استرس شدید قاتل سلامتی جسم و روان شما

ستاره | سرویس روانشناسی – استرس اگر کم یا موقتی باشد بخش طبیعی از زندگی به حساب می‌آید اما اگر این پاسخ روانی شدید شده و موجب مختل شدن فعالیت های روزمره گردد عوارضی در پی داشته و نیازمند درمان می‌باشد. در واقع استرس شدید زمانی شروع می‌شود که بدن ما با شرایطی بیش از توان جسمی، روانی و یا احساسی خود روبه رو شود. در برخورد با این شرایط ابتدا بدن واکنش‌های فیزیکی و علایم جسمانی مثل تپش قلب، تعریق، عضلات منقبض، تنگی نفس و… نشان می‌دهد و روان ما عصبی، بی طاقت و دچار حالت هشیاری افراطی می‌شود. در ادامه عوارض استرس بیش از حد و چند راهکار کوتاه و ساده در برخورد با آن را ارایه کرده‌ایم. 

عوارض جسمانی استرس شدید

• استرس شدید مغز را به جنون می‌کشد! نتایج پژوهش محققان علوم اعصاب نشان می‌دهد بین مدارهای عصبی مغز با اضطراب شدید، ترس و استرس همپوشانی قوی و شدید وجود دارد؛ به گونه‌ای که اگر استرس و اضطراب شدید در زندگی تداوم یابد، بروز افسردگی و حتی جنون قطعی است.
• استرس زیاد می‌تواند به سیستم ایمنی، متابولیسم و سیستم قلبی عروقی آسیب بزند و منجر به زوال ناحیه هیپوکامپوس مغز (بخشی از مغز که مسئول حافظه بلند مدت و مسیریابی است) شود.
• زنانی که تحت استرس‌های مزمن هستند دو برابر زنان دیگر دچار گرفتگی‌های عضلانی وحشتناک در دوران قاعدگی می‌شوند و این امر به دلیل عدم توازن هورمونی اتفاق می‌افتد.
• زخم و درد فک می‌تواند نشانه دندان قروچه رفتن باشد که معمولا در هنگام خواب اتفاق می‌افتد و تحت تاثیر استرس تشدید می‌شود. در این حالت بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید.
• افرادی که تحت استرس هستند در طول خواب مدام از خواب می‌پرند و روند خواب آنها دچار اشکال است. خواب خوب و با کیفیت خوابی است که ۷ الی ۸ ساعت بی وقفه صورت گیرد.
• افرادی که تحت استرس هستند بیش از دیگران در معرض ابتلا به بیماری‌های لثه خواهند بود. افزایش مدام هورمون استرس (کورتیزول) باعث ضعف سیستم ایمنی گشته و اجازه می‌دهد که باکتری‌ها به لثه آسیب وارد کنند.
• استرس شدید باعث ضعف اعصاب و بروز التهابات پوستی و جوش صورت می شود.
• استرس از دلایل اصلی برانگیختی فرد و ایجاد تمایل وی به شیرینی جات است.
• افرادی که دچار خارش مزمن پوست می‌شوند معمولا افرادی هستند که زندگی پر استرسی را تجربه می‌کنند.
• افرادی که تحت استرس هستند آلرژی بیشتری نیز به اغلب چیزها نشان می‌دهند و این به دلیل افزایش نوع خاصی از پروتیین در خون آنها است.
• استرس و اضطراب باعث افزایش دل درد می‌شود و این دل درد به همراه احساس تهوع، سردرد و کمر درد اتفاق می‌افتد.
• استرس باعث سردردهای میگرنی می شود.

عوارض روانی استرس شدید

• محققان موسسه تحقیقاتی روتمن نواحی از مغز را که تحت تاثیر اضطراب شدید، ترس و استرس قرار می‌گیرند، مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که بین مدارهای عصبی مغز مرتبط با هر سه این شرایط، همپوشانی قوی و شدیدی وجود دارد. این امر می‌تواند ارتباط میان استرس زیاد و ایجاد اختلالات روانی از جمله افسردگی و آلزایمر در برخی بیماران را نیز توضیح دهد.
• افسردگی، اضطراب، الکلیسم، خودبیمارانگاری، بی‌خوابی و … از عوارض استرس بیش از حد می‌باشند.
• اضطراب پاتولوژیک و استرس زیاد با تخریب ساختار و عملکرد هیپوکامپوس و قشر پیشانی همراه است و همین امر می‌تواند موجب افزایش خطر اختلالات عصبی-روانی از جمله افسردگی و جنون شود.

