ستاره | سرویس سلامت – تبخال یک بیماری ویروسی(هرپس سیمپلکس) است که مشخصهی آن معمولاً دانهی قرمز رنگ و تاولهای کوچک است و بیشتر در ناحیه لب، لثه و یا در زبان بوجود میآید.سوزش و خارش نیز از علائم آن هستند و باید توجه داشت که لمس آن موجب انتقال ویروس میشود.
علت تبخال چیست؟
علائم تبخال
علائم و نشانههاى تبخال به این صورت است که
- در مرحله اول یک تاول کوچک و دردناک پر از مایع، روى یک نقطه سرخ و دردناک پوست بروز میکند که معمولا روى لبها و نواحى داخلى دهان است.
- سپس درد شدید و احساس مورمور شدن به سراغ بیمار میآید که اغلب یکى دو روز قبل یا بعد از بروز تاولها است که این علامت بسیار مهمی است. خصوصا احساس مورمور شدن و درد خفیف از علایم اولیه تبخال است که میتواند به عنوان یک زنگ خطر محسوب شود.
- اگر شخصى در این مرحله متوجه عفونت تبخال شود، با استفاده از اقدامات پیشگیرانه میتواند جلوى تبخال را بگیرد.در هر صورت پس از تشکیل تاولها، سیر بیمارى ادامه مییابد و تاولها نهایتا میترکند و از آنها خونابه خارج میشود و سپس یک زخم قهوهاىرنگ با ظاهرى ناخوشایند تشکیل میشود.
- معمولاً ۷ تا ۱۰ روز طول مىکشد تا تبخال برطرف شود.
- تبخال معمولاً روى لبها ظاهر مى شود. اما گاهى روى سوراخ هاى بینى، چانه یا انگشتان دست هم دیده مىشود و گرچه غیرمعمول است اما ممکن است تبخال در داخل دهان هم بروز کند _ اما تنها برروى لثه ها یا کام سخت – که در سقف قرار دارد.
- اگر زخمى روى بافت هاى نرم درون دهانتان ظاهر شود ممکن است آفت باشد ولى مطمئناً تبخال نیست.
- علائم تبخال ممکن است تا حداکثر ۲۰ روز پس از قرارگرفتن در معرض ویروس ظاهر نشود و معمولاً ۷ تا ۱۰ روز طول مىکشد. تاول ها شکل مىگیرند، مىترکند و ترشح مىکنند. سپس کبره زردرنگى تشکیل مى شود و نهایتاً با ریختن آن پوست صورتى رنگى در زیر ظاهر مىشود و تبخال بدون گذاشتن جا بهبود مى یابد.
درمان تبخال
- برای درمان تبخال، مصرف لبنیات و سیب زمینی به دلیل دارا بودن لیزین باید افزایش یابد و از خوردن شکلات، کاکائو، غلات، بادام زمینی و ژله خودداری کنید.
- کمپرس یخ می تواند به کاهش التهاب و ورم تبخال کمک کند، اما قرار گرفتن در معرض باد و آفتاب بهبودی تبخال را به تاخیر می اندازد.
- استفاده از کرم ضد ویروس آسیکلوویر و قرار دادن لایه نازکی از آن با استفاده ازگوش پاک کن بر روی تبخال هر شش ساعت دوره تبخال را کوتاه نمیکند ، اما ریزش ویروس را از روی زخم افزایش میدهد، بنابراین در بهبود آن موثر است.
- پزشکان اغلب برای خشک نمودن تبخال ژل “بنزوئیل پروکسید ” را نیز تجویز میکنند که میتوان روزی سه بار از آن استفاده کرد.
- در هر صورت استفاده مکرر از پماد آسیکلوویر در این مرحله میتواند سیر تبخال را کند نماید و ریزش ویروس را از سطح ضایعه به دیگر مناطق کاهش دهد.
- با اینکه تاثیر روشهایی مانند کمپرس سرد، مثلا قرار دادن یک تکه یخ در حدود یک ساعت روی محل تبخال و یا مالیدن نمک به ضایعه از نظر علمی ثابت نشده است ولی در تجربه نشان داده که در بعضی بیماران مفید است.
بنابراین درمان اصلی تبخال، همان پماد آسیکلوویر است و در مواردی که عودهای مکرر وجود دارد پزشک متخصص میتواند با سنجیدن شرایط خاص هر بیمار حتی آسیکلوویر خوراکی را تجویز کند.در مدت عفونت از غذاهاى مایع و ولرم استفاده کنید تا لبها و نواحى مبتلا تحریک نشوند و زخم انتشار پیدا نکند.سطح لبها را با کرمهاى مخصوص که معمولا کرم ویتامینه A است، مرطوب و نرم نگه دارید تا لبها دچار خشکى نشوند و تبخال، عفونى نشود.در صورت به کار بردن همه این اقدامات، اگر احساس کردید بهبودى حاصل نمیشود سریعا به یک پزشک متخصص دهان و دندان یا یک دندانپزشک برای معالجه خودتان مراجعه کنید تا از وى طلب کمک کنید.مراقبت نکردن و دستکاری کردن زخم ممکن است منجر به ایجاد عفونت ثانویه شود.
برخی از روش های درمان خانگی تبخال
نکته قابل توجه اینجاست که گاهی دارو ها موجب بروز حساسیت پوستی میشود.لدا در اینجا ما به چند روش درمان طبیعی میپردازیم.
گل همیشه بهار
گل همیشه بهار از دیگر داروهای طبیعی و گیاهی برای درمان تبخال به ویژه تبخال دهانی است. شست و شوی تبخال با کمک عصاره همیشه بهار علاوه بر آن که به کنترل و از بین رفتن ویروس ها کمک میکند موجب تسریع روند درمان در بیمار نیز میشود. این مرهم علاوه بر خاصیت ضدویروسی موجب کاهش درد و سوزش تبخال نیز میشود. برای تهیه این عصاره کافی است ۳ قاشق از گیاه خشک شده گل همیشه بهار را در ۲ لیوان آب بجوشانید تا یک لیوان از این عصاره باقی بماند، سپس محل تبخال را با کمک پنبه و عصاره این گیاه شست و شو دهید.
روغن چای
استفاده از روغن چای تأثیر زیادی در پیشگیری از انتقال تبخال به سایر قسمت های عضو درگیر از قبیل لب و داخل دهان دارد.روزی دو بار پنبه ای تمیز را به روغن چای آغشته کنید و روی تب خال قرار دهید.این روغن به دلیل تحریک سیستم ایمنی بدن و افزایش توان آن برای مقابله با ویروس تبخال، تأثیر زیادی روی از بین رفتن تبخال دارد.
سیر رنده شده
یک حبه سیر بردارید و آن را به دو نیم کنید. آن را به مدت ۱۰ دقیقه روی تبخال تان بگذارید. این کار را روز چند مرتبه تکرار کنید. سیر روند گسترش تبخال را به سرعت کاهش می دهد و به اصطلاح آن را خشک می کند. بعد از دو الی سه روز تأثیر فوق العاده این ماده غذایی بد بو اما پرخاصیت را به چشم خواهید دید.
جوش شیرین
جوش شیرین در درمان تبخال موثر است.خمیری از آب و جوش شیرین تهیه کنید و آن را بر روی محل تبخال قرار دهید.این شیوه درمان با سوزش همراه است ولی تاثیرگذار است.
عسل
عسل یک عامل ضد ویروسی است که در برابر ویروس هرپس (ویروس تبخال)مقاوم است. برای استفاده از عسل تنها کافی است مقداری از آن را روی محل زخم بمالید.