سوالات امتحان نهایی تاریخ دوازدهم انسانی با جواب (۱۳۹۹ تا خرداد ۱۴۰۳)

۱-جمله‌های صحیح یا غلط را مشخص کنید. 
الف – امام خمینی (ره) رژیم آپارتاید را مغایر استقلال کشور اعلام کردند.
ب – اعدام انقلابی رزم آرا به دست خلیل طهماسبی از اعضای هیئت مؤتلفه اسلامی انجام گرفت.
ج – کشور عراق پس از جنگ جهانی اول و تجزیه امپراتوری عثمانی، تحت قیمومت انگلستان شکل گرفت.

پاسخ:

الف) صحیح
ب) غلط (به جای هیئت‌های مؤتلفه اسلامی، جمعیت فداییان اسلام صحیح است.)
ج) صحیح

 

۲-کدام یک از گزینه های سمت راست با شماره های سمت چپ در ارتباط است. 
در ستون سمت چپ یک مورد اضافی است.

الف) آغاز کننده اصلاحات ارضی در ایران ب) طراح شعار آشتی ملی در دوره پهلوی ج) اصلاح کننده قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی

۱-جعفر شریف امامی ۲- جمشید آموزگار ۳- علی امینی ۴- اسدالله علم

پاسخ:

الف) با شماره «۳» علی امینی
ب) با شماره «۱» جعفر شریف امامی
ج) با شماره «۴» اسدالله علم

 

۳-جاهای خالی را با کلمات زیر تکمیل کنید. 
(زندیه – صفویه – روسیه – عثمانی)
الف – به دنبال سقوط سلسله ………………… هرج و مرج (مُلک‌الطوایفی) در سراسر جای جای جنگ‌های داخلی رو به افول نهاد.
ب – در دوره قاجار جنگ‌های داخلی آمریکا موجب افزایش تولید و صادرات پنبه از ایران به ………………… شد.

پاسخ:

الف) صفویه
ب) روسیه

 

۴-گزینه های مناسب را انتخاب کنید.
الف – رابطه علت و معلولی کدام یک از گزینه های زیر رعایت شده است؟
۱- خروج فرانسه از انزوای سیاسی ← تشکیل اتحاد سه گانه
۲- رشد جریان ملی‌گرایی ← وحدت ایتالیا
۳- انقلاب کمونیستی ← خروج ایتالیا از اتحاد مثلث
۴- فروپاشی جمهوری ترکیه ← رشد جریان ملی‌گرایی

ب – کدام یک از گزینه های زیر در مورد ژاپن بین دو جنگ جهانی صحیح نیست؟
۱- رکود نظام اقتصادی
۲- خروج از جامعه ملل
۳- لشکرکشی به منچوری
۴- پیوستن به کشورهای محور

پاسخ:

الف) گزینه «۲» رشد جریان ملی‌گرایی ← وحدت ایتالیا
ب) گزینه «۱» رکود نظام اقتصادی

 

۵–به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید. (هر مورد ۰/۵)
الف – فرمانده ستاد جنگ‌های نامنظم در دوران دفاع مقدس چه کسی بود؟
ب – پس از کودتای ۲۸ مرداد، شخصیت‌های ملی و مذهبی چه کسانی را پایه گذاری کردند؟

پاسخ:

الف) شهید مصطفی چمران
ب) نهضت مقاومت ملی

۶–تعریف اصطلاحات یا مفاهیم تاریخی. (هر مورد ۱ نمره)
الف – استعمار نو:
ب – انقلاب دوم:

پاسخ:

الف) در استعمار نو، ارتش و تجهیزات نظامی دشمن دیده نمی‌شود، بلکه مستولانی که زمام امر را در دست دارند وابسته به قدرت‌های مستکبر بوده و اقتصاد، فرهنگ و جامعه را به گونه‌ای معماری می کنند که منافع استعمارگران را تأمین کند. کلیدواژه: دیده نشدن ارتش و تجهیزات دشمن – وابستگی مسئولان به قدرت‌ها – تأمین کننده منافع اقتصادی و فرهنگی استعمارگران. (ذکر دو مورد کافی است.)
ب) تسخیر سفارت آمریکا (لانه جاسوسی) توسط دانشجویان پیرو خط امام. که امام خمینی (ره) آن را تأیید و انقلاب دوم خواند.

۷–مقایسه پدیده های تاریخی. (هر مورد ۱ نمره)
الف – بناهای دوره زندیه و قاجار را از نظر «نوع» و «سبک» معماری با هم مقایسه کنید.
ب – واکنش شورای امنیت سازمان ملل در شروع و پایان جنگ ایران و عراق را با هم مقایسه کنید.

