سوسک؟!… شنیدن نامش هم برای شما چندش آور آست؟… این موجود علی رغم این که ناقل امراض زیادی بوده و حشرهای موذی و بسیار کثیف شناخته میشود، اما در چرخه غذایی بسیاری از جانداران دیگر نقش بهسزایی ایفا میکند و برای زندگی ما انسانها نیز در کنار تمام مشکلاتی که به بار میآورد، میتواند مفید واقع شود. در ادامه با سایت ستاره همراه باشید تا این موضوع را بررسی کنیم.
سوسک در چه راستهای از جانداران قرار میگیرد؟
بالداران (نام علمی: Pterygota) نام یک زیررده از رده حشرات است. بسیاری از حشرات مانند پروانه، کک، مگس ، سوسک، زنبور، مورچه، ساس و شپش در این گروه قرار میگیرند.
سوسکها که با نامهای قاببالان یا سختبالپوشان (Coleoptera) نیز از آنها یاد شده، متنوعترین راسته از حشرات هستند. در حدود ۴۰ درصد از همهٔ گونههای توصیفشده از حشرات در جهان جزو راسته قاببالان هستند. سوسکها یکی از بزرگترین گونهی حشرات را در طبیعت دارند.
این حشرات، جانوران بسیار موفقی هستند و از خط استوا تا قطبهای شمال و جنوب یافت میشوند؛ زیرا جانورانی بسیار مقاوم به انواع آب و هوا بوده و سعی میکنند تا با هر وضعیتی سازگاری پیدا کنند. اجداد سوسریها یا سوسکها ابتدا در دورهٔ زمینشناسی کربن پیدا شدند و جزو اولین حشرات نوبال به شمار میروند.
طول عمر سوسک ها
طول عمر سوسکها به میزان مواد غذایی که در دسترس آنها قرار دارد و دیگر شرایط لازم برای زندگی بستگی دارد اما بر اساس تحقیقات طول عمر متوسط یک سوسک چیزی بین ۲۰ تا ۳۰ هفته برآورد شده است.
گونههای مختلف سوسک (انواع سوسک ها)
سوسکها نیز مانند سایر حشرات و به طور کلی جانداران روی زمین در گونههای بسیار زیادی وجود دارند. زیستشناسان شمار گونههای مختلف این راسته را تا عدد شگفتانگیز ۳۵۰ هزار اعلام میکنند که واقعا بسیار قابل توجه است.
برخی از تیرههای این حشره عبارتند از:
- سوسکهای بزرگ
- Blattellidae
- سوسکهای بلاتیدائه
- سوسکهای قهوهایپوش
- سوسکهای شنی
- Nocticolidae
- Tryonicidae
- Lamproblattidae
البته هر کدام از این تیرهها باز خود به گونهها، دستهها و تیرههای دیگری تقسیمبندی و دسته بندی میشوند.
غذای سوسک؛ سوسکها از چه تغذیه میکنند؟
این حشرات در محیطهای مختلف زندگی میکنند و از انواع مواد غذایی، درختان میوه، درختان جنگلی و گیاهان زینتی تغذیه میکنند. در این راسته گروهی گیاهخوار نیز وجود دارند که تمام قسمتهای گیاه را مورد هجوم قرار میدهند و بعضی دیگر نیز برگخوار هستند. بعضی از آنها از چوب و گروهی از حبوبات و خشکبار تغذیه میکنند. تعدادی از آنها شکارگر میباشند و از انواع حشرات مضر تغذیه میکنند، دسته ای دیگر از این حشرات نیز آبزی هستند.
زندگی اجتماعی سوسکها
بسیاری از حشرات ازقبیل موریانهها، مورچهها و… جانورانی فرااجتماعی هستند که در کلنی زندگی میکنند و اجتماعشان به صورت کاستی اداره میشود و دارای پادشاه، ملکه و کارگران بدون قابلیت تولیدمثل هستند اما سوسکها حشرات اجتماعی هستند اما در کلنیها زندگی نمیکنند و همه افراد بالغ قادر به تولید مثل هستند. برخی از گونهها جامعهای را تشکیل میدهند، برخی دیگر معطوف به تشکیل جامعهاند و برخی دیگر از والدین از فرزندان خود مراقبت میکنند.
آمیزش جنسی و تولید مثل سوسک ها
آمیزش جنسی در سوسکها به این صورت است که ابتدا سوسک نر از طریق ترشحات چرب و شیرینی که در غده پشتی خود به وجود میآورد، سوسک ماده را به سوی خود جلب میکند. سپس بعد از آمدن سوسک ماده به سمت ترشحات، سوسک نر از موقعیت استفاده کرده و آلت خود را به آن وصل میکند و بعد از حدود ۹۰ دقیقه سکس از طریق آلتی دیگر اسپرمش را در سوسک ماده رها میکند.
