غزل شماره ۳۸۷ حافظ: شاه شمشادقدان خسرو شیرین دهنان

معنی و تفسیر غزل شماره ۳۸۷ حافظ

شاه شمشادقدان خسرو شیرین‌دهنان
که به مژگان شکند قلب همه صف شکنان

پادشاه بلندبالایان و شهریار شیرین‌بیانان که با مژه‌هایش دل همه شجاعان شورش‌آور را می‌شکند‌…

مست بگذشت و نظر بر من درویش انداخت
گفت ای چشم و چراغ همه شیرین سخنان

در حال مستی بر من گذار کرد، نگاهی به من فقیر انداخت و گفت: ای سرآمد همه خوش‌کلامان‌…

تا کی از سیم و زرت کیسه تهی خواهد بود
بنده من شو و برخور ز همه سیم‌تنان

تا چه زمانی می‌خواهی که جیب تو از طلا و نقره خالی باشد؟ بندگی مرا بپذیر تا از همه دلبران سیمین‌بدن بهره‌برداری کنی.

کمتر از ذره نه‌ای پست مشو مهر بورز
تا به خلوتگه خورشید رسی چرخ‌زنان

از یک ذره گرد و غبار کمتر نیستی که خود را به خورشید می‌رساند. خود را فرومگذار و عاشق باش تا در حال رقص و چرخش به سراپرده خورشید برسی.

بر جهان تکیه مکن ور قدحی مِی داری
شادی زهره جبینان خور و نازک بدنان

بر حال دنیا اعتماد مکن و اگر یک پیاله شراب داری به سلامتی ماهرویان و نازک‌اندامان بنوش.

پیر پیمانه‌کش من که روانش خوش باد
گفت پرهیز کن از صحبت پیمان شکنان

روانشاد پیر عارف باده‌نوش من گفت که از بدقولان و عهدشکنان دوری گزین‌…

دامن دوست به دست آر و ز دشمن بگسل
مرد یزدان شو و فارغ گذر از اهرمنان

دست بر دامن دوست بزن و از دشمنان پیوند بِبُر. مرد خدا باش تا از شر شیاطین در امان باشی.

با صبا در چمن لاله سحر می‌گفتم
که شهیدان که‌اند این همه خونین کفنان

هنگام سحر در بوستان لاله‌زار از باد صبا می‌پرسیدم که این لاله‌های سرخ گلگون‌کفن در راه چه کسی شهید شده‌اند؟

گفت حافظ من و تو محرم این راز نه‌ایم
از می‌ لعل حکایت کن و شیرین دهنان