ماهی پنگوسی با خصلتهای عجیب ترسو بودن و تحرک بالا، از ماهیهای قویجثه به شمار میآید که شباهتش با کوسه شگفتآور میباشد. این ماهی که از آبزیان منطقه شرق و جنوب شرقی آسیا است، هم گوشتخوار است و هم گیاهخوار که با عادیترین صدا و کمترین نور احساس ترس کرده و تلاش میکند از منشاء نور یا صدا سریعاً دور شود. به این ماهی گربهماهی نیز میگویند.
در این مقاله میخواهیم از این ماهی بسیار مفید و دارای ویژگیهای خاص با شما سخن بگوییم.
ویژگی های ظاهری و رفتاری
ماهی پنگوسی از نژاد کوسه آسیایی است و ۲۲ گونه از انواع آن در مناطق مختلف دنیا وجود دارد. این ماهی بیشتر بومی آسیای جنوب شرقی محسوب گردیده و عمدتاً در ویتنام، لائوس، میانمار و تایلند یافت میشوند.
اینگونه از ماهیها حتی بهعنوان حیوان خانگی نیز نگهداری میشوند، اما آنها برای زنده ماندن در خارج از دریا و اقیانوس، به آکواریومهای بزرگ نیاز دارند؛ زیرا میتوانند تا ۳ متر طول و ۲۵ کیلوگرم وزن بزرگ شوند. در کل پنگوسی ازنظر اندازه بزرگ است و سرعت رشدش نیز بسیار سریع میباشد.
درست است که ۲۲ گونه از این ماهی وجود دارد و این تعداد ازنظر شکل کمی باهم متفاوت میباشند، اما آنها عمدتاً بدنی بدون فلس دارند که به آنها کمک میکند تا بدون مشکل شنا کنند. آنها همچنین از ریشهای بلند دوقلو و دهانهای پهن برخوردارند. رنگ بدن آنها از نقرهای تا خاکستری تیره متغیر است و اندام تنفسی اضافی دارند؛ بهگونهای که میتوانند از طریق پوست خود تنفس کنند. به همین دلیل آنها قادرند در آبهایی زندگی کنند که سطح اکسیژن، کمی پایینتر است.
هرچند ماهیت این ماهیها تهاجمی بوده و از آبزیان شکارچی محسوب میگردند، اما با این وجود، پنگوسی رفتارهایی صلحآمیز دارد و نسبتاً آرام است. آنها علاوه بر اینکه نسبت به ماهیهای همنوع خود تهاجمی نشان نمیدهند، نسبت به انسانها هم رفتار تهاجمی ندارند.
همه ماهیها میتوانند صداها را بشنوند و معمولا به ارتعاشات در آب توجه میکنند تا محیط اطراف خود را حس کنند، اما ماهیهای پنگوسی قادرند از طریق بینایی، صدا و حس ارتعاش، بهخوبی باهم ارتباط برقرار کنند.
انواع ماهی پنگوسی
ماهی پنگوسی البته انواع مختلف دارد که هرکدام به نامی معروف میباشند. برخی از انواع این ماهی عبارتند از:
- پنگوسی پینهدوز
- پنگوسی راهراه
- پنگوسی دم نقرهای
- پنگوسی بامبو
- فنکوس میانماری
- فنکوس کیناباتانگانی
- و …
زیستگاه ماهی پنگوسی
پنگوسی یک گربهماهی آب شیرین آسیایی است که عمدتاً در آبوهوای گرمسیری زندگی میکند. آنها برای زندگی خود آبهای رودخانهها را ترجیح میدهند. این کوسههای رنگینکمانی در تودههای آبی زندگی میکنند که دارای PH ۵/۶ الی ۵/۷ و سختی آب ۲ الی ۲۹ دسی جی باشد.
این ماهیها بومی آسیای جنوب شرقی هستند. بیشتر ماهیهای پنگوسی در قسمتهای پایینی رودخانه مکونگ در ویتنام زندگی میکنند. در فصل تولیدمثل، این ماهی آسیایی در بالادست به سمت کامبوج شنا میکند. هنگامیکه تخمها از تخم بیرون میآیند و تبدیل به یک بچه ماهی میشوند، دوباره به سمت پاییندست و به سمت ویتنام شنا میکنند.
در کل آنها عمدتاً در آبهای تایلند، لائوس، میانمار و ویتنام یافت میشوند.
