ستاره | سرویس روانشناسی – در همه جوامع هستند کسانی که از تمسخر، تحقیر و آزار رساندن فیزیکی و روانی به دیگران لذت میبرند. افراد با چنین مشغولیت ذهنی و رفتارهای آزار دهنده احتمالا دچار بیماری سادیسم هستند. در حقیقت سادیسم عبارت است از لذت بردن از تحقیر، تمسخر، آزار روحی یا جسمی و جنسی افراد به خصوص در حضور دیگران که گاهی با رفتارهای پرخاشگرانه یا جنایتکارانه همراه است. در این مطلب به بررسی انواع سادیسم پرداختهایم.
سادیسم یا اختلال شخصیت سادیسمی چیست؟
سادیسم یا اختلال شخصیت سادیسمی یا دگر آزاری نوعی اختلال شخصیت است که در آن فرد رفتار پرخاشگرانه، ظالمانه و تحقیرآمیز را در جهت کسب لذت به دیگران تحمیل میکند و نشانههای آن عبارتند از:
- خشونت و سواستفاده، از نشانههای اصلی یک سادیست در روابط اجتماعی است.
- چنین افرادی حس دلسوزی و نگرانی برای دیگران ندارند.
- از آسیب زدن به دیگران یا تحقیر و توهین به آنها لذت میبرند.
- از تماشای رنج یا درد دیگران لذت میبرند.
- ممکن است شامل دورههای مکرر رفتار پرخاشگری و ظالمانه باشد.
- میتواند شامل بیرحمی احساسی، تغییر رفتار دیگران از طریق ترس و خشونت باشد.
- اغلب افراد مبتلا به سادیسم رفتارهای اجتماعی پرخاشگرانه انجام میدهند.
- این افراد از تحقیر دیگران در محافل عمومی و جلوی دیگران به خاطر رسیدن به احساس قدرت و کنترل بر دیگران لذت میبرند.
انواع سادیسم
سادیم با توجه به انگیزههای درونی و ذهنی و رفتارهای آزار دهنده ناشی از آن به سه نوع زیر تقسیم میشود که ممکن است در بعضی افراد به طور همزمان وجود داشته باشد:
سادیسم ذهنی: شخص صحنههای سادیستی را تجسم مینماید و از آنها لذت میبرد ولی اقدام به آزار دیگران نمینماید.
سادیسم احساسی یا سمبولیک: شخص از تحقیر و آزار روحی دیگران لذت میبرد و از پایمال کردن شخصیت دیگران ارضا میشود. در این حالت شخص بهجای زجر و شکنجه بدنی دیگران، با تحمیل حالات مخرب روانی مانند توهین و تحقیر و پایمال کردن شخصیت دیگران به رضایت ذهنی کافی دست مییابد.
سادیسم بدنی: در این حالت شخص از تحمیل آزار و اذیت بدنی و ایجاد درد و رنج جسمی در دیگران لذت میبرد و این اعمال خشونتبار را بهتدریج تا مراحل مرگبار و قتل قربانی خود ادامه میدهد. شخص به آزار دیگران میپردازد و از ضرب و جرح ساده تا قتل و سوزاندن افراد مورد نظر خود پیش میرود. این افراد در روابط زناشویی، همسر خود را مورد ضرب و شتم و شکنجه قرار داده و احساس لذت میکنند.
انواع سادیسم از نظر اریک فروم
اریک فروم معتقد است که سادیسم (دیگر آزاری) در مقایسه با مازوخیسم (آزارطلبی) روانرنجورتر و از لحاظ اجتماعی زیانبارتر است. هدف سادیسم مانند مازوخیسم کاهش دادن اضطراب بنیادی از راه متحد شدن با افراد دیگر است. فروم سه نوع گرایش سادیستی را مشخص کرده است که همگی کم و بیش با هم دستهبندی میشوند:
- گرایش اول نیاز به وابسته کردن دیگران به خود و اعمال قدرت بر کسانی است که ضعیف هستند.
- گرایش دوم وسواس استثمار کردن دیگران، سواستفاده از آنان و استفاده از آنها برای نفع یا لذت شخصی است.
- سومین گرایش سادیستی، میل به دیدن رنج و عذاب جسمانی یا روانی دیگران است. هر چند این رنج ممکن است درد جسمی واقعی باشد، غالبا شامل رنج بردنهای عاطفی کوچک، مانند کوچک کردن یا خجالت دادن است.
انواع سادیسم به عنوان اختلال شخصیت
سادیست قانونی
در این نوع معمولا افراد در پستهای مسئولیتی مهمی قرار دارند مانند افسر نظامی، افسر پلیس، سرپرست زندان و سرپرست دانشگاه. این افراد در موقعیتی قرار دارند که احساس میکنند باید مسئول کنترل، نظارت و تنبیه اشخاصی که بر خلاف قانون یا مقررات عمل کردهاند، باشند. ممکن است عقیده این افراد این باشد که برای منافع مشترک تلاش میکنند. اما در وقع انگیزههای عمیق و خطرناک دیگری در آن تاثیر گذار است.
سادیست انفجاری
افرادی که درگیر این نوع سادیسم هستند به خشونت غیرقابلپیشبینی در شرایطی که از زندگی معمولی خود خسته یا دلسرد شدهاند، شناخته میشوند. این افراد هنگامی که احساس تحقیر یا ناامیدی میکنند کنترل خود را از دست میدهند. رفتارهای خشن از راه ایجاد ترس و وحشت و بداخلاقی نسبت به دیگران بروز پیدا میکند.
سادیست استبدادی
این نوع شخصیت سادیستی ظالمانهترین و وحشتناکترین نوع است. این افراد از عمل وحشیگری و تهدید دیگران لذت میبرند.
به نظر میرسد مجبور کردن قربانیهای بیتمایل به تسلیم و هراسان موجب احساس رضایت خاصی در این افراد میشوند. این نوع اختلال شخصیت سادیستی تا حدی مشابه سادیست انفجاری است. فرد مبتلا از عدم اعتماد به نفس و عزت نفس رنج میبرد.
سادیست ترسو
این فرد دگرآزار کاملا با سه نوع دیگر متفاوت است. چرا که این افراد به شدت احساس عدم امنیت کرده و مانند فرد بزدل و ترسو عمل میکنند. این افراد خطرات واقعی را پیش بینی میکنند. اگر چه مبتلایان از چیزهای زیادی میترسند، اما در زمانهای استرس سعی میکنند دشمنانش را وادار به ترس کنند.