شیره انگور یا دوشاب از جوشانده عصاره انگور به دست میآید و بسیار شیرین، خوش طعم و مفید است. با طرز تهیه شیره انگور خانگی یا دوشاب آشنا شوید.
ستاره | سرویس آشپزی – شیره مادهایست که با عصارهگیری از میوههایی مانند انگور، خرما و توت و معمولا از طریق جوشاندن با کمک یک حلال مناسب مانند آب به دست میآید. گاهی نیز شیره برخی گیاهان با تیغزدن یا خراشدادن پوست آن گیاه مانند شیره درخت افرا به دست میآید که از آن شکر تولید میشود. شیره انگور یا دوشاب اما شاید شناختهشدهترین و پرمصرفترین انواع شیره باشد که بسیار خوشطعم و شیرین و پر خاصیت است و از آب انگور به دست آمده و تهیه آن بسیار زمانبر و سخت است.
همانند مربای انگور، شیره انگور یا دوشاب را از ارقام مختلف انگور تهیه میکنند و به همین منظور دارای طعمها ورنگهای متنوعی است. شیره انگور یک تامینکننده بسیار خوب انرژی و برای کم خونی مخصوصا کم خونی ناشی ار فقر آهن بسیار مفید است.
شیره انگور خانگی
👩🍳 نکته: از هر ۵ کیلو انگور، حدود یک کیلو دوشاب یا همان شیره انگور به دست میآید.
مواد لازم | |
انگور | به میزان دل خواه |
خاک مخصوص دوشاب | ۱/۸ وزن انگور |
طرز تهیه شیره انگور خانگی
- برای تهیه شیره انگور خانگی ابتدا انگورها را شسته و دانه کنید. در روش سنتی، انگور را با خوشه درون تشتهای بزرگ میریزند.
- سپس با استفاده از دستگاه آبمیوهگیری، آب انگور را بگیرید. در روش سنتی پاچههای شلوار را بالا زده، چکمه میپوشند و داخل تشت بزرگی که مخصوص دوشابگیری است ایستاده و با پا انگورها را فشار میدهند و و آبشان را میگیرند.
- بعد از اینکه آب انگور را گرفتید، آن را درون صافی بریزید تا آب انگور خالص به دست بیاید.
- در مرحله بعدی، تفالههای انگور را درون یک صافی خیلی محکم بریزید تا اگر آبی درون تفالهها باقی مانده، گرفته شود.
- آب انگور را درون یک قابلمه بزرگ ریخته و روی حرارت قرار دهید.
- قبل از به جوش آمدن آب انگور و زمانی که در اطراف قابلمه حبابهایی ایجاد شد؛ شروع به ریختن خاک کنید.
- با دست، کمکم از خاک برداشته و داخل قابلمه ریخته و هم بزنید و کف روی آن را جمع کنید. این کار باعث میشود که هم ترشی دوشاب گرفته شود و هم دوشاب صاف و شفاف شود.
- بعد از گرفتن کف شیره انگور، حرارت را خاموش کنید و قابلمه را از روی حرارت برداشته و حداقل حدود ۱۰ الی ۱۲ ساعت صبر کنید تا شیره صاف شود.
- پس از گذشت این مدت زمان، کف روی قابلمه را آرام برداشته و دور بریزید.
- حالا با یک ملاقه بزرگ، آب انگور صافشده را به ظرف دیگری منتقل کنید.
- دقت کنید که مواد تهنشین شده کف قابلمه را تکان نداده و برندارید.
- دوباره آب انگور صافشده را داخل یک قابلمه دیگر بریزید تا اگر ناخالصی دیگری باقی مانده، ته قابلمه قبلی باقی بماند.
- در این مرحله؛ آب صافشده انگور را روی حرارت متوسط قرار دهید تا بجوشد و کف مختصری که هم دارد باز بگیرید.
- در عین حال که مواظب هستید مواد سرریز نشوند، اجازه دهید به جوشیدن ادامه دهد.
- وقتی دوشاب به غلظت رسید، کار دوشاب پزان تمام است.
- در آذربایجان در مرحله آخر جوشیدن شیره انگور، میوهای مانند “به” را درون دوشاب قرار میدهند تا همراه دوشاب بجوشد و طعم ترش و شیرین به خود بگیرد.
نکات کلیدی درباره تهیه شیره انگور خانگی یا دوشاب
- اگر دوشاب را بدون خاک تهیه کنید، شربتی به دست میآید که به اصطلاح به آن شربت اسکنجبین گفته میشود. البته این اسکنجبین با شربت سکنجبین یا سرکه انگبین تفاوت دارد اما در اصطلاح به این نام مشهور است و آن را با کاهو و شنبلیله و… میخورند.
- اگر خاک سفید به دوشاب اضافه نشود، در موقع جوشاندن آب انگور ترش میشود و به اصطلاح نجس میشود.
