نویسنده: ندا علی‌خانی
بروزرسانی: ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۲
شپش سر یک عارضه پوستی آزاردهنده و مسری است که افراد در سنین مختلف به ویژه کودکان ممکن است به آن دچار شوند. اگرچه این عارضه در ظاهر مانند شوره سر بر روی موها دیده می‌شود اما واقعیت چیز دیگری است. شوره سر درمان ساده‌تری دارد و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. در مقابل، شپش سر به آسانی منتقل می‌شود. برای درمان هم باید روش‌های درمانی متفاوتی را امتحان کرد تا بتوان مشکل را کامل برطرف کرد.
برای درمان شپش سر راه‌های خانگی زیادی وجود دارد؛ از جمله درمان شپش سر با پودر لباسشویی، درمان شپس با سرکه، درمان شپش با اسپند و حتی درمان شپش با نوشابه که تائید علمی ندارد! در میان راهکارهای خانگی، یکی از ساده‌ترین پیشنهادها، درمان شپش با نمک است. نمک توانسته در بعضی افراد تاثیر مثبتی بر مراحل بهبود این عارضه بگذارد. اگر می‌خواهید با چگونگی درمان شپش سر با نمک و دیگر روش‌های از بین بردن این حشرات آشنا شوید، ادامه مطلب را دنبال کنید.
آیا درمان شپش با نمک امکان‌پذیر است؟
استفاده از نمک و آب نمک یکی از روش‌های شناخته شده درمان شپش سر است. اما نکته مهم نوع نمکی است که انتخاب می‌کنید؛ در میان انواع نمک، نمک خوراکی کمترین تاثیر را در از بین بردن شپش و تخمک‌های آن دارد. اما نمک دریا و نمک اپسوم (نمک حمام) را می‌توانید برای درمان این عارضه استفاده کنید. نمک اسپوم نسبت به نمک‌های دیگر تاثیر بیشتری بر بهبودی دارد. این نمک باعث از بین رفتن آب بدن شپش‌ها شده و بعد از چند بار استفاده منجر به نابودی آن‌ها می‌شود.
❌ هشدار: در زمان استفاده از آب نمک مراقب باشید محلول وارد چشمان شما نشود زیرا باعث آسیب به چشم می‌شود.
از سوی دیگر شپش در بعضی افراد باعث ایجاد زخم‌هایی بر روی پوست سر افراد می‌شود. اگر برای درمان شپش سر از نمک استفاده می‌کنید باید مراقب باشید که آب نمک باعث تشدید زخم‌ها نشود. در بعضی منابع آورده شده که شنا در دریا هم می‌تواند باعث کم شدن شپش سر شود. با این وجود آب نمک را نمی‌توان به عنوان یک درمان قطعی برای از بین بردن این حشرات دانست.
آیا ترکیب آب نمک و سرکه شپش سر را درمان می‌کند؟
اگرچه در برخی منابع به تاثیر مثبت استفاده از آب نمک و سرکه بر روی درمان شپش سر اشاره شده اما مطالعه‌ای انجام شده در سال ۲۰۰۴ نشان می‌دهد که سرکه تاثیر قابل توجهی در از بین بردن این حشرات ندارد.
در میان انواع روش‌های درمان خانگی برای شپش سر، وازلین عملکرد موثری دارد. البته در نظر داشته‌باشید که پاک کردن وازلین از روی موها و پوست سر کار ساده‌ای نیست و بهتر است به دنبال روش‌های درمانی دیگری باشید.
بهترین روش‌های درمان شپش سر کدام است؟
برای درمان شپش سر روش‌های مختلفی توصیه شده‌است. بعضی از درمان‌ها نیاز به استفاده از محلول‌های شیمیایی و نسخه پزشک دارد. اما درمان‌های خانگی موثری هم برای شپش سر پیشنهاد می‌شود که در ادامه مطلب آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
۱. مرطوب کردن موها
در این روش اگر موهایی به رنگ تیره دارید، ابتدا آن‌ها را به یک نرم‌کننده سفید رنگ آغشته کنید. رنگ سفید ممکن است باعث نمایان شدن شپشهای قهوه‌ای و سیاه بر روی ساقه مو شود. سپس موهای سر را دسته‌بندی کنید و هر قسمت را با یک شانه ضد شپش که می‌توانید از داروخانه تهیه کنید، به خوبی شانه کنید. این روش کمی زمان‌بر بوده و باید شانه زدن را چندین دفعه تکرار کنید تا شپش‌ها به طور کامل از بین بروند. در انتها موهای خود را بشویید.
