راهنمای خرید اکسیژن ساز

ستاره | سرویس سلامت – اگر شما یا یکی از نزدیکان‌تان به بیماری ریوی مبتلا باشید، احتمالا دستگاه اکسیژن ساز را می‌شناسید. این دستگاه هوای محیط را جمع‌آوری کرده، به کمک فیلترهایی که دارد نیتروژن آن را جدا کرده و سپس اکسیژن خالص را در اختیار بیمار قرار می‌دهد؛ بنابراین، می‌توان گفت که دستگاه اکسیژن ساز به بیمار کمک می‌کند که راحت‌تر نفس بکشد. با توجه به اینکه خرید دستگاه مناسب می‌تواند برای بسیاری از افراد چالش‌برانگیز باشد، تصمیم گرفتیم این مقاله را به راهنمای خرید اکسیژن ساز اختصاص دهیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

دستگاه اکسیژن ساز و نحوه عملکرد آن

اکسیژن سازها دستگاه‌هایی هستند که اکسیژن را مستقیما از طریق ماسک یا کانولای بینی (لوله باریکی که بخش کوچکی از آن داخل بینی قرار می‌گیرد) به بیمار تحویل می‌دهند.

تفاوت اکسیژن سازها با کپسول‌های اکسیژن (سیلندر اکسیژن) در این است که کپسول‌ها حاوی مقدار مشخصی اکسیژن تحت فشار هستند؛ اما اکسیژن سازها، اکسیژن موجود در هوای محیط را جمع‌آوری و متراکم کرده و سپس در اختیار بیمار قرار می‌دهند؛ به عبارت دیگر، اکسیژن سازها برخلاف کپسول‌های اکسیژن به جایگزینی یا پر کردن مجدد نیاز ندارند. این نوع دستگاه‌ها در مقایسه با سیلندرهای اکسیژن از ایمنی بیشتری برخوردار هستند؛ چون گاهی اوقات نشت سیلندرها و اشباع اکسیژن خطر آتش‌سوزی را افزایش می‌دهد.

هوای معمولی ۲۱ درصد اکسیژن دارد. دستگاه اکسیژن ساز هوای محیط را از طریق کمپرسور جمع‌آوری می‌کند؛ سپس آن را از چند دستگاه فیلتر کننده عبور می‌دهد تا نیتروژن حذف شده و غلظت اکسیژن افزایش پیدا کند. اگر ۱ لیتر اکسیژن از طریق این دستگاه به بیمار تحویل داده شود، میزان اکسیژن در ریه‌ها ۲۴ درصد بیشتر می‌شود. اگر اکسیژن تحویل داده شده ۲ لیتر باشد میزان اکسیژن ۲۸ درصد و اگر ۱۰ لیتر میزان اکسیژن ۶۰ درصد افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین، باید با توجه به نیاز بیمار میزان اکسیژن لازم در هر دقیقه مشخص شود.

آشنایی با انواع دستگاه اکسیژن ساز

چند نوع دستگاه اکسیژن ساز تولید می‌شود که مدل‌های بزرگتر برای استفاده در خانه یا بیمارستان و مدل‌های جمع و جورتر برای سفر و زمان رفت و آمد مناسب هستند. در حال حاضر، ۲ نوع دستگاه اکسیژن ساز در بازار وجود دارد: ۱- جریان مداوم و ۲- پالسی. دستگاه جریان مداوم بدون توجه به اینکه بیمار در حال نفس کشیدن است یا خیر، در هر دقیقه جریان یکسانی از اکسیژن را تامین می‌کند؛ در حالیکه دستگاه پالسی الگوی تنفس را تشخیص داده و در هنگام استنشاق هوا اکسیژن را آزاد می‌کند.

از نظر قابلیت جابجایی نیز دستگاه‌های اکسیژن ساز به ۲ نوع ثابت و پرتابل (قابل حمل) تقسیم می‌شوند. دستگاه‌های ثابت که به آن‌ها اکسیژن ساز خانگی هم گفته می‌شود، از ظرفیت بیشتری برای تولید اکسیژن برخوردارند. این نوع دستگاه‌ها که در گوشه‌ای از اتاق قرار می‌گیرند به کمک چرخ‌هایی که دارند در داخل منزل جا به جا می‌شوند؛ اما دستگاه‌های پرتابل همان طور که از نام آن‌ها مشخص است، در سفر و بیرون از منزل نیز قابل استفاده هستند. معمولا دستگاه‌های ثابت از نوع جریان مداوم بوده و با برق کار می‌کنند؛ اما عملکرد دستگاه‌های پرتابل به صورت پالسی بوده و این دستگاه‌ها هم با برق و هم با باتری قابل استفاده هستند.

