نویسنده: مجله ستاره
بروزرسانی: 23 مرداد 1401
ستاره | سرویس سلامت – کلیه یکی از مهمترین اندام‌های بدن است که وظیفه‌اش دفع مواد سمی و مایعات غیرضروری بدن از طریق ادرار می‌باشد. ادارار ساخته شده در کلیه از طریق مثانه و مجاری ادراری از بدن خارج می‌شود. از کانی‌های موجود در ادرار سنگ کلیه که رنال کلکولوس یا نفرولیت هم نامگذاری شده است تشکیل می‌شود. سنگ‌های کلیه معمولا از راه مجرای ادرار دفع می‌شوند و اگر کوچک باشند هیچ نشانه‌ای ندارند ولی اگر اندازه سنگ کلیه به ۳ میلیمتر برسد مجرای میزنای را بسته و موجب علایم و درد شدیدی می‌شود. شیوع سنگ کلیه در مردان و در سال‌های اولیه بلوغ بیشتر بوده و حداکثر شیوع سنی آن در ۲۸ سالگیست.
علایم سنگ کلیه
درد
- برخی از افرادی که دچار سنگ‌کلیه شد‌ه‌اند، مدت‌ها در کمر خود احساس دردی آهسته و نامعین می‌کنند و این درد برای برخی دیگر ممکن است شدید و بسیار تند و تیز باشد و به مجرد اینکه سنگ کلیه مسیر عبوری کلیه را مسدود کند، درد شدیدی را در پهلوها و پشت ایجاد می‌کند که به کشاله ران نیز کشیده می‌شود. این درد به صورت درد بازگشت کننده هر ۲۰ تا ۶۰ دقیقه عود می‌کند و با گذر زمان مرتب بیشتر و بیشتر می‌شود. اگر یک دفعه احساس درد شدیدی به شما دست داد، گویی که شکمتان را از داخل بریده و باز کرده باشند، احتمالا دچار حمله سنگ‌کلیه شده‌اید. این دردناک‌ترین قسمت بیماری است و حتی از بیرون آمدن خود سنگ هم دردناک‌تر است. اگر در مطب پزشک یا اورژانس بیمارستان نشسته‌اید، بلافاصله تقاضای رفتن نزد پزشک را کنید.
- بسیاری از مبتلایان با قرار گرفتن در حالت‌های بسیار خاص احساس راحتی بیشتری می‌کنند و برای برخی نیز خوابیدن روی زمین یا نشستن روی صندلی کمی آرامش‌بخش است. اما وقتی داروی مسکن را دریافت کنید، علایم قابل‌تحمل‌تر خواهند شد.
- ممکن است با مصرف داروی مسکن دردتان از بین برود. ولی بعد از چند ساعت یا چند روز، شدت درد بیشتر شده و محل آن نیز مشخص‌تر می‌شود. برخی مبتلایان در ناحیه کلیه خود احساس فشار مشخصی می‌کنند، گویی ادرارشان می‌خواهد از مانعی بگذرد. با اینکه این درد قابل‌تحمل است، اما هیچوقت نباید آن را نادیده بگیرید.
بوی بد و رنگ غیر عادی ادرار
گاهی این مشکل خود را در قالب تغییر رنگ و گرفتن بوی بد ادرار نشان می‌دهد. دلیل این اتفاق هم وجود مواد سمی و شیمیایی در بدن فرد است. اگر رنگ ادرارتان نارنجی پررنگ شده بود، احتمالا آب بدنتان کم شده است. تیره بودن رنگ ادرار همراه با درد تیز و شدید در ناحیه کلیه می‌تواند پرچم قرمزی برایتان باشد که به پزشک مراجعه کنید. در مورد علایم خفیف‌تر، باید به طور قابل‌ملاحظه‌ای مصرف آب خود را افزایش دهید. اگر این موجب کمتر شدن علایم خفیف نشد و هنوز ترشحات غیرعادی ادرار داشتید، به پزشک مراجعه کنید.
وجود خون در ادرار
وجود خون در ادرار تقریبا رایج است که در نهایت منجر به بروز دردهای شکمی می‌شود. دلیل این پدیده نیز سایش سنگ در حالب است که در نهایت موجب صورتی شدن یا قرمز شدن رنگ ادرار می‌شود.