پاسخ:

الف) دوره زندیه، نوعی از بناها با کارکرد تفریحی گسترش یافت که به کلاه فرنگی معروف بود. دوره قاجار، سبکی از معماری به وجود آمد که در آن عناصر و ویژگی‌های معماری ایرانی و اروپایی ترکیب شدند که به بناهای کارکردی پستایی معروف شد. کلیدواژه: (ترکیب معماری ایرانی و اروپایی – بناهای کارکردی پستایی).
ب) شورای امنیت پس از شروع جنگ تحمیلی با صدور قطعنامه‌ای بدون آنکه تجاوز عراق به خاک ایران را محکوم کند و از دولت متجاوز بخواهد که از مناطق اشغالی عقب‌نشینی نماید، تنها دو کشور را به خودداری از ادامه جنگ و تلاش برای حل مسالمت آمیز اختلافات فراخواند. (اشاره به مفهوم راهنمای تصحیح «چرا سیاست منفعلانه شورای امنیت سازمان ملل نمره کامل داده شود.») اما در پایان جنگ سازمان ملل متحد رسماً رژیم بعثی عراق را به عنوان متجاوز و آغازکننده جنگ معرفی کرد.

 

۸–اظهارنظر و قضاوت: 
الف – به نظر شما، شاه در نظام حکومتی ایران پیش از انقلاب مشروطه چه اختیارات و جایگاهی داشت؟
ب – به نظر شما، چرا رضاشاه مسیر شمالی – جنوبی راه آهن سراسری ایران را بر مسیر شرقی – غربی ترجیح داد؟

پاسخ:

الف) شاه در رأس هرم قدرت قرار داشت و از اختیارات نامحدودی برخوردار بود. عزل و نصب مقام‌های حکومتی و اعلام جنگ و صلح از اختیارات اساسی شاه بود. شاه هر سه قوه قانون‌گذاری، اجرایی و قضائی را در انحصار خود داشت. شاه خود را مالک جان و مال ایرانیان می‌دانست و انتظار داشت که همگان، از صدر اعظم تا مردم عادی فرمانش را بی‌چون و چرا اطاعت کنند. (ذکر دو مورد کافی است.)
ب) مسیر شرقی – غربی راه‌آهن می‌توانست دسترسی زمینی به هندوستان را برای دشمنان انگلستان تسهیل کند و این با منافع آن کشور در شرق در تضاد بود.
ج) مسیر شمال – جنوب، دسترسی انگلستان به منابع نفتی در مناطق شمالی ایران و انتقال آن به خلیج فارس را آسان می‌کرد. در صورت پیشروی روس‌ها در شمال ایران، انگلیسی‌ها (که بیشتر در جنوب ایران مستقر بودند) می‌توانستند نیروهای خود را به سرعت به شمال بفرستند و مانع نفوذ آن‌ها شوند. (ذکر یک مورد کافی است.)

 

۹–توصیف، فهرست و طبقه بندی اجزا یا ویژگی‌های پدیده‌های تاریخی. 
الف – پژوهشگران معاصر با استفاده از چه «روش‌هایی» رویدادهای تاریخی را ارزیابی می‌کنند؟ (ذکر یک مورد کافی است.)
ب – یک مورد از ویژگی‌های بارز دوره دوم مشروطه ایران را بنویسید.
ج – اهداف آلمان از تشکیل اتحاد سه گانه (مثلث متفقین) پیش از شروع جنگ جهانی اول چه بود؟ (ذکر یک مورد کافی است.)
د – انگلستان برای جلوگیری از ملی شدن نفت ایران به چه اقدامات «اقتصادی» دست زد؟ (ذکر یک مورد کافی است.)

پاسخ:

الف) با استفاده از روش تحقیق علمی – بهره برداری از منابع و اسناد معتبر – گزینش و نقد منابع تاریخی (ذکر یک مورد کافی است.)
ب) ۱. اختلاف‌های شدید بین طرفداران مشروطه
۲. مداخله‌های آشکار و سلطه‌گرانه روس و انگلیس در سرنوشت ایران (ذکر یک مورد کافی است.)
ج) -با هدف مقابله با تهدیدهای خارجی به ویژه خطر حمله فرانسه
-پیشبرد سیاست‌های توسعه طلبانه خود در اروپا و فراسوی دریاها (ذکر یک مورد کافی است.)
د) -تهدید اقتصادی ایران با تعطیلی شعب بانک انگلیس
-خارج کردن سرمایه‌های شرکت نفت
-تحریم خرید نفت (ذکر یک مورد کافی است.)

 

۱۰–کاربست شواهد و مدارک تاریخی.

مطابق با قرارداد ۱۹۰۷ م بر روی نقشه ایران شماره های نوشته شده، بر اساس آن به سوالات زیر پاسخ مناسب دهید.
الف – شماره ۱، منطقه تحت نفوذ …………………
ب – شماره ۲، منطقه تحت نفوذ …………………
ج – شماره ۳، منطقه …………………

پاسخ:

الف) روسیه
ب) انگلستان
ج) بی طرف

 

۱۱-گسترش کشفیات باستان شناسی در ایران چه نتایجی به دنبال داشت؟ (ذکر یک مورد کافی است.)

پاسخ:

زمینه تحول عمیق و اساسی در تاریخ‌نگاری را فراهم کرد. (ذکر یک مورد کافی است.)

۱۲-یکی از پیامدهای انقلاب باشکوه انگلستان را بنویسید.

پاسخ:

منشأ الهی سلطنت نفی شد. مجلس منشأ قدرت و تعیین کننده اختیارات شاه شناخته شد. (ذکر یک مورد کافی است.)

