بیماری بهجت چیست؟ + علت، علائم، راه‌های تشخیص و درمان

ستاره | سرویس سلامت – بیماری یا سندرم بهجت یک اختلال نادر است که باعث التهاب رگ‌های بدن می‌شود. التهاب رگ‌های خونی نیز منجر به علائم خفیف تا شدیدی خواهند شد. اگرچه این بیماری درمان قطعی ندارد، اما انجمن سندرم بهجت آمریکا اعلام کرده است که بیماران به کمک روش‌های درمانی می‌توانند یک زندگی عادی را تجربه کنند. در این مطلب بیشتر با علت، علائم و روش‌های درمانی این بیماری آشنا می‌شویم.

 

تعریف بیماری بهجت

بیماری بهجت (Behcet’s disease) که به عنوان سندرم بهجت شناخته می‌شود یک اختلال نادر است که موجب التهاب رگ‌های خونی در تمام بدن می‌شود. این بیماری می‌تواند منجر به علائم و نشانه‌های متعددی شود که در ابتدا به نظر نمی‌رسد با این بیماری ارتباط داشته باشند. این علائم می‌توانند جراحات دهانی، التهاب چشم، بثورات و زخم‌های پوستی و زخم‌های ناحیه تناسلی باشند. 

علائم سندرم بهجت

علائم این بیماری برای تمام مبتلایان یکسان نیست و ممکن است در طول زمان کم و زیاد شوند. علائم به این بستگی دارند که کدام قسمت از بدن تحت تاثیر قرار گرفته است. نواحی بدن که معمولا تحت تاثیر بیماری بهجت قرار می‌گیرند عبارتند از:

 

۲. پوست، برخی از افراد روی پوست بدن خود زخم‌هایی مانند آکنه را می‌بینند. گاهی نیز روی پوست بعضی از بیماران به خصوص در قسمت‌های پایینی پاها، گره‌های متورم، قرمز رنگ و دردناکی  تشکیل می‌شود.

۳. ناحیه تناسلی، زخم‌هایی باز و قرمز ممکن است روی پوست بیضه در مردان یا اطراف واژن در زنان شکل بگیرد. این زخم‌ها معمولا دردناک هستند و ممکن است جای زخم آنها باقی بماند.

۴. چشم‌ها، التهاب در چشم (یوئیت) باعث قرمزی، درد و تاری دید می‌شود. این مشکل معمولا در هر دو چشم رخ می‌دهد. در افراد مبتلا به سندرم بهجت این شرایط ممکن است گاهی بهبود و گاهی مجددا عود کند.

۵. مفصل‌ها، تورم و درد مفاصل معمولا زانوها، مچ پا، آرنج و مچ دست را درگیر می‌کند. این علائم ممکن است از یک تا سه هفته طول بکشند و به صورت خود به خودی بهبود یابند.

۶. رگ‌های خونی، التهاب در رگ‌ها و عروق شریانی می‌تواند باعث لخته شدن خون شود و علائمی مانند قرمزی رگ در سطح پوست، درد و تورم در بازو‌ها یا پا‌ها را به وجود آورد. التهاب در شریان‌های اصلی می‌تواند منجر به عوارضی مانند آنوریسم و تنگ شدن یا انسداد رگ شود.

۷. دستگاه گوارش، علائم و نشانه‌های مختلفی ممکن است روی دستگاه گوارش بدن بیمار اثر بگذارند و موجب درد شکمی، اسهال و خونریزی شوند.

 

 

۸. ریه‌ها، درگیر شدن ریه‌ها در این بیماری نادر است. تحت تاثیر قرار گرفتن ریه‌ها اغلب موجب سرفه و تنگی نفس می‌شود. در موارد نادری نیز ممکن است بیمار دچار آنوریسم عروق ریوی و خونریزی ریه گردد.

۹. مغز، التهاب در مغز و سیستم عصبی می‌تواند باعث سردرد، تب، اختلال در تمرکز، کاهش تعادل یا سکته مغزی شود.

