راهنمای پرورش کبک در خانه

ستاره | سرویس گیاهان و حیوانات – یکی از مشاغل خانگی پر سود به ویژه در مناطق روستایی کشور پرورش کبک است. این کار که در دیگر کشور‌ها امروزه بسیار رایج و شکل صنعتی به خود گرفته است، در کشور ما هنوز نوپا بوده و پتانسیل فراوانی برای اشتغال‌زایی افراد دارد. علاوه بر این گوشت کبک با سابقه مصرف طولانی به‌ عنوان گوشتی لذیذ با خواص درمانی زیاد شناخته شده است. در این مطلب اصول مهم برای پرورش کبک در خانه را برای علاقه‌مندان معرفی می‌کنیم.

۱. محل نگهداری

محل نگهداری مهمترین اصل پرورش کبک در خانه است. انتخاب محل نگهداری کبک بسته به اینکه شما کبک تخمگذار پرورش می‌دهید یا کبک گوشتی، متفاوت خواهد بود. اگر در ابتدای شروع کار هستید بهتر است با پرورش کبک گوشتی کار را شروع کنید و یک سالن کوچک با یک دستگاه جوجه کشی خانگی برای این کار در نظر بگیرید. گوشت کبک واص متعددی برای سامت بدن دارد.

• محل انتخابی شما باید از نور کافی، تهویه مناسب، دسترسی آسان برای خروج مواد زائد و فاضلاب و همچنین وجود عایق حرارتی برای کنترل گرمایش و سرمایش برخوردار باشد. در پرورش در مقیاس بزرگتر و به روش صنعتی، کف سالن نیز لازم است با بتن پوشیده و دارای شیب مناسب باشد. 

• توصیه می‌کنیم اگر در این کار مبتدی هستید از سالن‌های کوچک شروع کنید زیرا کتاب و منابع اینترنتی کافی در این زمینه موجود نیست و بیشتر اطلاعات لازم را خود فرد باید تجربه کند.

۲. تجهیزات مورد نیاز پرورش کبک در خانه

به طور کلی تمام تجهیزاتی که برای پرورش بلدرچین کاربرد دارد، برای پرورش کبک نیز قابل استفاده هستند. این تجهیزات عبارتند از:

• دانخوری
• آبخوری
• آشیانه تخم گذاری
• دستگاه مادر مصنوعی
• دستگاه جوجه کشی
• ترازو
• سمپاش
• الیت متر
• هیتر
• در صورت نیاز کولر
• هواکش و تایمر

وسایل دیگری نیز وجود دارند که معمولا در واحد پرورش دام و طیور به تعداد محدود مورد نیاز است این وسایل عبارتند از: بیل، فرقون، جارو، شیلنگ آب و … .

۳. انتخاب نژاد

کبک از خانواده بلدرچین و قرقاول است و گرچه به صورت آزاد زندگی می‌کند، ولی پرنده‌ای است که خود را به خوبی با محیط‌های بسته، پرورشی و خشک سازگار می‌کند. کبک چندین گونه در طبیعت دارد. مناسب‌ترین نژاد کبک برای پرورش در محیط‌های بسته گونه کبک چوکار است. کبک چوکار در شرایط پرورشی وزنی بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ گرم دارد و اندازه این پرنده ۳۰ تا ۳۵ سانتی‌متر است.

(تصویر بالا: کبک چوکار)

• کبک به طور طبیعی در سال ۱۲ تا ۱۶ تخم می‌گذارد، ولی به صورت مصنوعی و صنعتی در شرایط مناسب، تا هشتاد تخم می‌توان از آن گرفت.
• برای پرورش کبک در خانه می‌توانید از جوجه‌های پنج ماهه شروع کنید و پس از تجربه کافی اقدام به جوجه کشی نمایید.
• کبک‌ها در هفت‌ماهگی به بلوغ جنسی و در چهارماهگی به بلوغ وزنی می‌رسند و تخم کبک به‌طور میانگین پس از ۲۴ روز به جوجه تبدیل می‌شود.