 

۱۳-عملیات «مروارید» توسط نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی چه نتایجی به همراه داشت؟
پاسخ:

اسکلت‌های عراق متهم و نیروی دریایی صدام نابود شد.

 

۱۴-چرا سرزمین فلسطین، کانون توجه بسیاری از مردم جهان از جمله مسلمانان، مسیحیان و یهودیان است؟
پاسخ:

این سرزمین مهد ادیان الهی و محل زندگی بسیاری از پیامبران بوده و اماکن مقدس بسیاری در آن واقع شده است.

 

۱۵-انعکاس خبر دستگیری امام خمینی (ره) در خرداد ۱۳۴۲، چه واکنش‌هایی در جامعه به دنبال داشت؟
پاسخ:

مردم و روحانیون و مراجع را به واکنش واداشت. اعتراضات زیادی در شهرهای مختلف ایران برپا شد؛ مردم در قم، تهران و ورامین به خاک و خون کشیده شدند و به دنبال آن عده‌ای از مبارزان، زندانی، اعدام و یا تبعید شدند. (کلیدواژه: واکنش مردم و روحانیون – اعتراضات شهرهای مختلف – خونریزی در برخی از شهرها – زندانی، اعدام و تبعید) (ذکر دو مورد کافی است.)

 

۱۶-یکی از فرماندهی کل قوا توسط امام خمینی (ره) را بنویسید. (ذکر دو مورد کافی است.)
پاسخ:

-بنی‌صدر با اختلاف افکنی میان مسئولان و نهادهای نظام، روز به روز از خط امام فاصله گرفت.
-به گروه‌های منحرف و معاند، مانند سازمان مجاهدین خلق (منافقین)، نزدیک شد.
-با شروع جنگ تحمیلی نیروهای سپاه پاسداران را در تنگنای مالی و تسلیحاتی قرار داد و زمینه سقوط خرمشهر را فراهم کرد. (ذکر دو مورد کافی است.)

 

۱۷-دلایل اهمیت ایران برای متفقین در جنگ جهانی دوم چه بود؟
پاسخ:

منابع نفت جنوب ایران برای انگلیسی‌ها اهمیت حیاتی داشت. خاک ایران مناسب‌ترین مسیر برای رساندن کمک‌های تسلیحاتی و تدارکاتی متفقین به شوروی بود.

 

۱۸-لغو قرارداد نفتی دارسی توسط رضاشاه و انعقاد قرارداد جدید (۱۹۳۳ م) با انگلستان چه نتایجی داشت؟
پاسخ:

-سهم ایران نسبت به قرارداد دارسی اندک و افزایش نیافت.
-محدوده جغرافیای قرارداد به میدان‌های نفتی شناخته شده جنوب کشور محدود گردید.
-در عوض ۳۰ سال به مدت قرارداد افزوده شد. (ذکر دو مورد کافی است.)

 

۱۹-علل مخالفت مجلس شانزدهم شورای ملی با قرارداد الحاقی گس – گلشائیان را بنویسید؟
پاسخ:

-قرارداد الحاقی حقوق مادی مردم ایران را نادیده می‌گرفت.
– حاکمیت ملی و استقلال کشور را به نوعی نقض می‌کرد.
– به تسلط بیگانگان بر منابع و صنعت نفت مشروعیت می‌بخشید. (ذکر دو مورد کافی است.)

 

۲۰-چگونه معاهده ورسای (صلح پایدار) زمینه بروز جنگ جهانی دوم را فراهم کرد؟ (ذکر یک مورد کافی است.)

پاسخ:

– این قرارداد به هیچ عنوان داوطلبانه و اختیاری نبود، بلکه قراردادی میان کشورهای شکست خورده (اتحاد مثلث) و کشورهای پیروز بود که طی آن طرف شکست خورده برای فرار از نابودی و به اجبار، آنچه طرف پیروز می‌گفت را پذیرفت.
– دولت‌های پیروز (متفقین) تمام تعمیرها را متوجه آلمان نمودند و با تنبیه این کشور به روش‌های مختلف زمینه‌های نارضایتی و بروز جنگ جهانی دوم را فراهم کردند. (ذکر یک مورد کافی است.)

 

به خاطر بياورید.

۱- جمله های صحیح یا غلط مشخص کنید. 
الف – نشریات قدیمی، منبع پژوهشی ارزشمندی در مطالعات تاریخ معاصر محسوب می شود.
ب – ویلهلم دوم، فراتر از پروس به کمک صدراعظم خود بیسمارک، سرزمین های آلمان را متحد کرد.
ج – اوج حماسه دفاع مقدس ملت ایران در عملیات بیت المقدس با آزاد سازی خرمشهر رقم خورد.

پاسخ:

الف – صحیح     ب – غلط      ج – صحیح 

۲- کدام یک از شخصیت های سمت چپ با گزینه های سمت راست در ارتباط است. 

در ستون سمت چپ یک مورد اضافي است.

