روش های درمان سکته مغزی

ستاره | سرویس سلامت – برای آنکه بهترین شیوه برای درمان سکته مغزی انتخاب شود، در ابتدا پزشکان باید نوع سکته و منطقه آسیب دیده مغز را ارزیابی کنند؛ بنابراین پزشک احتمالا از چندین آزمایش برای تعیین خطر ابتلا به سکته استفاده خواهد کرد،

معاینات جسمی. در این راستا پزشک از شما خواهد پرسید که چه علائمی را احساس کرده‌اید، این علائم چه زمانی شروع شده‌اند و در زمان شروع این علائم، مشغول به چه کاری بوده‌اید. سپس پزشک بررسی خواهد کرد که آیا این علائم هنوز هم وجود دارند یا خیر.
پزشک از شما خواهد پرسید که چه نوع دارو‌هایی را مصرف می‌کنید و اینکه تا به حال آسیب مغزی داشته‌اید یا خیر. درباره سابقه خانوادگی شما در ارتباط با بیماری‌های قلبی و سکته مغزی نیز سوال خواهد شد.
فشار خون شما بررسی شده، پزشک به صدای قلب شما گوش داده و به دنبال صدای فیش مانندی در روی گردن شما خواهد گشت که می‌تواند نشان دهنده تصلب شریان باشد. پزشک همچنین با استفاده از دستگاه معاینه چشم، احتمال ایجاد لخته در عروق خونی پشت چشم را نیز بررسی خواهد کرد.

 

 

آزمایش خون. آزمایش خون نشان خواهد داد که سرعت تشکیل لخته‌ها چقدر می‌باشد، آیا میزان قند خون بالا است یا پایین، آیا تعادل مواد حیاتی موجود در خون به هم خورده، یا اینکه بیمار دچار عفونت شده است. کنترل سرعت انعقاد خون، میزان قند خون و دیگر مواد اصلی خون، بخشی از درمان سکته مغزی محسوب می‌شوند.

سی تی اسکن (توموگرافی کامپیوتری). در سی تی اسکن با استفاده از اشعه ایکس، تصویری دقیق از مغز ایجاد می‌کنند. این اسکن می‌تواند خونریزی، تومور، سکته مغزی و دیگر وضعیت‌ها را نشان دهد. پزشک ممکن است نوعی رنگ را در جریان خون تزریق کرده تا عروق خونی گردن و مغز را مشاهده کند (آنژیوگرافی).

 

 

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI). در این روش با استفاده از امواج پرتوی و مغناطیسی، تصویری از مغز را ایجاد می‌کنند. با استفاده از این روش می‌توان بافت آسیب دیده مغزی توسط سکته ایسکمیک و خونریزی مغزی را تشخیص داد. پزشک ممکن است نوعی رنگ را در رگ‌های خونی وارد کرده تا شریان‌ها، رگ‌ها و جریان خون را مشاهده کند (آنژیوگرافی یا ونوگرافی).

 

 

سونوگرافی کاروتید. در این آزمایش با استفاده از امواج صوتی، تصاویری دقیق از عروق کاروتید موجود در گردن ایجاد می‌شود. این آزمایش تجمع ذخایر چربی (پلاک‌ها) و جریان خون در شریان‌های کاروتید را نشان می‌دهد.

 

 

آنژیوگرافی مغزی. در این آزمایش، پزشک یک لوله نازک و انعطاف پذیر (کاتتر) را از طریق یک برش کوچک، معمولا در کشاله ران، وارد شریان‌های اصلی و شریان کاروتید می‌کند. سپس نوعی رنگ را وارد رگ‌های خونی کرده تا بتواند با استفاده از اشعه ایکس، درون شریان‌های مغز و گردن را مشاهده کند. (در تصویر زیر می‌توانید جریان رنگ را در خون بیمار و در مسیر گردن و مغز او مشاهده نمائید.)

 

 

اکوکاردیوگرام. در این روش با استفاده از امواج صوتی تصاویری دقیق از قلب را ایجاد می‌کنند. اکوکاردیوگرام می‌تواند منبع لخته در قلب را پیدا کند که احتمال دارد از قلب به مغز منتقل شده و باعث سکته مغزی شود.

