نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 16 خرداد 1401
سمبوسه یا سنبوسه (Samosa) یکی از غذاهای بسیار لذیذی است که تقریبا در اکثر کشورهای جهان مانند کشورهای عربی، افغانستان، هندوستان و… به سبک‌های تقریبا مشابهی تهیه میشود. سمبوسه در حقیقت نوعی دست پیچ گیاهی شامل سیب زمینی و جعفری است که در لایه‌ای از نان لواش پیچیده، سرخ و به همراه سس تند سرو میشود. از آن جایی که خلاقیت و ذائقه در آشپزی دو فاکتور جدایی ناپذیر هستند، هرکس بنا به سلیقه و ذائقه خود و با توجه به فرهنگ غذایی بومی سمبوسه را به سبک و سیاق خود تهیه می‌کند.
سمبوسه در ایران نیز از ایام قدیم به عنوان یک پیش‌غذا یا غذای جنوبی شناخته می‌شده و معمولا به همراه سس تند سرو میشود. در اکثر شهرهای جنوب و شرق کشورمان نیز می‌توان تهیه و فروش انواع سمبوسههای خوشمزه را در بازار و در دکه‌های کوچک و بزرگ اطراف خیابان دید.
انواع سمبوسه
این روزها تنوع سمبوسه بسیار است؛ از آن میان می‌توان به سمبوسه سبزیجات، سمبوسه مرغ و قارچ، سمبوسه پنیری، سمبوسه هندی، سمبوسه پیتزایی، سمبوسه با سوسیس و… اشاره کرد. در واقع می‌توان نان سمبوسه یا خمیر را با هر ماده دل‌خواهی پر کرد و نام آن را تغییر داد اما آنچه مشترک است، استفاده از نان لواش و یا خمیر فیلو برای تهیه سمبوسه و سرخ‌کردن سمبوسه در حمام روغن داغ است!
در این مطلب مجموعه‌ای کامل از آموزش پخت انواع سمبوسههای خوشمزه و محبوب را به همراه طرز تهیه خمیر و طرز پیچیدن سمبوسه برای شما گردآوری کرده‌ایم. اما قبل از آن توضیحی در مورد خمیر یوفکا یا همان خمیر فیلو داده و در ادامه شما را با طرز تهیه انواع سمبوسه آشنا خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.
خمیر یوفکا خانگی
خمیر یوفکا یا خمیر فیلو نوعی خمیر است که در تهیه آن از مایه خمیر یا بیكینگ پودر استفاده نمی‌شود و لازم نیست كه پف كند. نکته مهم در تهیه خمیر یوفکا، تردی و نازكی این خمیر است و این‌که خمیر یوفکا موقع پخت در فر یا سرخ شدن حتما باید ترد شود.
این خمیر در اصل روی ساج نیم‌پز میشود و نوع اصلی آن به قدری نازک پهن میشود كه مثل شیشه، از یک طرف، می‌توان طرف دیگر را دید. برای پهن‌کردن خمیر یوفکا یا هر نوع خمیری که بخواهید به صورت خیلی نازک آن را باز کنید، به نشاسته ذرت نیاز دارید. با خمیر یوفکا می‌توان خوراکی‌های بسیار متنوعی می‌توان تهیه کرد؛ از انواع غذا با خمیر یوفکا می‌توان به باقلوا ترکی، بورک اسفناج، انواع پیش‌غذاها مانند سمبوسه و پیراشکی و… اشاره کرد. این خمیر در واقع پایه اصلی انواع باقلواست.
طرز تهیه خمیر یوفکا یا نان یوفکا خانگی را در این مطلب بخوانید.
۱. سمبوسه سیب زمینی
سمبوسه سیب زمینی نوع اصیل و سنتی سمبوسه است که به سمبوسه بندری نیز معرف است. در این سمبوسه از گوشت، مرغ، پنیر و… خبری نیست و غذا به صورت گیاهی تهیه میشود. مواد تشکیل دهنده سمبوسه سیب زمینی عبارتند از سیب زمینی آبپز (که به صورت نگینی خرد شده یا پوره میشود)، اضافه جعفری خردشده و نان لواش.