الف- تاريخ نويسي سنتي را به شیوۀ علمي نقد كرد.	۱) خاوری شیرازی
ب- در زمان چه كسي ترجمة آثار اروپايي در ايران به تدريج آغاز شد؟	۲) محمدحسن خان اعتمادالسلطنه
ج-اين مورخ، گام های بلندی در حوزۀ تاريخ نويسي عصر قاجار برداشت.	۳) عباس میرزا
	۴) میرزا فتحعلي خان آخوند زاده

پاسخ:

الف – ۴ میرزا فتحعلی خان آخوند زاده   

ب – ۳ عباس میرزا 
ج – ۲ محمدحسن خان اعتمادالسلطنه 

 

۳- جاهای خالی را با کلمات زیر تکمیل کنید. (دو مورد اضافی است.) 

(روسیه – انگلستان – صفویه – افشاریه)

الف – در دوره قاجار، با سرازیر شدن کالاهای اروپایی به ویژه محصولات صنعتی ……………………………….، صدمات شدیدی به صنایع ایران وارد شد.
ب – به علت آشفتگی سیاسی و اجتماعی کشور پس از ………………………………. امکان رشد و ترقی هنر و معماری دور از انتظار نبود.

پاسخ:

الف – انگلستان      ب – صفویه 

۴- گزینه های مناسب را انتخاب کنید. 
الف – بعد از پایان جنگ جهانی اول و فروپاشی امپراتوری عثمانی، کدام منطقه زیر نفوذ انگلستان قرار نگرفت؟
۱- عراق

۲- اردن

۳- لبنان

۴- فلسطین

ب – کدام یک از قراردادهای زیر به ترتیب تاریخی بین ایران و روسیه بسته شد؟
۱- گلستان – ترکمانچای

۲- ترکمانچای – گلستان

۳- آخال – گلستان

۴- آخال – ترکمانچای

پاسخ:

الف – گزینه ۳ لبنان   ب – گزینه ۱ گلستان – ترکمانچای 

۵- به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید.
الف – سیاست نامه ابراهیم بیک اثر کیست؟
ب – در زمان کدام پادشاه قاجار، با ورود محصولات جدید کشاورزی به ایران، تحولی عظیم در شیوه تغذیه ایرانیان ایجاد شد؟

پاسخ:

الف – حاج زین العابدین مراغه ای   ب – ناصرالدین شاه 

۶- تعریف اصطلاحات یا مفاهیم تاریخی:
الف – نهضت بازگشت ادبی:
ب – بریگاد قزاق:

پاسخ:

الف – شعر و ادب فارسی در دوره زندیه تحول چشمگیری یافت که محققان از آن با عنوان «نهضت بازگشت ادبی» یاد کرده اند.
ب – ناصرالدین شاه امتیاز تأسیس یک واحد نظامی حرفه ای با عنوان بریگاد قزاق را به روسیه واگذار کرد. 

۷- مقایسه پدیده های تاریخی: 
الف – علت قیام ۳۰ تیر ۱۳۳۱ را با قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ مقایسه نمایید.
ب – محدوده جغرافیایی قرارداد دارسی را با قرارداد ۱۹۳۳ م / ۱۳۱۲ ش. مقایسه کنید.

پاسخ:

الف – قیام ۳۰ تیر ۱۳۳۱: مخالفت با نخست وزیری قوام (با حمایت از نهضت وزیر دکتر مصدق) 
قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲: اعتراض به دستگیری امام خمینی 

ب – محدوده جغرافیایی قرارداد دارسی: کل کشور و استخراج نفت در سراسر ایران 
محدوده جغرافیایی قرارداد ۱۹۳۳: میدان های نفتی جنوب کشور

۸- نظر شما و قضاوت (هر مورد ۱ نمره)
الف-به نظر شما، علت فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ چه بود؟ (ذکر دو مورد کافی است)

ب-به نظر شما، چرا رضا شاه به آلمان گرایش یافت؟

پاسخ:

الف – مشکلات اقتصادی و سیاسی در شوروی، به مرور زمان اعتراضات مردمی را افزایش داد و بلوک غرب نیز با استفاده از دستگاه رسانه ای خود به آن ها دامن می زد. رهبران شوروی سعی کردند تا انجام اصلاحاتی این اعتراضات را مهار کنند ولی در نهایت در سال ۱۹۹۱ م. این اتحاد فرو پاشید و به دنبال آن بلوک شرق از صفحه تاریخ محو شد. خراب شدن دیوار برلین نماد این فروپاشی است. (کلید واژه: مشکلات اقتصادی- مشکلات سیاسی- اعتراضات مردمی- تبلیغات دستگاه رسانه ای غرب- خراب شدن دیوار برلین) (ذکر دو مورد کافی است) 

ب – هم زمان با آغاز سلطنت رضا شاه، انگلیسی ها تصمیم گرفتند با تقویت کشور آلمان که همچنان گرفتار مشکلات جنگ جهانی اول بود، کمی از مشکلات اقتصادی کشور یاد شده بکاهند و با این همکاری مانع از افتادن آلمان ها به دام کمونیست شوند. از نظر انگلیسی ها بهترین راه مساعدت به آلمان این بود که سیاست مداران انگلیسی به رؤسای کشورهای تحت سلطه خویش دستور دهند تا امکان فعالیت های تجاری و صنعتی آلمان در این کشورها فراهم سازند؛ به همین دلیل، رضا شاه درهای کشور ایران را به روی سرمایه های آلمانی گشود. 

