شکار حیوانات و سربریدن حیوانات از نظر فقهی

ستاره | سرویس مذهبی – شکار حیوانات حلال گوشت وحشی و سربریدن حیوانات حلال گوشت اهلی هر کدام شرایط خاصی دارند که اگر مورد توجه قرار نگیرند گوشت آن حیوان حرام خواهد بود.

 

 

شرایط حلال بودن گوشت شکار حیوانات

اگر حیوان حلال گوشت وحشی را با اسلحه شكار كنند با پنج شرط حلال و بدنش پاك است:

اوّل: آن كه اسلحه شكار مثل كارد و شمشیر برنده باشد، یا مثل نیزه و تیر، تیز باشد (كه به واسطه تیز بودن، بدن حیوان را پاره كند) و اگر به وسیله دام یا چوب و سنگ و مانند اینها حیوانی را شكار كنند پاك نمی شود و خوردن آن هم حرام است و اگر حیوانی را با تفنگ شكار كنند، چنانچه گلوله آن تیز باشد كه در بدن حیوان فرو رود و آن را پاره كند پاك و حلال است و اگر گلوله تیز نباشد بلكه با فشار در بدن حیوان فرو رود و حیوان را بكشد، یا به واسطه حرارتش بدن حیوان را بسوزاند و در اثر سوزاندن، حیوان بمیرد پاك و حلال بودنش اشكال دارد.

دوم: كسی كه شكار می كند باید مسلمان باشد یا بچه مسلمان باشد كه خوب و بد را بفهمد و اگر كافر یا كسی كه اظهار دشمنی با اهل بیت پیغمبر (ص) می كند، حیوانی را شكار نماید، آن شكار حلال نیست.

سوم: اسلحه را برای شكار كردن حیوان به كار برد و اگر مثلاً جایی را نشان كند و اتفاقاً حیوانی را بشكد، آن حیوان پاك نیست و خوردن آن هم حرام است.

چهارم: در وقت به كار بردن اسلحه نام خدا را ببرد (و چنانچه ۱۳ عمداً نام خدا را نبرد شكار حلال نمی شود) ولی اگر فراموش كند اشكال ندارد.

پنجم: وقتی به حیوان برسد كه مرده باشد، یا اگر زنده است به اندازه سربریدن آن وقت نباشد و چنانچه به اندازه سر بریدن وقت باشد و سر حیوان را نبرد تا بمیرد، حرام است. 

در این رابطه بهتر است مطلب خوردن گوشت چه حیواناتی حرام است؟ را در ستاره بخوانید.

 

موارد مستحب هنگام سربریدن حیوانات

چند چیز در سربریدن حیوانات مستحب است:

• موقع سربریدن گوسفند، دو دست و یك پاى آن را ببندند و پاى دیگرش را باز بگذارند.
• موقع سربریدن گاو چهار دست و پایش را ببندند و دم آن را باز بگذارند.
• موقع كشتن شتر دو دست آن را از پائین تا زانو، یا تا زیر بغل به یكدیگر ببندند و پاهایش را باز بگذارند.
• مستحب است مرغ را بعد از سر بریدن رها كنند تا پر و بال بزند.
• كسى كه حیوان را مى كشد رو به قبله باشد.
• پیش از كشتن حیوان آب جلوى آن بگذارند.
• كارى كنند كه حیوان كمتر اذیت شود، مثلاً كارد را خوب تیز كنند و با عجله سر حیوان را ببرند.

دعای ذبح قربانی در هنگام قربانی کردن را می دانید؟ توصیه می کنیم این مطلب را نیز در ستاره بخوانید.

 

 

احکام شکار حیوانات

• اگر دو نفر حیوانی را شكار كنند و یكی از آنان مسلمان و دیگری كافر باشد یا یكی از آن دو نام خدا را ببرد و دیگری عمداً نام خدا را نبرد آن حیوان حلال نیست.
• اگر با سگ غصبی یا اسلحه غصبی حیوانی را شكار كنند، شكار حلال است و مال خود او می شود ولی گذشته از این كه گناه كرده، باید اجرت اسلحه یا سگ را به صاحبش بدهد.
• اگر با شمشیر یا چیز دیگری که شكار كردن با آن صحیح است، حیوانی را دو قسمت كنند و سر و گردن در یك قسمت بماند و انسان وقتی برسد كه حیوان جان داده باشد، هر دو قسمت حلال است (اگر به همین قطع كردن جان داده باشد)، و اگر حیوان زنده باشد و وقت تنگ باشد برای سر بریدن به آداب شرع، قسمتی كه سر و گردن ندارد حرام و قسمتی كه سر و گردن دارد حلال است و اگر وقت باشد برای سر بریدن، آن قسمت كه در آن سر نیست حرام است و آن قسمت دیگر اگر سر آن را به دستوری كه در شرع معین شده ببرند حلال است به شرط آن كه در زمان سربریدن، زنده باشد اگر چه ممكن نباشد زنده بماند و درحال جان دادن باشد.
• اگر با چوب یا سنگ یا چیز دیگری كه شكار كردن با آن صحیح نیست حیوانی را دو قسمت كنند، قسمتی كه سر و گردن ندارد حرام است و قسمتی كه سر و گردن دارد، اگر زنده باشد و سر آن را به دستوری كه در شرع معین شده ببرند حلال است به شرط آن كه در زمان بریدن سرش زنده باشد، اگر چه ممكن نباشد زنده بماند و در حال جان دادن باشد.
• اگر حیوانی را شكار كنند، یا سر ببرند و بچه زنده ای از آن بیرون آید، چنانچه آن بچه به دستوری كه در شرع معین شده سر ببرند، حلال و گرنه حرام می باشد.
• اگر حیوانی را شكار كنند یا سر ببرند و بچه مرده ای از شكمش بیرون آورند، چنانچه خلقت آن بچه كامل باشد و مو یا پشم در بدنش روییده باشد پاك و حلال است.

