معنی شعر پیش از اینها فکر میکردم خدا، آرایه های ادبی و معنی لغات

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – شیوه بیان متن‌های زبان فارسی به دو دسته زبانی و ادبی تقسیم بندی می‌شوند و واژه‌های شعرها و متون به دو قسمت ساده و قابل فهم و دیگری دشوار و دیریاب تقسیم می‌شوند. در این میان شعر پیش از اینها فکر میکردم خدا از قیصر امین پور به شکل زبانی است و قالب آن مثنوی است. قیصر امین پور، شاعر نام آشنای معاصر در مجموعه شعر به قول پرستو می‌کوشد تا پنجره‌ای تازه به روی چشم نوجوان امروز بگشاید و آن‌ها را به تماشای افق های متفاوتی ببرد که تصاویرش را جز در واژه‌های او نمی توان یافت.

در ادامه این مطلب معنی شعر پیش از اینها فکر میکردم خدا از قیصر امین پور را خواهید خواند. علاوه بر این به شما پیشنهاد می‌کنیم تا با منتخبی از بهترین اشعار قیصر امین پور نیز آشنا شوید.

معنی شعر پیش از اینها فکر میکردم خدا

پیش از این‌ها فکر می‌کردم خدا
خانه‌ای دارد میان ابرها

معنی بیت: قبل از این‌ها فکر می‌کردم که خداوند خانه‌ای در آسمان و میان ابرها دارد.

 

~★~★~★~

 

مثل قصر پادشاه قصه‌ها
خشتی از الماس خشتی از طلا

معنی بیت: قصر و کاخی که مانند کاخ پادشاهان داستان‌ها است و از طلا و الماس ساخته شده است.

معنی کلمات:

• خشت: آجر، آجر خام
• قصر: کاخ

آرایه‌های ادبی

• تشبیه: خانه خدا به قصر پادشاه. (وجه شبه: خشتی از الماس وطلا)
• مراعات نظیر: مراعت نظیر بین «قصر و پادشاه» و «الماس وطلا»

 

~★~★~★~

 

پایه‌های برجش از عاج و بلور
بر سر تختی نشسته با غرور

معنی بیت: ستون‌های قصرش از عاج و شیشه است و شاه بر روی تخت شاهی با تکبر و غرور نشسته است.

معنی کلمات:

• عاج: دندان فیل، گراز یا کرگدن که برای ساخت اشیا زینتی استفاده می‌شود
• بلور: شیشه

 

~★~★~★~

 

ماه، برقِ کوچکی از تاج او
هر ستاره پولکی از تاج او

معنی بیت: فکر می‌کردم که نورماه انعکاس کوچکی از تاج او است و ستاره‌های آسمان پولک‌های تاج او هستند.

معنی کلمات:

برق: درخشش

آرایه‌های ادبی

• تشبیه: درمصراع اول ماه به برق کوچکی از تاج او تشبیه شده است که وجه شبه در آن “نور” است. درمصراع دوم نیز ستاره به پولکی از تاج او تشبیه شده است که وجه شبه آن درخشندگی است.
• تناسب: تناسب بین ماه وستاره وبرق وجود دارد.

 

~★~★~★~

 

رعد و برق شب طنین خنده‌اش
سیل و طوفان، نعره‌ی توفنده‌اش

معنی بیت: فکر می‌کردم رعد و برق انعکاس صدای خنده‌ی خداست و سیل و طوفان ناشی از فریاد و خروش بلند اوست.

معنی کلمات:

• توفنده: پرخروش، خروشان
• طنین: آهنگ، انعکاس صدا

آرایه‌های ادبی

تشبیه: درمصراع اول طنین خنده‌اش به رعد و برق شب تشبیه شده است و وجه شبه  در آن “صدا” است. در مصراع دوم نیز نعره توفنده‌اش به سیل وطوفان تشبیه شده است که وجه شبه آن ترسناک و ویرانگری است.