۹– توصيف، فهرست و طبقه‌بندي اجزا یا ویژگي‌هاي پدیده‌هاي تاریخي:
الف – مردم الجزایر به فرماندهی چه کسی بر ضد ارتش فرانسه به مبارزه برخاستند؟ 
ب – در اواخر دوره قاجار، دولت عثمانی با چه شعاری بخشی از اندیشمندان ایرانی را به سوی خود جلب کرد؟ 
ج – موارد بی اعتنایی محمد علی شاه را نسبت به مشروطه و مشروطه خواهان بنویسید. 
د – نخستین برنامه های اصلاحی حکومت پهلوی در دوران نخست وزیری علی امینی با چه عنوانی آغاز شد؟ 
ه – دولت مصدق برای مقابله با تهدیدها و تحریم های اقتصادی انگلستان، چه برنامه ای را اجرا کرد؟ 
و – کدام یک از شهرها و روستاهای زیر در طول جنگ تحمیلی مورد حملات شیمیایی رژیم بعث عراق قرار گرفتند؟ 

پاسخ:

الف – امیر عبدالقادر     

ب – شعار «اتحاد اسلام» 
ج – ۱- در مراسم تاجگذاری، نمایندگان مجلس شورای ملی را دعوت نکرد. ۲- خودداری از امضای متمم قانون اساسی 

د – برنامه اصلاحات ارضی 

ه – برنامه اقتصاد بدون نفت 
و – شهر سردشت در استان آذربایجان غربی، روستای زرده از توابع شهرستان دالاهو در استان کرمانشاه و شهر حلبچه در کردستان عراق. 

۱۰– کاربست شواهد و مدارک تاریخی:
متن زیر را بخوانید و به پرسش های داده شده پاسخ دهید. (هر مورد ۰/۵ نمره)
«نهضت جنگل قیام مردمی بود که از جنگل های گیلان آغاز شد و به مدت هفت سال به رهبری میرزا کوچک خان ادامه یافت. میرزا یک مرد مذهبی تمام عیار بود و هیچ گاه وادادگی را نمی کرد. او اشراف و فئودالیسم را نشانه گرفته بود.
میرزا در آستانه انقلاب مشروطیت در رشت دست به حرکتهای انقلابی زد؛ در جریان حرکت های مشروطه خواهان شمال برای سرکوب محمد علی شاه، دلاوری های بسیار از خود نشان داد و همراه با مشروطه خواهان به تهران رفت. او در جریان جنگ جهانی اول و اشغال ایران توسط روس و انگلیس، به فکر یکپارچه کردن یک نهضت مسلحانه افتاد. اهداف او و یارانش عبارت بود از: اخراج نیروهای بیگانه، رفع ناامنی و بی عدالتی، مبارزه با خودکامگی و استبداد.»
الف – میرزا کوچک خان در چه جریانی دلاوری های بسیار از خود نشان داد؟
ب – اهداف میرزا کوچک خان و یارانش را بنویسید. (ذکر دو مورد کافی است)

پاسخ:

الف – در جریان حرکت های مشروطه خواهان شمال برای سرنگونی محمد علی شاه 
ب – اخراج نیروهای بیگانه، رفع ناامنی و بی عدالتی، مبارزه با خودکامگی و استبداد.

 

تشریحی: (علل، دلایل، آثار، نتایج و پیامدهای تاریخی)
۱۱– علت تسخیر سفارت آمریکا توسط دانشجویان پیرو خط امام چه بود؟

پاسخ:

آنان علت این اقدام را تداوم دشمنی ها و توطئه های دولت آمریکا علیه انقلاب اسلامی و دخالت ها در امور داخلی ایران از جمله اجازه ورود به محمد رضا شاه پهلوی برای سفر به آن کشور اعلام کردند. (ذکر دو مورد کافی است) 

۱۲– چرا آلمان در نخستین سال های پس از جنگ جهانی اول شرایط اقتصادی وخیمی داشت؟

پاسخ:

زیرا علاوه بر خرابی های حاصل از جنگ، مستعمراتش را از دست داد و محکوم به پرداخت غرامت سنگین شده بود. (ذکر دو مورد کافی است) 

۱۳– واکنش نمایندگان مجلس شورای ملی را، در قبال واگذاری موافقت نامه امتیاز نفت شمال به شوروی بنویسید؟

پاسخ:

نمایندگان مجلس نه تنها موافقت نامه را رد کردند بلکه واگذاری هرگونه امتیاز استخراج نفت و مشتقات آن را به خارجی ها ممنوع کردند. 

۱۴– اقامت چند ماهه امام خمینی در فرانسه چه نتایجی برای انقلاب داشت، آن ها را بنویسید. (ذکر دو مورد کافی است)

پاسخ:

ایشان با استفاده از امکانات تبلیغاتی، مصاحبه و سخنرانی جنایات حکومت پهلوی را افشا می کردند. امکان ملاقات مبارزان با رهبری انقلاب فراهم آمد و پیام های امام با شتاب بیشتری در ایران منتشر شد. 