نکته اصلی در تهیه این نوع سمبوسه استفاده از فلفل به مقدار زیاد است؛ زیرا همان‌طور که می‌دانید غذاهای هندی و جنوبی به پر ادویه و تند بودن مشهورند.
| مواد لازم | |
| سیب زمینی | ۲ عدد |
| جعفری | ۱۰۰ گرم |
| نمک و زردچوبه | به میزان لازم |
| فلفل قرمز | ۱ قاشق چایخوری |
| نان لواش | ۴ عدد |
دستور تهیه:
- سمبوسه بندری ساده‌ترین و صد البته خوشمزه‌ترین نوع سمبوسه است. برای درست کردن آن تنها کافی است سیب زمینی‌ها را با آب و نمک بپزید.
- پس از خنک شدن سیب زمینی‌ها را رنده کنید.
- تابه را گرم کرده زردچوبه را با کمی روغن تفت دهید و سیب زمینی‌ها را به آن اضافه کنید.
- نمک و فلفل آن را اندازه کنید و در نهایت جعفری ساطوری شده را به آن اضافه کنید.
- نان لواش را به صورت نوار‌های بلند برش بزنید و به شکل مخروط بپیچید.
- درون نان را با مایه سمبوسه پر کنید و در نهایت با روغن سرخ کردنی، شروع به سرخ کردن آن‌ها کنید.
مراحل پیچیدن سمبوسه
در صورت تمایل می‌توانید برای اطمینان از باز نشدن سمبوسه ها، یک قاشق آرد را با ۱/۴ پیمانه آب مخلوط کنید و به عنوان چسب برای بستن لبه‌های نان سمبوسه استفاده کنید.
طرز تهیه سمبوسه سیب زمینی + آموزش پیچیدن سمبوسه را از این مطلب هم می توانید دنبال کنید.
طرز تهیه سمبوسه سیب زمینی در فر با خمیر یوفکا
اگر به دنبال یک وعده غذای سبک، گیاهی و بدون روغن هستید، درست کردن سمبوسه در فر را به شما پیشنهاد می‌کنیم. برای این منظور باید به جای استفاده از نان لواش معمول، از خمیر یوفکا یا خمیر فیلو برای پیچیدن سمبوسه استفاده کنید. خمیر یوفکا، خمیر نازک و تردی است که به صورت آماده از سوپرمارکت‌ها قابل تهیه است.
دستور تهیه:
- ابتدا سیب زمینی‌ها را بسته به ذائقه خود با سبزیجات معطر و ادویه طعم دار کنید.
- پیشنهاد ما استفاده از جعفری، گشنیز و ساقه پیازچه است. برای ادویه هم بهتر است فلفل سیاه تازه آسیاب شده، فلفل قرمز، تخم گشنیز، زنجبیل یا پودر کاری را امتحان کنید.
- لایه‌های خمیر را پس از برش زدن به شکل قیف در آورده، یک تا دو قاشق از مواد میانی درون آن بریزید و سر خمیر را ببندید.
- پس از پر کردن مواد میانی، به کمک یک قلمو با شیر یا روغن روی سمبوسه‌ها را کمی مرطوب کنید، در سینی فر بچینید و در فر گرم شده با درجه حرارت ۱۸۰ به مدت ۵ تا ۸ دقیقه تا زمانی که سمبوسه‌ها ترد و طلایی شوند قرار دهید.
۲. سمبوسه مرغ و قارچ خوشمزه
سمبوسه مرغ و قارچ نوعی سمبوسه بسیار خوش‌خوراک است که با استفاده از مرغ پخته و ریش‌ریش‌شده، قارچ، فلفل دلمه و ادویه‌جات تهیه میشود. البته با توجه به سلیقه شخصی می‌توانید از پوره سیب زمینی نیز برای تهیه این غذا استفاده کنید. سمبوسه مرغ و قارچ نیز مانند بقیه انواع سمبوسه باید در حمام روغن سرخ شود؛ اما اگر به کالری غذا اهمیت می‌دهید می‌توانید آن را داخل فر طبخ کنید.
