نویسنده: نسرین شجاعی
بروزرسانی: 23 مرداد 1401
پلنگ جانوری از گروه گربه‌سانان است. آنها نسبت به دیگر گربه‌سانانی مانند ببر، جگوار و شیر جثه بدنی کوچک‌تری دارند. این گربه‌سان‌ها عضو مؤثری از حیات‌وحش به‌حساب می‌آیند. اگر مشتاق دانستن اطلاعات بیشتری از این حیوان هستید، در این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات جالبی را در اختیار شما بگذاریم!
پلنگ چه خصوصیات ظاهری دارد؟
این حیوان نسبت به دیگر گربه‌سانان، بدنی کشیده، پاهایی کوتاه و جمجمه‌ای بزرگ دارد و نرهای این گونه جانوری، سنگین‌تر و بزرگ‌تر از ماده‌ها هستند.
ارتفاع نوع نر تا شانه آن، ۶۰ تا ۷۰ سانتی‌متر و ارتفاع ماده‌ها ۵۷ تا ۶۳ سانتی‌متر است. طول بدن متوسط این گربه‌سان‌ها از سر تا دم، ۹۰ تا ۱۹۶ سانتی‌متر و طول دم آنها ۶۶ تا ۱۰۲ سانتی‌متر است. وزن متوسط نر ۳۷ تا ۹۰ کیلوگرم و وزن ماده‌ها ۲۸ تا ۶۰ کیلوگرم است. بیشترین وزن ثبت‌شده این گربه‌سان که در جنوب آفریقا کشف شده، حدود ۹۶ کیلوگرم و اندازه آن ۲۶۲ سانتی‌متر بوده است.
موفقیت این‌گونه در حیات‌وحش، به قابلیت‌های شکارگری فرصت‌طلبانه، انطباق‌پذیری با زیستگاه‌های مختلف، دویدن با سرعت ۵۸ کیلومتر در ساعت، توانایی بی‌نظیرش در بالا رفتن از درخت، حتی همراه لاشه بزرگی که با خود حمل می‌کند و همچنین توانایی در حرکت پنهانی، مربوط می‌شود. این گربه‌سان قادر است سرعت خود را به ۶۰ کیلومتر در ساعت نیز افزایش دهد. او می‌تواند سه متر به حالت عمودی و شش متر به‌صورت افقی بپرد که بسیار حیرت‌انگیز و البته خطرناک است.
شکار و تغذیه پلنگ چگونه است؟
این گربه‌سان معمولاً از هر جانوری که بتواند شکارش کند، تغذیه می‌کند. از حشراتی چون ملخ و سوسک گرفته تا بزرگ‌ترین پستانداران در طعمه‌های این حیوان قرار دارند و وقتی شکار پیدا نکنند، لاشه خواری می‌کنند.
این گربه‌سان‌ها عمدتاً گوشت‌خوار هستند. قسمت قابل توجهی از رژیم غذایی این پستاندار از راه شکار انواع گوسفندان وحشی، بز کوهی، گوزن، آهو و گراز تأمین می‌شود. گاهی نیز به شکارهای کوچک‌تری مانند خرگوش، موش و شغال و روباه و انواع پرندگان و خزندگان می‌پردازد. بیشتر تحرک این حیوانات در شب است؛ آنها معمولاً از غروب آفتاب تا هنگام طلوع فعال هستند.
زیستگاه پلنگ کجاست؟
در حال حاضر در دنیا فقط ۸ زیرگونه از این گربه‌سان‌ها باقی‌مانده است. گونه‌های باقی‌مانده نیز در خطر انقراض هستند.
- گونه اول و پرشمارترین گونه، مربوط به نوع آفریقایی است.
- دومین زیرگونه پرجمعیت مربوط به نوع هندی است. این‌گونه در کشورهای هند، بنگلادش، نپال، بوتان و بخش‌هایی از پاکستان زندگی می‌کنند.
- سومین زیر گروه نوع عربی است و در عربستان زندگی می‌کند. گروه‌های کم‌جمعیت‌تر مانند پلنگ ایرانی در قفقاز و ایران و همچنین گونه جاوه، گونه سریلانکایی، گونه شمال چینی و گونه آمور که در روسیه، کره و شمال شرقی چین زندگی می‌کنند، هستند.
حیات‌وحش ایران با ۱۱۶۳ نوع جانور مهره‌دار، جزء بیست کشور اول دارای تنوع جانوری در جهان است. پلنگ ایرانی از مهم‌ترین گنجینه‌های ارزشمند حیات‌وحش ایران محسوب می‌شود. این‌گونه در سراسر کشور از رشته‌کوه البرز و رشته‌کوه زاگرس تا کرانه‌های خلیج‌فارس و دریای عمان پراکنده است.
تولید مثل پلنگ چگونه است؟
این حیوان تمام عمر خود را تنها زندگی می‌کند و تنها زمانی که به جفت‌گیری نیاز دارد، در کنار جفت خود قرار می‌گیرد. این گربه‌سان در هیچ شرایطی قلمرو خود را با هم‌جنس خود شریک نمی‌شود. گاهی قلمرو نوع ماده درون قلمرو پلنگ نر جای دارد، اما قلمرو دو نوع نر، حتی در مساحت کم هم با هم مشترک نمی‌شود.
