تحقیق درباره یکی از آفریده های خداوند (تحقیق درباره زنبور عسل)

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – اگر انسان با دقت به نظم شگفت انگیز موجود در طبیعت و تمام مخلوقات بنگرد، متوجه خواهد شد که این نظم‌های شگفت انگیز و بی‌نظیر قطعا ناظمی داشته که آن‌ها را با این ظرافت و دقت در کنار هم قرار داده است. این ناظم کسی نیست جز خداوند. از این رو در این مطلب قصد داریم تا با یک تحقیق درباره یکی از آفریده های خداوند یعنی زنبور عسل شما را با ظرافت و شگفتی‌های خلقت این موجود زیبا آشنا کنیم. قبلا در مطلبی جداگانه به بررسی زندگی مورچه ها پرداخته ایم که مطالعه آن را نیز به شما پیشنهاد می‌کنیم. با ما همراه باشید.

 

زنبور عسل؛ یکی از آفریده های خداوند

زنبور عسل با تولید و نگهداری عسل و ساخت لانه‌های بزرگ و جذاب، با استفاده از موم ترشح شده توسط زنبورهای کارگر در یک کلنی خاص شناخته می‌شوند.

این موجودات خارق العاده اندازه‌ای در حدود ۱۵ میلی‌متر داشته و رنگ آن‌ها معمولا قهوه‌ای روشن است. اگرچه رنگ بدن زنبورهای عسل بین گونه‌ها متفاوت است و برخی زنبورهای عسل بدن سیاه رنگی دارند ولی همه زنبورهای عسل دارای طیف‌های تیره به روشن هستند. این نوارهای تیره و روشن بقای زنبور را هدف قرار می‌دهند؛ در واقع برخلاف گونه‌های دیگر که هنگام تشخیص نزدیک شدن شکارچیان پنهان می‌شوند، آنهایی که رنگ روشن و توانایی نیش زدن دارند، برای شکارچیان یا سارقان  عسل  به عنوان هشدار عمل می‌کنند.

 

آناتومی بدن زنبور عسل

بدن زنبور عسل از قسمت‌های مختلفی از جمله قوزک پا، پا، آنتن، سه بخش در قفسه سینه و شش قسمت قابل مشاهده در شکم تشکیل شده است. سر زنبور عسل از چشم‌ها که عبارتند از چشم های مرکب و چشم های ساده و همچنین آنتن‌ها و سازه‌های تغذیه تشکیل شده است.

نقش چشم های مرکب برای زنبورهای عسل کمک به درک رنگ، نور و اطلاعات مستقیم از تابش اشعه های UV است، درحالی که عملکرد چشم ساده که OCELLI  نیز نامیده می‌شود، در تعیین مقدار نور محیط است.

اما نقش آنتن‌های موجود در سر زنبور عسل تشخیص بوها و اندازه گیری سرعت پرواز است.

قفسه سینه زنبور عسل شامل بال‌ها، پاها و عضلاتی است که حرکت آن‌ها را کنترل می‌کند. بال‌های جلوی زنبور عسل که معمولا بزرگتر از بال‌های عقب هستند، برای پرواز و بعنوان یک مکانیزم خنک کننده عمل می‌کنند و بال‌های عقب که کوچکتر هستند، برای خنک کردن و گرم کردن کندو استفاده می‌شوند.

 

زنبور عسل چگونه عسل تولید می‌کند؟

عسل حاصل تغذیه زنبور از شهد گل‌ها است. زنبورها بوسیله زبانشان عصاره قندی را که شهد گل نام دارد می‌مکند و آن‌را در معده عسلی خود که از معده غذایی آنها متفاوت است، ذخیره می‌کنند.

هنگامی که بارگیری آنها کامل شد به کندو باز می‌گردند و شهد را از طریق دهان‌شان به زنبورهای کارگر منتقل می‌کنند. زنبورهای کارگر نیز این شهد را به مدت نیم ساعت جویده و به یک زنبور دیگر منتقل می‌کنند و انقدر این کار ادامه پیدا می‌کند تا شهد به تدریج تبدیل به عسل شود. سپس زنبورها آن را در سلول‌های لانه زنبوری که مانند مکعب‌های کوچک ساخته شده با موم است، ذخیره می‌کنند. عسل هنوز کمی مرطوب است؛ بنابراین آنها با بال‌های خود آن را خنک می‌کنند تا خشک و چسبناک شود. زمانی که آماده شد سلول ها را با موم محکم می‌کنند تا تمیز بمانند.

هر ۸ زنبور عسل در کل زندگی خود فقط یک قاشق چای خوری عسل تولید می‌کنند. خوشبختانه زنبورها معمولا بیشتر از نیازشان عسل تولید می‌کنند، بنابراین ما نیز می‌توانیم از این نعمت الهی استفاده کنیم.

 

 

رفتار زنبورهای عسل

زنبورهای عسل موجودات اجتماعی هستند و در جامعه‌های نسبتا کوچک با یکدیگر زندگی می‌کنند، با این حال آن‌ها رفتارهای خشونت آمیزی را داخل گروه‌های خود نشان می‌دهند. زنبورهای نر در هوای سرد از لانه‌های خود خارج می‌شوند و ملکه گاهی اوقات ملکه‌های دیگر را بخاطر سلطه گری از بین می‌برد.