راهنمای خرید اکسیژن ساز

در این بخش به بعضی از مهم‌ترین نکاتی که باید به عنوان راهنمای خرید اکسیژن ساز به آن‌ها اشاره شود، می‌پردازیم:

۱. قابل حمل بودن

در هنگام خرید دستگاه اکسیژن ساز باید به این نکته توجه کنید که تا چه میزان به دستگاه خود نیاز دارید. چون این دستگاه‌ها می‌توانند از نظر اندازه و قابلیت حمل متفاوت باشند. بعضی از دستگاه‌های اکسیژن ساز که برای کار زیاد و نرخ جریان بالاتر طراحی شده‌اند، بزرگ و سنگین هستند؛ بنابراین، فقط در داخل منزل می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. دستگاه‌هایی هم وجود دارند که از نرخ جریان پایین‌تری برخوردارند، اما حجم و وزن کمتری دارند؛ به همین دلیل، می‌توانید از آن‌ها در خارج از منزل هم استفاده کنید.

۲. اندازه دستگاه

بعضی دستگاه‌های اکسیژن ساز بزرگ و بعضی دیگر بسیار کوچک هستند؛ بنابراین، شما باید با توجه به ابعاد محیطی که دستگاه در آنجا قرار می‌گیرد، اکسیژن ساز مناسب را انتخاب کنید. اگر اندازه اتاق کوچک است، بهتر است در صورت امکان از خرید دستگاه‌های خیلی بزرگ صرف نظر کنید.

۳. نرخ جریان اکسیژن

یکی از مهم‌ترین عواملی که در راهنمای خرید دستگاه اکسیژن ساز باید به آن توجه کرد، نرخ جریان اکسیژن (flow rate) است. نرخ جریان اکسیژن، به میزان اکسیژنی که از دستگاه به بیمار تحویل داده می‌شود، اشاره می‌کند. معمولا نرخ جریان توسط پزشک مشخص می‌شود؛ بنابراین، توصیه می شود که قبل از خرید دستگاه اکسیژن ساز با پزشک خود مشورت کنید.

ممکن است بعضی از دستگاه‌های اکسیژن ساز از نرخ جریان کمتری برخوردار باشند (در محدوده ۲۵۰ تا ۷۵۰ میلی لیتر در دقیقه)؛ در حالیکه بعضی از آن‌ها دارای نرخ جریان بیشتری هستند (محدوده ۲ تا ۱۰ لیتر در دقیقه). با توجه به اینکه محدوده نرخ جریان دستگاه‌های اکسیژن ساز با هم تفاوت دارد، حتما باید دستگاه را قبل از خرید از این نظر به طور کامل بررسی کنید.

۴. غلظت اکسیژن

دستگاه اکسیژن ساز نیتروژن هوا را حذف کرده و غلظت اکسیژن را افزایش می‌دهد. غلظت اکسیژنی که توسط دستگاه‌های مختلف تولید می‌شود با هم متفاوت بوده و بین ۸۷ تا ۹۹ درصد متغیر است. معمولا در اکسیژن سازهای قوی‌تر و بزرگتر غلظت اکسیژن تولید شده، بیشتر است؛ بنابراین، این دستگاه‌ها برای افرادی که به اکسیژن بیشتری نیاز دارند، مناسب هستند؛ اما افرادی که به اکسیژن با غلظت بالا نیاز ندارند، می‌توانند از دستگاه‌های سبک و قابل حمل هم استفاده کنند.

۵. میزان صدا

میزان صدای تولید شده توسط دستگاه، یکی از موضوعاتی است که گاهی اوقات در راهنمای خرید اکسیژن ساز به آن توجه نمی‌شود؛ در حالیکه از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به تنوع دستگاه‌های اکسیژن ساز باید گفت که میزان سر و صدای این دستگاه‌ها در حین کار متفاوت است. بعضی از دستگاه‌های قابل حمل و کوچک بسیار بی صدا هستند؛ اما دستگاه‌های پرقدرت و دارای نرخ جریان بالا ممکن است هنگام کار کردن سر و صدای بیشتری ایجاد کنند.

کلام پایانی

دستگاه اکسیژن ساز، یک ابزار ارزشمند است که اکسیژن کافی را در اختیار مبتلایان به بیماری‌های تنفسی و ریوی قرار می‌دهد. به دلیل تنوع زیاد این نوع دستگاه‌ها، ممکن است انتخاب یک اکسیژن ساز مناسب بسیار سخت باشد. بعضی از افراد دستگاه‌های سبک و قابل حمل را ترجیح می‌دهند؛ در حالیکه برای سایرین ممکن است خرید دستگاه‌های پرقدرت در اولویت قرار داشته باشد. توصیه می‌شود که قبل از خرید اکسیژن ساز حتما با پزشک مشورت کنید؛ علاوه بر این، راهنمای خرید اکسیژن ساز که در این مقاله به آن پرداختیم هم می‌تواند به شما در انتخاب یک دستگاه مناسب کمک کند.