قطعا در ماه رمضان پس از ساعتها تحمل گرسنگی و تشنگی، نوع تغذیه موقع افطار دارای اهمیت زیادی است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. معده خالی در هنگام افطار تحمل غذای سنگین را ندارد، بنابراین تهیه و خوردن غذای سبک برای افطار با هضم راحت، کم حجم، پر کالری و تقریبا نرم به عنوان پیش غذا برای ماه رمضان مناسبتر است. در ادامه شما را با انواع پیش غذا برای ماه رمضان که ساده، سبک و مقوی باشند آشنا خواهیم کرد.
پیش غذا برای ماه رمضان باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
- پیش غذا برای ماه رمضان و در افطار باید بسیار سبک و کم حجم باشد تا قبل از خوردن شام از معده خارج شده و امکان خوردن غذای اصلی، بدون اثرات مضر جانبی وجود داشته باشد.
- اگر در ماه رمضان از آش رشته یا آش شله قلمکار (که غنی از حبوبات هستند) به عنوان پیش غذا استفاده میکنید باید آن را به عنوان غذایی کامل در نظر بگیرید و از خوردن شام صرف نظر کنید.
- از مصرف مواد غذایی پر چرب به میزان زیاد در وعده افطار باید خودداری کرد؛ زیرا این مواد غذایی باعث بیاشتهایی در هنگام سحر میشوند.
- مصرف بیش از حد مواد غذایی شیرین به هنگام افطار، باعث تشنگی میشود و مصرف زیاد نوشیدنیها، بهویژه مایعات خنک، با رقیق کردن اسید و آنزیمهای دستگاه گوارش سبب اختلال در هضم و جذب مواد غذایی شده و مشکلاتی مانند درد و نفخ معده را به همراه دارد.
معرفی انواع پیش غذا برای ماه رمضان
۱. انواع حلیم
یکی از پیش غذاهای پرمصرف و محبوب در ماه مبارک رمضان، حلیم است. حلیم از پرطرفدارترین غذاهای سنتی ایران است که معمولا به عنوان پیش غذا برای افطار مصرف میشود و انواع مختلفی دارد که مواد اولیه آنها با یکدیگر متفاوت است.
حلیم شیر، حلیم بادمجان و حلیم برنج از معروفترین حلیمهایی هستند که در ماه رمضان بسیار مورد استفاده قرار میگیرند.
تهیه انواع حلیم، اغلب با استفاده از گوشت گردن و دنده گوسفندی و پختن آن با پیاز، آب و کمی نمک صورت میگیرد که پس از پخت، کوبیده شده و ریش ریش میشود. بقیهی افزودنیهای حلیم بسته به نوع آن متفاوت است. در حلیم گندم از گندم پخته، در حلیم شیر علاوه بر گندم از شیر، در حلیم برنج به جای گندم از آرد برنج و در حلیم بادمجان از بادمجان و انواع حبوبات استفاده میشود.
اگر قصد دارید روزهی خود را با خوردن حلیم باز کنید، به این نکته مهم توجه داشته باشید که این غذا را نباید با شکر و روغن زیاد میل نمائید؛ زیرا خوردن شکر و روغن باعث تحریک معده، اضافه وزن و عطش شدید میشود. اغلب این تشنگی را با نوشیدن مقادیر زیاد آب و نوشیدنیهای سرد جبران میکنند که باعث رقیق شدن شیره معده و تاخیر هضم غذا میشود. عاقبت این رفتار نفخ شکم و سایر ناراحتیهای گوارشی است.
۲. انواع آش
آشهایی نظیر آش بلغور گندم، آش ماش، آش گشنیز، آش دوغ، آش بادمجان و… انواع پیش غذا برای ماه رمضان هستند که با سبزیجات، حبوبات پخته و گوشت درست میشوند. آش ساده، پایهی همهی آنهاست که با افزودن مواد غذایی مختلف میتوانید براساس ذائقه خود در آن تنوع ایجاد کنید. در ادامه این قسمت شما را با طرز تهیه آش ساده به عنوان یک پیش غذا برای ماه رمضان آشنا خواهیم کرد.
