر، رسالات و کتب مشهوری تالیف کرده است که عمده شهرت او نیز به سبب همین تالیفات است. خواجه عبدالله انصاری در سال ۴۸۱ هجری قمری در هرات درگذشت.

از جمله شاعران همزمان او می‌توان به سنایی، خیام، باباطاهر و… اشاره کرد که قبلا در ستاره به بیان زیباترین اشعار خیام، اشعار باباطاهر و… پرداخته‌ایم

از پیر هرات اشعار بسیاری بر جای مانده است که بیشتر آن ها شامل مضامین عرفانی و خداشناسانه است و اشعار مناجات با خدای او بسیار شهرت پیدا کرده است. در ادامه برخی از بهترین اشعار خواجه عبدالله انصاری را گردآوری کرده‌ایم. 

 

 

زیباترین اشعار خواجه عبدالله انصاری

گر درد دهد بما و گر راحت دوست
از دوست هر آن چیز که آید نیکوست 

ما را نبود نظر به خوبی و بدی
مقصود رضای او خشنودی اوست

❀•••✿•••❀

دل درد تو را به جان مداوا نکنند
در عشق تو جان زغم محابا نکنند

ما را وغمت به کس نگوییم اگر
بوی جگر سوخته رسوا نکنند

❀•••✿•••❀

سر سروران بستۀ دام تو
دل دلبران دفتر نام تو

بسا عقل آسوده دل را که کرد
سراسیمه یک قطره از جام تو

❀•••✿•••❀

بنمای رهی که ره نماینده تویی
بگشای دری که درگشاینده تویی

زنگار غمان گرفت دور دل من
بزدای که زنگ دل زداینده تویی

❀•••✿•••❀

یارب ز شراب عشق سرمستم کن
وز عشق خودت نیست کن و هستم کن 

از هرچه بجز عشق خودت تهی دستم کن
یکباره به بند عشق پا بستم کن

 

 

پیشنهاد: مجموعه شعر به نام خدا را نیز می توانید در ستاره بخوانید. 

❀•••✿•••❀

نی از تو حیات جاودان می خواهم
نی عیش و تنعم جهان می خواهم

نی کام دل و راحت جان می خواهم
هر چیز رضای توست آن می خواهم

❀•••✿•••❀

این جهان و آن جهان و هرچه هست
عاشقان را روی معشوق است و بس

گر نباشد قبلۀ عالم مرا
قبلۀ من کوی معشوق است و بس

❀•••✿•••❀

یا رب تو مرا انابتی روزی کن
شایسته خویش طاعتی روزی کن

زان پیش که فارغ شوم از کار جان
اندر دو جهان فراغتی روزی کن

❀•••✿•••❀

دلی به دست آر تا کسی باشی
اگر بر هوای پری، مگسی باشی

واگر بر روی آب روی خسی باشی
دلی به دست آر تا کسی باشی

❀•••✿•••❀

روضۀ روح من رضای تو باد
قبله گاهم در سرای تو باد

سرمۀ دیدۀ جهان بینم
تا بود، گرد خاک پای تو باد

❀•••✿•••❀

مقصود دل و مراد جانی عشق است
سرمایۀ عمر جاودانی عشق است

آن عشق بود کزو بقا یافته خضر‏
یعنی که حیات جاودانی عشق است

 

 

❀•••✿•••❀

ای واقف اسرار ضمیر همه کس
درحالت عجز، دستگیر همه کس

از هر گنهم توبه دِه و عذر پذیر
ای توبه دِه و عذر پذیر همه کس

❀•••✿•••❀

 

رباعیات خواجه عبدالله انصاری

یش ازاین کاین جان عذرآور فرو ماند ز نطق
پیش از این کاین چشم عبرت بین فرو ماند ز کار

توبه پیش آرید و نادم از گنهکاری خویش
چشم گریان، جان لرزان، رو سوی پروردگار

❀•••✿•••❀

گر آب دهی نهال، خود کاشته ای
ورپست کنی بنا خود افراشته ای

من بنده همانم که تو پنداشته ای
از دست میفکنم چو برداشته ای

❀•••✿•••❀

آن دل که طواف کرد گِرد در عشق
هم خسته شود در آخر از خنجر عشق

این نکته نوشته ایم بر دفتر عشق
سر دوست ندارد آن که دارد سر عشق

❀•••✿•••❀

من گریه به خنده در همی پیوندم
پنهان گریم، به آشکارا خندم

ای دوست! گمان مبر که من خرسندم
آگاه نه ای که چون نیازمندم

❀•••✿•••❀

بادا کَرَم تو بر همه پاینده
احسان تو سوی بندگان آینده

بر بندۀ خود گناه را سخت مگیر
ای داور بخشندۀ بخشاینده

❀•••✿•••❀

 