با کدامدسته از سوسکها بیشتر آشنا هستید؟!
بدون شک خواهید گفت سوسکهای حمام!… این سوسک که با نام سوسک فاضلابی نیز شناخته میشود، همان سوسکهای زرد و گندهای که در حمام، توالت، دستشویی، کابینت و گوشهها و زوایای مختلف ازجمله زیر کابینت آشپزخانه به وفور دیده میشوند و ازبین بردن آنها نیز کار آسانی نیست. این حشره از بس زاد و ولد میکنند، با سمپاشی و روشهای دیگر نیز ریشهکن نمیشود و اگرچه از تعداد بیشمار آنها کاسته میگردد. اما پس از چند ماه مجددا این حشرات را با خیل عظیم نوزادان آنها مشاهده خواهید کرد که گلهای و دسته ای در جلو چشمان متحیر شما رژه میروند و بدون کارت دعوت گام به زندگی شما میگذارند!
به این نوع سوسک، سوسک کابینتی و سوسک آمریکایی نیز گفته میشود. متاسفانه یکی از شایعترین معظلات زندگی شهری به خصوص در بخشهای فرسوده آلودگی اکثر منازل و بخصوص آپارتمانهای طبقه همکف به این حشره بدذات است.
ظاهر گاهی اوقات چارهای جز این نیست که با این مهمانهای ناخوانده و چندش آور زندگی اشتراکی و مسالمتآمیزی را در پیش گرفت! یا این که به شرکتهای نابود کننده این حشرات تماس گرفت و با صرف هزینههای گزاف سمپاشی تضمینی نسل این جانداران از ریشه آتش زد! ولی پس مدتی باز خواهید دید که این لعنتیها مجددا به زندگی شما هجوم میآورند! پی اگر با این موجود همسایه هستید باید به نبردی بی امان و بی پایان بیندیشید!
چاره نابودی این حشرات موذی چیست؟
استفاده از سلاح اتمی؟! خیر، سوسکها حتی از انفجار سلاح اتمی هم جان بدر میبرند!… جلالخالق! اینها دیگر چه موجودات بدذات و جان سختی هستند؟!
شاید باورکردنی نباشد اما تحقیقات میگویند به دلیل این که سوخت و ساز بدن پستاندارن نسبتا سریع است، اما سوسکها متابولیسم بسیار آهسته تری دارند، از این رو بدن سوسکها در برابر تشعشعات بمب اتمی بین ۶ تا ۱۵ برابر نسبت به بدن انسان مقاومتر است. سوسکها در فاجعه اتمی هیروشیما توانستند درست در فاصله ۳۰۰ متری محل انفجار بمب اتمی زنده بمانند!
بیشتر سوسکها می توانند از مقادیر متوسطی از تابش پرتو و تشعشعات رادیو اکتیو جان سالم به در ببرند اما ۲۰ درصد سوسکها میتوانند حتی در برابر تشعشعات سطح بالای بمب اتمی (یعنی ۱۰۰۰۰ راد) نیز مقاومت کرده و زنده بمانند.
گفته شده ۴۶۰۰ گونه سوسک وجود دارد و تنها درصد کمی از آنها یعنی حدود ۳۰ گونه، رفتار آفت مانندی از خود نشان میدهند، اما به جرات میتوان گفت که هیچ گونه سوسکی نمیتواند از انفجار مستقیم بمب هسته ای جان سالم به در ببرد. حتی اگر تشعشعات رادیو اکتیو هم به آنها نرسد، باز گرمای حاصل از انفجار و ضربهای که وارد میشود باعث نابودی این موجود خواهد شد.
باتوجه به این موضوع که این حشرات نابود شدنی نیستند، آیا بهتر است دست از سرشان برداشت و بگذاریم در محل زندگی ما و به خصوص در مکانهایی مانند آشپزخانه و داخل کابینتها جولان دهند و ما را به انواع امراض مبتلا کنند؟ خیر، این طور نیست و شما قادر خواهید بود حتی با کمترین هزینه و حتی با استفاده از مواد تقریبا غیر سمی و گاه خوراکی آنها را نابود کنید.
روش های از بین بردن سوسک در خانه
شاید بسیاری از افراد به دنبال راهکارهای گرانقیمت و پر هزینه برای نابود کردن سوسکهای محل زندگی خود باشند، اما با کمترین میزان هزینه و تنها با بسیاری از مواد کامل طبیعی و بی خطر نه بلکه بسیار کم خطر میتوان این حشرات را نابود یا لااقل از محل زندگی دور کرد.
