طلا یکی از زیورآلات پرطرفدار در بین بانوان است. امروزه بدلیجات زیادی وارد بازار شده اند و تشخیص طلا از بدلیجات کار آسانی نیست. با این حال روشهای زیادی مانند استفاده از سرکه، وایتکس، آهنربا و… برای تشخیص طلای اصل وجود دارد.
شاید برای شما هم پیش آمده باشد که پس از خریدن زیورآلات طلا به اصل یا بدل بودن آن شک کنید. در چنین شرایطی چگونه باید طلا را از بدلیجات تشخیص دهیم؟ با ما همراه باشید تا با ۱۵ روش پرکاربرد و آسان برای تشخیص طلا از بدلیجات آشنا شوید.
تشخیص طلا از بدلیجات
برای اطمینان از اصل بودن زیورآلات طلایی، روشهای مختلفی وجود دارد که بسته به دسترسی و امکانات میتوان از آنها استفاده کرد. یکی از رایجترین دغدغهها، تشخیص طلا از بدل در طلا فروشی و منزل است، زیرا استفاده از طلاهای تقلبی یا دارای ناخالصی ممکن است مشکلاتی از نظر ارزش مالی یا سلامت ایجاد کند. در این میان، روشهای ساده و خانگی مانند استفاده از آبلیمو، سرکه، ماست و… به عنوان یک آزمایش اولیه طرفداران زیادی دارد. این روش به دلیل دسترسی آسان به مواد موردنیاز، بهعنوان یک راهکار موقتی و سریع برای بررسی طلا به کار گرفته میشود. در ادامه مروری بر انواع روش تشخیص طلا از بدل اشاره خواهیم کرد.
۱. تشخیص طلا با استفاده از اعداد حک شده روی آن
۲. تشخیص طلا از روی رنگ آن
با استفاده از یک فلز دیگر به زیورآلاتی که میخواهید آن را تست کنید ضربه بزنید. این ضربه صدای زنگ مانندی ایجاد میکند که یک تا ۲ ثانیه طول میکشد. در صورتیکه صدای ایجاد شده متفاوت باشد، احتمالا زیورآلات مورد نظر اصل نیست و باید برای اطمینان سایر روشها را امتحان کنید.
۳. تشخیص طلا با صدا
با استفاده از یک فلز دیگر به زیورآلاتی که میخواهید آن را تست کنید ضربه بزنید. این ضربه صدای زنگ مانندی ایجاد میکند که یک تا ۲ ثانیه طول میکشد. در صورتیکه صدای ایجاد شده متفاوت باشد، احتمالا زیورآلات مورد نظر اصل نیست و باید برای اطمینان سایر روشها را امتحان کنید.
۴. تشخیص طلا با گازگرفتن آن
یکی از آشناترین و قدیمیترین روشها برای تشخیص طلا از بدلیجات گاز گرفتن آن است. فلز طلا بافت نرمی دارد و در صورتیکه آن را به آرامی گاز بگیرید و سپس با دقت نگاه کنید، جای دندانهایتان روی آن باقی خواهد ماند. از این روش برای پی بردن به عیار طلا هم میتوانید استفاده کنید. هرچه عیار طلا بیشتر باشد نرمتر است و جای دندانها روی آن مشخصتر است.
۵. تشخیص طلا با آهنربا
یک روش آسان برای تشخیص طلا از بدلیجات استفاده از آهنربا است. طلا به آهنربا نمیچسبد، در صورتیکه جواهرات شما توسط آهنربا جذب شوند، بدلیجات را به جای طلا خریداری کرده اید یا ناخالصی طلایی که خریداری کرده اید زیاد است. البته جذب نشدن جواهرات توسط آهنربا، به این معنی نیست که طلا هستند برخی دیگر از فلزات نیز این خاصیت را دارند، در نتیجه این آزمون یک روش قطعی برای تشخیص طلا از بدلیجات نیست.
