نویسنده: مهدی درخشان
بروزرسانی: ۷ تیر ۱۴۰۱
اگر بخواهیم در مورد میمونها صحبت کنیم، باید به زمان‌های قدیم سفر کنیم. حدود ۵۰ میلیون سال پیش بوده که اجداد آنها به وجود آمدند. آنها در طی زمان قابلیت حرکت روی درختان و ارتفاع را پیدا کردند و آرام آرام توانستند همه چیز را به شکل سه بعدی و رنگی ببینند. بسیاری از محققان، این موجودات را جد مشترک بین انسان‌ها و میمونها می‌دانند.
تا این‌جا کمی در مورد تاریخچه و سرگذشت این موجودات صحبت کردیم، اما در ادامه می‌خواهیم آنها را بهتر بشناسیم. قطعاً همه ما حتی برای یکبار، نام این حیوان را شنیده‌ایم، اما چقدر در مورد ویژگی‌ها ظاهری، زیستگاه و رفتارهای آنها می‌دانیم؟
اطلاعات زیستی در مورد میمون ها
بسیاری از ما دوست داریم در مورد حیوانات مختلف مطالعه کرده و اطلاعاتی در مورد حیات‌وحش به دست آوریم. اما در مسیر آشنایی با حیات‌وحش، با طیف گسترده‌ای از حیوانات مختلف روبرو خواهید شد که بهترین راه برای تشخیص تمایز بین آنها، مشخصات ظاهری خواهد بود.
در ادامه این مقاله سعی داریم به همین موضوع بپردازیم و مروری کوتاه بر مشخصه‌های زیستی میمونها داشته باشیم.
مشخصات ظاهری
هنگامی که صحبت از مشخصات ظاهری میمونها می‌شود، می‌توانیم در مورد گونه‌هایی با طول بدن ۱۲ سانتی‌متر یا گونه‌های با طول بدن ۱ متری حرف بزنیم. وزن کوچک‌ترین عضو این خانواده، تنها ۱۰۰ گرم و وزن بزرگترین عضو آنها به ۳۶ کیلوگرم هم می‌رسد.
آنها اطراف خود را به شکل رنگی می‌بینند و چشم‌هایشان در جلوی سرشان قرار دارد. حالت صورت در میان گونه‌های مختلف، تفاوت زیادی دارد، اما به طور کلی این جانوران پوزه‌های کوتاهی دارند.
زیستگاه
آنها یکی از حیوانات پرجمعیت زمین هستند و در کشورهای مختلفی می‌توانید آنها را مشاهده کنید. زیست‌بوم مورد علاقه این حیوان باید دارای درختان و پوشش گیاهی خوبی باشد و از این رو می‌توان جنگل‌های آمازون و جنگل‌های آفریقا را بهترین مکان برای آنها دانست.
این حیوان در کشورهای هند، چین، اندونزی، مالزی، کشورهای آمریکای شمالی و حتی ایران دیده شده‌اند. از این موضوع می‌توان نتیجه گرفت که آنها قابلیت سازگاری خوبی با محیط زندگی خود دارند و به واسطه زندگی روی درختان، توانسته‌اند در طول سالیان دراز، از خطرات زیادی دور باشند.
طول عمر
شاید کمی عجیب به نظر برسد، اما این حیوان، گر در زیستگاه خود شرایط تغذیه خوبی داشته باشد و توسط دشمنان شکار نشود، طول عمری حدود ۴۰ سال خواهند داشت.
غذای میمون
اجداد این حیوان گیاهخوار بوده‌اند و این روش تغذیه همچنان در بین آنها وجود دارد. غذای مورد علاقه آنها ریشه و برگ گیاهان، قارچ‌ها، میوه‌ها، سبزیجات یا صمغ درختان است. البته برخی از گونه‌ها از حشرات، تخم‌پرندگان، قورباغه یا خزندگان هم تغذیه می‌کنند، اما عمده بخش رژیم غذایی‌شان را گیاهان تشکیل می‌دهند.
در میان آنها، گونه‌هایی وجود دارند که از نظر هوش، کمی تکامل یافته‌اند و می‌توانند برای تهیه غذا از روش‌های جالبی استفاده کنند؛ به عنوان مثال، برای دسترسی به مغز برخی از دانه‌ها، آنها با استفاده از دو سنگ می‌شکنند. هر چند این کار از نظر انسان‌ها چندان مورد خاصی نیست، اما برای حیوانات یک جهش و فرگشت به حساب می‌آید.
تولید مثل میمون
تولید مثل در میمونها، یک فرآیند پیچیده و طولانی مدت است. این پروسه با مقاربت جنسی جفت نر و ماده آغاز می‌شود. جفت ماده باید برای حدود ۸ ماه جنین را حمل کند و پس از متولد شدن، نوزاد تا سن ۲ ماهگی، بسیار آسیب‌پذیر و در خطر خواهد بود.
آنها در سن ۱۰ تا ۱۳ سالگی به بلوغ می‌رسند و تولید مثلشان هر ۵ سال یکبار اتفاق می‌افتد؛ این بازه زمانی برای این است که نوع ماده زمان کافی برای بزرگ کردن و پرورش فرزند قبلی خود داشته باشد. پس از به بلوغ رسیدن، جفت ماده می‌تواند برای ۲ سال جفتگیری داشته باشد، اما باردار نشود.
نوزاد متولد شده تا ۵ سال اول زندگی، کاملاً به مادر خود وابسته است و از شیر او تغذیه می‌کند. پس از آن نیز ارتباط بین مادر و فرزند تا انتهای عمرشان ادامه خواهد داشت.