۱. نظافت مداوم، خشک نگهداشتن محیط، عدم دسترسی سوسک به مواد غذایی و رطوبت
به عنوان سادهترین و کمهزینهترین روش برای دفع سوسک میتوان از خشک بودن محیط نام برد زیرا این حشره عاشق محیطهای مرطوب است. نظافت مداوم و دور از دسترس بودن مواد غذایی به دور شدن سوسکها از محیط زندگی شما کمک میکند.
سوسکها موجوداتی مقاوم هستند که بدون غذا حتی تا بیش از یک ماه هم زنده میمانند، اما بدون دسترسی به آب یک هفته هم نمیتوانند زنده بمانند. پس خشک نگهداشتن محیط به نابودی این حشرات کمک شایانی میکند.
همچنین سعی کنید به طور مداوم داخل و زیر کابینتها و زوایای آشپزخانه را که دسترسی به آن قسمتها قدری مشکل نیز هست هر دو هفته یک بار جارو برقی بگیرید و برای این کار از دور تند جارو برقی نیز استفاده کنید تا تمام سوسکهای ریز و درشت و تخمهای آنها توسط جارو به مخزن آن انتقال یابند.
علاوه بر موارد بالا سعی کنید تا جایی که برایتان مقدور است تمام شکافها و منافذی را که در توالت، حمام، آشپزخانه، زیر زمینهای قدیمی و نسبتا مرطوب میبینید، با استفاده از مقداری گچ یا مصالح دیگر مسدود کنید.
۲. استفاده از آب صابون حمام
استفاده از آب صابون حمام نیز یکی دیگر از روشهای بسیار مقرون به صرفه و طبیعی است که میتوانید به کار ببرید. برای این منظور مقداری آب صابون تهیه کنید (با رنده کردن مقداری صابون در یکی دو لیتر آب) و سپس محلول فوق را روی سوسکها و بخشهایی که احتمال میدهید این حشرات رفت و آمد دارند اسپری کنید. البته اگر این محلول را دقیقا روی سوسک بپاشید به طوری که کل بدن این حشره به آب صابون آغشته شود، به احتمال نزدیک به یقین خواهد مرد.
۳. استفاده از جوش شیرین و شکر
این روش ساده و طبیعی میتواند نسل سوسکهای منزل شما را معدوم کند. جوش شیرین سوسک را میکشد، اما برای این که این حشره را فریب داده و ترغیب به خوردن این پودر کنید، کافی است تا به نسبت مساوی جوش شیرین را با شکر یا خاکه قند مخلوط کنید و در زوایای آشپزخانه، داخل و زیر کابینیت و خلاصه هر نقطهای که احتمال میدهید محل رفت و آمد این جانور چندشآور است بپاشید. وقتی سوسک این مخلوط را بخورد جوش شیرین با اسید معده این حشره واکنش نشان داده و و باعث می شود تا گاز تولید شده و این حشره بمیرد!
۴. مخلوط آرد سفید و اسید بوریک
این مورد نیز یک طعمهی موثر برای ازبین بردن سوسکهاست که به راحتی میتوان را درست کرد. برای تهیه این طعمه هر ماده دو را به نسبت مساوی مخلوط کرده و در قسمتهای مختلف آشپزخانه، حمام، توالت و دستشویی قرار دهید. البته زیرزمینهای قدیمی و مرطوب نیز که کانون زاد و ولد این حشره هستند نیز فراموش نشود.
از این مخلوط تا زمان ازبین رفتن نسل سوسکها که احتمال داده میشود تا یک ماه به درازا بکشد به طور مداوم استفاده کنید. اما…
نکتهی مهم: توجه داشته باشید که این مخلوط سمی است و برای کودکان و حیوانات خانگی نیز مضر بوده و امکان دارد باعث مسمومیت شود. بنابراین از دسترس کودکان دور نگهدارید.
۵. استفاده از مخلوط نشاسته ذرت با شکر
این طعمه نیز برای ازبین بردن سوسکهای موذی بسیار موثر است و در صورت استفاده مکرر محیط زندگی شما را از وجود سوسک پاک میکند. این طعمه را میتوانید به صورت آماده از داروخانهها یا فروشگاههای سم زراعی تهیه کنید. توجه داشته باشید که این طعمه باید از دسترس کودکان دور نگهداری شود زیرا احتمال مسمومیت کودکان را به دنبال دارد.