آش ساده به عنوان یک پیش غذا برای ماه رمضان
مواد لازم | |
برنج خیس کرده | ۱ پیمانه |
لپه خیس کرده | ۱/۲ پیمانه |
سبزی ساطوری (تره، جعفری، گشنیز، کمی نعنا، چند پر ترخون یا مرزه) | به میزان لازم |
زردچوبه | ۱ قاشق مرباخوری |
سیر داغ و نعنا داغ | به میزان لازم |
نمک و فلفل | به میزان لازم |
دستور تهیه:
- لپه را با نمک، فلفل و زردچوبه و یک لیتر آب در قابلمه بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید.
- اجازه دهید تا لپه بپزد و نرم شود، سپس سبزی را اضافه کرده و هم بزنید.
- نیم ساعت دیگر فرصت دهید تا سبزی بپزد و هنگام پخت، در قابلمه را نیمه باز بگذارید.
- برنج را با ۵ پیمانه آب و اندکی نمک روی حرارت متوسط قرار دهید، همین که آب برنج تمام شد، از روی حرارت بردارید.
- برنج پخته را بکوبید و روی لپه و سبزی بریزید.
- نمک و فلفل آش را اندازه کنید، در قابلمه را نیمه باز بگذارید، حرارت را کم کنید تا آش جا بیفتد.
- ظرف آش را با پیاز داغ، نعنا داغ و سیر داغ تزیین کنید.
👩🍳 نکته: در صورت تمایل میتوانید ۲۵۰ گرم کوفته قلقلی، همراه با سبزی به آش اضافه کنید.
حریره کرفس به عنوان یک پیش غذا برای ماه رمضان
مواد لازم | |
کرفس با برگ نازک ساطوری شده | ۱ بوته |
آب قلم | ۹ پیمانه |
آرد برنج | ۲ قاشق غذاخوری |
جعفری ساطوری شده | ۲ قاشق غذاخوری |
زرده تخم مرغ | ۱ عدد |
کره | ۲-۳ قاشق غذاخوری |
نمک و فلفل | به میزان لازم |
دستور تهیه:
- آب قلم را با کرفس بر روی حرارت زیاد قرار دهید و پس از جوش آمدن حرارت را کم کنید.
- در قابلمه را بسته و فرصت دهید تا کرفس به مدت ۴۵-۴۰ دقیقه بپزد.
- کرفس را پس از پختن در مخلوط کن له کنید و سپس به قابلمه برگردانید.
- آرد برنج را در ۱ پیمانه آب سرد حل کرده و در قابلمه بریزید، پس از جوش آمدن حرارت را کم کنید.
- نمک و فلفل بزنید و فرصت دهید ۱۵ دقیقه دیگر با در باز بپزد.
- یک ملاقه از حریره را با زرده تخم مرغ مخلوط کرده و در قابلمه بریزید.
- کره را اضافه کرده و پس از چند دقیقه هم زدن از روی حرارت بردارید.
- حریره را در ظرف سرو بکشید و روی آن را با جعفری ساطوری تزیین کنید.
۳. انواع حلوا
امروزه ممکن است قدری عجیب به نظر آید، ولی تا حدود صد سال پیش در ایران از حبوبات (ماش، عدس، لوبیا و نخود) حلوا و شیرینی درست میکردهاند. در دوره صفوی هم مایه باقلوا را به جای بادام و پسته از عدس پخته تهیه میکردند.
حلوای عدس به عنوان یک پیش غذا برای ماه رمضان
مواد لازم | |
عدس خیس خورده | ۱ پیمانه |
شکر | ۱ پیمانه |
روغن | ۱/۲ پیمانه |
مخلوط هل و گلاب | ۱/۲ پیمانه |
زعفران ساییده | کمی |
دستور تهیه:
- عدس را با ۴-۳ پیمانه آب روی حرارت ملایم بپزید تا آب آن کاملا تمام شود، سپس بکوبید تا نرم شود.
- شکر و زعفران را در هل و گلاب و نیم پیمانه آب حل کنید.
- روغن را روی حرارت ملایم داغ کنید، عدس کوبیده را اضافه کرده و در روغن تفت دهید، سپس مایه شکر را اضافه کرده و هم بزنید تا حلوا به روغن بیفتد.
