ستاره | سرویس خواص شناسی – خاکشیر گیاهی یک ساله یا دو ساله از تیره شببویان است. تخم این گیاه که همان خاکشیر است ریز و کمی دراز و معمولاً به دو رنگ وجود دارد یکی از آنها قرمز که دارای طعم کمی تلخ است و نوع دیگر شیرین که دانههای آن بزرگتر و به رنگ قرمز تیره میباشد. هر دو نوع گياه ياد شده در اغلب نواحي ايران مخصوصاً دامنههاي جبال البرز و در بيابانها رشد ميكند. نام واقعی آن خاکشی است که در اصلاح عموم به آن خاکشیر میگویند.
خاکشیر در یک نگاه
خاکشیر (Fluxweed) | |
طبع گیاه |
|
طریقه مصرف |
|
خواص درمانی |
|
مضرات |
|
تداخل دارویی |
|
خواص خاکشیر (طبیعت و خواص درمانی)
خاکشیر از نظر طب قدیم ایران سرد و تر است.
خواص خاکشیر به طور خلاصه عبارتند از:
- زخمها و جراحات را التيام ميبخشد.
- در رفع اسهال روده و خوني و از بين بردن ترشحات زنانه و آب آوردن نسوج ميتوان استفاده كرد.
- دانههاي خاكشير ضدعفوني كننده، ضد كرم و تب بر هستند.
- ملين و خنك كننده با آب سرد است.
- از خواص خاکشیر درمان ضعف قوای جنسی است، بذر آن بر ميزان شهوت و ميل جنسي ميافزايد و اشتها را باز ميكند.
- تنظيم كننده دستگاه گوارشي بوده و ابتلاء معده را به بيماريها مرتفع ميسازد.
- خاکشیر یکی از بهترین داروها برای رفع بواسیر و واریس است.
- از خواص خاکشیر چربیزدایی کبد است.
- خاکشیر یخمال ضد اسهال و خاکشیر در آب جوش یک داروی ضد یبوست است.
- خوردن آن سبب نيكويي رنگ و رخسار ميگردد. در اين صورت خاكشير را با دو برابر وزن آن با شكر مخلوط كنيد و تا ده روز بخوريد.
- گرفتگي ادرار را برطرف ميسازد و فربه كننده است.
- دل مالش و دل ضعفه را از بين ميبرد.
- براي رفع بيماريهاي نقرس، ورم گوش و دستگاه تناسلي مفيد است.
- براي اسهال ساده كودكان شيرخوار اثر دارد.
- به عنوان خنك كننده در امراض حصبه و آبله تجويز شده است.
- اگر با شير تازه خورده شود، بدن را چاق ميكند.
- از خواص خاکشیر کنترل فشار خون است، به این منظور خاكشير را بكوبيد، شب موقع خوابيدن، كف پا تا مچ را با آن ضماد نماييد، در تسكين و بهبود فشار خون اثر دارد.
- روي ورمهاي سخت و سرطاني، پستان، چشم، نقرس و ورم گوش، ضماد نماييد.
- از دانههاي خاكشير به عنوان پادزهر به نحو زير ميتوان استفاده كرد؛پنج گرم دانه را شسته و با گلاب يا آب خالص آن قدر بجوشانيد تا شكفته شود و بعد آن را نيم گرم به مسموم بخورانيد. به اين صورت، قي آورده و ايجاد تهوع مينمايد و اين عمل را چند مرتبه تكرار كنيد تا قي بند آيد.
- یکی از خواص خاکشیر از بین بردن جوشهای صورت است. برای برطرف کردن جوشهای صورت که به علت خوردن چربی و شیرینی زیاد ایجاد میشود باید جوشانده یک قاشق ترنجبین را با دو قاشق غذاخوری خاکشیر مخلوط کرد و هر روز صبح ناشتا به مدت دو هفته خورد تا جوشها از بین بروند.
- براي رفع اسهال ساده كودكان شيرخوار ميتوان مقدار يك قاشق غذاخوري خاكشير پاك كرده را در ظرفي ريخته بر روي آتش ملايم به هم بزنند تا خاكشي بو داده شود و سپس كمي آب و عسل به آن افزوده هر نيم ساعت يك قاشق چاي خوري از آن را به كودك بخورانند.
- خاکشیر یکی از بهترینهای داروهای ضد آلرژی میباشد.
- در فصل گرما با کاهش دمای بدن به پیشگیری ازگرمازدگی کمک میکند.
عوارض خاکشیر و منع مصرف
- به افرادی که ورم و زخم معدهدارند، توصیه میشود مصرف خاکشیر را محدود کنند.
- خاکشیر را میتوان از دو تا سه سال به بالا به کودکان داد و برای کودکان زیر این سن نیز شربت خاکشیر را صاف کرد و تنها آب آن را به کودک داد.
- به دلیل وجود خاک فراوان در خاکشیر لازم است حتماً قبل از مصرف شسته شود و مدتی در آب بماند.
- در پایان لازم است بدانیم، با وجود گسترده بودن خواص خاکشیر، افرادی که طبع سرد دارند و از بیماریهای ناشی از طبع سرد از جمله روماتیسم و آرتروز رنج میبرند، باید شربت خاکشیر را محدود مصرف کنند یا مصرف آن همراه با عسل و عرق نعناع باشد.
شما چه تجربه ای در این زمینه دارید؟ خوشحال میشویم تجربیات خود را با ما و دیگر مخاطبان ستاره در میان بگذارید.
برگرفته از: دایره المعارف گیاهان دارویی
محمد حسن بهرامی
عالی