راهکارهایی برای کاهش استرس

۶ روش ساده برای کاهش سریع استرس شدید 

1. دور شدن از محیط استرس زا
2. شمردن تا عدد ۱۰
3. تخلیه انرژی با اعمالی مانند فشردن توپ پلاستیکی
4. بررسی اینکه آیا موضوع استرس زا واقعا با اهمیت است و بروز فاجعه به همراه دارد؟!
5. بررسی شرایط و پیداکردن عواملی که کمک می‌کند موقعیت را آسان گرفت.
6. ریلکس کردن با تنفس عمیق، مرتب و آرام به همراه شل کردن بدن و جدا کردن ذهن از مسایل استرس‌زا

روش‌های کاهش دهنده استرس شدید در طولانی مدت

۱. خواب کافی

اکثر مردم دست کم به ۸ ساعت خواب در طی شبانه روز احتیاج دارند. یک برنامه منظم برای پیش از خواب خود به مدت نیم ساعت در نظر بگیرید، سعی کنید سر یک ساعت مشخص خوابیده و سر یک ساعت مشخص از خواب بیدار شوید.

۲. غذای سالم

مقدار قند خون خود را ثابت نگه دارید، سبزیجات بیشتری بخورید و ویتامین و مواد معدنی به قدر کافی به بدنتان برسانید.

۳. ورزش کردن

ورزش موجب از بین رفتن هورمون‌های استرس زا و تولید هورمون‌های شادی آور می‌شود.

۴. سازماندهی و مرتب کردن از قبل

هر روز صبح لیست کارهایی که می‌خواهید در آن روز انجام دهید را تهیه کنید و سپس نصفه پائین آن لیست را پاره کنید و دور بریزید!

۵. اختصاص دادن زمانی از روز به آرام کردن خود 

در این رابطه، تکنیک‌هایی مثل مدیتیشن و یوگا برای استراحت دادن به ذهن بسیار موثرند. شما باید زمان کافی در اختیار بدنتان برای بازسازی خود و تولید دوباره پیام‌آوران شادی قرار دهید. اگر از عوارض استرس شدید مانند خستگی، درد، اضطراب، مشکل خواب، افسردگی و … رنج می‌برید به بدنتان فرصت التیام و بهبودی بدهید.

۶. مراجعه به پزشک

استرس بیش از حدی که خودتان نتوانید آن را از بین ببرید ممکن است علایم اولیه بیماری‌هایی از قبیل مشکل تیرویید، نامتعادل بودن کلسیم (زیاد بودن یا کم بودن)، کم خونی، مرض قند، اختلال دوقطبی، مشکلات کبدی، اختلال ریوی، کمبود ویتامین و کمبود هورمونی باشد. اینها نمونه‌هایی از بیماریهای جسمی هستند که ممکن است شما از وجودشان آگاه نباشید اما آنقدر استرس در بدن شما به وجود آورند که شما را به استرس بیش از حد دچار سازند. پزشک شما با در اختیار داشتن سابقه بیماری‌های شما و انجام آزمایش‌های کامل می‌تواند وجود این بیماری‌ها را تشخیص دهد.

۷. مراجعه به روانشناس

یک روان‌شناس با تجربه می‌تواند کمک زیادی به شما بکند. او می‌تواند منابع استرس‌زایی را که شما نادیده گرفته‌اید کشف کند و به شما کمک کند تا با مشکلات عمومی زندگی به نحوی کنار آیید که استرس کمتری در شما به وجود آورد.

۸. توكل به خداوند 

در همه امور زندگی و اعتماد و اعتقاد به قضا و قدر الهی اصلی ترین راه رسیدن به آرامش است. ایمان واقعی، جدی‌ترین عامل نیل به آرامش پایدار است. ایمان به او که ما را از هیچ آفریده، نیازهایمان را بهتر می‌داند، مصلحتمان را بیشتر می‌شناسد و به ما و سرنوشت ما مهربان‌تر از خودماست. پس تنها کافیست که خود را با تمام وجود به او بسپاریم.