قهوه ترک، فرانسه، اسپرسو، کاپوچینو، امریکانو، ماکیاتو و… مواردی هستند که تنها بخشی از منوی فعلی کافهها را تشکیل میدهند. وقتهایی که خسته هستیم یا روز سختی را گذراندهایم، یک فنجان از یکی از انواع قهوه انتخاب اول بسیاری از ما است. از بین انواع قهوه هایی که در دنیا وجود دارد گونه های مختلفی وجود دارند که معروف تر و همه پسندتر هستند؛ در ادامه مهمترین انواع قهوه و طرز تهیه انواع قهوه را به شما معرفی می کنیم.
معرفی انواع قهوه
ابتدا در مورد انواع قهوه دمکردنی حرف بزنیم. در کل، دو نوع قهوهی دمکردنی وجود دارد: قهوه ترک و قهوه فرانسه. البته اینها به نوع خاصی از دانهی قهوه اشاره ندارند و تنها در شیوهی دمکردن با هم فرق میکنند.
انواع قهوه از نظر دم کردن در دستههای زیر قرار میگیرند:
۱. قهوه ترک (Turkich Coffee): قهوهای است که در دنیا آنرا با نام قهوهی خاورمیانهای هم میشناسند. این نوع قهوه با استفاده از ترکیب کردن آب و دانههای آسیابشدهی قهوه و جوشاندن مستقیم آن روی شعلهی اجاق گاز به دست میآید؛ پس از آماده شدن روی فنجان قهوه ترک کمی کف و ته فنجان کمی لرد وجود دارد. برای درستکردن قهوهی تُرک، به ابزار خاصی به نام قهوهجوش نیاز دارید که تُرکها به آن، جِزوه (Cezve) یا اِبریق (Ibrik) میگویند. ولی شما از همان کلمه قهوهجوش استفاده کنید، خیلی بهتر است!
قهوهای که به این شیوه درست شود، در ایران، ترکیه، بلغارستان، رومانی، اسلوانی، مجارستان قهوه ترک نامیده میشود. جالب است بدانید که این نوع دم کردن قهوه بار اول از یمن آمده است که یک حاکم عثمانی در قرن ۱۶ علاقهی زیادی به آن داشته و آن را به پادشاه معرفی میکند و این گونه میشود که قهوه ترک محبوب و مشهور میشود و به سایر نقاط جهان نیز راه پیدا میکند.
۲. قهوه فرانسه یا قهوه فیلتری filter coffee: در سمت مقابل، قهوه فرانسه را داریم که امروزه با استفاده از دستگاههای قهوهساز (Coffe Maker) درست میشود. قهوه فرانسه کمی زبرتر از قهوه ترک است. در دستگاههای قهوهساز، آب داغ از روی قهوهی آسیابشدهای که روی صافی قرار گرفته، عبور میکند و نوشیدنی به دستآمده، در یک لیوان یا قوری جمع میشود. غلظت قهوه فرانسه مانند چای رقیق است و کف و لرد ندارد و اغلب در لیوانهای معمولی مینوشند.
دستگاههای قهوهساز، معمولا به یک المنت گرمایی در زیر قوری قهوه مجهز هستند تا دمای قهوه همواره در سطح مطلوبی نگه داشتهشود. قهوههای دمکرده را در صورت نگهداری صحیح میتوان تا دو ساعت پس از دمکردن هم مصرف کرد.
۳. قهوه اسپرسو (Espresso): قهوه اسپرسو یکی دیگر از انواع قهوه ها، از قهوه ترک زبرتر و از قهوه فرانسه نرمتر است. این نوشیدنی با دستگاه مخصوص اسپرسو، با عبور دادن آب نزدیک به نقطهی جوش با فشار زیاد از میان دانههای پودرشدهی قهوه تهیه میشود. قهوه اسپرسو را در فنجانهای کوچک سرو میکنند و روی فنجان کفی نازک و رنگ روشن قرار میگیرد و لرد ندارد.
۴ . قهوه های دمی (Pour over): این روزها روشهای مختلفی برای دم کردن قهوه در سراسر دنیا وجود دارد. یکی از این روشها، دم کردن قهوه به صورت قطرهای و فیلتری است که با قهوه سازهای مختلفی مانند سایفون، کمکس و V۶۰ درست میشود. در این روش دم کردن، آسیاب قهوه درشتتر و تقریبا هم اندازه با آسیاب فرانسه است. جالب است که این نوع قهوه را هم به صورت گرم و هم سرد مینوشند.