۴. نحوه تغذیه کبک

نوع تغذیه کبک در طبیعت بیشتر شامل برگ، دانه، میوه و حشرات کوچک می‌شود ولی برای پرورش این پرنده امروزه خوراک های آماده مخصوص تغذیه پرندگان وجود دارد و پیشنهاد می‌شود از آن‌ها برای تغذیه کبک استفاده کنید. شکل خوراکهای آماده برای این پرنده نیز مشابه دیگر پرندگان است و اگر به صورت پلیت استفاده شود، بهتر است. اضافه کردن برخی مواد غذایی مانند صدف، پودر ماهی، دی کلسیم فسفات، نمک، اسید‌های آمینه ضروری مانند لیزین و متیونین و مکمل‌های ویتامینی و معدنی میتواند تغذیه کبک را تکمیل کند.

• میزان غذای مورد نیاز یک کبک متوسط در روز  ۳۰ گرم است. بر اساس تجربه، یک جوجه کبک از آغاز پرورش، در ماه اول جمعا ۳۷۰ گرم، تا پایان ماه دوم ۱۲۰۰ گرم و تا پایان ماه سوم ۲۲۰۰ گرم غذا مصرف خواهد کرد. داشتن اطلاعات کافی از میزان و نحوه تغذیه کبک به شما در محاسبات اقتصادی و پیش بینی‌های لازم برای پرورش کبک در خانه کمک خواهد کرد.

۵. شرایط نور و دما

• برای شروع کار برنامه‌ای شامل ۱۴ ساعت خاموشی و ۱۰ ساعت روشنایی مناسب است. توجه داشته باشید محل انتخابی شما باید  از لحاظ نور گیری به گونه‌ای باشد که در زمان اجرای برنامه نوری، بتوانید ساعات خاموشی را به‌صورت کامل ایجاد کنید.
• دمای مناسب برای پرورش اغلب طیور ۱۸ تا ۲۲ درجه سانتیگراد است. استفاده از عایق‌های حرارتی در محل پرورش کبک، به تامین دمای مدنظر کمک شایانی خواهد کرد.

۶. چیدن نوک کبک

چیدن نوک کبک به منظور جلوگیری از آسیب این پرنده به همنوعان خودش لازم است، به این ترتیب کبک‌های نوک بریده نمی‌توانند یکدیگر را زخمی کنند. لازم است بعد از نوک چینی دان و آب فراوان و تمیز در اختیار پرنده باشد، زیرا این اقدام باعث کاهش استرس و موجب تمیز نگاه داشتن محل قطع شده می‌شود.

۷. پیشگیری از استرس

کبک پرنده ای است که به سرعت ترسیده و دچار واکنش های استرسی می‌شود. مشاهده شده است، این پرنده با دیدن افراد فرار می‌کند و به دلیل عدم وجود راه خروج در سالنهای پرورشی، معمولا خود را به شدت به دیوارها می‌کوبد، بنابراین لازم است فرد پرورش دهنده بسیار آرام و ملایم وارد سالن شود و در هنگام کار نیز خیلی آرام کار کند.

• گفتنی است در برخی مواقع وجود سروصدای زیاد، باعث می‌شود کل گله دچار استرس شوند و پرنده‌ها در گوشههای سالن جمع شده و با فشاری که بر پرندگان زیرین وارد می کنند، سبب ایجاد تلفات شوند. قرار دادن دان خوری و آبخوری کافی تا حدودی استرس پرنده را کاهش می‌دهد.

در پایان توصیه می‌شود برای شروع کار به ویژه افرادی که برای اولین بار قصد دارند وارد این حرفه شوند، با تعداد کمتری آغاز کرده و برای نخستین بار با یک دوره پرورش کبک گوشتی این کار را تجربه کنند تا با رفتار این پرنده و بعضی نکات پرورش آن آشنا شده و سپس در سطح وسیع‌تر اقدام کنند. همچنین قبل از شروع، به تحقیقات اینترنتی اکتفا نکرده و مطالعه کافی در این زمینه انجام دهید و با کسانی که تجربه این کار را دارند، مشورت کنند. اگر علاقه‌مند به پرورش از این دست پرندگان هستید درباره مرغ شاخدار و فواید گوشت آن در سبد غذایی جوامع امروزی مطالعاتی داشته باشید.

برگرفته از: کتاب راهنمای کامل پرورش کبک از ابتدا تا انتها، سایت تخصصی دامپروری