طرز تهیه سمبوسه مرغ و قارچ خوشمزه را در ستاره بخوانید.
۳. طرز تهیه سمبوسه پیتزایی
همانگونه که به آن اشاره شد، سمبوسه در اصل خمیری نازک یا نوعی نان به نام لواش است که با مواد دلخواه پر میشود. این روزها با توجه به میل شدید افراد به غذاهای پنیردار، نوعی پنیری سمبوسه نیز به بازار آمده است. این سمبوسه که سمبوسه پیتزایی نام دارد، از خمیر یوفکا یا نان لواشی که با استفاده از مواد پیتزا پر میشود، تهیه میشود.
| مواد لازم | |
| سیب زمینی | ۱ عدد |
| سوسیس یا کالباس | ۲۰۰ گرم |
| پنیر پیتزا | ۲۰۰ گرم |
| پیاز | ۱ عدد |
| قارچ | ۲۰۰ گرم |
| فلفل دلمه خرد شده | ۲ قاشق غذاخوری |
| جعفری | ۳ قاشق غذاخوری |
دستور تهیه:
- سیب زمینی را با آب و نمک بپزید تا کمی طعم دار شود.
- در صورت استفاده از سوسیس، سوسیس‌ها را رنده درشت کنید و اگر کالباس استفاده می‌کنید، ریز خرد کنید. در صورت تمایل می‌توانید از هر دو نیز به میزان دلخواه استفاده کنید.
- پیاز نگینی شده را در تابه تفت دهید تا سبک شود. در ادامه فلفل دلمه خرد شده را اضافه کنید و اجازه دهید کمی تفت داده شود.
در تابه دیگری قارچ‌های ریز خرد شده را با مقدار کمی روغن و آب لیموی تازه تفت دهید و اجازه دهید تا آب آن کاملا تبخیر شود. برای - این منظور ابتدا حرارت را بالا ببرید تا قارچ‌ها آب بیندازند، سپس، حرارت را پایین بیاورید.
- در این مرحله سیب زمینی پخته و رنده شده، سوسیس و کالباس و قارچ‌های تفت داده شده را با یکدیگر مخلوط کنید و در نهایت جعفری ساطوری شده را به آن بیفزایید.
- ادویه‌های مورد نظر خود را از جمله نمک، فلفل سیاه و قرمز و … اضافه کنید.
- درآخر پنیر پیتزا را به مواد اضافه کنید و درون خمیر یوفکا بپیچید و درون فر با حرارت ۱۸۰ به مدت ۸ تا ۱۰ دقیقه بپزید.
۴. سمبوسه جنوبی
سمبوسه امروزه دیگر در همه شهرها یافت میشود اما باور عمومی بر آن است که سمبوسه جنوبی به خصوص سمبوسه آبادانی چیز دیگری است! این سمبوسه که از قدیم در شهرهای جنوبی ایران طبخ می‌شده، با استفاده از سیب زمینی و جعفری، نمک و فلفل فراوان و نان لواش تهیه میشود. در واقع سمبوسه آبادانی همان سمبوسه سیب زمینی است.
طرز تهیه سمبوسه جنوبی + آموزش پیچیدن نان سمبوسه را در این مطلب بخوانید.
۵. سمبوسه گوشت در فر
یکی از مرسوم‌ترین و پرطرفدارترین انواع سمبوسه در ایران، سمبوسه گوشت است. این سمبوسه مثل سمبوسه سیب زمینی با استفاده از نان لواش، سیب زمینی، جعفری و ادویه‌جات تهیه میشود، اما به جز این مواد، گوشت چرخ‌کره، پیاز، قارچ، فلفل دلمه و رب گوجه فرنگی نیز به آن افزوده می شود. در واقع مواد میانی سمبوسه گوشت چیزی مانند مایه ماکارونی به اضافه سیب زمینی است.