۲. روغن درمانی
یکی از روش‌های مناسب برای درمان شپش سر استفاده از روغن‌های مخصوص برای مو است. این روغن‌ها علاوه بر درمان برای تقویت مو هم کاربرد دارند. روغن‌هایی که برای این عارضه استفاده می‌شوند، عبارتند از:
- روغن درخت چای
- روغن اسطوخودوس
- روغن گیاه چریش (neem oil)
- روغن گل میخک
- روغن اکالیپتوس
- روغن دانه انیسون
- روغن برگ دارچین
- روغن آویشن قرمز
- روغن نعناع فلفلی
- روغن جوز هندی
- روغن زیتون
در این روش برای جلوگیری از سوختن موها، یکی از روغن‌های پیشنهادی را انتخاب کنید. ۱۵-۲۰ قطره از آن را با ۵۰ گرم روغن زیتون یا ۱۰۰ گرم الکل مالشی ترکیب کنید و بر روی مو و پوست سر ماساژ دهید.
این ترکیب باید ۱۲ ساعت بر روی مو بماند. سپس موها را با شانه ضد شپش شانه کنید و با شامپو بشویید. یک تا دو بار در هفته این کار را انجام دهید. اگر از الکل برای این ترکیب استفاده می‌کنید بهتر است بیش از ۲ ساعت بر روی مو نماند؛ زیرا الکل باعث خشکی مو می‌شود.
۳. خفه کردن شپش‌ها
بعضی از روغن‌ها مانند روغن زیتون، روغن نارگیل و روغن بادام مانعی برای تنفس شپش‌ها هستند. در نتیجه می‌توان برای خفه کردن و نابودیشان استفاده کرد. علاوه بر این روغن‌ها، برخی اعتقاد دارند که سس مایونز نیز گزینه خوبی برای خفه کردن شپش‌ها است و می‌توان درمان شپش با سس مایونز را نیز امتحان کرد.
در هر صورت برای خفه کردن شپش‌ها با هر یک از این روغن‌ها، ابتدا موهای فرد مبتلا به شپش را دسته‌بندی کنید. یکی از روغن‌ها را انتخاب کرده و هر قسمت از مو را با آن پوشش دهید و مو را با شانه ضد شپش شانه کنید. سپس موها را با شامپو بشویید. بعد از اتمام کار باید حوله و لباس‌هایی که در آن محل قرار گرفته را حتما شسته و شانه را در محلول حاوی سفیدکننده بگذارید تا ضدعفونی شود.
۴. محلول‌های حاوی Nix و Rid
یکی از درمان‌های مؤثر و بدون نسخه برای از بین بردن شپش سر، استفاده از لوسیون و محلول‌هایی است که حاوی حشره‌کشی بسیار قوی برای نابودی شپش‌ها هستند. این لوسیون‌ها حاوی موادی به نام Nix و Rid بوده که بر روی سیستم عصبی شپش‌ها تاثیر می‌گذارند و می‌توانند باعث نابودی آن‌ها شوند. البته این درمان هم ممکن است در بعضی افراد موثر واقع نشود زیرا برخی شپش‌ها به این مواد مقاوم هستند.
داروهای مؤثر برای درمان شپش سر
گاهی اوقات شپشهای موجود بر روی مو و پوست سر با روش‌های خانگی مانند درمان شپش با نمک یا درمان با محلول و روغن درمانی از بین نرفته و نسبت به این روش‌ها مقاوم می‌شوند. در نتیجه برای پیگیری درمان باید به پزشک و متخصصان پوست و مو مراجعه کرد. پزشکان معمولا داروهای بسیار قوی برای درمان شپش سر تجویز می‌کنند که حاوی موادی مانند اسپینوزاد، آیورمکتین، بنزیل الکل و مالاتیون است. این داروها که عموما به شکل محلول و لوسیون به فروش می‌رسند باید زیر نظر پزشک استفاده شوند تا برای فرد مبتلا عوارض جانبی نداشته‌باشند.
جمع‌بندی
اگر خودتان یا فرزندتان به شپش سر مبتلا شده‌اید، باید به سرعت به دنبال درمان آن باشید. این حشره انگلی با تخمک‌گذاری به راحتی گسترش پیدا کرده و می‌تواند به دیگر افراد خانواده هم منتقل شود. درمان شپش با نمک را می‌توان به عنوان روشی تقریبا مؤثر برای نابودی این حشرات در نظر داشت به شرطی که از نمک دریا یا نمک اسپوم استفاده شود. بعد از درمان کامل باید تمامی لباس‌ها، وسایل، تخت و بالش‌هایی که در تماس با فرد مبتلا بوده را به دقت شست‌وشو دهید.