در این نوع دم آوری معمولا یک قهوه صاف بدون لرد (ته نشین) و معمولا فاقد کف را خواهید داشت.
۵. قهوه های فوری: به قهوه هایی که در یک روند و با یک سری متد های خاص هر کارخانه ای (به طور مثال شرکت نسکافه) فراوری شده و به صورتی تبدیل میشود که با آب جوش و یا شیر به شما یک نوشیدنی آماده بدهد، قهوه فوری یا به اصطلاح انگلیسی (Instant coffee) گفته میشود.
امروزه به جای استفاده از اصطلاح قهوه فوری از اصطلاح رایج نسکافه یا کافی میکس استفاده میکنند.
۶. اسپرسو دوپیو: یعنی دبل اسپرسو! اسپرسو دوپیو که به آن اسپرسو دابا هم میگویند، دو شات از قهوه اسپرسو است که عصارهی آن توسط دستگاه اسپرسو ساز عصاره گیری شده است.
۷. اسپرسو لانگو: در واقع همان اسپرسو است که در مدت زمان طولانی تری (حدود ۲۵ تا ۴۰ ثانیه) عصاره گیری میشود. (اسپرسو معمولی در مدت ۱۸ الی ۲۲ ثانیه عصاره گیری میشود.) در واقع در اسپرسو لانگو ۷ گرم قهوه آسیاب شده با حجم آب بیشتری عصاره گیری میشود.
۸. اسپرسو ریستریتو: حاصل قاطیکردن دو کلمهی Espresso و Restrict (به معنای محدود کردن و محدود شدن) است. این نوع باز همان اسپرسو است که در حجم کمتری سرو میشود. در اسپرسو ریستریتو نصف یک شات اسپرسو عصاره گیری میشود. یعنی ۷ گرم قهوه را با ۱۵ میلی لیتر آب عصاره گیری میکنند.
۹. اسپرسو ماکیاتو: قهوه اسپرسو به همراه مقدار کمی شیر بخار داده شده! پایه و اساس این نوشیدنی اسپرسو است، ولی بیشترین حجم آن قهوه اسپرسو با کمی شیر بخار داده شده و فوم شیر است. اسپرسو ماکیاتو برای کسانی است که یک قهوه با طعمی قوی و پر، میل دارند. برخی اسپرسو ماکیاتو را فقط با شیر بخار زده شده و یا کمی خامه درست میکنند. این قهوه در فنجانهای قهوه خوری سرو میشود.
۱۰. اسپرسو کوبانو cubano: نوعی اسپرسو است که ریشه در کوبا دارد.
کوبانو شامل دو شات قهوه اسپرسو کوتاه است. یعنی از دو شات اسپرسو که در مدت زمان کمتر از مدت زمان معمول عصاره گیری میشود. اسپرسو معمولی در مدت ۱۸ الی ۲۲ ثانیه عصاره گیری میشود. اسپرسو کوبانو در زمانی کمتر از ۱۸ تا ۲۲ ثانیه عصاره گیری میشود. به همین دلیل اسپرسو کوبانو بسیار غلیظ و قوی است.
۱۱. لاته ماکیاتو: در ترکیبات با لاته مشترک است؛ اما مقدار شیری که در آن ریخته میشود از لاته کمتر است و به آن ماکیاتو (Macchiato) گفته میشود.
این نوشیدنی را در لیوان بزرگ شیشهای سرو میکنند تا لایههای مختلف فوم شیر و قهوه مشخص باشد؛ ابتدا لیوان را با شیر بخار زده شده پر میکنند، سپس قهوه اسپرسو را از شات اسپرسو به آرامی بر روی شیر ریخته تا شکل یک دایره تیره اسپرسو بر روی سطح شیر شکل بگیرد.
۱۲. کافه لاته: پایهی کافه لاته نیز همان اسپرسو است، ولی بیشتر حجم این نوشیدنی شیر بخار زده است و فوم شیر بسیار کمی دارد. شیر را بر روی اسپرسو میریزند و با هم ترکیب میکنند؛ بطوری که تفکیک پذیری لایهها به وضوح دیده نمیشود. در حالت ایده آل به صورت لاته آرت (طراحی با شیر) سرو میشود.