 

شکار حیوانات یا سربریدن آن ها در شب

در کتاب‌های فقهی استدلالی و فتوایی با توجه به روایات، ذبح و یا شکار حیوانات چهارپا یا دوپا (پرندگان) در شب مکروه دانسته شده است مگر هنگامی كه ضرورت اقتضا كند.

 

استفتائات شکار حیوانات و سربریدن حیوانات از آیت الله شبیری زنجانی

• اگر کسی براى لهو و خوش‌گذرانى به شكار رود، آن شکار حرام و نمازش تمام است و باید روزه‌اش را بگیرد و چنانچه براى امرار معاش به شكار رود، سفرش حلال و نمازش شكسته است و اگر براى كسب درآمد بیشتر و زیاد كردن مال برود، نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند؛ ولى باید روزه را نگیرد.
• شكار بى رویه پرندگان و حیوانات، كه موجب نابودى نسل آنها خواهد شد، در صورتی که چنین شکاری خلاف قانون باشد بنابر احتیاط جایز نیست.
• اگر قبل از بریدن چهار رگ سر پرنده حلال گوشت کنده شود، ذبح شرعی نشده است، بنابراین گوشتش نجس و حرام می باشد. ولی اگر بعد از بریدن چهار رگ و قبل از جان دادن آن، سر را قطع کند مرتکب عمل مکروه شده است، ولی گوشت حیوان پاک و حلال است.

 

 

استفتائات شکار حیوانات و سربریدن حیوانات از آیت الله سیستانی

• حیوان حلال گوشت چه وحشی باشد چه اهلی اگر آن را به صورت شرعی سر ببرند، پس از جان دادن، گوشت آن حلال و بدن آن پاک است.
• حیوان حلال‌گوشت وحشی مانند آهو و کبک و بز کوهی که نمی‌توان آن را گرفت، اگر به دستوری که در رساله آمده آنها را شکار کنند، پاک و حلال است، ولی حیوان حلال‌گوشت اهلی مانند گوسفند و مرغ خانگی با شکار کردن پاک و حلال نمی شود.
• حیوان حلال‌گوشت وحشی در صورتی با شکار کردن پاک و حلال می‌شود که بتواند فرار کند یا پرواز نماید، بنابراین بچه آهو که نمی‌تواند فرار کند و بچه کبک که نمی‌تواند پرواز نماید، با شکار کردن پاک و حلال نمی شود و اگر آهو و بچه‌اش را که نمی‌تواند فرار کند، با یک تیر شکار نماید، آهو حلال و بچه‌اش حرام است.
• حیوان حلال‌گوشتی که خون جهنده ندارد مانند ماهی، اگر به خودی خود بمیرد پاک است ولی گوشت آن را نمی شود خورد.
• حیوان حرام‌گوشتی که خون جهنده ندارد مانند مار و سوسمار، مرده آن پاک است، پس شکار یا سربریدن آن اثری ندارد.
• سربریدن و شکار کردن سگ و خوک اثری ندارد زیرا پاک نمی شوند و خوردن گوشت آنها هم حرام است. و همچنین حیوانات کوچکی که در داخل زمین لانه داشته و خون جهنده دارند، مانند موش و موش‌خرما که با شکار یا سربریدن، گوشت و پوست آنها پاک نمی شود.
• حیوانات حرام‌گوشت (به جز آنچه در مسأله پیش گفته شد) با سربریدن، یا شکار کردن با اسلحه، گوشت و پوست آنها پاک می‌شود، چه درنده باشند و چه غیر درنده، حتی فیل و خرس و بوزینه (که از نظر فقهی محل اختلاف اند). ولی اگر حیوانات حرام‌گوشت را با سگ شکار کنند، پاک بودنش محل اشکال است.
• اگر از شکم حیوان زنده، بچه مرده‌ای بیرون آید یا آن را بیرون آورند، خوردن گوشت آن حرام است.