 

 

راه های درمان سکته مغزی

درمان سکته مغزی به نوع سکته بستگی دارد: سکته مغزی ایسکمیک و سکته مغزی هموراژیک

درمان سکته مغزی ایسکمیک

برای درمان این سکته، پزشک باید به سرعت جریان خون را به مغز بازگرداند.

درمان با دارو: درمان با دارو‌های ضد انعقادی باید در عرض ۴.۵ ساعت آغاز شوند. درمان سریع نه تنها شانس زنده ماندن بیمار را بیشتر کرده بلکه می‌تواند عوارض را نیز کاهش دهد. ممکن است موارد زیر تجویز شوند:

• تزریق داخل وریدی پلاسمینوژن بافتی (tPA). تزریق این فعال کننده که آلتپلاز نیز نامیده می‌شود، درمانی اصلی برای سکته ایسکمیک به حساب می‌آید. معمولا این تزریق در بازو صورت می‌گیرد. در حالت ایده آل، این تزریق باید در عرض سه ساعت صورت بگیرد. در برخی از موارد این ماده می‌تواند تا ۴.۵ ساعت پس از شروع علائم سکته مغزی نیز تزریق شود. این دارو لخته خون را حل و تجزیه کرده و در نتیجه خون به مغز جریان می‌یابد. قبل از تزریق این دارو، احتمالا پزشک خطراتی مانند خونریزی احتمالی در مغز را بررسی خواهد کرد.
• درمان اندوواسکولار. گاهی پزشک با استفاده از روش‌هایی که مستقیما در داخل رگ مسدود شده صورت می‌گیرند به درمان سکته‌های ایسکمیک می‌پردازد. این روش‌ها باید در اسرع وقت صورت گرفته و به خصوصیات لخته خون نیز بستگی دارند:

• انتقال مستقیم دارو به مغز: پزشک یک لوله بلند و نازک (کاتتر) را از طریق کشاله ران وارد شریان کرده و داروی tPA را مستقیما به محل سکته منتقل می‌کند. به این روش ترومبولیز داخل شریانی گفته می‌شود.
• از بین بردن لخته با استفاده از استنت. پزشک با استفاده از یک کاتتر، نوعی وسیله را وارد رگ‌های مسدود شده کرده و لخته را از بین می‌برد. این روش برای افرادی که لخته‌های بزرگ داشته و tPA نمی‌تواند آن‌ها را کاملا حل کند، مناسب می‌باشد. هرچند این روش اغلب هم زمان با tPA وریدی صورت می‌گیرد.

 

روش‌های دیگر. برای کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی، پزشک ممکن است بخواهد شریان مسدود شده را باز کند. این روش‌ها بسته به وضعیت فرد متفاوت می‌باشند:

• پلاک برداری کاروتید. در این روش، جراح پلاک‌های موجود در شریان‌های گردن تا مغز را از بین می‌برد. برای اینکار جراح در قسمت جلوی گردن شکافی ایجاد کرده و با باز کردن شریان کاروتید، پلاک را از بین می‌برد؛ سپس شریان را با بخیه یا مواد مصنوعی می‌بندد. این روش خطر سکته مغزی ایسکمیک را کاهش می‌دهد. هرچند این روش برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی خطرناک می‌باشد.
• آنژیوپلاستی و استنت. در آنژیوپلاستی، جراح معمولا از طریق کشاله ران به شریان‌های کاروتید دسترسی پیدا می‌کند. سپس با استفاده از یک بالون، رگ‌های مسدود شده را باز می‌کند. همچنین با استفاده از استنت مانع عود سریع انسداد رگ‌ها می‌شود.

 

درمان سکته مغزی هموراژیک

برای درمان این سکته، تمرکز اصلی بر روی کنترل خونریزی و کاهش فشار مغز می‌باشد. همچنین برای کاهش ریسک در آینده، گاهی نیاز به جراحی نیز وجود دارد.