در صورتی که هر یک از علائم سندرم بهجت را مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر ابتلا به این بیماری در شما تشخیص داده شد، در صورت بروز هر نشانه‌ جدیدی از بیماری باید با پزشک خود مشورت کنید.

علت سندرم بهجت

در بیماران مبتلا به سندرم بهجت، سیستم ایمنی بدن به اشتباه برخی از سلول‌های سالم خود را مورد حمله قرار می‌دهد. برخی از کارشناسان احتمال می‌دهند که عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز این بیماری نقش داشته باشند.
به نظر می‌رسد علائم و نشانه‌های این بیماری در نتیجه التهاب رگ‌های خونی (واسکولیت) به وجود می‌آیند. این شرایط می‌تواند به عروق شریانی و رگ‌ها در هر اندازه‌ای و در هر ناحیه‌ای از بدن آسیب برساند.
تا به حال چندین ژن یافت شده‌اند که با این بیماری مرتبط هستند. برخی محققان معتقدند که برخی از ویروس‌ها یا باکتری‌ها می‌توانند این بیماری را در برخی افراد که ژن‌های خاصی را دارند فعال کنند.

تشخیص سندرم بهجت

هیچ روش تشخیصی نمی‌تواند تعیین کند که آیا شما به بیماری بهجت مبتلا هستید یا خیر. بنابراین پزشک در اولین قدم علائم شما را بررسی می‌کند. از آنجا که تقریبا همه کسانی که به این بیماری مبتلا هستند دچار زخم‌های دهانی می‌شوند، برای تشخیص این بیماری حتما باید زخم‌های دهانی در طی ۱۲ ماه حداقل ۳ بار رخ داده باشند. علاوه بر این، برای تشخیص بیماری بهجت حداقل دو مورد از علائم زیر باید وجود داشته باشند:

• ایجاد چندباره زخم‌های تناسلی
• التهاب چشم
• زخم‌های پوستی

آزمایشاتی که ممکن است از سوی پزشک توصیه شوند، عبارتند از:

• آزمایش خون و برخی دیگر از تست‌های آزمایشگاهی که به منظور رد کردن احتمال ابتلا به این بیماری انجام می‌شوند.
• آزمایش پاترژی که در آن پزشک یک سوزن استریل را وارد پوست شما می‌کند و در یک یا دو روز بعدی آن منطقه را بررسی می‌کند. اگر در ناحیه ورود سوزن، یک تورم قرمز زیر پوست شکل بگیرد جواب آزمایش مثبت است. این نشان می‌دهد که سیستم ایمنی بدن شما به آسیب‌های جزئی بیش از حد واکنش نشان می‌دهد.

 

درمان بیماری بهجت

درمان سندرم بهجت در حقیقت به درمان علائم این بیماری می‌پردازد تا ناراحتی و درد بیمار کاهش یابد. اگرچه این بیماری یک مشکل مزمن محسوب می‌شود، اما گاهی بیماران ممکن است در دوره‌های هیچ نشانه‌ای از این بیماری را نداشته باشند و علائم به طور موقت ناپدید شوند. شدت بیماری در بیماران مختلف تفاوت دارد. برخی علائم خفیفی را تجربه می‌کنند، درحالی‌که برخی دیگر دچار علائم بسیار شدید سندرم بهجت می‌شوند. بنابراین مهم است که درمان بیماری مطابق با علائم هر بیمار انجام گیرد.

بیماری بهجت قسمت‌های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بنابراین گاهی بیمار باید به چند پزشک با تخصص‌های متفاوت مراجعه کند. در این صورت هماهنگی میان درمان‌ها از طریق یک پزشک اولیه باید صورت بگیرند تا علائم بیماری و گزینه‌های درمانی بایکدیگر تداخل پیدا نکنند. عموما یک روماتولوژیست (پزشک متخصص بیماری‌های آرتروز و دیگر اختلالات خود ایمنی و التهابی) مدیریت اصلی درمان را به عهده می‌گیرد و سایر پزشکان مثل متخصص چشم، پوست و … به سایر علائم رسیدگی می‌کنند.