۶. تشخیص طلا با سکه مسی
برای تشخیص تقلبی یا اصل بودن طلا میتوانید از یک سکه مسی استفاده کنید. یک سکه مسی را روی جواهری که نمیدانید طلاست یا بدل بکشید، در صورتیکه سکه روی طلا خش انداخت، طلا اصل است، اما در صورتیکه روی سکه خش افتاد و طلا تغییری نکرد، احتمالا طلای شما تقلبی است.
۷. تشخیص طلا با سرکه
برای تشخیص طلا از بدلیجات میتوانید از سرکه استفاده کنید. بدلیجات به سرعت با سرکه واکنش میدهند و رنگ آنها تیره میشود. مقداری سرکه داخل یک ظرف بریزید و جواهری که میخواهید تست کنید را به مدت ۵ دقیقه داخل آن قرار دهید. در صورتیکه رنگ آن تغییر کند، بدل است.
۸. تشخیص طلا با ید
برای تشخیص طلا از بدلیجات میتوانید از ید استفاده کنید. ید هیچ ردی روی طلای اصل باقی نمیگذارد. مقداری ید روی سطح طلا بکشید، اگر رد آن باقی ماند، زیور آلات شما بدل است، در غیر اینصورت طلای اصل است.
۹. تشخیص طلا با حرارت
رسانش گرمایی طلا نسبت به سایر فلزات بیشتر است. برای تشخیص طلا از بدلیجات میتوانید از این خاصیت طلا استفاده کنید. طلای خود را روی یک قطعه یخ در دمای اتاق قرار دهید، در صورتیکه یخ سریعتر از زمان معمول ذوب شد، طلای شما اصل است.
۱۰. تشخیص طلا با آب
یک ظرف را پر از آب کنید و جواهرتان را داخل آن بیندازید. درصورتیکه طلا باشد تا کف ظرف پایین خواهد رفت، اما بدلیجات به زیر آب فرو نمیروند.
۱۱. تشخیص طلا با وایتکس
تشخیص طلا از بدل با وایتکس یک قطره کوچک را روی زیورآلات خود بریزید، در صورتیکه طلا باشد با وایتکس واکنش میدهد و رنگ آن قسمت قرمز، قهوهای یا سبز میشود، اما بدلیجات در اثر واکنش با وایتکس رنگشان سیاه خواهد شد. استفاده از این روش باعث خوردگی طلا میشود و به آن آسیب میرساند، بنابراین استفاده از وایتکس برای تشخیص اصل بودن طلا توصیه نمیشود. با این وجود در صورتیکه همچنان تمایل دارید این روش را امتحان کنید از مقدار بسیار کمی وایتکس استفاده کنید.
۱۲. تشخیص طلا با وزن کردن
در صورتیکه به تازگی شمش طلایی خریده اید، اما نگران هستید که طلای تقلبی را به جای طلای اصل خریداری کرده باشید، میتوانید برای تشخیص این موضوع آن را وزن کنید. ابتدا شمش را روی یک ترازوی دقیق قرار دهید و وزن آن را اندازه بگیرید. سپس یک ظرف را پر از آب کرده، روی ترازو قرار دهید و نشانگر وزن ترازو را صفر کنید. شمش را به صورت کامل داخل آب فروببرید و مجددا آن را وزن کنید. برای تشخیص کافی است عدد اول را به عدد دوم تقسیم کنید. در صورتیکه رقم بدست آمده ۱۹/۳۲ باشد، طلای خالص خریداری کردهاید.
۱۳. تشخیص طلا با ورق سرامیکی
جواهرتان را به آرامی روی سطح یک ظرف سرامیکی بدون لعاب بکشید، اگر خطوط ایجاد شده روی ظرف طلایی رنگ باشند، طلای شما اصل است و در صورتیکه خطوط سیاه رنگ بود احتمالا زیورآلات شما طلا نیست. در نظر داشته باشید این روش ممکن است باعث ایجاد خش روی طلا شود و به آن آسیب برساند.
