ستاره | سرویس روانشناسی – برای اندازهگیری هوش هیجانی آزمونها و پرسشنامههای متفاوتی طراحی شده است که یکی از آنها تست هوش هیجانی تشخیص حالات چهره میباشد. این آزمون براساس این نظریه که یکی از مولفههای هوش هیجانی را تشخیص و درک احساسات و عواطف دیگران میداند ساخته شده است. برای آشنایی بیشتر با اینگونه آزمونها لازم است ابتدا با تعریف و همچنین مولفههای هوش هیجانی بیشتر آشنا شویم.
تعریف هوش هیجانی
هوش هیجانی جدیدترین نوع هوشی است که روانشناسها درباره آن نظریهپردازی کردهاند. مد دنیای روانشناسی است و روزبهروز به تعداد کتابهایی که در این باره نوشته میشوند اضافه میشود. در واقع به ظرفیت ایجاد نتایج مثبت در روابط با خود و دیگران هوش هیجانی گفته میشود که:
- ما را قادر میسازد تا بتوانیم احساسات خود را شناخته و آن را به صورت مطلوبی ابراز و اداره کنیم.
- در شناخت و درک هیجانات دیگران و دیدن چشم اندازشان به ما کمک میکند و ما را نسبت به حالت هیجانی گروه، رویدادها و ارتباطات حساس میسازد.
- به ما کمک میکند تا که در برقراری ارتباط با همکاران، اعضا خانواده و آشنایان موفق باشیم.
- نماینده توانایی تشخیص، ارزیابی و بیان هیجان به نحو صحیح و سازگارانه است.
- قابل اندازهگیری به کمک آزمون هوش هیجانی بوده و همچنین قابلیت پرورش دارد.
مولفههای هوش هیجانی
۱) شناخت عواطف خود:
خودآگاهی، یعنی تشخیص هراحساس به همان صورتی که بروز میکند، سنگ بنای هوش هیجانی است. توانایی نظارت بر احساسات در هر لحظه برای به دست آوردن بینش روان شناختی و ادراک خویشتن نقشی تعیین کننده دارد. افرادی که نسبت به احساسات خود اطمینان بیشتری دارند بهتر میتوانند زندگی خویش را هدایت کنند. این افراد درباره احساسات واقعی خود در زمینه اتخاذ تصمیمات زندگی، از انتخاب همسر گرفته تا شغلی که برمیگزینند، احساس اطمینان بیشتری دارند.
۲) به کار بردن درست هیجانها:
قدرت تنظیم احساسات خود، توانایی است که بر حس خودآگاهی متکی میباشد و به ظرفیت شخص برای تسکین دادن خود، مدیریت استرس یا درمان بی حوصلگی متداول اشاره دارد. افرادی که به لحاظ این توانایی ضعیفند، مدام با احساس نومیدی، خشم مزمن و افسردگی دست به گریبانند، در حالی که افرادی که در آن مهارت زیادی دارند با سرعت بسیار بیشتری میتوانند ناملایمات زندگی را پشت سر بگذارند.
۳) کنترل خویشتن:
خویشتن داری عاطفی یا همان به تاخیر انداختن کامرواسازی و فرونشاندن تکانهها یکی از مولفههای اساسی هوش هیجانی است که شامل تسلط بر نفس، تاخیر در ارضای فوری خواستهها و امیال، رهبری هیجانها و توان قرار گرفتن در یک وضعیت روانی مطلوب میشود. افراد دارای این مهارت در هر کاری که به عهده میگیرند بسیار اثربخش خواهند بود.
۴) همدلی و شناخت عواطف دیگران:
همدلی، اساس مهارت رابطه بامردم است. افرادی که از همدلی بیشتری برخوردارند به علایم اجتماعی ظریفی که نشان دهنده نیازها یا خواستههای دیگران است توجه بیشتری نشان میدهند. این توانایی آنان را در حرفههایی مانند تدریس، فروش و مدیریت موفقتر میسازد. انسانهایی که در شناخت عواطف دیگران مهارت دارند به راحتی و گاهی بدون دیدن چهره طرف مقابل مثلا از پشت تلفن قادرند حالت روحی دیگران را حدس بزنند. شناخت عوطف دیگران به ویژه در روابط بین زوجین اهمیت دارد.
۵) توانایی برقراری ارتباط موثر با دیگران:
بخش عمده ای از هنر برقراری ارتباط، مهارت کنترل عواطف در دیگران است. افرادی که در این زمینه مهارت دارند، به خوبی و عمیقا به دیگران گوش میدهند، دیگران را میپذیرند و دست به قضاوت نمیزنند، در دیگران به جای احساس گناه، احساس ارزش و عزت تولید میکنند و در هر آن چه که به کنش متقابل آرام با دیگران بازمیگردد به خوبی عمل میکنند.
- افراد از نظر توانایی خود در هر یک از این حیطهها با یکدیگر تفاوت دارند. میزان مهارت افراد در هر یک از این زمینهها را میتوان با آزمون هوش هیجانی سنجید و میتوان سستی افراد را در مهارتهای عاطفی جبران کرد و بهبود بخشید.
آزمون هوش هیجانی تشخیص حالات چهره
تجلیات هیجانی چهره، یک زبان جهانی و فراگیر برای احساسات هستند که شادی، ناراحتی، عصبانیت، ترس و خیلی احساسات دیگر را در همان لحظه به ما نشان میدهند. درک و تشخیص این تجلیات هیجانی، در همدردی کردن و دلسوزی با اطرافیان از اهمیت بالایی برخوردار است.
آزمون هوش هیجانی توسط دکتر پل اِکمن و داچر کلتنر تهیهشده و به شما کمک میکند تا توانایی خود را در تشخیص احساسات افراد از روی حالات چهره بسنجید. در این پرسشنامه از ۲۰ حالت چهره متفاوت برای تشخیص هیجانات مختلف استفادهشده است.
موفقیت در آزمون هوش هیجانی یا نمره بالا در پرسشنامه هوش هیجانی لزوما به این معنی نیست که شما از هر کس دیگر، کاملتر و بالغتر هستید یا به روشنفکری معنوی دست پیدا کردهاید. این به آن معنی است که شما برخی از چیزها را بهتر از اغلب مردم درک میکنید.