در صورتی که منع استفاده از غذاهای سرخ‌کردنی دارید و یا به لایف استایل سالم اهمیت می‌دهید می‌توانید به جای سرخ‌کردن این سمبوسه یا هر نوع سمبوسه و پیراشکی دیگری، آن‌ها را داخل فر طبخ کنید.
| مواد لازم | |
| سیب زمینی | ۲ عدد |
| گوشت چرخ کرده | ۲۰۰ گرم |
| پیاز | ۱ عدد |
| جعفری | ۳ قاشق غذاخوری |
| قارچ | ۲۰۰ گرم |
| پنیر پیتزا (اختیاری) | ۲۰۰ گرم |
دستور تهیه:
- سیب زمینی‌ها را با آب و نمک بپزید و پس از خنک شدن، رنده کنید. (در صورت تمایل می توانید سیب زمینی را از دستور حذف کنید و تنها از گوشت چرخ کرده استفاده کنید.)
- پیاز خرد شده را با کمی روغن تفت دهید تا سبک شود. سپس، به آن زردچوبه اضافه کنید و کمی تفت دهید تا زردچوبه کاملا رنگ باز کند.
- گوشت چرخ کرده را به پیاز‌ها اضافه کنید و حین تفت دادن ادویه‌های مخصوص گوشت شامل تخم گشنیز، فلفل سیاه، کمی زنجبیل برای متعادل کردن طبع سمبوسه اضافه کنید.
- قارچ‌های خرد شده را به همراه یک قاشق آب لیموی تازه به گوشت اضافه کنید و حرارت را بالا ببرید تا قارچ‌ها آب بیاندازند و آب آن کاملا تبخیر شود.
- وقت آن رسیده است تا سیب زمینی رنده شده را نیز به تابه اضافه کنید و کاملا با گوشت مخلوط کنید.
- در نهایت جعفری ساطوری شده و در صورت تمایل پنیر را اضافه کنید و سمبوسه‌ها را درون نان یا خمیر یوفکا بپیچید و در روغن سرخ کنید.
طرز تهیه سمبوسه گوشت در فر + خمیر سمبوسه را نیز در این مطلب دنبال کنید.
۶. سمبوسه پنیری با خمیر فیلو
همان‌طور که گفته شد، سمبوسه پیتزایی با استفاه از مواد پیتزا و پنیر پیتزا تهیه میشود. اما نوع دیگری از سمبوسه وجود دارد که فقط با خمیر فیلو و پنیر تهیه میشود و سمبوسه پنیری نام دارد. این پنیر می‌تواند پنیر پیتزا یا موزارلا باشد و همچنین پنیر خامه‌ای که طعم بی‌نظیری به این خوراک می‌دهد. این سمبوسه یک پیشنهاد ویژه برای طرفداران پنیر است.
طرز تهیه سمبوسه پنیری با خمیر فیلو را در ستاره بخوانید.
| مواد لازم | |
| سیب زمینی | ۳ عدد درشت |
| نمک، فلفل، زردچوبه | به میزان لازم |
| پنیر موزارلا (پیتزا) | ۴۰۰ گرم |
| پنیر گودا یا فتا | ۵۰ گرم |
| پنیر خامه‌ای | ۱۵۰ گرم |
| خمیر یوفکا | ۸ ورق |
دستور تهیه:
- پنیر‌ها را درون میکسر بریزید و یا با پشت لیسک (کفگیر سیلیکونی) به خوبی با یکدیگر ترکیب کنید.
- در صورت تمایل مقداری آویشن و نمک به آن اضافه کنید.
- سیب زمینی‌ها را بپزید؛ مربعی خرد کنید و با نمک، فلفل و زردچوبه مخلوط کنید.
- سپس خمیر یوفکا را به شکل مستطیل برش بزنید و مطابق آنچه پیش‌تر آموزش داده شد به شکل مثلثی بپیچید.
- وقتی مواد سرد شد، مخلوط پنیری را به آن اضافه کنید و آن را هم بزنید.
- خمیر را با یک تا دو قاشق از مخلوط پنیری پر کنید و در فر یا روغن داغ سرخ کنید. نیازی به غوطه ور کردن در روغن نیست، می‌توانید با میزان کمی روغن فقط در حد طلایی شدن خمیر سمبوسه را سرخ کنید.