۱۵– در فاصله میان دو جنگ، جهان و به ویژه کشورهای اروپایی گرفتار چه مسائل و مشکلاتی شدند؟ (ذکر دو مورد کافی است)

پاسخ:

مهم ترین این مسائل صلح ناپایدار و ناخشنودی از قرارداد صلح ورسای، ضعف جامعه ملل، بحران اقتصادی و ظهور حکومت های خودکامه تک حزبی و نظامی گرا بود. (ذکر دو مورد کافی است) 

۱۶– یکی از مهم ترین توطئه ها و تلاش های دشمنان داخلی و خارجی علیه جمهوری اسلامی ایران، نفوذ می باشد. آن را نقش و تاثیر دهید.

پاسخ:

نفوذ یکی از روش های ورود جبهه مقابل در جنگ نرم است، روشی خاموش و تدریجی و در بسیاری از موارد هدف مورد نفوذ، بدون آنکه خود بفهمد طعمه دشمن قرار می گیرد. از ریشه نظامی در این روش، به شدت کاهش پیدا کرده و مهم تر از همه، دشمن هیچگاه به شکل واضح و روشن آشکار نمی شود و به همین دلیل شناسایی و طرد نمی شود. 

۱۷– نقش و تاثیر معلمان و دانش آموزان را در هشت سال دفاع مقدس بررسی کنید.

پاسخ:

معلمان و دانش آموزان نقش چشمگیر و تأثیر گذاری در هشت سال دفاع مقدس داشتند. در آن سال ها جبهه های جنگ شاهد حضور صدها هزار دانش آموز و معلم ایرانی بود که برای دفاع از کیان نظام اسلامی و سرزمین مادری به جبهه رفتند و در سنگرها نیز از درس و مشق غافل نماندند. در طول دفاع مقدس حدود ۳۶۰۰۰ معلم و نزدیک به ۳۶۰۰۰ دانش آموز به شهادت رسیدند و هزاران نفر نیز جانباز، اسیر و جاویدالاثر شدند.

 

۱- به خاطر بياوريد.

الف) جمله هاي صحيح يا غلط را مشخص كنيد.

۱- اساس کار تاریخ نگاری سنتی، غالباً بررسی زندگی پادشاهان و شرح فتوحات آنان بوده است. 
۲- ایران برای پیروزی متفقین در جنگ جهانی دوم بود. بدون استفاده از ایران سرنوشت جنگ تغییر می‌کرد.
۳- اولین نماز جمعه بعد از انقلاب اسلامی به امامت آیت الله خامنه ای در تهران اقامه گردید.

ب) کدام یک از گزینه های سمت راست با شماره های سمت چپ در ارتباط است.

در ستون سمت چپ یک مورد اضافی است.

۱- معاهده جدا کننده افغانستان و هرات از ایران	الف) آخال
۲- معاهده اعطا کننده مناطق وسیع ایران در شرق دریای خزر	ب) گلستان
۳- عهدنامه جدا کننده مناطق وسیع ایران در دریای کاسپی (خزر)	ج) ترکمانچای
	د) پاریس

ج) جاهای خالی را با کلمات زیر تکمیل کنید. (دو مورد اضافی است.)

(فرانسه – انگلیس – ميرزاحسن رشديه – امیرکبیر)

۱- انقلاب صنعتی با اختراع و تکمیل ماشین بخار در کشور ………………. آغاز گردید.
۲- هدف ………………. از برپایی مراکز آموزشی جدید، فراهم آوردن شرایط برای سوادآموزی فرزندان همه قشر های مختلف جامعه بود.

د) گزینه های مناسب را انتخاب کنید. 
۱- هدف از تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام به فرمان امام خمینی چه بود؟
الف- بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ب- اداره بهتر امور کشور در دوران جنگ
ج- حل اختلافات بین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان د- بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات

۲- انگلستان در سال ۱۷۹۱م. با صدور «اعلامیه بالفور» نظر مساعد خود را در چه زمینه ای اعلام کرد؟
الف- تقسیم امپراتوری عثمانی ب- ایجاد سرزمین یهودی در فلسطین
ج- تجزیه امپراتوری اتریش – مجارستان د- تشکیل حکومت پهلوی در ایران

ه) به سوالات زیر پاسخ کوتاه دهید. 
۱- اولین بار در کدام کتاب عصر قاجار نقش طبقات اجتماعی مختلف در انقلاب مشروطیت نشان داده شد؟
۲- واقعیت قتل امیر کبیر، نخستین بار در کدام کتاب عصر قاجار بازتاب داده شده است؟

پاسخ:

الف) صحیح یا غلط 

۱- صحیح       ۲-غلط       ۳-غلط     

ب) جور كردني

شماره ١ -با «د» معاهدة پاريس  

شماره ٢ -با «ج» معاهدة تركمانچاي  

شماره ٣ -با «الف» عهدنامة آخال    

ج) جای خالی

۱-انگلستان  

۲- میرزا حسن رشدیه 

د) چهارگزینه‌ای

١ -با گزينة «ج» حل اختلاف بين مجلس شوراي اسلامي و شوراي نگهبان  

٢ -با گزينة «ب» ايجاد سرزمين يهودي در فلسطين  

ه) کوتاه پاسخ 

١-تاريخ بيداري ايرانيان (اثر ميرزا محمد ناظم الاسلام كرماني)