بطور خلاصه با استفاده از اسپرسو (یک سوم)، شیر بخار داده شده (دو سوم) و حدود یک سانتیمتر کف، کافه لاته تهیه میشود.
۱۳. کاپوچینو: این نوشیدنی ایتالیایی به طور سنتی با اسپرسو و شیر گرم تهیه میشود و با شیر کفدار پوشانده میشود. (نسبت مساوی از اسپرسو و فوم شیر و شیر بخار زده)
- کاپوچینو خشک یا DRY: شیر بخار زده کمتر دارد و بیشتر شامل فوم شیر میشود.
- کاپوچینو تر یا WET: نسبت شیر بخار زدهی آن به فوم شیر بیشتر است و کاپوچینویی شیریتر است.
۱۴. اسپرسو کن پانا: اسپرسو کن پانا CON PANA (کلمه ایتالیایی)، یک یا دو شات قهوه اسپرسوست که روی آن خامه زده شده قرار میگیرد.
۱۵. کافه بِرِو café Breve: در واقع کاپوچینویی خامه ای است! ۵۰-۵۰! هاف اند هاف!
۱۶. رِد آی red eye: یک شات قهوه اسپرسو با یک فنجان متوسط قهوه دمی! یک قهوهی خالص!
۱۷. بلک آی black eye: دو شات قهوه اسپرسو را عصاره گیری کرده و سپس به آن یک فنجان قهوه دمی اضافه نمایید. این قهوه از از رد آی قویتر است
۱۸. دِد آی Dead eye: سه شات قهوه اسپرسو عصاره گیری کرده و سپس به آن یک فنجان قهوه دمی اضافه کنید! قویتر از بلک آی است!
۱۹. کافه موکا: کافه موکا در لیوانهای بلند شیشهای سرو میشود و پایهی آن همان اسپرسو است که یک یا دو شات قهوه اسپرسو را با یک اونس سیروپ شکلات در لیوان ریخته و روی آن را با شیر بخار زده شده پرمی کنند و سپس روی آن را با خامه زده شده و خردههای شکلات تزئین میکنند. این کافه میتواند شامل یک لایه شیر یا خامه به جای شکلات داغ در بالایش باشد.
۲۰. آمریکانو : از ترکیب آب داغ با اسپرسوی آماده شده به دست میآید. برای ساخت قهوهی آمریکانو، ۱۸۰ میلی لیتر آب داغ را با یک شات اسپرسو ترکیب میکنند تا از غلظت اسپرسو کم شود. (سرو قهوه اسپرسو به سبک آمریکایی را آمریکانو میگویند.)
۲۱. کورتادو/جیبرالتار: کورتادو یا جیبرالتار یک نوع اسپرسوی ایتالیایی همراه با شیر جوشیده شده است.
۲۲. کافه او له: یک نوشیدنی فرانسوی است که از صاف شدن قهوه قوی و شیر گرم به نسبت مساوی درست میشود. در ایتالیا به آن میستو میگویند.
۲۳. فلت وایت: فلت وایت (Flat White) یکی از انواع قهوه ها نیز یک اسپرسوی ایتالیایی است و چیزی بین کاپوچینو و لاته است که در لیوان ۱۷۰ گرمی سرو میشود و سایز آن تقریباً اندازه کاپوچینو است، ولی شیر آن مانند لاته، کاملاً جوشانده میشود.
۲۴. آیسد کافی: اگر قهوهی داغ را مستقیما روی یخ بریزید آیسد کافی (Iced Coffee) درست میشود.
قهوه عربی چیست؟
یکی دیگر از انواع قهوه، قهوه عربی است که بیشتر در کشور های عرب زبان و یا شهر های جنوبی ایران مورد استفاده قرار میگیرد، قهوه عربی دو مشخصه بسیار مهم دارد، اول دَله یا همان وسیله ای که در آن قهوه آماده میشود و دوم ادویههایی که در زمان تهیه این نوع قهوه به آن اضافه میشود.