- معمولا ماست را با دوشاب مخلوط کرده و با نان به عنوان عصرانه میل میکنند.
- در فصل زمستان دوشاب را روی برف تمیز ریخته و به شکل بستنی میخورند.
- خاکی که در تهیه دوشاب از آن استفاده میشود دارای ترکیبات آهکی هست که در دامنه بعضی از کوهها و یا در عطاری یافت میشود.
- ریختن خاک باعث گرفتن ترشی انگور و زلال شدن دوشاب میشود.
- شیره انگور یا دوشاب را درون غذاهایی مثل قویماق , حلوای اوماج و … می ریزند.
- نشانههای یک شیره انگور مناسب و باکیفیت، رنگ شفاف، غلظت زیاد و نداشتن بوی سوختگی است.
- برای تهیه دوشاب از هر نوع انگوری میتوان استفاده کرد اما بهترین نوع انگور برای دوشابگیری انگور کشمشی است.
شیرهای كه در بازار به نام شیره كشمش عرضه میشود در واقع همان شیره انگور است، ولی چون آذری زبانها به انگور عسگری (كشمش) میگویند، روی قوطی این نوع شیره به جای شیره انگور، شیره كشمش نوشته شده است.
اطلاعات عمومی
- شیره انگور ملایر، سفت و رنگ آن قهوهای خیلی روشن است.
- شیره انگور همدان شلتر، شیرینتر و پررنگتر از شیره ملایر است.
- شیره اردبیل شلتر و پررنگتر از شیره همدان است.
- شیره خرما هم كه به رنگ قهوهای سوخته است و معمولا از شیره انگور اردبیل شلتر است.
امیدواریم از این نکات و این دستورالعمل نهایت استفاده را ببرید و در صورتی که خواستید در منزل شیره انگور تهیه کنید به مشکلی برنخورید.
تو مناطق سردسیر مثل ملایر، شیره انگور رو با برف هم میخورن
سلام
برای خاک زدن
بهتره خاک رو داخل یه ماهیتابه تفت بدید و همینطوری داغ به اب انگور اضافه کنید خیلی بهتره
از صافی خیلی ریز که بهتره از پارچه حریر پازچه بگذرانید
و اخرش رو فشار ندید چون خاکش وارد میشه بزارید اخرش اویزون باشه توی یه ظرف فقط اب خالی بیردن بیاد
اینا نکته های طلایی هستش
در ضمن شیره همدان معروفه در طعم و مزه و کیفیت
عالی دستتون بلانبینه
چیکارکنیم شیره کپک نزنه
زمانی که در حال تهیه هستید اجازه دهید بیشتر حرارت ببیند تا به غلظت مناسب برسد.
اینکه میگوید اضافه نکردن خاک سفید موجب نجس شدن شیره میشود کاملا اشتباه است طبق نظر مراجع تقلید اگر دوسوم آب انگور بخار شود خوردن آن حلال است
بنده شیره پز هستم. ایشون درست گفتند و قضیه ثلثان علاوه بر رسالهها در احادیث معصومین کاملا شرح داده شده. شیره ثلثان نشده مانند عرق کشمش مست کننده است. حالا شما بگید که عرق گیری از کشمش و چه ربطی به مست کننده شدنش داره. خاک سفید هم برای رفع ترشی و شفافیت اضافه میشه و نه طاهر کردن شیره. نجس شدن شیره بدون خاک سفید یک اصطلاح عامیانه برای اشاره به ترشی آن است و شیره ثلثان شده بدون خاک هم کاملا طاهر است. ظاهرا شما در مورد چیزی که سررشته ندارید اظهار نظر میکنید.
ممنون از مطلب خوبتون
همه چیز تقریبا کامل بود اما مهمترین نکته که بسیار مهم هست رو نگفتید و آن هم ثلثان شدن آب انگور است چون در غیراینصورت دیگر نامش شیره انگور نیست و نجس است و خوردنش حرام است!
ثلثان یعنی اینکه دو سوم آب انگوری که روی حرارت گذاشتیم تبخیر شود و یک سوم باقی بماند در اینصورت پاک و طاهر می شود ولی اگر این مقدار تبخیر نشود نجس می شود چون در اسلام جوشیدن انگور باعث نجاست آن است!
تفصیل این مطلب در رساله های مراجع وجود دارد.
بار دیگر از مطلب آموزنده ای که گذاشتید تشکر میکنم.