بیماران می‌توانند علائم بیماری را با دارو‌های مناسب، استراحت، ورزش و سبک زندگی سالم کنترل کنند. هدف درمان کاهش ناراحتی و جلوگیری از عوارض جدی است. به احتمال زیاد ترکیبی از دارو‌ها در درمان بیماری بهجت مورد استفاده خواهند گرفت. بنابراین بیماران باید پزشکان خود را از تمام داروها و درمان‌هایی که دریافت می‌کنند مطلع سازند.

 

سبک زندگی پیشنهادی برای درمان سندرم بهجت

هیچ شواهدی وجود ندارد که یک رژیم غذایی خاص علائم این بیماری را بهبود می‌بخشد، اما خوردن غذای سالم به طور کلی سلامت بدن را تقویت می‌کند و خطر ابتلا به مشکلات بیشتر را کاهش می‌دهد. داشتن یک رژیم غذایی متعادل و متنوع با مقدار زیادی میوه و سبزیجات و پرهیز از مواد غذایی چرب و حاوی قندی زیاد به سلامت کلی بدن بسیار کمک می‌کند.

برخی از افراد مبتلا به این بیماری اظهار کرده‌اند که حساسیت به بعضی غذا‌ها نیز ممکن است بیماری بهجت را فعال کند. در یک مطالعه، محققان دریافتند که برخی از مواد غذایی زخم‌های دهانی مرتبط با بیماری بهجت را در ۳۲ تا ۳۵ درصد موارد تشدید می‌کند. این مواد غذایی عبارتند از:

• آناناس
• برخی پنیر‌ها از جمله پنیر امنتال
• انواع آجیل، بادام و بادام زمینی
• لیمو

حذف موقتی این خوراکی‌ها به شما کمک خواهد کرد که شناسایی کنید کدام یک نشانه‌های بیماری را بدتر می‌کنند. به علاوه در مطالعه‌ای که انجام شد ۳۷ تا ۴۷ درصد بیماران گزارش کرده‌اند که استرس و خستگی نیز باعث تشدید علائم بوده است.

توجه داشته باشید که هر گونه مکمل یا درمان تکمیلی باید ابتدا با پزشک بررسی شود، زیرا ممکن است علائم را بدتر کنند یا با درمان‌های در جریان ناسازگاری داشته باشند.

افرادی که بیشتر در معرض سندرم بهجت هستند

عواملی که ممکن است شما را بیش از سایرین در معرض ابتلا به بیماری بهجت قرار دهند عبارتند از:

• سن، بیماری بهجت معمولا مردان و زنان را در دهه‌ سوم و چهارم زندگی تحت تاثیر قرار می‌دهند. با این حال، کودکان و افراد مسن نیز همچنان در معرض ابتلا به این بیماری هستند.
• موقعیت جغرافیایی، ساکنان منطقه خاورمیانه و آسیای شرقی شامل ترکیه، ایران و چین بیشتر در معرض ابتلا به سندرم بهجت قرار دارند.
• جنسیت، این بیماری هم مردان و هم زنان را مبتلا می‌کند، اما در مردان شدت بیشتری دارد.
• ژنتیک، داشتن برخی ژن‌های خاص با احتمال بیشتر ابتلا به این بیماری مرتبط است.

 

سخن پایانی

بیماری بهجت یک بیماری مادام‌العمر است، اما طبق گفته انجمن بهجت آمریکایی، مبتلایان به آن می‌توانند یک زندگی عادی داشته باشند. دارو می‌تواند درد را از بین ببرد، علائم را کنترل کند و عود بیماری را به تاخیر بیندازد. در پایان فراموش نکنید که نظرات و تجربیات خود را در مورد این بیماری و راه‌های درمان آن از طریق بخش نظرات و پرسش‌ها با ما و سایر همراهان ستاره به اشتراک بگذارید.

برگرفته از: انجمن بیماری بهجت آمریکا، medicalnewstoday و mayoclinic