- حلوا را در ظرف سرو بکشید و به صورت داغ یا سرد میل کنید.
👩🍳 نکته: در این حلوا به جای عدس میتوان ماش، لوبیای سفید یا قرمز و نخود استفاده کرد.
حلوای هویج به عنوان یک پیش غذا برای ماه رمضان
مواد لازم | |
هویج رنده شده | ۱ کیلوگرم |
شکر | ۱/۲ پیمانه |
آرد | ۱ پیمانه |
پودر هل | ۱ قاشق چایخوری |
پودر زعفران | اندکی |
کره | ۵-۶ قاشق غذاخوری |
دستور تهیه:
- کره را بر روی حرارت ملایم ذوب کرده و هویج را در آن تفت دهید تا بلوری شود، سپس از روی حرارت بردارید تا خنک شود.
- آرد را در تابه الک کرده و هم بزنید تا با هویج کاملا مخلوط شوند. سپس روی حرارت قرار داده و هم بزنید تا آرد طلایی شود.
- شکر را با زعفران و هل در نیم پیمانه آب جوش حل کنید و در تابه بریزید، مایه را هم بزنید تا به جوش آمده و غلیظ شود.
نکاتی برای تهیه پیش غذا برای ماه رمضان
- زمان، میزان و چگونگی غذا خوردن از جمله مسائل مهم در رفتار غذایی افراد روزه دار است که توجه به آنها نقش مهمی در اصلاح رفتار غذایی و همچنین سلامت فرد ایفا میکند.
- وعدههای غذایی اصلی در ماه مبارک رمضان شامل سحری، افطاری و شام است که باید کاملا از هم جدا باشند. افطاری در واقع همان پیش غذایی است که در اولین فرصت ممکن، صرف میشود تا تداخلی با شام نداشته باشد.
- افراد روزه دار بهتر است روزه خود را با یک نوشیدنی گرم یا ولرم مانند آب جوش و کمی عسل، شیر ولرم و خرما یا چای کم رنگ باز کنند. مصرف آب، شیر یا چای ولرم با قندهای طبیعی که به سرعت جذب میشوند مانند عسل، خرما و کشمش، دهان و مری را برای عبور غذا آماده میکنند، مقداری از مواد قندی، املاح و ویتامینهای مورد نیاز بدن را تامین کرده و انرژی از دست رفته بدن را نیز تا حدودی جبران میکند.
- در سفره افطار بهتر است از پنیر کم چرب، نان و سبزی خوردن، سبزیجات آبپز (گل کلم، کرفس، فلفل سبز، کلم بروکلی، نخود فرنگی، پیاز، هویج و سیب زمینی) در قالب یک غذای سبک گرم مانند سوپ، حلیم کم چرب و آش رقیق، فرنی، خرما، کاچی، حلوا، شله زرد، شیر برنج، کره، ارده، خامه، بادام، گردو و تخم مرغ استفاده کرد و از هر یک از این مواد غذایی فقط مقداری اندک مصرف نمود تا ترکیبی از مواد مختلف شامل کربوهیدرات، پروتئین، املاح و ویتامین را به بدن برسانند.
کلام آخر
ذهنیت بعضی افراد از روزه گرفتن، کاهش وزن است. بدون شک رعایت رژیم غذایی صحیح باعث کنترل وزن میشود، ولی از آنجا که معمولا افراد با شروع افطار سعی در جبران نخوردهها دارند و از طرفی گاهی فشار گرسنگی و تشنگی فرد را وادار به انتخاب خوراک بر مبنای احساس نیاز روانی و لذت بردن از خوردن میکند، منطق درست خوردن نادیده گرفته میشود.
بنابراین خوردن غذاهای سنگین و پرحجم به عنوان پیش غذا برای ماه رمضان نه تنها تاثیری در کاهش وزن ندارد بلکه گاهی باعث افزایش وزن و حتی بیماریهای دستگاه گوارش میشود. پس با خوردن غذاهای سالم و سبک به میزان کم در هنگام افطار میتوان به اصلاح رفتار غذایی پرداخت و از سلامت جسمی و روانی برخوردار شد.