 

گرده افشانی در محیط زیست

زنبورها نقش مهمی را در گرده افشانی و محیط زیست ایفا می‌کنند. در واقع میلیون‌ها سال است که زنبورهای عسل گرده افشان‌های عمده گل‌ها بوده اند؛ بنابراین گیاهان برای تولید گل‌ها به زنبورها متکی هستند. در پروسه تولید مثل گیاهان، زنبورها ناخواسته به انتقال گرده، سلول‌های اسپرم نر گیاهی، از یک گل به گل دیگر کمک می‌کنند. بدون گرده افشانی، بسیاری از گیاهان قادر به تولید مثل نیستند و در نتیجه از بین می‌روند. منفعت انسان از این رابطه بین زنبور و گیاهان، بهره‌مندی از عسل است.

 

رقص زنبورهای عسل و سیگنال برای غذای جدید

درباره چگونگی ارتباط زنبور عسل مزرعه رو با زنبورهای کارگر دو نظریه عمده وجود دارد: رقص زنبور عسل و بویایی.

ارتباط برقرارکردن زنبورها در زبان رقص، با ترکیب رقص و بویایی می‌باشد، درحالی که نظریه بویایی ادعا می‌کند که زنبور عسل صرفا بر بوی گل متکی است.

رقص زنبور عسل نقش مهمی در زنده ماندن گونه‌ها ایفا می‌کند. سال‌هاست که رقص زنبور بخشی از کلنی‌ها و یکی از مهمترین روش‌ها برای یافتن غذا بوده است. رقص زنبور عسل راهی برای ارتباط زنبورها با یکدیگر است. زنبور عسلی که یک منبع غذایی جدید را کشف می‌کند با رقص خاص مربوط به خود، موقعیتش را به بقیه زنبورها اطلاع می‌دهد. زمانی که زنبور کارگر از یک منبع غذایی فراوان بازمی‌گردد بصورت دایره وار درون لانه می‌رقصد. در واقع این حرکت برای نشان دادن منبع غذایی در کمتر از ۵۰ متر از لانه استفاده می‌شود.

اما رقص دیگری که زنبورها انجام می‌دهند، رقص جنباندن است. رقص جنباندن، الگوی هشت ضلعی است که زنبور شکمش را می‌جنباند  و برای موقعیت غذا در مسافت بیشتر از ۱۵۰ متر استفاده می‌شود. فاصله دقیق می‌تواند با طول مدت رقص رابطه مستقیم داشته باشد. بنابراین رقص طولانی نشان دهنده فاصله طولانی است.

زنبور کارگر همچنین می‌تواند رقص خود را با جنباندن بدنش در امتداد موقعیت عمودی خورشید نشان دهد. درجه‌ها به راست یا چپ عمودی نشان دهنده امتداد غذاست. برای مثال اگر  زنبورعسل ۳۰ درجه به عمود بچرخد، غذا در زاویه ۳۰ درجه از لانه عمود به خورشید پیدا شده است.

این زبان توسط انسان نیز قابل فهم است و بطور اثربخشی محققان را با اندازه‌گیری میزان و کیفیت گرده و شهد به لانه می‌رساند.

 

 

لانه سازی زنبور عسل؛ یکی دیگر از شگفتی‌های زندگی زنبور عسل

شگفت آورترین برنامه زندگی زنبور عسل، ساخت خانه‌های شش ضلعی با ظرافت و مهندسی خاص است. خانه‌هایی که نقشه آن بسیار حساب شده و زوایای آن دقیق است. برای استفاده از یک سطح، به گونه‌ای که هیچ قسمتی از آن هدر نرود و یا زوایای تنگ و تاریکی پیدا نشود، بهترین راه، ساخت خانه‌های شش ضلعی با زوایای مساوی است تا مأوایی مطمئن برای زندگی و پرورش نسل و ذخیره گرده گل، شهد و عسل باشد.

مترلینگ دانشمند معروف بلژیکی در کتاب زنبور عسل از یکی از دانشمندان، به نام رایت نقل می‌کند:

تنها سه روش علمی در هندسه برای تقسیم فاصله‌های منظم و ارتباط آن‌ها و ایجاد اشکال بزرگ و کوچک در دست است؛ این سه شکل عبارت است از مثلث قائم الزاویه، مربع و شش ضلعی. در ساختمان حجره‌های زنبور عسل از روش سوم استفاده شده است و این شکل برای استحکام بنا مناسب‌تر است. از این گذشته حجم بدن زنبور، به طور تقریبی استوانه ای شکل است و برای ورود و خروج در چنین خانه ای مناسب است.

 

همانگونه که دیدید زنبور نیز یکی دیگر از آفریده های خداوند است که مانند سایر موجودات شگفتی‌ها و زیبایی‌های خودش را دارد. نظر شما در مورد این موجود خارق العاده چیست؟ آیا اطلاعات دیگری در خصوص آن دارید؟