۱۴. تشخیص طلا با اسید نیتریک
یک روش قطعی برای تشخیص طلا استفاده از اسید نیتریک است. جواهرتان را داخل یک ظرف فولادی ضد زنگ قرار دهید. یک قطره اسید نیتریک روی آن بریزید، درصورتیکه با یگدیگر واکنش ندادند طلای شما اصل است. اما اگر رنگ قطره اسید نیتریک در اثر واکنش سبز یا قهوهای شد، طلای شما تقلبی است. توجه داشته باشید اسیدنیتریک به زیورآلات شما آسیب میرساند. به علاوه به دلیل خطرناک بودن اسید نیتریک بهتر است اینکار را به یک طلافروش با تجربه بسپارید.
۱۵. تشخیص طلا با آمونیاک
۱۶. تشخیص طلا با ماست
یکی دیگر از روشهای تشخیص طلا از بدل در منزل استفاده از ماست است. برای تشخیص طلا با ماست، ابتدا طلای موردنظر را بهخوبی تمیز میکنند تا از هرگونه آلودگی یا چربی پاک شود. سپس آن را در مقداری ماست ساده و بدون افزودنی قرار میدهند. ماست به دلیل ماهیت کمی اسیدی خود ممکن است با فلزات ناخالص واکنش نشان دهد. طلا معمولاً به مدت ۱۰ تا ۳۰ دقیقه در ماست باقی میماند. پس از این مدت، طلا را از ماست خارج کرده و سطح آن را بررسی میکنند. اگر طلا اصل باشد، به دلیل ماهیت شیمیایی خود که با مواد دیگر واکنش نشان نمیدهد، هیچ تغییری در رنگ یا سطح آن ایجاد نمیشود. اما اگر طلا تقلبی باشد یا حاوی ناخالصیهایی مانند مس باشد، ممکن است در تماس با ماست تغییر رنگ دهد یا لکههای سبز یا تیره روی سطح آن ظاهر شود.
لازم به ذکر است که این روش قطعی و علمی نیست و نمیتوان با اطمینان کامل به آن تکیه کرد. چرا که برخی از آلیاژهای طلای اصل نیز ممکن است واکنش جزئی نشان دهند. برای اطمینان از اصل بودن طلا، بهتر است از روشهای تخصصی مانند تست با اسید نیتریک یا دستگاههای تشخیص طلا در آزمایشگاههای معتبر استفاده کنید. این روش صرفاً یک آزمایش اولیه و خانگی است که نتیجه آن همیشه دقیق و قابل استناد نیست.
۱۷. تشخیص طلا با آبلیمو
استفاده از آبلیمو نیز جزء روشهای رایج تشخیص طلا از بدل به روش خانگی بوده و صد در صد هم قطعی نیست؛ اما به هر حال ابتدا طلای موردنظر را تمیز کرده و چند قطره آبلیمو روی سطح آن میریزند. سپس با یک پارچه نرم آن را پاک میکنند. اگر طلا اصل باشد، هیچ تغییری در رنگ یا درخشش آن ایجاد نمیشود، زیرا طلا به دلیل ماهیت شیمیایی خود با اسید موجود در آبلیمو واکنش نمیدهد. اما اگر طلا تقلبی یا دارای ناخالصی باشد، ممکن است تغییر رنگ داده یا لکههایی روی سطح آن ظاهر شود. این روش نیز قطعی نیست و برای اطمینان، مراجعه به متخصص پیشنهاد میشود.
۱۸. تشخیص طلا با سوزاندن
تشخیص طلا با سوزاندن یکی دیگر از روشهای خانگی و غیرعلمی است که معمولاً برای بررسی اصل بودن طلا استفاده میشود. در این روش، ابتدا طلای موردنظر را تمیز کرده و با استفاده از شعله مستقیم (مانند شعله شمع یا فندک) آن را حرارت میدهند. طلای اصل به دلیل مقاومت بالای خود در برابر حرارت، هیچ تغییری در رنگ یا شکل ظاهرش ایجاد نمیشود؛ اما اگر طلا تقلبی باشد یا حاوی ناخالصیهایی مانند مس یا فلزات دیگر باشد، ممکن است تغییر رنگ داده، لکههایی روی آن ظاهر شود یا حتی بوی خاصی مانند سوختن پلاستیک از آن متصاعد شود.