۶. مخلوط کاکائو، آرد و پودر اسید بوریک
۷. فلفل، سیر، پیاز
برای تهیه این محلول میتوانید یک حبه سیر، پودر فلفل کایین و خمیر پیاز را در یک لیتر آب بریزید و از محلول به دست آمده تمام مکانهایی را که احتمال میدهید سوسک وجود داشته باشد، اسپری کنید.
۸. سوسککشهای شیمیایی
برای دفع و نابودی این حشرات مزاحم و چندشآور سموم شیمیایی نیز موجود است که میتوانید با مراجعه به داروخانهها یا فروشگاههای سموم زراعی آنها را تهیه کنید.
در این مقاله هدف اصلی ما برای دفع سوسکها، این بود تا بیشتر از مواد نسبتا غیر مضر و طبیعی که در هر منزلی به وفور پیدا میشود، استفاده شود تادرصورتی که به اشتباه در دسترس کودکان یا حیوانات خانگی قرار گرفت و استفاده شد به آن صورت خطرات جانی به همراه نداشته باشد.
استفاده دارویی از سوسک
سوسک آمریکایی به عنوان یک عنصر در طب سنتی چینی استفاده شده است، با اشاره به استفاده از آن در خلاصه Materia Medica و Shennong Ben Cao Jing. در چین، عصاره اتانولی سوسک آمریکایی، کانگ فو شین ی، به عنوان داروی تجویز شده برای بهبود زخم و ترمیم بافت استفاده می شود.
مزایای سوسک ها در زندگی انسان ها
تاکنون آنچه در مورد سوسک گفته شد بیشتر به جان سختی و روشهای استفاده از مواد معمولی برای نابودی این حشره اشاره داشت و همچنین اطلاعات دیگری که به زندگانی این حشره میپرداخت؛ اما آیا سوسکها واقعا برای زندگی ما هیچ سود و فایدهای ندارند؟ اگر روزی انسان بتواند نسل سوسک را منقرض کند چه پیش خواهد آمد؟
تحقیقات و پژوهشهای دانشمندان نشان میدهد که این حشرات نامطبوع وظیفه حفظ بقای زیستبومهای روی زمین و چرخه غذایی را به عهده دارند. سوسکها در واقع از مواد آلی که در حال فاسد شدن هستند تغذیه میکنند که سرشار از نیتروژن هستند. پس این حشرات ذخایر عظیمی از نیتروژن دارند و همچنین در طبیعت به عنوان یکی از غذلهای مورد علاقه طیف وسیعی از پرندگان مورد استفاده قرار میگیرند که میتوانند به حفظ و بقای نسل این پرندگان کمک کنند.
یک استاد دانشگاه که در این زمینه تحقیقات بسیار معتبری انجام داده میگوید:
میگوید: «سوسکهای حمام از مواد آلی در حال فساد تغذیه میکنند که سرشار از نیتروژن هستند. آنها این ماده باارزش را در مدفوع خود به شکلی به خاک برمیگردانند که آن را حاصلخیز و بسیار غنی میکند و برای گیاهان قابل استفاده است. به عبارت دیگر از بین رفتن این جانداران اثرات مخرب جبرانناپذیری روی سلامت جنگلها و به شکل غیرمستقیم روی جانداران ساکن زیستبوم آنها خواهد داشت».
سخن نهایی
پس میتوان نتیجه گرفت که تمام آنچه را خالق بیهمتا آفریده یک حکمتی دارد و تمام حشرات حتی منفورترین آنها ازجمله سوسک که از چندشآورترین جانداران محسوب میشود، باز برای طبیعت بدون فایده نیست.
تمام این موجودات برای خدمت به زندگی بهتر بشر خلق شدهاند و میتوانند در آسایش و رسیدن به زندگی بهتر برای او مفید واقع شوند. نابود کردن سوسکها، مگسها، پشهها و سایر حشرات موجود در منزل به حتم کاری درست است، اما در دامان طبیعت نباید این مخلوقات را نابود کرد. زیرا انقراض هر نسلی از جانداران ضربهای مهلک بر پیکر زندگی فرزندان ماست. برای اطلاعات بیشتر در زمینه فواید حشرات مقاله فایده های حشرات چیست؟ را بخوانید.
حشره شناس
مطلب جالبی بود ولی در کل بیشتر مطلب اشتباه بود
در حشره شناسی، این حشره ای که از عکسش استفاده کردین، سوسک نیست و اسمش سوسری هست. و کلا راسته و خانواده و همه چیزش فرق داره
راسته این حشره Blattodea هست، نه Coleoptera
توی انواع سوسک هم نوشتید : سوسکهای بلاتیدائه و Blattellidae که هر دوتاش یکی هست و اصلا هم سوسک نسیتن
موفق و پیروز باشید