سکته مغزی خفیف: علت، علائم و راه های پیشگیری

ستاره | سرویس سلامت – سکته مغزی خفیف همان حمله ایسکمی گذرا (TIA) می‌باشد. این حمله زمانی روی می‌دهد که جریان خون به طور موقت به مغز نمی‌رسد. این امر باعث می‌شود علائمی شبیه به سکته ایجاد شده که در عرض ۲۴ ساعت از بین می‌روند. بر خلاف سکته مغزی، حمله ایسکمی گذرا بافت مغزی را از بین نبرده و موجب ایجاد ناتوانی‌های دائمی نمی‌شود. از آنجایی که علائم TIA و سکته مغزی تقریبا یکسان می‌باشند، بهتر است با مشاهده هرگونه علائمی، سریع به پزشک مراجعه کنید.

علائم حمله ایسکمی گذرا

بهتر است با علائم حمله ایسکمی گذرا آشنا شوید، تا در صورت نیاز بتوانید به درمان سریع آن بپردازید. زیرا از هر ۳ نفری که مبتلا به این حمله می‌شوند، یک نفر آن‌ها بعدا دچار سکته مغزی می‌شود. به سختی می‌توان حمله ایسکمی گذرا را تشخیص داد، اما چندین علامت می‌توانند نشان دهنده سکته مغزی خفیف بوده و این علائم ممکن است زودگذر باشند.

شایع‌ترین علائم حمله ایسکمی گذرا عبارتند از:

• تغییرات بینایی
• دیسفاژی (زبان پریشی)
• اختلال حواس
• عدم تعادل
• حس خارش یا سوزش
• تغییر در سطح هوشیاری
• سرگیجه
• بیهوش شدن
• تغییر در حس چشایی
• تغییر در حس بویایی
• ضعف یا بی حسی در یک طرف بدن یا صورت

 

 

دیسفاژی (زبان پریشی)

کسانی که مبتلا به حمله ایسکمی گذرا می‌شوند، ممکن است به طور موقت قادر به صحبت کردن نباشند. بعضی از افراد ممکن است در به یادآوری کلمات دچار مشکل شده و برخی دیگر معنی کلمات را متوجه نشوند. این وضعیت را زبان پریشی می‌نامند. در حقیقت گاهی اوقات، زبان پریشی تنها علامت سکته مغزی خفیف می‌باشد. اختلال در صحبت نشان می‌دهد که انسداد یا لخته خون در نیمکره غالب مغز ایجاد شده است.

 

 

کوری تک چشمی گذرا (TMB)

گاهی اوقات حمله ایسکمی گذرا باعث ایجاد نوعی اختلال بصری به نام کوری تک چشمی گذرا (TMB) می‌شود. در این حالت بینایی فرد ناگهان تیره یا تار شده و اجسام را به رنگ خاکستری می‌بیند. این حالت ممکن است برای چند ثانیه یا چند دقیقه طول بکشد و قرار گرفتن در معرض نور درخشان، می‌تواند این وضعیت را بدتر کند. همچنین فرد ممکن است قادر به خواندن کلمات در صفحات سفید نباشد.

 

 

مدت زمان حمله ایسکمی گذرا

علائم سکته مغزی خفیف معمولا یک دقیقه طول می‌کشند و اغلب تا زمانی که به پزشک مراجعه کنید، این علائم از بین رفته‌اند؛ بنابراین باید خودتان برای پزشک وضعیت را شرح دهید.

 

عوامل خطرزایی که موجب سکته مغزی می‌شوند

فشار خون بالا: فشار خون بالا می‌تواند به دیواره‌های داخلی شریان‌ها آسیب رسانده که این امر موجب ایجاد پلاک و لخته خون در شریان‌ها شده و در نتیجه فرد مبتلا به سکته یا سکته مغزی خفیف می‌شود. اگر پزشک تشخیص دهد که دچار فشار خون بالا هستید، باید مراقبت‌های لازم را به عمل آورده و از دستگاه‌های فشار خون خانگی برای سنجش فشار خود استفاده کنید.