کافی میکس چیست؟
کافی میکس ها نیز با ترکیبی مختلف از انواع قهوههای فراوری شده (فوری) همراه با افزودنیهای مختلفی به طور مثال شکر و میت و… تهیه میشود. این نوشیدنی تنوع بسیار زیادی دارد و شرکتهای بسیاری در این زمینه محصولات متنوع و فوری ارائه میکنند.
در ادامه برخی از نوشیدنیهای قهوه را معرفی میکنیم که در اصل با قهوه های اسپرسو یا دمی تهیه میشوند و با شیر و مواد دیگری مانند شکلات، پودر کاکائو یا فوم شیر، خامه هاف اند هاف، خامه زده شده و مواد دیگر ترکیب شده و رسپیهای مختلف را بوجود میآورند.
قهوه سرد چیست؟
یکی از ویژگیهای بارز قهوه سرد این است که طعم آب کمتری میدهد و طعم اصل قهوه را بیشتر احساس میکنید! زیرا در فرایند تهیه قهوه سرد، به جای آب گرم از آب سرد (یا دمای اتاق) استفاده میشود.
برخلاف قهوه معمولی، تهیه قهوه سرد هرگز در معرض گرما قرار نمیگیرد. قهوه سرد به جای حرارت از زمان استفاده میکند تا روغن، قند و کافئین قهوه را استخراج کند.
قهوه سرد برای کسانی است که برای تهیه قهوه با برنامه ریزی پیش میروند و از قبل به فکر تهیه قهوه شان هستند. چون یک روند طولانی و تدریجی است که می تواند حتی ۲۴ ساعت طول بکشد!
نتیجه، یک قهوه سرد بسیار صاف و غنی با سطح اسیدیته پایین است که میتواند برای افرادی که دارای سیستم گوارشی حساس هستند، یک مسکن باشد.
درست کردن آن بسیار آسان است. دانه های قهوه را با آب سرد مخلوط کنید، بگذارید به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت بماند، صاف کنید و سپس کنسانتره را با آب با نسبت ۱به ۱ رقیق کنید. در اصل شما فقط آن را تنظیم کرده و کارهایتان را انجام میدهید تا اینکه زمان آن فرا رسد و از نوشیدن فنجان قهوه با طعم واقعی لذت ببرید. در هنگام نوشیدن قهوه سرد میتوانید چند تکه یخ به برای خنکی بیشتر به آن اضافه کنید.
طرز تهیه انواع قهوه پرطرفدار کافی شاپی
۱. طرز تهیه قهوه اسپرسو
اسپرسو پایهای برای نوشیدنیهای مختلف است. طرز تهیهی اسپرسو را یاد بگیرید و به این ترتیب نیمی از مسیر یاد گرفتن تهیه کاپوچینو، کافه لاته و ماکیاتوی خودتان را یاد گرفتهاید.
در اینجا مواد لازم را برای تهیهی قهوهی اسپرسو میبینید:
- دستگاه اسپرسو
- دستگاه آسیاب قهوه
- سبدپورتافیلتر
- تمپر
- ترازویی که گرم را وزن میکند.
- لیوان شات
روش تهیهی قهوه اسپرسو با دستگاه:
- مخزن ماشین اسپرسو را با آب سرد و تصفیهشده پر کنید، که نه خیلی سخت و نه خیلی نرم است. ابدا از آب مقطر استفاده نکنید چون ممکن است به دستگاه آسیب شدیدی وارد کند.
- دستگاه خود را روشن کنید تا گرم شود، این کار بسته به اندازهی دستگاه، از ۱۵ تا ۴۵ دقیقه طول میکشد. هنگامیکه دستگاه شما به اندازهی دمای دم کشیدن رسید، کمی بیشتر صبر کنید تا بدنهی دستگاه اسپرسو نیز گرم شود.
- پورتافیلتر را در هدگروپ قرار دهید و دستگاه اسپرسو را برای چند ثانیه روشن کنید تا آب جلو بیاید و قسمتهایی از دستگاه را که نزدیک به قهوه هستند گرم کند.
- داخل پورتافیلتر و قسمت پایین هدگروپ را تمیز کنید.
- مقداری دانهی قهوه را آسیاب کنید و باقیماندهی پودر قهوه را از داخل دستگاه آسیاب پاک کنید. ۱۸ تا ۲۱ گرم قهوهی تازه داخل پورتافیلتر بریزید.
