تفاوت جرم و وزن چیست و هرکدام چه کاربردی دارند؟

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – آیا می‌دانید چه تفاوتی میان اندازه جرم و اندازه وزن یک جسم وجود دارد؟ جرم و وزن از کمیت‌های اصلی مربوط به اجسام هستند که به طور معمول به دلیل شباهت‌های ظاهری، در محاوره با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. این مقاله به بررسی تفاوت جرم و وزن، این دو مفهوم متمایز از هم اشاره می‌کنیم.

تفاوت‌های اصلی جرم و وزن

• وزن یک جسم بسته به نیروی جاذبه زمین در محیط‌های مختلف، متغیر بوده اما جرم یک جسم همواره ثابت است.
• وزن کمیتی برداری بوده اما جرم کمیتی عددی است.
• واحد یا یکای جرم با وزن متفاوت است.
• وزن به میدان گرانش زمین و جرم جسم بستگی دارد، اما جرم از خواص ذاتی آن جسم محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید: کاربرد ترازو در زندگی روزمره چیست؟

تعریف جرم

جرم، کمیتی است که در آن مقدار ماده تشکیل دهنده آن جسم مشخص می‌شود. واحد جسم تن، کیلوگرم، گرم، مثقال و … است.

تعریف وزن

وزن، کمیتی است که در آن مقدار نیروی جاذبه‌ وارد شده به جسم از سمت زمین مشخص می‌شود. واحد وزن نیوتن است.

وسایل اندازه گیری جرم و وزن

از آنجایی که جرم و وزن دو کمیت متفاوت هستند بنابراین نحوه اندازه گیری آن‌ها نیز متفاوت است. برای اندازه گیری جرم و وزن از وسایل زیر استفاده می‌شود:

• وسیله اندازه گیری وزن نیرو سنج است. در نیرو سنج، وزن به وسیله میزان کشیدگی فنری که جسم در آن ایجاد می‌کند مشخص می‌شود.
• وسایل اندازه گیری جرم گوناگون بوده و برخی از آن‌ها شامل ترازو‌های مختلف و باسکول هستند.

فرمول محاسبه وزن

برای محاسبه وزن یک جسم نیاز به مقدار جرم آن جسم وجود دارد، چرا که وزن یک جسم از حاصل ضرب جرم آن در نیروی جاذبه زمین به وجود می‌آید که عددی ثابت بوده و حدوداً برابر با ۹.۸ است. فرمول کلی محاسبه وزن به شکل زیر خواهد بود:

W=mg

در این فرمول، وزن را با W و جرم را با m و شدت جاذبه را با g نشان می‌دهند. در این فرمول واحد جرم می‌بایست بر اساس کیلوگرم باشد. با توجه به این فرمول و اندازه نیروی جاذبه زمین می‌توان گفت که به عنوان مثال، وزن یک جسم ۵ کیلویی حدوداً ۵۰ نیوتن است.

نکات مهم درباره جرم و وزن یک جسم

• هر چه تعداد ذره‌های تشکیل دهنده یک جسم یا ماده بیشتر باشد، آن ماده جرم بیشتری دارد.
• همچنین هر چه جرم جسم بیشتر باشد آن جسم سنگین‌تر بوده و نیروی جاذبه بر آن بیشتر است و بنابراین وزن آن نیز بیشتر خواهد بود.
• توجه شود که شدت جاذبه زمین در ارتفاعات مختلف، متغیر بوده و به فاصله جسم از زمین بستگی دارد. همچنین مقدار آن در کره‌های دیگر با زمین متفاوت است.

بیشتر بخوانید: چرا اتم در حالت عادی خنثی است؟

سخن آخر

یکاهای فراوانی برای اندازه گیری کمیت‌های مختلف یک جسم مانند جرم، وزن، حجم، اندازه طول و عرض و … وجود دارد. جرم و وزن از کمیت‌های مربوط به ماده و جسم به شمار می‌آید که از قدیم تا کنون کاربرد‌های فراوانی در حل مسائل فیزیکی داشته اند. اگر می‌خواهید درباره نحوه اندازه گیری صحیح طول اجسام اطلاعات کافی به دست آورید، با اصلی‌ترین واحد های اندازه گیری طول نیز آشنا شوید. در پایان اگر درباره تفاوت‌های جرم و وزن نکته دیگری مد نظر دارید، لطفاً آن را در قسمت ” نظرات و پرسش ها” با ما و دیگر مخاطبان ستاره در میان بگذارید.