برای بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان چه کنیم؟

تکنیک های بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان 

۱. از نوزدای حس امنیت به کودک بدهید

دلبستگی‌های ناایمن را که در دوران نوزادی و کودکی وجود دارد و تا نوجوانی ادامه می‌یابد، جز علل اعتماد به نفس پایین است. بررسی‌ها نشان می‌دهند، اولین و مهم‌ترین وظیفه والدین حفظ فرزندانشان از خطرهای بیرونی است که از این خطرها می‌توان با ایجاد امنیت پیشگیری کرد. گفتنی است والدین با بغل کردن کودکان خود صحبت با آنها و دلگرمی دادن می‌توانند بهترین نوع امنیت را برای آنها به وجود بیاورند. ایجاد امنیت در کودک باعث می‌شود تا او در بزرگسالی احساس خلا در وجود خود نداشته باشد و ارتقای اعتماد به نفس در او شکل بگیرد. والدین همچنین باید کمک کنند تا اضطراب کودکان کاهش یافته و به آنها یاد دهند نگرانی‌های خود را بیان کنند.

۲. به کودک مسئولیت‌هایی در حد توانایی‌هایش بدهید

برای بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان کمک کردن در منزل بسیار مفید است. کار کردن در خانه کمک می‌کند که کودک با شرکت در محیط اجتماعی، به تدریج روند بزرگ‌تر شدن و رشد را طی کند و با مسایل بزرگسالی هم آشنا شود. مسئولیت‌پذیری مهم‌ترین نکته‌ای است که کودک در جریان این کارها فرا خواهد گرفت.

۳. اجازه ریسک به کودکان دهید

فرزندتان را فقط به خاطر کسب نتیجه خوب ستایش نکنید، بلکه همواره او را به خاطر همت و تلاشش تمجید کنید. به او بیاموزید حتی اگر نتیجه نهایی آنچه انتظارش را داشته، نباشد، اینکه راه مورد علاقه خود را انتخاب و برای انجام آن تلاش کند، ارزشمند است و بخش زیادی از کار را پیموده است. این تفکر مخصوص افرادی است که اعتماد به نفس دارند و از به نتیجه نرسیدن نمی‌ترسند. فرزندتان را ترغیب کنید در فعالیت‌های گروهی در مدرسه مانند عضویت در تیم‌های ورزشی، گروه‌های موسیقی یا حتی گروه های علمی شرکت کند. با این کار او فرصت نشان دادن توانایی‌هایش را به دست می‌آورد. منطقی باشید و به او انرژی مثبت بدهید.

۴. اجازه دهید خودشان تصمیم بگیرند و انتخاب کنند

تحقیقات روانشناسان بیانگر آن است کودکانی که در سال‌های اولیه زندگی خود تشویق شده‌اند تا برای خود تصمیم بگیرند از دیگر کودکانی که این موقعیت را نداشته‌اند از اعتماد به نفس بالاتری برخوردار بوده‌اند. بخش مهمی از شکل گیری اعتماد به نفس کودک به انتخاب های مستقل او بستگی دارد.

برای مثال وقتی برای خرید لباس کودک می‌روید، به هماهنگ کردن رنگ‌های لباس توجه می‌کنید اما ممکن است فرزندتان رنگ‌هایی را انتخاب کند که خیلی هم با هم جور نیستند و شما دوست ندارید لباسی با آن رنگ‌ها بپوشد. اینکه کودک شما چند رنگ ناهماهنگ را انتخاب کند، خیلی بهتر از این است که همیشه شما انتخاب کنید. به او حق انتخاب بدهید. مطمئن باشید پس از چند بار، انتخاب‌های درستی خواهد داشت چون به خودش اعتماد دارد.

۵. کارهای مثبت او را تشویق کنید اما زیاده‌روی نکنید

اعتماد به نفس شبیه موج کوچک است. وقتی فرزندمان احساس کند در حوزه ای خاص دارای توانایی است، احتمالا این احساس خود را به سایر زمینه‌ها نیز گسترش خواهد داد. والدین برای بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان و ایجاد این موج باید کارهای آنان را تشویق کنند. تشویق، اعتماد به نفس کودک را پایه ریزی و سازمان دهی می‌کند.

اما برای تشویق کودکتان هم حد و مرزی قایل شوید. اینکه دختر ۱۰ ساله شما از دستمال کاغذی برای پاک کردن لبش هنگام غذاخوردن استفاده می‌کند امری بدیهی است و نیازی نیست بابت این کار هدیه‌ای دریافت کند. اینکه کودک را تشویق می‌کنید، بسیار عالی است اما به او حسی واقعی ببخشید و این حس را اغراق آمیز نکنید. در غیر این صورت فکر می‌کند این کارهای ساده هم حتما خیلی سخت بوده و فقط او از عهده انجامش برمی‌آید.

۶. پیش‌بینی‌های منفی نکنید

اگر والدین معتقد باشند که فرزندشان توانایی انجام تکلیفی را ندارد و حتما نیازمند کمک آنهاست، به طور یقین این طرز نگرش آنها، بر عملکرد فرزندشان تاثیر می‌گذارد و به تدریج باعث می‌شود که فرزندشان نسبت به توانایی‌ها و استعدادهای خود شک کرده و مدام به شکست بیاندیشد. بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان به اعتماد کردن شما به آنها در ارتباط است.

۷. توقعات نامعقول بیش از اندازه نداشته باشید

بعضی از والدین توقعات و خواسته‌هایی بیش از توان فرزندانشان دارند و گاهی فراموش می‌کنند که معیارهای بزرگسالان با کودکان تفاوت دارد. برای بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان خوب است والدین معیارهای خود را براساس توانایی‌های فرزندانشان پایه‌ریزی کنند.