غذای ماهی پنگوسی
ماهی پنگوسی همهچیزخوار است؛ او از هر چیزی که میتواند تغذیه میکند. این گونهها، زمانی که هنوز خیلی بزرگ نشدهاند غذایشان گوشت است، اما به مرور که بزرگ میشوند، رژیم غذایی خود را بیشتر به سمت پوشش گیاهی تغییر میدهند.
افراد، زمانی که بخواهند این ماهی را برای اهداف آبزیپروری پرورش دهند، به آنها انواع غذاهای مورد استفاده ماهیها را میدهند. از آنجا که حتما باید به آنها غذای باکیفیتی داده شود، معمولاً به آنها کرم خونی، میگو، آبنمک یا جیرجیرک زنده میدهند و گاهی اوقات میتوان به آنها ماهی نیز داد.
تولید مثل ماهی پنگوسی
پنگوسی در سن حدود سه تا سه سال و نیم به بلوغ جنسی میرسد. معمولاً این ماهی فقط در طبیعت تخمریزی میکند، اما اگر کسی تصمیم به پرورش آنها بگیرد، به یک مخزن آب بزرگ نیاز دارد. هرچند متأسفانه اطلاعات زیادی در مورد روند تولیدمثل این ماهی در دست نیست، اما نتیجه تحقیق پژوهشگران نشان میدهد که انواع ماهی پنگوسی ماده میتوانند تا ۸۰ هزار تخم بگذارند و سرعت رشد آنها هم بسیار بالا میباشد.
شرایط لازم برای نگهداری ماهی پنگوسی
ماهی پنگوسی میتواند حیوان خانگی خوبی باشد، زیرا یک ماهی آرام است و این امکان فراهم میباشد که تعدادی از گونههای این ماهی کنار هم نگهداری شوند. البته توصیه میشود که ماهیهای بزرگتر را با گونههای کوچکتر کنار هم قرار ندهید.
برای این کار یک مخزن بزرگ لازم است که اندازه آن حداقل ۴۵۴ لیتر باشد. همچنین دمای مناسب برای حفظ سلامت این ماهیها باید بین ۲/۲۲ الی ۱/۲۶ درجه سانتیگراد با سطح pH ۵/۶ الی ۵/۷ و سطح سختی ۲ الی ۲۰ dGH باشد. لازم است نور داخل آکواریوم کم باشد و چون این نوع ماهی پوست حساسی دارد، بنابراین باید مراقب بود که از آسیبها یا بیماریهای مختلف مصون نگهداشته شوند.
بدون تردید نگهداری از این ماهی در آکواریوم بهعنوان حیوان خانگی به آکواریوم شما جذابیت بسیار زیادی میبخشد؛ به شرطی که فضای بزرگی برای آنها فراهم کنید.
بیماریهای شایع ماهی پنگوسی
همانطور که گفته شد این ماهی به دلیل اینکه فلس ندارد و از پوست حساسی برخوردار میباشد، ممکن است دچار بیماریهای مختلفی شود. برخی از این بیماریها عبارتند از:
- دهان پنبهای
- میکسوبولوس
- سپتیسمی ادواردزیلا
- لکههای سفید
- لکههای قرمز
- انگل
- تریپانوزوم
- سندروم مرف
آیا ماهی پنگوسی خوردنی است؟
بیشتر انواع ماهی پنگوسی که به بازار عرضه میشود، محصول آبزیپروری هستند. آنها عمدتاً به صورت فیله در بازار جهانی ماهی فروخته میشوند. گوشت این ماهی سرشار از امگا ۳ و پروتئین است و چربی و کلسترول کمی دارد که برای قلب مفید است.
گوشت این ماهی را به صورت فیله به صورت کبابی یا سرخ کردنی مصرف میکنند.
ماهیها سازگار با ماهی پنگوسی
ماهی پنگوسی میتواند با دیگر ماهیها، همزیستی مسالمت آمیزی داشته باشد. این ماهیهای سازگار با پنگوسی عبارتند از:
- ماهی اسکار
- سورم
- ماهی پرت
- گوشتخوار (بالهبلند)
- پیرانا
- سیچلایدها
- ردتیل
- جک دمپسی
- تگزاس
- گرین ترور
- میداس سیچلاید
- آروانا سیلور
سخن آخر
این ماهی که برخلاف جثه بزرگش اهل تهاجم و حمله به انسانها نیست، از گوشتی لذیذ و دارای فوایدی بیشمار برخوردار بوده و خصلتها و رفتارهایش منحصربهفرد میباشد. شما میتوانید از انواع آنها هم بهصورت خوراکی و هم بهعنوان یک ماهی زنده و زیبا در خانه لذت ببرید.