 

~★~★~★~

 

هیچ کس از جای او آگاه نیست
هیچ کس را در حضورش راه نیست

معنی بیت: کسی از جای او خبری ندارد و کسی اجازه ملاقاتش را نیز ندارد.

 

~★~★~★~

← آرایه های ادبی شعر پیش از اینها فارسی هشتم →

 

آن خدا بی‌رحم بود و خشمگین
خانه‌اش در آسمان دور از زمین

معنی بیت: او خدایی بی‌رحم و خشمگین بود که خانه‌اش از زمین دور بود.

 

~★~★~★~

 

بود، اما در میان ما نبود
مهربان و ساده و زیبا نبود

معنی بیت: او وجود داشت اما در بین مردم نبود او مهربان و زیبا و دوست داشتنی نبود.

 

~★~★~★~

 

در دل او، دوستی جایی نداشت
مهربانی هیچ معنایی نداشت

معنی بیت: در قلب او دوست داشتن و عشق و ترحم و مهربانی کردن معنا و مفهومی نداشت.

 

~★~★~★~

 

هر چه می‌پرسیدم از خود از خدا
از زمین از آسمان از ابرها

معنی بیت: هرچه از دیگران درباره خدا و خودم و زمین و آسمان و ابرها سوال می‌کردم

 

~★~★~★~

 

زود می‌گفتند: «این کار خداست
پرس و جو از کار او کاری خطاست»

معنی بیت: همه می‌گفتند که این کار خداست و سوال کردن در مورد او اشتباه و خطاست.

 

~★~★~★~

 

نیت من در نماز و در دعا
ترس بود و وحشت از خشم خدا

معنی بیت: و من به قصد و دلیل ترس و وحشت از خشم خدا نماز و دعا می‌خواندم

معنی کلمات:

نیت: قصد، آهنگ، عزم

 

~★~★~★~

← معنی لغات درس پیش از اینها فارسی هشتم →

 

پیش از این‌ها، خاطرم دلگیر بود
از خدا در ذهنم این تصویر بود

معنی بیت: این تصویر قبلی باعث شده بود من از خدا ناراحت و دلگیر باشم

معنی کلمات:

خاطر: اندیشه، فکر، دل، ذهن، ضمیر

آرایه‌های ادبی

کلمات مترادف: خاطرم و ذهنم

 

~★~★~★~

 

تا که یک شب، دست در دست پدر
راه افتادم به قصد یک سفر

معنی بیت: تا اینکه یک شب به همراه پدرم عازم سفری شدم.

 

~★~★~★~

 

در میان راه، در یک روستا
خانه‌ای دیدیم، خوب و آشنا

معنی بیت: تا اینکه در میانه‌ی راه و در روستایی خانه‌ای خوب و آشنایی را دیدیم

 

~★~★~★~

 

زود پرسیدم: «پدر، اینجا کجاست؟»
گفت: «اینجا خانه‌ی خوب خداست»

معنی بیت: زود از پدرم پرسیدم این جا کجاست؟ پدرم در جواب گفت: اینجا خانه ی خوب خداست.

آرایه‌های ادبی

تکرار: تکرار شدن کلمه “اینجا” که مایه زیباتر شدن شعر شده است.

 

~★~★~★~

 

گفت: «اینجا می‌شود یک لحظه ماند
گوشه‌ای خلوت، نمازی ساده خواند»

معنی بیت: پدرم گفت: در این محل می‌توان لحظه‌ای ماند و در گوشه‌ای خلوت نماز و دعایی خواند.