اقدامات اضطراری. اگر وارفارین یا دارو‌های ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل را مصرف می‌کنید، ممکن است به شما دارو‌ها یا فرآورده‌های خونی برای خنثی کردن اثرات رقیق کننده خون بدهند. همچنین برای کاهش فشار داخل مغز، کاهش فشار خون، جلوگیری از اسپاسم و یا تشنج نیز به شما دارو داده می‌شود.
زمانی که خونریزی در مغز متوقف شود، درمان‌های بعدی معمولا شامل مراقبت‌های پزشکی خواهد بود. اگر سطح خونریزی زیاد باشد، احتمالا پزشک با عمل جراحی خون را از بین برده و فشار مغزی را کاهش می‌دهد.

بهبود رگ‌های خونی با جراحی. ممکن است از جراحی برای رفع ناهنجاری‌های رگ‌های خونی در ارتباط با سکته هموراژیک استفاده شود. احتمالا پزشک یکی از روش‌های زیر را پیشنهاد خواهد کرد:

• برش جراحی. جراح ابتدای برآمدگی رگ را با یک گیره کوچک می‌بندد تا جریان خون را متوقف کند. این عمل باعث می‌شود که رگ پاره نگردد.
• آمبولیسسیون آندواسکوپی. جراح یک کاتتر را وارد کشاله ران کرده و با استفاده از اشعه ایکس، آن را به سمت مغز هدایت می‌کند. سپس فنر‌های کوچک جدا شدنی به سمت آنوریسم هدایت می‌شوند و محل خونریزی را مسدود می‌کنند.
• حذف AVM با جراحی. پزشک ممکن است AVM‌های کوچک را در صورتی که در نواحی قابل دسترس مغز قرار گرفته باشند، با عمل جراحی از میان بردارد. هرچند، این کار همیشه امکان پذیر نمی‌باشد، زیرا این خطر وجود دارد که عملکرد مغز کاهش پیدا کند.
• جراحی تشعشعی استریوتاکتیک. در این روش با استفاده از پرتو‌های چندگانه تابشی به درمان ناهنجاری‌های عروقی می‌پردازند.

 

 

بهبود و توانبخشی پس از سکته مغزی

پس از انجام درمان‌های گفته شده، اکنون نیاز به مراقبت‌های بعد از عمل دارید. اگر سکته بر سمت راست مغز شما تاثیر گذاشته باشد، در نتیجه حرکات و احساسات سمت چپ بدن تان تحت تاثیر آن قرار گرفته و اگر سکته بر سمت چپ مغز شما تاثیر گذاشته باشد، در نتیجه بر حرکات و احساسات سمت راست بدن تان تاثیر گذاشته است. اگر سمت چپ مغز دچار آسیب مغزی شود، احتمالا باعث اختلالات گفتاری و زبانی خواهد شد. علاوه بر این اگر دچار سکته مغزی شده‌اید، ممکن است دچار مشکلات تنفسی، بلع، تعادل و بینایی نیز بشوید.
معمولا افراد پس از سکته مغزی تحت برنامه توانبخشی قرار می‌گیرند. پزشک بر اساس سن، سلامت و میزان ناتوانی، به درمان بیماران می‌پردازد.

 

مقابله با شرایط پس از سکته مغزی

سکته مغزی باعث می‌شود که زندگی شما چه از نظر احساسی و چه فیزیکی دچار تغییر شود. ممکن است احساس درماندگی، سرخوردگی، افسردگی و بی علاقگی به شما دست دهد. باید سعی کنید که اعتماد به نفس خود را حفظ کرده و با دیگران ارتباط برقرار کنید. استفاده از راهکار‌های زیر می‌توانند مفید باشند:

• به خودتان سخت نگیرید. بهبود فیزیکی و عاطفی کاری سخت و زمان بر خواهد بود.
• سعی کنید از خانه بیرون بروید حتی اگر نیاز به واکر یا صندلی چرخدار دارید.
• در جلسات مشاوره شرکت کنید.
• شما تنها نیستید. تقریبا هر ۴۰ ثانیه، یک نفر در آمریکا دچار سکته می‌شود.

منبع: www.mayoclinic.org