٢-حقايق الاخبار ناصري (اثر ميرزا محمد خورموجي)  

۲– تعریف اصطلاحات یا مفاهیم تاریخی: 
الف- فاشیسم ها: 

ب- استبداد صغیر: 

پاسخ:

الف) یک گروه ملی گرای افراطی بودند که می خواستند دولت تک حزبی قدرتمند و متمرکز در ایتالیا ایجاد کنند.
ب) با به توپ بستن مجلس شورای ملی (به دستور محمدعلی شاه)، توسط لیاخوف روسی و انحلال مجلس بار دیگر در ایران استبداد برقرار شد و این دوره که یک سال طول کشید، به دوران استبداد صغیر معروف است. 

۳– مقایسه پدیده های تاریخی: 
الف- نظریهٔ «نظم» و «مونتسکیو» دو تن از مشهورترین روشنفکران فرانسه را در دوران انقلاب با هم مقایسه کنید.
ب- قانون کاپیتولاسیون در دورهٔ محمدرضا شاه را با توافق نامهٔ «بین المللی «وین» مقایسه کنید.
بفرمایید، متن داخل تصویر بدون هیچ تغییری در زیر آورده شده است:

پاسخ:

الف) ولتر از اطاعت انسان از عقل مادی و مبارزه با خرافات سخن می گفت؛ اما منتسکیو از تفکیک قوای سیاسی و حقوق بشر دفاع می کرد.
ب) براساس توافق نامه بین المللی وین، مأموران سیاسی یک کشور در کشور دیگر از مصونیت سیاسی و قضایی برخوردارند؛ اما در تصویب قانون کاپیتولاسیون در ایران، مستشاران نظامی آمریکا و خانواده های آنان نیز از مصونیت سیاسی و قضایی برخوردار شدند. 

۴- اظهار نظر و قضاوت: 
الف- به نظر شما، اسکان اجباری عشایر توسط رضا شاه چه نتایجی به دنبال داشت؟
ب- به نظر شما، چرا امام خمینی با تصویب لایحه انتخابات انجمن های ایالتی و ولایتی مخالفت کرد؟

پاسخ:

الف– ضمن ایجاد نارضایتی و خشم در بین عشایر، از رونق دامداری کشور کاست و باعث شد ایران از نظر دامی به بیگانگان نیازمند شود. 
ب– چون این تصویب نامه موجب تضعیف اسلام و افزایش نفوذ بهائیان در حکومت می شد.

 

۵– توصیف، فهرست و طبقه بندی اجزا یا ویژگی‌های پدیده های تاریخی: 
الف- در عصر جنگ سرد اصطلاح «بلوک غرب» و «بلوک شرق» در مورد چه کشورهایی به کار برده می‌شد؟
ب- اقدامات مهم انگلستان را برای ممانعت از ملی شدن صنعت نفت ایران بنویسید. (ذکر یک مورد کافی است.)
ج- مهم ترین انگیزه و اهداف صدام از هجوم نظامی به ایران چه بود؟ (ذکر یک مورد کافی است.)
د- مهم ترین توطئه ها و تلاش های دشمنان داخلی و خارجی انقلاب اسلامی را نام ببرید. (ذکر چهار مورد کافی است.)

پاسخ:

الف) آمریکا و هم پیمانانش که دارای نظام سرمایه داری بودند، «بلوک غرب» و شوروی و کشورهای اقماری آن به رهبری شوروی که نظام کمونیستی بر آنها حاکم بود، «بلوک شرق» نامیده می شدند. 

ب) – تحریک کارگران صنعت نفت به اعتصاب گسترده از طریق منع شرکت نفت ایران و انگلیس از پرداخت فوق العاده دستمزد آنان؛
* فرستادن کشتی های جنگی خود به خلیج فارس و بنادر ایران و تهدید نظامی؛
* طرح شکایت از ایران در مجامع بین المللی؛
* تعطیلی شعب بانک انگلیس در ایران، خارج کردن سرمایه های شرکت نفت و تحریم خرید نفت.  

ج) ۱- حاکمیت بر آبراهه مهم اروندرود، دسترسی و تسلط بر خلیج فارس و جدایی جزایر سه گانه ابوموسی، تنب کوچک و بزرگ از استان خوزستان از ایران؛
۲- تضعیف و نابودی انقلاب اسلامی و جلوگیری از انتشار افکار انقلابی در میان مردم عراق و مسلمانان سایر کشورها؛
۳- رسیدن به رهبری جهان عرب و ایفای نقش ژاندارمی در منطقه.