- روی قهوه با استفاده از انگشتانتان فشار وارد کنید تا سطح قهوه برابر با لبهی سبد پورتافیلر شود.
- پورتافیلتر را به هدگروپ ببندید و کار دم کردن را شروع کنید. اگر دستگاه اسپرسو شما مرحلهی قبل از دم کردن دارد، ابتدا آن را انجام بدهید.
- دم کردن را شروع کنید و با تولید ۳۰ میلیلیتر قهوه یا حدود ۳۰ گرم اسپرسو کارتان را پایان بدهید.
روش تهیه اسپرسو با قوری موکا:
- آب را در بخش پایینی تا زیر سوراخ گرد موجود در قوری بریزید. حداقل ۱۵۰ تا ۱۸۰ میلی لیتر آب استفاده کنید تا به جوش نیاید یا اسپرسو را نسوزاند.
- برای هر ۵۹ میلی لیتر اسپرسویی که میخواهید، ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری (۵ تا ۱۰ گرم) پودر قهوه استفاده کنید. پودر قهوه را به صورت فشرده درون محفظه قرار ندهید زیرا آب به سختی میتواند از بین آن عبور کند. مطمئن شوید که پودر با بالای محفظه همسطح باشد تا بیشترین طعم و کافئین را به اسپرسو بدهد. برای درست کردن اسپرسو از پودر نرم استفاده کنید. این کار زمان بیشتری نسبت به استفاده از پودر زبر میبرد اما طعم بیشتری به آب اضافه میکند.
- محفظه قهوه را در مخزن پایین قرار دهید و سپس روی قسمت بالای قوری بگذارید. قوری را روی لبهی شعله نگه دارید تا دسته آن برای بلند کردنش خیلی داغ نشود.
- مطمئن شوید که در قوری موکا هنگام دم کردن قهوه بسته باشد تا حرارت را از دست ندهد. زمانی که صدای جوشیدن از قوری شنیدید، آن را از روی حرارت بردارید تا اسپرسو طعم سوختگی نگیرد.
- وقتی آب در مخزن پایین حرارت میبیند، فشار زیاد میشود و آب را به بین پودر قهوه و به بالای قوری میفرستد.
۲. طرز تهیه قهوه فرپوچینو
- یک یا دو فنجان یخ
- نصف فنجان اسپرسو (یا قهوه با غلظت دو برابر)
- نصف فنجان شیر کامل
- ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری شکر
- ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری شربت طعمدار (موکا، شکلات و غیره)
روش تهیه:
- قهوه را دم کنید. اگر یک قهوه جوش دارید، دانههای کامل قهوه را بخرید و قبل از دم کردن، آنها را پودر کنید، زیرا فرپوچینو بهترین مزه را زمانی خواهد داشت که از قهوهی تازهی پودر شده استفاده کنید.
- اجازه دهید قهوه به طور طبیعی خنک شود و منتظر بمانید تا به دمای اتاق برسد. هرگز آن را به طور مستقیم روی یخ نریزید، زیرا با این کار نوشیدنی حاصل مزهی خوبی نخواهد داشت.
- بعد از اینکه قهوه خنک شد، آن را با مواد تشکیلدهندهی دیگر – شکر، شیر و شربت – داخل مخلوطکن بریزید. به مدت حدود ۲۰ ثانیه مواد را مخلوط کنید، سپس مخلوطکن را با یخ پر کنید.
۳. طرز تهیه کافه لاته
- اسپرسو (یا قهوهی قوی دم کرده)
- شیر دو درصد چربی یا بدون چربی
- پودر کاکائو برای تزئین کردن
- قاشق
- ظرف شیشهای دردار
- یک فنجان پهن و کم عمق
روش تهیه:
- اسپرسو یا قهوهی قوی را دم کنید.
- برای کف کردن شیر، آن را داخل یک ظرف شیشهای بریزید به طوری که تا نیمه پر شود. درب ظرف را خوب ببندید و به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه آن را به شدت تکان دهید.
- شیر را بدون گذاشتن درب ظرف به مدت ۳۰ ثانیه در مایکروویو حرارت بدهید، به طوری که کف تا سر شیشه برسد. گرما سبب میشود که کف ثابت بماند.
