درخت یکی از مهمترین عناصر حیات در طبیعت است. موجودی زنده و سودمند که نبودش زندگی را برای ما سخت خواهد کرد. گذشتگان بیشتر از انسانهای حال قدر درخت را دانسته و از آن در ضرب المثلهای خود استفاده میکردند. ضرب المثلهایی که در بیشتر موارد به فواید درخت اشاره دارد. در ادامه شما را با مجموعهای از انواع ضرب المثل درباره درخت، این حیات بخش آفرینش آشنا خواهیم کرد.
انواع ضرب المثل درباره درخت
۱. سیب پای درختش میافتد
معنی: ماهیت و شخصیت هر کس نشان دهنده خانواده و اصالت اوست و از آنجا سرچشمه می گیرد.
۲. کرم از درخت است
معنی: اشکال و ایراد از خود شخص است که باعث به وجود آمدن مشکل یا آزار و مزاحمت می شود.
۳. درختی را که در غیر فصل بار بدهد، باید از ریشه درآورد
معنی: این ضرب المثل اشاره به کسی دارد که لطف و محبت بیموقع انجام میدهد.
۴. درخت تو گر بار دانش بگیرد
به زیر آوری چرخ نیلوفری را
ناصر خسرو قبادیانی
معنی: مفهوم کلی این ضرب المثل آن است که با علم و دانش میتوان دنیا را تحت فرمان گرفت قدرت یافت و پیشرفت کرد.
۵. درخت هر چه بارش بیشتر میشود، سرش فروتر می آید
معنی: سر فرو آمدن کنایه از تواضع داشتن است؛ یعنی انسانی که بار علمی او زیاد میشود، تواضع و فروتنیاش بیشتر میشود
۶. نه سایه دارم و نه بر بیفکنندم و سزاست
اگر نه بر درخت تر کسی تبر نمی زند
هوشنگ ابتهاج
معنی: من مانند درختی هستم که نه سایه دارم و نه میوه و ثمری پس شایسته است مرا ریشه کن کنند. چراکه هیچ کس درخت سرسبز را نابود نمیکند. در مصرع دوم شاعر به این نکته اشاره میکند که کسی با درخت سرسبز کاری نداشته و درختان بیبار هستند که مورد هجوم تبرها قرار میگیرند.
۷. مثل بید لرزیدن
معنی: کنایه از ترسیدن زیاد.
۸. درخت گردکان به این بزرگی
درخت خربزه الله اکبر!
معنی: زمانی که بخواهند از نامناسببودن مقایسهای حرف بزنند از این ضرب المثل استفاده میکنند.
۹. درخت پربار، سنگ میخورد!
معنی: این ضرب المثل می گوید که وقتی موفق هستی و به کمال رسیدهای تازه کسانی از راه می رسند تا سد راه تو شوند و به تو آسیب برسانند
۱۰. درخت کاهلی، بارش گرسنگی است!
معنی: کسی که تنبلی و سستی را پیشه کند در آینده به چیزی نخواهد رسید.
۱۱. درخت کج جز به آتش راست نمی شه!
معنی: این ضرب المثل از این بیت برگرفته شده است:
چوب تر را چنان كهخواهی پیچ
نشود خشك جز به آتش راست
- اطفال اگر در كوچكی تربیت نشوند چون بزرگ شدند دیگر تربیت نپذیرند، همچنان كه نهال و چوب تر را میتوان به هر سوی گرایش داد ولی شاخه كلفت درخت و چوب خشك را كاری نمیتوان كرد.
- اگر ریشه و ذات کسی درست نباشد نمیتوان آن را به زور اصلاح کرد.
۱۲. عالم بیعمل همچون درخت بیثمر است.
معنی: عالمی که از علمش سود و منفعتی به خود و دیگران نرساند مانند درختی است بی میوه که هیچ خیری برای دیگران ندارد.
۱۳. میوه را بخور و راجع به درخت سوال مکن.
معنی: اگر هدیه یا نعمتی از دیگران به شما میرسد به دنبال جزئیات و چگونگی رسیدن آن نباشید.
۱۴. اگر چه در كنار جنگل زندگی میكنی ولی قدر چوب را بدان
معنی: این ضرب المثل یک ضرب المثل چینی است و به این معنی است که قدر دان نعمتهای اطرافمان باشیم. اگر اطرافمان پر از انسانهای خوب و نیکوست بی توجه از آنها رد نشویم. قدردان آنها باشیم تا در روزهای سختی دستگیرمان شوند.
تک بیتی با مضمون درخت
درخت اگر متحرک شدی ز جای به جای
نه جور اره کشیدی و نه جفای تبر!
انوری
🌳🌲🌳
اگر برگ و بری داری ز خود بفشان که پیوسته
تبر پیوند اینجا با درخت (نهال) بارور دارد
کلیم کاشانی
🌳🌲🌳
جانت را دانش نگه دارد ز دوزخ همچنانک
بر نگه دارد درختان را ز آتش و ز تبر
ناصر خسرو
از اینکه با مجموعه ضرب المثل درباره درخت و اهمیت آن همراه ما بودید بسیار سپاسگزاریم. آیا میتوانید ضرب المثلهای دیگری غیر از آنچه که در این متن اشاره شد برای درخت بیان کنید؟ لطفا نظرات و پیشنهادات خود را در انتهای همین مطلب با ما به اشتراک گذارید.