 

تک بیتی های زیبا از خواجه عبدالله انصاری

پیر انصار از شراب شوق خورده جرعه اب
همچو مجنون گرد عالم مست حیران آمده

❀•••✿•••❀

سینه ها بینم ز سوز هجر تو بریان شده
دیده ها بینم ز درد عشق گریان آمده

❀•••✿•••❀

صد هزاران عاشق سر گشته بینم بر امید
در بیابان غمت الله گویان آمده

❀•••✿•••❀

از ز دردت خستگان را بوی درمان آمده
یاد تو مر عاشقان را راحت جان آمده

❀•••✿•••❀

بوی جان آیدم از لب که حدیث تو کنم
شاخ عز رویدم از دل که بلای تو کشم

❀•••✿•••❀

چه کند عرش که او غاشیه من نکشد
چون بدل غاشیه حکم و قضای تو کشم

❀•••✿•••❀

پر آب دو دیده و بس آتش جگرم
بر باد دو دستم و پر از خاک سرم

❀•••✿•••❀

چون از صفت خویشتن اندر گذرم
از عرش همی بخویشتن درنگرم

❀•••✿•••❀

گاهی که به طینت خود افتد نظرم
گویم که من از هر چه در عالم بترم

❀•••✿•••❀

رحلت عاشقان زهر سویی
هست از قصد دل مگر سویش

❀•••✿•••❀

کشته گشتند عاشقان و هنوز
نشنیده است هیچکس بویش

❀•••✿•••❀

در عشق تو چون خطی بنام دل ماست
گویی که همه جهان بکام دل ماست

❀•••✿•••❀

زنجیر معنبر تو دام دل ماست
عنبر ز نسیم او غلام دل ماست

 

 

❀•••✿•••❀

عشقت به هزار باغ خرم ندهم
یکدم غم او بهر دو عالم ندهم

❀•••✿•••❀

مهر تو بمهر خاتم ندهم
وصلت بدم مسیح مریم ندهم

❀•••✿•••❀

همت بلند کردند این هر دو
هر چند نیستند سزاوارت

❀•••✿•••❀

چشمم همی بخواهد دیدارت
گوشم همی بخواهد گفتارت

❀•••✿•••❀

گر تو بر من به تن و جان و دلی حکم کنی
هر سه را رقصکنان پیش هوای تو کشم

❀•••✿•••❀

بیک دم دو صد جان آزاد را
کند بنده یک دانه از دام تو

❀•••✿•••❀

ار دستت ز آتش بود
ما را گل مفرش بود

❀•••✿•••❀

ای خداوندان مال العتبار الاعتبار
ای خداوندان قال الاعتذار الاعتذار

❀•••✿•••❀

روزی که مرا وصل تو در چنگ آید
از حال بهشتیان مرا ننگ آید

❀•••✿•••❀

من که باشم که به تن رخت وفای تو کنم
دیده حمال کنم بار جفای تو کشم

❀•••✿•••❀

گر با دگری قرار گیرد دل من
از جان خودش مباد برخورداری

❀•••✿•••❀

ای مونس دیده با ضمیرم یاری
اندر دل من نشستهٔ بیداری

 

 

❀•••✿•••❀

گر زیب و جمال از این فزون خواهی کرد
یارب چه جگر هاست که خون خواهی کرد

❀•••✿•••❀

روزی که سر از پرده برون خواهی کرد
دانم که زمانه را زبون خواهی کرد

❀•••✿•••❀

تو مشتریان با بضاعت داری
با مشتریان بی بضاعت چونی

❀•••✿•••❀

تو لاله سُرخ لولو مکنونی
من مجنونم تو لیلی مجنونی

❀•••✿•••❀

شد دلم ذرّه وار در هوست
دلم این ذرّ در هوای تو باد

❀•••✿•••❀

گر همه رای تو فنای من است
کار من بر مُراد رای تو باد

❀•••✿•••❀

نام تو شنید بنده دل داد بتو
چون دید رُخ تو دل داد بتو

❀•••✿•••❀

در نسیه آن جهان کجا دل بندد
آن کس که بنقد این جهانیش تویی

❀•••✿•••❀

 

سخن آخر

خواجه عبدالله انصاری اشعار بسیار زیادی دارد که هر کدام از آن‌ها مربوط به مناجات نامه و دفاتر شعر دیگر او هستند. علاوه بر این بسیاری از آثار او شامل نثر است که هر کدام از آن‌ها زیبایی بسیار دلنشینی دارند. آنچه در بالا خواندید تنها بخشی از اشعار خواجه عبدالله انصاری بود. از شما می‌خواهیم اگر شما هم شعری از این شاعر چیره دست خواندید آن را با ما و خوانندگان ستاره در میان بگذارید.