معنی شعر شیر و موش چهارم با آرایه ها و معنی کلمات

ستاره | سرویس محتوای کمک درسی – در صفحه ۱۱۲ کتاب فارسی چهارم ابتدایی، شعری است از ایرج میرزا در قالب مثنوی با عنوان شیر و موش. معنی شعر شیر و موش را در این مطلب با معنی کلمات و آرایه های ادبی آن می خوانید. این شعر مفهوم و پیام زیبایی دارد و نتیجه ی خوبی کردن به دیگران را نشان می‌دهد.

 

معنی شعر شیر و موش چهارم ابتدایی

 

۱.

بود شیری به بیشه ای خفته
موشکی کرد خوابش آشفته

شیری در جنگلی خوابیده بود ، یک موش کوچک خواب او را پریشان کرد و بر هم زد.

معنی کلمات: بیشه: جنگل / موشک: موش کوچک

 

۲.

آن قدَر گوش شیر، گاز گرفت
گَه رها کرد و گاه باز گرفت

موش، مدام گوش شیر را گاز می گرفت. گاهی گوش او را رها می‌کرد و گاهی دوباره گازش می‌گرفت.

آرایه ها: گه، گاه: جناس / رها کردن و گرفتن: تضاد

 

۳.

تا که از خواب، شیر شد بیدار
متغیر ز موشِ بد رفتار

تا این که شیر از خواب بیدار شد و از دست موش بد رفتار ، عصبانی و خشمگین شد.

معنی کلمات: متغیر: عصبانی

 

۴.

دست برد و گرفت کَلّه ی موش
شد گرفتار، موش بازیگوش

شیر دستش را جلو برد و سر موش را گرفت ، موش بازیگوش گرفتار شد و به چنگ شیر افتاد.

معنی کلمات: کله: سر / بازیگوش: اهل تفریح و بازی، سرزنده و شوخ

 

∼∼∼∼ معنی شعر شیر و موش ∼∼∼∼

 

۵.

خواست در زیر پنجه، له کُنَدَش
به هوا برده، بر زمین زَنَدَش

شیر می خواست موش را در زیر پنجه هایش له کند و او را به هوا برده و به زمین بکوبد. (تا از این روش عصبانیت درونی خود را خالی کند! و موش را به جزای رفتار بدش برساند.)

نکته زبانی: «ش» در فعل کندش و زندش = مفعول: او را له کند و به زمین بزند.

آرایه ها: هوا، زمین: تضاد

 

۶.

گفت: ای موش لوس یک غازی
با دُم شیر می کنی بازی؟

شیر گفت: ای موش لوس معرکه گیر! با دم شیر بازی می کنی؟! (به چیزی که برای تو بسیار خطرناک است دست درازی می کنی؟؟؟)

معنی کلمات و عبارات: غازی: معرکه گیر / با دم شیر بازی کردن: کار خطرناک انجام دادن.

آرایه ها: ارسال المثل => شاره به ضرب المثل «با دم شیر بازی کردن»

 

۷.

موش بیچاره در هراس افتاد
گریه کرد و به التماس افتاد

موش بیچاره ترسید و با گریه، به شیر التماس کرد.

معنی کلمات: هراس: ترس 

 

 

۸.

که تو شاه وحوشی و من موش
موش هیچ است پیش شاه وحوش

با التماس به شیر گفت: تو شاه همه حیواناتی و من یک موشم! موش در برابر عظمت سلطان جنگل، چیزی نیست! (ناچیز است)

معنی کلمات: وحوش: جمع «وحش»، حیوانات وحشی

آرایه ها: شاه وحوش: تکرار

 

∼∼∼∼ معنی شعر شیر و موش ∼∼∼∼

 

۹.

تو بزرگی و من خطاکارم
از تو امّید مغفرت دارم

تو شیر بزرگی هستی و من اشتباه کرده ام. من امید دارم که تو به بزرگی ات خطای مرا ببخشی.

معنی کلمات: مغفرت: آمرزش و بخشش گناهان / بزرگ: در اینجا به معنی بزرگوار

 

۱۰.

شیر از این لابه، رحم حاصل کرد
پنجه وا کرد و موش را ول کرد

شیر از التماس های موش بیچاره، دلش به رحم آمد. پنجه اش را باز کرد و موش گرفتار را آزاد کرد.

معنی کلمات: لابه: التماس / رحم حاصل کرد: دلش به رحم آمد / ول: رها

 

۱۱.

اتفاقا سه چار روز دگر
شیر را آمد این بلا بر سر

بطور اتفاقی، چند روز بعد، شیر هم دچار چنین بلا و گرفتاری شد!

آرایه ها: سه چار روز: مجاز از مدت اندک / بلا بر سر آمدن: کنایه از دچار گرفتاری شدن

 

۱۲.

از پی صید گرگ، یک صیاد
در همان حول و حوش، دام نهاد

در آن اطراف، صیادی برای شکار کردن گرگ، دامی انداخته بود.

معنی کلمات: حول و حوش: حوالی، اطراف / صید: شکار کردن / نهاد: گذاشت، قرار داد

 

∼∼∼∼ معنی شعر شیر و موش ∼∼∼∼

 

۱۳.

دام صیاد، گیر شیر افتاد
عوض گرگ، شیر گیر افتاد

اما تله ی شکارچی نصیب شیر شد و شیر به جای گرگ در دام افتاد.

معنی کلمات: صیاد: شکارچی / عوض: به جای

آرایه ها: گیر، شیر: جناس / گرگ، شیر، دام، صیاد:‌تناسب / گیر افتادن (در مصراع دوم): کنایه از گرفتار و اسیر شدن / چیزی گیر کسی افتادن (در مصراع اول): چیزی نصیب کسی شدن

 

۱۴.

موش، چون حال شیر را دریافت
از برای خلاص او بشتافت

موش وقتی که دید شیر در آن دام گرفتار شده، با سرعت برای کمک و آزادی او جلو رفت.

معنی کلمات: دریافت: متوجه شد / خلاص: ‌رهایی، آزادی

 

۱۵.

بند ها را جوید و با دندان
تا که در برد شیر از آنجا جان

موش بندهای دام را با دندانش جوید تا بالاخره شیر از آن تله ، جان به در برد و رها شد.

آرایه ها: جان به در بردن: نجات یافتن

 

۱۶.

شیر چون موش را رهایی داد
خود رها شد ز پنجۀ صیاد

چون شیر یک بار موش را رها کرده بود ، خودش هم از دست شکارچی رها شد.

∼∼∼∼ معنی شعر شیر و موش ∼∼∼∼

 

پیام و مفهوم شعر شیر و موش

وقتی بدون چشمداشت به دیگران خوبی کنیم و گره ای از گرفتاری کسی باز کنیم،یک روز زمانی که خودمان دچار گرفتاری شویم، خداوند حتما وسیله ای برای نجات یافتن ما می‌فرستند و نتیجه یخوبی هایمان را می‌بینیم.

 

مفهوم این شعر با ضرب المثل زیر تناسب معنایی دارد:

• تو نیکی می‌کن و در دجله انداز / که ایزد در بیابانت دهد باز

 

کاربران عزیز؛ شما می‌توانید معنی شعر امید کلاس چهارم دبستان با ارایه های ادبی را نیز در ستاره بخوانید. نظرات و سوالات خود را درباره معنی شعر شیر و موش و آرایه ها  وپیام این شعر برای ما بنویسید.