انواع میمون
تا امروز گونه‌های بسیار متفاوتی از میمونها شناسایی شده‌اند که در نقاط مختلف زمین پراکنده شده‌اند. در ادامه این مطلب ۵ نوع از مشهورترین آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
مارموست کوتوله
نام دیگر این حیوان، میمون بند انگشتی است. مارموست کوتوله کوچک‌ترین عضو این خانواده است که طول بندنش از ۱۳ سانتی‌متر تجاوز نمی‌کند. این گونه در جنگل‌های آمازون زندگی کرده و از صمغ درختان و حشرات کوچک تغذیه می‌کند.
وروت
زیستگاه این گونه در کوهستان‌های شرق آفریقا بوده و به طور کامل گیاهخوار است. این حیوان صورتی سیاه رنگ و پوستی به رنگ زیتونی دارد.
کاپوچین
کاپوچین یکی از گونه‌های باهوش در میان میمون‌هاست که می‌توان از ابزارهایی برای دسترسی به دانه‌های مغزدار استفاده کند. آنها بومی آمریکایی جنوبی هستند و می‌تواند حدود ۲۵ سال عمر کند.
مندریل
نام دیگر این حیوان، شاه بابون است و بزرگترین عضو خانواده میمون‌هاست. این گونه زندگی در گروه را ترجیح می‌دهد و ساکن جنگل‌های بارانی آفریقاست. ظاهر این گونه بسیار از کونه‌های دیگر متفاوت است و از ریشه گیاهان، قارچ‌ها و حشرات تغذیه می‌کند.
میمون دماغ دراز
این گونه یکی از گونه‌های جانوری در حال انقراض جهان است. بزرگترین مشخصه آنها بینی بزرگ‌شان است و حدود ۲۰ کیلوگرم وزن دارند. زیستگاه اصلی این گونه در جزیره بورئنو و جنوب شرق آسیاست.
حیواناتی که با میمونها اشتباه گرفته می‌شوند!
همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، گونه‌های مختلفی از این حیوان تا به امروز شناسایی شده‌اند که از نظر ظاهری تفاوت‌های زیادی با هم دارند. آنها، هم خانواده‌هایی دارند که شاید از نظر ظاهری شباهت‌هایی داشته باشند، اما به عنوان گونه‌هایی کاملاً متفاوت شناخته می‌شوند.
بسیاری از افراد این حیوانات را به اشتباه میمون می‌نامند، اما فرق میمون و شامپانزه، فرق میمون و بوزینه یا فرق گوریل با میمون در چیست؟ باید اشاره کنیم که آنها هم از نظر ظاهری و هم از نظر زیستگاه و نوع تغذیه کاملاً با هم متفاوت هستند. در ادامه تفاوت میمونها را به شامپانزه، بوزینه و گوریل، بررسی خواهیم کرد.
شامپانزه
شامپانزه بر خلاف میمون، دم ندارد و از نظر جثه بسیار بزرگ‌تر از همه انواع آن‌هاست. این حیوانات بسیار باهوش هستند و تا حد زیاد توانایی یادگیری از انسان را دارند. شامپانزه از نظر فیزیک بدنی بسیار به انسان‌ها نزدیک بوده و روی هر یک از پاها، یک انگشت شصت دارد.
بوزینه
تفاوت چندانی میان میمونها و بوزینه‌ها وجود ندارد و حتی برخی از منابع، هر دو آنها را از یک خانواده می‌دانند. یکی از تفاوت‌های آنها در پوزه بزرگ بوزینه‌هاست که تا حد امکان تشخیص آنها را فراهم کرده است.
گوریل
این حیوان به عنوان بزرگترین پستاندار زمین نیز شناخته می‌شود. گوریل‌ها وزنی بین ۶۸ تا ۱۸۱ کیلوگرم دارند و از نظر جثه بسیار بزرگ‌تر از میمونها خواهند بود. دست‌های این حیوان بلندتر از پاهایش است و به کمک آنها می‌تواند به شکل چهار دست و پا حرکت کند. موهای بدن این حیوان عموماً به رنگ خاکستری، قهوه‌ای تیره یا سیاه است.
پاسخ به سوالات متدوال در مورد میمون ها
۱. آیا میمون حیوان وحشی است؟
به طور کلی خیر، اما در موارد زیادی مشاهده شده که به دلیل گسترش شهرها، با انسان‌ها مواجه شده و گاهی به آنها حمله کرده‌اند.
۲. آیا میمون پستاندار است؟
بله، اجداد آنها اولین پستاندارانی بودند که روی زمین زندگی کرده‌اند.
۳. میمون گیاهخوار است یا گوشتخوار؟
به طور کلی می‌توان آنها را گیاهخوار دانست، اما در برخی موارد از حشرات، خزندگان و تخم پرندگان هم تغذیه می‌کنند.
۴. کدام حس میمون قوی است؟
مهم‌ترین حس در بین آنها، حس لامسه است که باعث شده نوک انگشتان‌شان، حساسیت زیادی داشته باشد.
۵. کدام کشور میمون دارد؟
کشورهایی که در حوزه آمریکای شمالی، جنوبی، آفریقا، و بخش‌هایی از آسیا قرار دارند.
۶. کدام جنگل ایران میمون دارد؟
ایران به طور خاص، زیستگاه هیچ میمونی نیست، اما در جنگل‌های سیاهکل و دیلمان آنها را مشاهده کرده‌اند و احتمالاً به عنوان حیوان خانگی وارد کشور شده و سپس رهاسازی شده‌اند.
سخن آخر
شما نیز اگر اطلاعاتی در مورد این حیوان دارید، آن را در پایین همین مطلب با ما در میان بگذارید. همچنین اگر به دنیای حیوانات علاقمند هستید، پیشنهاد می‌کنیم در مورد گوزن ها نیز در ستاره بخوانید.
