بازنویسی و معنی گنج حکمت سه مرکب زندگی با آرایه های ادبی و پیام کلی

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – تذکرةالاولیاء کتابی عرفانی نوشته عطار نیشابوری است که در آن احوال و حکایاتی از عارفان و مشایخ بزرگ تصوف نقل شده است. در صفحه ۶۹ فارسی دوازدهم قسمت گنج حکمت، حکایتی از ابراهیم ادهم نقل شده که از این کتاب انتخاب شده است. معنی حکایت سه مرکب زندگی را به زبان ساده امروزی با آرایه ها، معنی کلمات و پیام درس بخوانید. 

شما می‌توانید معنی حکایت مردان واقعی را نیز که حکایتی برگزیده از کتاب تذکره الاولیا است در ستاره بخوانید. 

 

 

گنج حکمت سه مرکب زندگی از تذکرة الاولیا

نقل است که از او [ابراهیم ادهم] پرسیدند که روزگار چگونه می‌گذرانی؟ گفت: «سه مَرکب دارم؛ بازبسته؛

چون نعمتی پدید آید، بر مَرکب شُکر نشینم و پیش او بازشوم

و، چون بلایی پدید آید، بر مَرکب صبر نشینم و پیش بازروم

و، چون طاعتی پیدا گردد، بر مَرکب اخلاص نشینم و پیش روم.»

 

بازنویسی و معنی حکایت سه مرکب زندگی

حکایتی هست که می‌گوید: روزی از ابراهیم ادهم عارف بزرگ پرسیدند چگونه گذران زندگی می‌کنی؟ پاسخ داد: سه اسب دارم که پیوسته بر آن ها سوار می‌شوم (و اینگونه زندگی می‌کنم)؛ یکی اسب شکرگزاری از خداوند است که وقتی نعمتی به من ارزانی می‌دارد بر آن سوار می‌شوم و به جلو می‌روم.(روزم را با شکرگزاری می‌گذرانم)، یکی اسب صبر است که وقتی اتفاق بدی می‌افتد و بلا و مصیبتی پیش می‌آید بر آن سوار می‌شوم و پیش می‌روم. (در مواقع بلا صبر پیشه می‌کنم و با صبوری روزگار می‌گذرانم.) اسب سوم اسب خلوص و یکرنگی و دوری از ظاهرسازی است که در مواقع فرمانبرداری از دستورات خداوند و عبادت کردن بر آن سوار می‌شوم و جلو می‌روم. (تظاهر به عبادت و بندگی نمی‌کنم بلکه خالصانه و از ته قلب از دستورات پروردگار اطاعت می‌کنم و خدا را عبادت می‌کنم.)

 

معنی کلمات:

نقل است: آورده اند / ابراهیم ادهم: از عارفان بزرگ و مشهور قرن یکم اهل بلخ/ می‌گذرانی: سپری می‌کنی / روزگار گذراندن: زندگی کردن/ مَرکب: اسب، آنچه بر آن سوار شوند / بازبسته: وابسته، پیوسته و مرتبط (به‌هم) / پدید آید: پدید شود /  بازشوم: بازروم / بازروم: می روم / طاعت: فرمانبرداری، بندگی خداوند/ اخلاص: خلوص و یکرنگی (متضاد: ریا، ظاهرنمایی)/ پیش: جلو 

 

آرایه های ادبی:

مَرکب شُکر: اضافه تشبیهی / مَرکب صبر: اضافه تشبیهی / طاعت: / مَرکب اخلاص: اضافه تشبیهی/ پدید آید، پیدا گردد: مترادف (هم‌معنی)/ باز شوم و بازروم: سجع/ نعمت، طاعت: سجع

 

مفهوم و پیام کلی حکایت:

سه اصل مهم در همه ی مراحل زندگی یک مسلمان: شکرگزاری به هنگام اتفاقات خوب (به جای مغرور شدن و فریب دنیا را خوردن)، صبوری کردن موقع مصیبت (به جای بی تابی یا واکنش های حقیرانه) و خلوص و پرهیز از ریاکاری در اطاعت از دستورات الهی (به جای تظهر و ریاکاری در عبادت خداوند) است.