- سمبوسه پنیری را به همراه سس سفید و سس تند سرو کنید.
👩🍳 نکته: در صورت تمایل، شما می‌توانید بخش نشاسته‌ای یا همان سیب زمینی را از دستور حذف کنید و صرفا از مواد پنیری آن استفاده کنید؛ یک سمبوسه تماما پنیری! چه شود!
۷. طرز تهیه سمبوسه هندی
حال نوبت به سمبوسه اصیل هندی می‌رسد که تا حدودی با انواع سمبوسههای شناخته‌شده در ایران متفاوت است. در اصل سمبوسه، مربوط به کشور هند است. برای تهیه سمبوسه هندی از موادی مانند سیب‌زمینی، جعفری و فلفل سیاه استفاده میشود و مواد میانی را در خمیری نازک یا برشی از نان پیچیده و در روغن داغ سرخ می‌کنند.
سمبوسه هندی از یک خمیر فوری (متشکل از آرد، آب، نمک و روغن) تهیه میشود و داخل آن با پوره سیب زمینی، ادویه هندی (گراماسالا)، پیاز و سایر ادویه‌جات پر میشود. برای تنوع هم که شده، می‌توانید یک بار این سمبوسه متفاوت را امتحان کنید.
دستور تهیه:
مراحل درست کردن سمبوسه هندی مشابه به سمبوسه بندری است؛ با این تفاوت که برای ادویه از پودر کاری و گراماسالا می‌توانید استفاده کنید.
۸. طرز تهیه سمبوسه بدون گوشت
اگر به هر دلیلی نمی‌توانید در رژیم غذایی خود از گوشت استفاده کنید، سمبوسه بدون گوشت گزینه‌ی ایده‌آلی برای شما خواهد بود. برای آنکه طعم گوشت در این غذا جبران شود، می‌توانید از سس مخصوصی که در دستور ارائه شده وجود دارد استفاده کنید.
طرز تهیه سمبوسه بدون گوشت در ستاره موجود است؛ حتما بخوانید.
۹. طرز تهیه سمبوسه با نان لواش
همانگونه که می‌دانید سمبوسه را می‌توان با خمیر تازه یا نان لواش تهیه کرد. در واقع سمبوسه از ترکیب موادی خوشمزه تشکیل میشود که آن‌را در پوسته‌ای از خمیر به شکل مثلث پیچیده و سپس آن را در روغن فراوان سرخ می‌کنند. بسته به آن که چه موادی در اختیار دارید، می‌توانید در این خصوص تصمیم گرفته و شروع به آماده کردن سمبوسه نمایید.
طرز تهیه سمبوسه با نان لواش را در ستاره بخوانید.
نکاتی برای خوشمزه‌تر کردن سمبوسه
- برای سرخ کردن سمبوسه حتما از روغن سرخ کردنی که مقاومت بیشتری در برابر حرارت دارد استفاده کنید.
- برای تهیه سمبوسههای ترد و سالم، خمیر یوفکا را جایگزین نان لواش کنید. استفاده از خمیر یوفکا این امکان را به شما می‌دهد که روغن کمتری در تهیه سمبوسه بکار برید و در عین حال سمبوسههای ترد‌تر و سالم‌تری داشته باشید.
- استفاده از فلفل سبز تند خرد شده می‌تواند تندی مطبوعی را به سمبوسه اضافه کند.
سخن آخر
امیدواریم از این مجموعه آموزشی نهایت استفاده را ببرید و این غذای خوشمزه و متنوع را در فهرست غذاهای خانواده خود جا دهید و از طعم عالی آن لذت ببرید.
آرزو
سلام من بوشهری هستم. ما سمبوسه را با نان تیری که نان نازک و مخصوصی هست درست می کنیم. هنگام پیچیدن باید نان را نمناک کنیم بعد ترد و خوشمزه می شود.
نگین
خیلی غذایه خوبی هست ولی چجوری باید نونشو دورش بپیچیم