- اسپرسو را به یک فنجان پهن و کم عمق منتقل کنید و برای نگه داشتن کف، با استفاده از یک قاشق بزرگ، شیر حرارت دیده در مایکروفر را داخل اسپرسو بریزید. میتوانید هر اندازه که میخواهید، شیر اضافه کنید.
- با استفاده از قاشق هر اندازه که دوست دارید کف شیر روی لاته بریزید. با پودر کاکائو نوشیدنیتان را تزیین کنید و خوب کار تمام است!
۴. طرز تهیه کاپوچینو
- اسپرسو
- شیر
- همزن و یک لیوان
روش تهیه کاپوچینو یکی از انواع قهوه محبوب:
- مثل همیشه اسپرسو را آماده کنید.
- ۱/۲ فنجان شیر (با استفاده از مایکروویو یا اجاق گاز) را تا نزدیک به نقطهی جوش حرارت بدهید.
- برای زدن شیر از همزن استفاده کنید تا به یک کف قطور تبدیل شود، ولی نباید حبابهای بزرگ داشته باشد.
- شیر را در یک ظرف شیشهای تکان دهید تا غلیظ شود و کف کند.
- شیشه را روی کانتر بزنید تا حبابهای بزرگ بترکند.
- ظرف را خالی کنید و دوباره این کار را تکرار کنید تا یک کف خوب و خامهای داشته باشید.
- شیر را پس از آخرین چرخاندن در ظرف شیشهای به اسپرسو اضافه کنید، مچ دستتان را به اطراف بچرخانید تا کف روی شیر قبل از خود شیر خارج شود.
۵. طرز تهیه قهوه ترک
مواد لازم برای تهیهی این قهوه عبارتند از:
- قهوه ترک
- آب سرد و تصفیهشده (همیشه)
- جذوه، نوعی قهوهجوش مسی که قسمت پایینی آن پهن است.
- شکر
روش آماده کردن قهوه ترک:
- قاعده کلی: از ۱ و نیم فنجان آب برای هر فنجان قهوه استفاده کنید.
- قهوه ترک ریزتر از قهوه پودرشدهی معمولی است و توصیه میشود که خودتان قهوه را پودر نکنید. در عوض میتوانید قهوه ترک را در سوپرمارکتهای خاورمیانه به راحتی پیدا کنید.
- ۱ قاشق چایخوری قهوه را به ازای هر فنجان قهوه اضافه کنید. اگر میخواهید آن را شیرین کنید در همان ابتدا شکر را اضافه کنید و خوب هم بزنید.
- مخلوط را به آرامی به نقطهی جوش برسانید، اما حتما باید از حرارت متوسط استفاده کنید. این فرآیند فقط ۳ تا ۴ دقیقه طول میکشد، بنابراین باید کاملا حواستان به قهوهی روی اجاق باشد.
- در هنگام گرم شدن ترکیب، کف تیره رنگی روی آن تشکیل میشود و باید از یک قاشق چایخوری برای انتقال مقداری از کف تیره به فنجان استفاده کنید چون رسم است که قهوه ترک با کف روی آن سرو میشود.
سخن آخر
اگر میخواهیم به انواع قهوه روی بیاوریم، باید ابزار مخصوص آن را هم تهیه کنیم. برای قهوهی دمکردنی نیاز نیست آنقدرها هزینه کنیم و میتوان با مبلغ کمی، تجهیزات مورد نیاز را برای منزل تهیه کرد.
در مورد اسپرسوسازها قضیه اندکی متفاوت است؛ در صورتی که بخواهیم یک اسپرسوساز خوب و باکیفیت داشتهباشیم، باید چند میلیون تومان هزینه کنیم. اما این را هم باید در نظر گرفت که با تهیهی چنین دستگاهی، هم طعم برتری از قهوه را خواهیم چشید و هم انواع بیشتری از قهوه را در دسترس خواهیم داشت که باعث میشود بتوانیم طعم دلخواهمان را میان انواع قهوه انتخاب کنیم.
در آخر به شما پیشنهاد میکنیم طرز تهیه قهوه دالگونا را که یک قهوه سرد محسوب می شود، در ستاره بخوانید و طعم این قهوه بی نظیر را نیز از دست ندهید!