 

~★~★~★~

 

با وضویی دست و رویی تازه کرد
با دل خود گفت‌و‌گویی تازه کرد

معنی بیت: اینجا می‌توان وضو گرفت و شاداب و سرحال با خدا راز ونیاز کرد و دعا و نمازی خواند

معنی کلمات:

تازه کردن: از نو کردن، احیا کردن

 

~★~★~★~

← آرایه های ادبی شعر پیش از اینها فارسی هشتم →

 

گفتمش: «پس آن خدای خشمگین
خانه اش اینجاست؟ اینجا در زمین؟»

معنی بیت: به پدرم گفتم: پس خانه‌ی آن خدای خشمگین و عصبانی، اینجا بر روی زمین است؟

 

~★~★~★~

 

گفت: «آری خانه‌ی او بی ریاست
فرش‌هایش از گلیم و بوریاست

معنی بیت: پدرم گفت: آری خانه‌ی خدا ساده وبدون تجمل است و فرش‌هایش از حصیر و گلیم است.

معنی کلمات:

• بوریا: حصیری که از نی بافته می‌شود
• گلیم: نوعی فرش که از موی بز و گوسفند می‌بافند
• بی ریا: راست و با صداقت، بدون تظاهر و خودنمائی

آرایه‌های ادبی:

• تناسب: تناسب بین خانه، فرش، گلیم و بوریا یک شبکه معنایی ساخته‌اند.
• جناس ناقص اختلافی: بین بی ریا وبوریا جناس ناقص اختلافی وجود دارد.

 

~★~★~★~

 

مهربان و ساده و بی کینه است
مثل نوری در دل آیینه است

معنی بیت: او خدایی مهربان و بی کینه است او مثل نور آینه صاف و روشن است.

معنی کلمات:

کینه: دشمنی و عداوت و بدخواهی

آرایه‌های ادبی:

• تشبیه: خداوند را به نور تشبیه کرده است.
• اضافه استعاری: دل آیینه اضاف استعاری است. جان بخشی به اشیاء ( تشخیص) دارد.

 

~★~★~★~

 

عادت او نیست خشم و دشمنی
نام او نور و نشانش روشنی»

معنی بیت: خشم و دشمنی از ویژگی‌های خدا نیست یکی از نام‌های خدا نور است و او نماد و سنبل روشنایی است.

 

~★~★~★~

 

تازه فهمیدم: خدایم این خداست
این خدای مهربان و آشناست

معنی بیت: من تازه فهمیدم که این خدای من است؛ خدایی که خیلی مهربان و دوست داشتنی است.

 

~★~★~★~

 

دوستی از من به من نزدیک‌تر
از رگ گردن به من نزدیک‌تر

معنی بیت: این خدا دوست صادق من است و او از رگ گردن هم به من نزدیک‌تر است

آرایه‌های ادبی:

تلمیح: اشاره به آیه ۱۶ سوره ق که خداوند در آن می‌فرماید:

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ ۖ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ ﴿١٦﴾

همانا انسان را آفریدیم و همواره آنچه را که باطنش [نسبت به معاد و دیگر حقایق] به او وسوسه می کند، می دانیم، و ما به او از رگ گردن نزدیک تریم. (۱۶)

 

~★~★~★~

 

می‌توانم بعد از این، با این خدا
دوست باشم، دوست، پاک و بی ریا

معنی بیت: من می توانم بعد از این با این خدا دوست باشم و انسان پاک و صادق و خالی از هر تظاهر و خودنمائی باشم.

 

پاسخ به سوالات خودارزیابی

۱- شاعر در مصراع «اینجا خانۀ خوب خداست» به چه نکته‌ای اشاره دارد؟

پاسخ: شاعر در این بیت به مسجد اشاره می‌کند.

۲- درک و دریافت خود را از مصراع «نام او نور و نشانش روشنی» بیان کنید.

پاسخ: خدا همچنان که در آیه‌ی ۳۵ سوره نور آمده است «اللهُ نورُ سموات و الاَرض» نور است، راهنما و روشنی بخش زندگی بندگان است.

۳- چه راه‌هایی برای شناخت خداوند هستی وجود دارد؟

پاسخ: همۀ آفریده‌های خداوند مانند طبیعت و… نشانه‌ای برای شناخت خداوند است. به گفته سعدی: برگ درختان سبز در نظر هوشیار / هر ورقش دفتری است معرفت کردگار.