 

 

گاهی اوقات افراد دچار سندرم “روپوش سفید” می‌شوند، به این معنی که به خاطر اضطراب، فشار خون در مطب پزشک بالاتر از حد معمول می‌باشد. در این حالت بهتر است به طور مرتب فشار خون خود را در خانه گرفته و نتایج آن را به پزشک گزارش دهید. این اطلاعات به پزشک کمک خواهند کرد که دارو‌های موثرتری را برای شما تجویز کند.  اگر در خانه دستگاه فشار خون دارید، بعد از احساس علائم زیر، فشار خود را چک کنید:

• سرگیجه
• عدم تعادل
• اختلال در راه رفتن

 

سایر عوامل خطرزا

عوامل خطرزای دیگر عبارتند از:

• کلسترول بالا
• دیابت
• سیگار کشیدن
• چاقی
• فیبریلاسیون دهلیزی

 

نحوه تشخیص سکته مغزی خفیف

TIA موجب آسیب دائمی به مغز نمی‌شود؛ با این حال در صورت مشاهده علائم TIA سریع به پزشک مراجعه کنید. از آنجایی که علائم سکته مغزی و TIA مشابه می‌باشند، به تشخیص پزشک نیاز دارید. احتمالا پزشک برای تشخیص از سی تی اسکن یا MRI استفاده خواهد کرد.
اگر دچار سکته مغزی شده باشید، سی تی اسکن آن را به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت نشان نخواهد داد. معمولا MRI زودتر سکته را نشان می‌دهد. همچنین پزشک با استفاده از اولتراسوند به بررسی وجود انسداد یا پلاک در شریان‌های کاروتید خواهد پرداخت. (شریان‌های کاروتید سرخرگ‌هایی هستند که کار خونرسانی به نواحی پیشین مغز را انجام می‌دهند.)

 

درمان سکته مغزی خفیف

چند روش برای درمان سکته مغزی خفیف وجود دارد. ابتدا دارو‌هایی برای بهبود جریان خون به مغز تجویز می‌شود. سپس پزشک با شناسایی ناهنجاری‌های ایجاد شده به درمان آن‌ها پرداخته و خطر ابتلا به سکته‌های بعدی را کاهش می‌دهد.

 

 

گزینه‌های درمان عبارتند از:

دارو‌های ضد انسداد

این دارو‌ها سبب کاهش چسبندگی پلاکت‌ها می‌شوند و عبارتند از:

• آسپرین
• کلوپیدوگرل (پلاویکس)
• پراسوگرل
• آسپرین/دی پیریدامول

 

دارو‌های ضد انعقاد خون

این دارو‌ها پروتئین‌هایی که منجر به لخته شدن خون می‌شوند را مورد هدف قرار می‌دهند. این دسته شامل موارد زیر می‌باشد:

• وارفارین
• ریواروکسابان
• آپیکسابان

جراحی: ممکن است برای جلوگیری از سکته مغزی نیاز به جراحی داشته باشید. دو نوع جراحی وجود دارد. در حالت اول پزشک با استفاده از کاتتر وارد شریان‌های کاروتید شده و با استفاده از یک دستگاه بالون شکل، رگ‌های مسدود شده را باز می‌کند. (همانند تصویر زیر)

 

 

جزئیات مربوط به عمل را می‌توانید در تصویر زیر مشاهده نمائید:

 

 

در حالت دوم اگر شریان‌های کاروتید شما بسیار باریک باشند و امکان آنژیوپلاستی و استنت گذاری نباشد، پزشک عمل پلاک برداری کاروتید را پیشنهاد خواهد داد. در این عمل، پزشک شریان‌های کاروتیدی را از وجود چربی و پلاک‌ها پاک می‌کند. (همانند تصویر زیر)

 

 

تغییر سبک زندگی

علاوه بر مصرف دارو‌ها و مراقبت‌های ویژه، نیاز هست که برای کاهش خطر ابتلا به سکته، سبک زندگی خود را نیز تغییر دهید. این تغییرات عبارتند از:

• ورزش
• کاهش وزن
• کاهش مصرف سدیم
• خوردن میوه‌ها و سبزیجات
• کاهش مصرف غذا‌های سرخ شده یا شیرینی جات
• خواب کافی
• کاهش استرس
• کنترل بیماری‌های دیگر از جمله دیابت، فشار خون بالا و کلسترول بالا

 

 

نحوه پیشگیری از سکته مغزی خفیف

اگرچه گاهی وقوع سکته اجتناب ناپذیر می‌باشد، اما باید اقدامات احتیاطی برای پیشگیری از سکته را مد نظر خود قرار دهید. اقداماتی از قبیل:

• ترک سیگار
• قرار نگرفتن در معرض دود سیگار
• داشتن رژیم غذایی سالم
• حفظ وزن و تناسب اندام
• به طور منظم ورزش کردن
• عدم مصرف الکل
• عدم مصرف مواد مخدر
• کنترل دیابت
• کاهش مصرف سدیم، کلسترول و چربی
• کنترل فشار خون و کاهش استرس

منبع: healthline.com