ادرار متناوب و دردناک
نیاز متناوب به ادرار و تحمل درد یکی از رایج‌ترین علایم وجود سنگ کلیه است. این اتفاق به دلیل دهیدراسیون یا کم‌آبی بدن رخ می‌دهد.
حالت تهوع و استفراغ
اگر بدن نتواند مواد اضافی را تخلیه کند، شما حس استفراغ کردن را خواهید داشت. زیرا از آنجایی که کلیه نمی‌تواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد، تنها راه باقیمانده برای تخلیه مواد سمی از بدن همین استفراغ کردن است.
عفونت
در صورت تشکیل سنگ کلیه، فرد انواع عفونت‌های رایج را از جمله عفونت ادرار همراه با درد و تب را تجربه خواهد کرد.
تب، بی‌حوصلگی و درد
در کنار درد کمر، مبتلایان بسیاری دچار حس خستگی و بی‌حوصلگی می‌شوند. حتی ممکن است تب و لرز هم کنند. فرایند فکری شما کندتر شده و سطح انرژیتان شدیدا پایین می‌آید. ممکن است واقعا تب داشته باشید یا نداشته باشید، اما دچار حالت تهوعی می‌شوید که معمولا با سرماخوردگی و معده‌درد همراه است. راه رفتن برایتان سخت‌تر و سخت‌تر می‌شود و این درد انجام کارهای روزمره را برایتان غیرممکن می‌سازد. برای بالا بردن دستانتان به بالای سر یا بلند شدن از حالت خمیده، مشکل خواهید داشت.
قولنج کلیوی
قولنج کلیوی نوعی کولیک است که در اثر سنگ کلیه ایجاد می‌شود. هنگام بروز قولنج یا کولیک کلیوی، فرد بیمار شده و به شدت عرق می‌کند.
علایم و نشانه‌های سنگ‌کلیه چندان قطعی نیست و ممکن است شما دچار برخی از علایم اصلی آن شوید که بهتر است حواستان به آنها باشد تا به موقع برای درمان آن اقدام کنید.
توصیه‌ها برای درمان سنگ کلیه
- پیشگیری بهترین راهکار برای مقابله با سنگ کلیه است، اما ژنتیک و جنسیت معمولا نقش بسیار مهمی در ایجاد سنگ‌کلیه دارند. برخی محققان باور دارند که سابقه خانوادگی مشکلات کلیوی می‌تواند به طرز قابل توجهی احتمال ایجاد آن را افزایش دهد.
- اگر می‌دانید که سنگ‌کلیه در خانواده‌تان موروثی است، حتما از اقدامات پیشگیرنده مناسب، مثل افزایش مصرف مایعات بدون قند و کافیین و خودداری از مصرف بیش از حد لبنیات مخصوصا در شب، استفاده کنید.
- هیچوقت عمدا بدنتان را به مرز کم‌آب شدن نکشانید که ممکن است در اثر ساعات طولانی کار بدنی یا صرف زمان زیاد در هوای گرم ایجاد شود. همیشه حین کار، یک بطری آب همراه خود داشته باشید.
- افرادی که در معرض درد سنگ‌کلیه هستند هیچگاه نباید ادرارشان را به مدت طولانی نگه دارند.
- اگر شما با یک حمله سنگ کلیه مواجه شدید می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه استفاده کنید. اگر این مسکن‌ها موثر نبودند باید برای کاهش درد به مراکز پزشکی مراجعه کنید تا اقدامات پزشکی لازم بر روی شما انجام شود.
- سنگ های کوچک تر از ۵ میلی متر به احتمال زیاد به صورت خود به خودی از طریق حالب دفع می‌شوند.
- هنگامی که سنگ کلیه به مثانه می‌رسد معمولا بدون هیچ گونه مشکلی دفع می‌شود. در بسیاری از موارد حتی شما از دفع شدن خود به خودی سنگ نیز مطلع نمی‌شوید.
- سنگ‌های بزرگ‌تر ممکن است به صورت خود به خودی دفع نشوند و برای از بین بردن آنها مجبور به انجام عمل جراحی شوید.
این نشانه‌ها و علایم، هشداری برای افراد عادی است تا بتوانند سنگ‌کلیه را در خود تشخیص دهند و هیچوقت نمی‌تواند جایگزین تشخیص قطعی پزشک باشد. شما چه تجربه ای در این زمینه دارید؟ خوشحال می‌شویم تجربیات خود را با ما و دیگر مخاطبان ستاره در میان بگذارید.