آقا لطفا از چیزی که سر رشته ندارید نظر ندید آخه تبخیر آب انگور چه ربطی به حلال شدنش داره وقتی که خاک سفید رو اضافه میکنن باعث ته نشین شدن تفاله آب انگور و تغییراتی در آب انگور میشود که هم باعث پاک شدن و حلال شدن آب انگور میشود و اگر خاک سفید رو اضافه نکنیم آب انگور به شیره تبدیل نمیشود
با سلام
لازم به توضیح میدانم عرض کنم هر شهری طریقه پخت شیره متفاوتی دارد و یا حداقل روش افزودن خاک و پخت در شهر ملایر متفاوت از روشی است که در فوق بیان نمودین شیره ملایر اصل بسیار شفاف به رنگ عسل و با طعم واقعی است هیچ وقت شیرینی از فاکتورهای شیره اصل نیست چون ممکن است افرادی سود جو در حین پخت شکر به آن افزوده باشند
با تشکر از مطالب مفیدتان. یکی از اهالی ملایر به ما روش تهیه شیره را تقریبا مثل شما گفتند با این تفاوت که قبل از هر حرارتی باید خاک را اضافه و صاف کنیم
میشه ب من راهنمایی کنید شیره من سیاه شده ینی زلال نشده باید چیکار کنم
سلام من 1 کیلوخاک رابه شیره انگور اضافه کردم و هم زدم بعداز5ساعت نگاه کردم ولی خیلی کم کف داشت به نظرشماچه کارکنم
در مورد دوشاب اطلاعات بسیار مفید فایده بدست آوردم . جامع و روان . بسیار سپاسگذارم
ببخشید مادوشاب درست کردیم خاکش کم زدیم مزهاش به ترشی میزنم چه کار باید کرد لطفاً راهنمایی بفرمایید
سلام من آب انگور رو در آبمیوه گیری گرفتم ولی دیگه صاف نکردم بعد خاک زدم بعد صافش کردم شیره خوب میشه
سلام من دوشاب را خوردم
سلام خاک سفید از کجا تهیه کنیم
از عطاری های می توانید تهیه کنید.
باسلام خدمت شما
ما تمام مراحل را انجام دادیم ولی با تمام این احوال هنوز آب انگوری که گرفتیم زلال نشده
باید چکار کنیم
در صورتی که شیره آب انگور را از صافی رد کرده اید و مواد معلق در آب انگور شما وجود ندارد زلال نبودن آن مشکلی ندارد و می توانید بقیه مراحل تهیه شیره را ادامه دهید.
باسلام؛
ما تمام مراحل رو به دقت انجام دادیم اما بعد از گذشت ۱۰ساعت باوجود رد کردن از صافی،هنوز ذرات معلق وجود دارند، میشه بگید باید چه کارکنیم؟
باسلام من شیره انگور درست کردم ولی غلیظ شده. حالتش مثل ازعسل هم سفت تر شده .بیست کیلو هم هست میخوام رقیق ترش کنم حتی از دیگ هم جمع نمیشه. آب بریزم تا رقیق بشه اشکال نداره. لطفا راهنمایی ام کنید ممنون
باید کمی دوباره شیره رقیق تهیه کنید گرم کنید و به آن اضافه کنید.آب اضافه نکنید که کپک می زند
سلام وسپاس از شما که مطلب را بسیار دقیق و ظریف توضیح داده اید خیلی جامع و استادانه…دستتان درد نکند برایتان آرزوی موفقیت دارم .باز هم تشکر می کنم.
من در امریکا زندگی میکنم لطفاً بگین خاک سفیدو چطوری تهیه کنم
خاک سفید در اصل نوعی خاک قلیایی است که برای افزایش خاصیت باز یا قلیایی شیره استفاده می شود چرا که در محیط اسیدی باکتری هایی فعال می شوند که حضور آنها تولید شیره انگور را مختل می کند. یا این توضیحات می توانید از سایر مواد قلیایی موجود در محل زندگی خودتان نیز برای این منظور استفاده کنید.
سلام من در دزفول زندگی میکنم و نتونستم خاک سفید رو از عطاریا تهیه کنم حالا چه چیزی را جایگزین خاک سفید کنم؟
آدرس بدید ارسال کنم برات برادر
سلام ممنونم از توضیح خوبتون .سوالی داشتم مطلبی تو اینترنت خوندم درمورد تهیه شیره .که مراحل له وصاف کردن انجام شد وبعد جوشوندن وکف سفیدوجمع کردن بعد دو سه ساعت سرد شدن خاک اضافه میکرد و۱۰ تا ۱۲ ساعت موند بعد کف جمع میکنن .وبقیه رو در ظرف دیگه میریزن وته شو باپارچه صاف میکنن ودرون ظرف شیره میریزه..سوال من این که زمان ریختن خاک فرق داره چرا؟
بله ریختن خاک سفید باعث بوجود آمدن خاصیت قلیایی شده و از رشد برخی باکتری های واکنش دهنده جلوگیری می کند. بنابراین بهتر است در زمان گفته شده در دستور از آن استفاده نمایید.
سلام تا جایی که من میدانم بعد از گرفتن اب انگور خاک مخصوص شیره را اضافه کرده چند ساعت صبر کنید تا صاف گردد بعد با حرارت خیلی خیلی ملایم دو سه بار کف گیری کنید بعد با حرارت مستقیم شروع به پختن شیره کنید