۸. فرزندانتان را بر یکدیگر ترجیح ندهید وآنها را مقایسه نکنید

کودکان با یکدیگر متفاوتند و شکی در تفاوت بین آنها نیست؛ اما بین آنها تبعیض قایل نشوید و یکی را بر دیگری ارجح ندانید. برای مثال، زمانی که یکی از فرزندانتان موفقیتی کسب می‌کند و دیگری شکست می‌خورد، دلیل نمی‌شود که موفقیت او را به رخ فرزند دیگرتان بکشید زیرا این کار موجب دلسردی، سرشکستگی و کاهش اعتماد به نفس او می‌شود. برای بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان توانمندی‌های فعلی آنها را با توانمندی‌های خودشان در گذشته مقایسه کنید.

۹. انتظار یکطرفه نداشته باشید

برخی والدین انتظار دارند کودکشان آن کاری را که می‌گویند انجام دهد نه آن کاری که می‌کنند. برای نمونه، مادری از فرزندش می‌خواهد که وسایلش را جمع کرده، اتاق نشیمن را شلوغ نکند؛ در حالی که لباس‌ها و وسایل خودش گوشه اتاق ریخته است. در چنین شرایطی کودک احساس می‌کند که ارزش او در خانواده کم‌تر از دیگران است. پس اول خودتان عمل کنید و بعد از فرزندتان بخواهید. یادمان باشد فرزندانمان از راه چشم تربیت می‌شوند نه از راه گوش.

۱۰. او را سرزنش و تحقیر نکنید

باید دانست که انتقاد همیشگی والدین تنها یک چیز به کودک می‌آموزد و آن این است که “تو نمی‌توانی کاری را درست انجام دهی.” و اگر این انتقادها با استفاده از عبارات سرزنش آمیز همراه باشد تاثیرش مخرب‌تر است و روح اعتماد به نفس را در او از بین می‌برد. بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان با تحقیر او در مغایرت کامل است.

۱۱. توانمندی‌هایش را به رخش بکشید

کودکان نیاز دارند که به چشم افرادی توانا و قدرتمند دیده شوند، اما از دانش و مهارت لازم برای رشد خود بهره‌مند نیستند. فهرست کارهایی را که می‌توانند انجام دهند کمتر از آنهایی است که نمی‌توانند ولی اغلب اصرار دارند که ما به آن چه که درست کرده‌اند و یا نقاشی کشیده‌اند نگاه کنیم و نظراتمان را بگوییم. در چنین مواردی حتما به توانایی‌های او تاکید کنید و خصوصا هنگام مشاهده یاس و ناامیدی در او توانمندی‌ها و موفقیت‌های قبلی‌اش را به یادش آورید.

۱۲. به او عشق بورزید

عشق والدین اعتماد به نفس فرزندان را افزایش می‌دهد. او را صادقانه با رعایت اعتدال تحسین کنید، آنها می‌دانند که قلب ما چه می‌گوید. برای بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان به او عشق بورزید و با عشق تحمل فرزندان را برای مواجه شدن با ناکامی‌های احتمالی افزایش دهید.

۱۳. تاثیر جملات خود را دست کم نگیرید

تمام والدین برای افزایش و تقویت اعتمادبه نفس فرزندشان تلاش می‌کنند اما گاهی از تاثیر کلامشان غفلت می‌کنند. کودکی را تصور کنید که برای اولین بار تصمیم دارد از یک پارچ آب برای خودش آب بریزد. اولین واکنش پدر و مادرها معمولا این است:عزیزم! حواست رو جمع کن آب رو نریزی. اما به نظرتان این جمله چطور است؟ باریکلا که خودت برای خودت آب می‌ریزی، عزیزم!

​۲۰ جمله پیشنهادی برای بالا بردن اعتماد به نفس در کودکان

1. من به تو اعتماد دارم.
2. برایت روی میز پول گذاشتم.
3. حرفت را باور می‌کنم.
4. تو را در فلان چیز تحسین می‌کنم. خیلی چیز​ا​ از تو در این زمینه می‌توانم یاد بگیرم.
5. انتخاب بسیار هوشمندانه‌ای بود.
6. تو همیشه فرزند من هستی و من همیشه تو را می‌بخشم و دوست دارم.
7. فکر نمی‌کردم بتوانی فلان کار را انجام بدهی. واقعا من را تحت تاثیر قرار دادی.
8. نظرت درمورد فلان چیز چه است؟
9. خیلی خوشحالم که الان خانه هستی.
10. تو یکی از بهترین هدایایی هستی که خدا به من داده. واقعا خوشحالم خدا تو را به من داده است.
11. وقتی با تو هستم احساس غرور خاصی می‌کنم.
12. خیلی خوب از عهده فلان کار برآمدی.
13. غذای مورد علاقه‌ات را درست کرده‌ام.
14. من تو را همان طور که هستی دوست دارم.
15. مطمئن هستم که خدا از هر دوی ما مراقبت می‌کند. او همیشه این کار را کرده است. بیا باهم از او بخواهیم و دعا کنیم.
16. فلان لباس چه قدر به تو می‌آید.
17. می‌توانی صدای موزیکی که گوش می دهی را کمی بلند کنی؟
18. اگر چیزی را بخواهی در من به عنوان مادرت تغییر بدهی، چه چیزی خواهد بود؟
19. واقعا در فلان زمینه استعداد خوبی داری.
20. واقعا وقتی خودت هستی من را خوشحال‌​تر ​می‌کنی.