زمان بارداری او سه ماه است و در هر بارداری دو یا سه بچه به دنیا می‌آورد. توله‌ها بعد از چهار ماه از شیر گرفته می‌شوند. توله او در ابتدای تولد، کور است و بینایی ندارد و بعد از چند روز الی چند هفته قدرت بینایی پیدا می‌کند. توله‌ها در سه‌ماهگی، برای شکار از مادر خود پیروی می‌کنند. در یک‌سالگی، توله‌ها قادرند از پس زندگی خود برآیند، اما همچنان تا ۱۸ الی ۲۴ ماه در کنار مادر می‌مانند. طول عمر معمولی این حیوان در طبیعت، ۱۲ تا ۱۷ سال است. هرچند مسن‌ترین این گربه‌سان از نوع ماده بوده که در هنگام مرگ ۲۴ سال و ۲ ماه و ۱۳ روز عمر داشت.
تفاوت یوزپلنگ و پلنگ در چیست؟
در مقایسه ظاهری بین این حیوان و یوزپلنگ باید بگوییم خال‌های یوزپلنگ‌ها گردتر و تو پر است. این درواقع تنها تفاوت ظاهری این دو حیوان نیست. یکی از نشانه‌های شناخت یوزپلنگ خطی است که روی صورت یوزپلنگ‌هاست که به آن خط اشک گفته می‌شود. یوزپلنگ‌ها به نسبت این گربه‌سان‌ها، بدنی کشیده‌تر و ورزیده‌تر دارند. این ویژگی به آنها کمک می‌کند تا با سرعت بیشتری بدوند.
یوزپلنگ به شکل قابل‌توجهی از این حیوان لاغرتر است. یوزپلنگ چشمان کهربایی‌رنگی دارد؛ درحالی‌که چشم‌های این گربه‌سان، آبی یا سبز روشن است. این حیوانات در مقایسه با یوزپلنگ‌ها، عضلانی‌تر و به‌مراتب قوی‌تری هستند؛ اما یوزپلنگ نسبت به این جانور، سرعت بیشتری دارد. در مبارزه بین این دو، یوزپلنگ شانسی برای برتری مقابل پلنگ (چه نر و چه ماده) ندارد.
پلنگ و جگوار چه تفاوت‌هایی دارند؟
این دو گربه‌سان از نظر قد و بلندی، مشابه هم دیگر هستند. فقط جگوار در قسمت شانه‌ها، چند سانتی‌متر بلندتر است. جگوار وزن بیشتری دارد. وزن یک جگوار نر می‌تواند به ۱۲۰ کیلوگرم هم برسد؛ درحالی‌که نوع نر ۸۰ کیلوگرم وزن دارد.
اگرچه جگوارها رژیم غذایی متنوعی دارند، ولی به‌اندازه پلنگ، همه‌چیزخوار نیستند. رژیم غذایی جگوارها به‌طورمعمول به سمت خزندگان مانند لاک‌پشت‌ها، کایمن‌ها و مارها متمایل است. به دلیل زیستگاه‌های متفاوت این دو گربه‌سان در جهان، احتمال روبرو شدن این گربه‌سان و جگوار صفر است، اما به دلیل قدرت فک فوق‌العاده جگوار و بررسی همه جوانب، برنده این نبرد جگوار خواهد بود.
فرق بین پلنگ و ببر در چیست؟
در مقایسه ببر و این گربه‌سان باید بگوییم که پلنگ از گربه‌سانان کوچک است، اما ببر بزرگ‌ترین گربه‌سان محسوب می‌شود. این گربه‌سان رنگ قهوه‌ای مایل به زرد دارند و روی بدنشان نقطه‌های سیاه وجود دارد درحالی‌که ببرها دارای نقاط یا خطوط نارنجی با خط‌های سیاه هستند.
این گربه‌سان در صحرای کبیر آفریقا و آسیای جنوبی زندگی می‌کنند، درحالی‌که ببرها بومی شرق و جنوب آسیا هستند. ببرها فقط در جنگل زندگی می‌کنند، اما این گربه‌سان‌ها علاوه بر جنگل در چمنزار، کوه‌ها و صحرا نیز می‌توانند زندگی کنند. آنها معمولاً نسبت به ببرها بیشتر به انسان حمله می‌کنند و خطر انقراض کمتری دارند.
سخن آخر
در این مطلب در مورد یکی از حیوانات زیبا و قدرتمند حیات‌وحش با شما سخن گفتیم. این گربه‌سان‌ها علاوه بر قدرت بی‌نظیری که باعث می‌شود خطر حمله آنها شمار بسیاری از حیوانات را تهدید کند، توانایی عجیبی در بالا رفتن از درخت، پریدن و شنا کردن دارند.
شما نیز اگر اطلاعات مستندی در مورد این حیوان دارید، در پایین همین مطلب با ما در میان بگذارید.