د) ۱- ایجاد آشوب و ناامنی ۲- ترور شخصیت ها و مردم انقلابی ۳- حمله نظامی آمریکا به طبس ۴- طراحی کودتا ۵- نفوذ

۶– کاربست شواهد و مدارک تاریخی: 
«ناصرالدین شاه قاجار با هدف آشنایی با پیشرفت های اروپاییان و اخذ فناوری مدرن غربی سه مرتبه به اروپا سفر کرد. در دوران سلطنت او، تلگراف، تلفن، بانک، موزه، دوربین عکاسی و برخی دیگر از جلوه های تمدن جدید غرب علی‌رغم برخی مخالفت ها وارد ایران شد. ناصرالدین شاه به مقوله عکس و عکاسی علاقه فراوانی داشت و یکی از دلایل رواج آن در ایران، علاقه وی به عکاسی بود. او خود عکاسی می کرد و در این زمینه مهارت داشت.»
الف- ناصرالدین شاه قاجار با چه هدفی سه بار به اروپا سفر کرد؟
ب- یکی از دلایل رواج عکاسی در ایران در دوره قاجار چه بود؟

پاسخ:

الف– با هدف آشنایی با پیشرفت های تمدنی اروپا و اخذ فناوری مدرن غربی بود. 
ب– علاقه فراوان ناصرالدین شاه به عکاسی بود. 

تشریحی: (علل، دلایل، آثار، نتایج و پیامدهای تاریخی)
۷- امام خمینی چه موضعی نسبت به اقدام دانشجویان در خصوص تسخیر لانه جاسوسی (سفارت آمریکا) داشتند؟

پاسخ:

این اقدام دانشجویان را تأیید کرد و آن را انقلاب دوم خواند. 

۸– ایالات متحده آمریکا با چه ادعایی در جنگ جهانی دوم رسماً به متفقین پیوست؟

پاسخ:

با ادعای حمله ژاپنی ها به ناوگان آمریکا در اقیانوس آرام 

۹– در پیمان صلح ورسای چه تصمیماتی در مورد کشور آلمان گرفته شد؟

پاسخ:

بر اساس این پیمان، مستعمرات آلمان میان متفقین تقسیم شد و بخش هایی از خاک این کشور به فرانسه و لهستان واگذار گردید. به علاوه، آلمانی ها ملزم به پرداخت غرامت به دولت های متفق و محدود نگه داشتن توان نظامی خود شدند.  

۱۰– رضا شاه برای تضعیف روحانیت چه دستوراتی داد؟ (ذکر دو مورد کافی است.)

پاسخ:

-روحانیون لباس های مخصوص خود را کنار بگذارند.
-به دستور وی، دفترخانه های شرعی تعطیل شدند.
-دخالت روحانیون در مسائل اجتماعی اکیداً ممنوع اعلام شد.  

۱۱– علت استعفای دکتر مصدق از نخست وزیری را در تیر ۱۳۳۱ بررسی کنید.

پاسخ:

مصدق برای کاستن نفوذ و قدرت دربار و مقابله با کارشکنی‌هایی که در اداره امور کشور صورت می گرفت، از محمدرضا شاه خواست که اختیار وزارت جنگ و فرماندهی ارتش را به او بسپارد. چون شاه با این تقاضا مخالفت کرد، او از مقام خود استعفا نمود.  

۱۲– مهم ترین دستاوردهای «فرهنگی و معنوی» دفاع مقدس را بنویسید. (ذکر یک مورد کافی است.)

پاسخ:

۱- تقویت اعتماد به نفس و احساس خود باوری و بروز خلاقیت در میان جوانان ایرانی  

۲-تثبیت اقتدار نظام جمهوری اسلامی در دفاع از تمامیت ارضی کشور.

(ذکر یک مورد کافی است.)  

۱۳– مهم ترین علل مخالفت نمایندگان مجلس شانزدهم با قرار داد الحاقی «گس-گلشائیان» چه بود؟

پاسخ:

نادیده گرفتن حقوق مادی مردم ایران؛ حاکمیت ملی و استقلال کشور را به نوعی نقش می کرد و به تسلط بیگانگان بر منابع و صنعت نفت مشروعیت می بخشید. 

 

۱-به خاطر بیاورید.

الف) جمله‌های صحیح یا غلط را مشخص کنید.
۱- بعد از جنگ جهانی اول دولت های بزرگی چون روسیه تزاری، امپراتوری هابسبورگ و عثمانی فروپاشید.
۲- ایران در جنگ جهانی دوم نقش برجسته‌ای بود. بدون استفاده از ظرفیت ایران، سرنوشت جنگ تغییر می کرد.
۳- با پایان یافتن جنگ جهانی دوم، جنبش های استقلال طلبانه کشورهای آفریقایی عمدتاً با خشونت همراه بود.

ب) کدام یک از گزینه های سمت راست با شماره های سمت چپ در ارتباط است.

در ستون سمت چپ یک مورد اضافی است.

۱- کاخی در پاریس و محل عقد پیمان صلح جنگ جهانی اول ۲- عده ای از مارکسیست های متعرض روسیه ۳- قدرتمندترین ایالت اتحادیه آلمانی

الف- بلشویک ب- پروس ج- سارایوو د- ورسای

ج) جاهای خالی را با کلمات زیر تکمیل کنید. (دو مورد اضافی است.) 

(مروارید- جهاد- استبداد نو – استعمار نو)

۱- دریا دلان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی با استفاده از نیروی هوایی در عملیات …………… اسکله های عراق را منهدم کردند.
۲- آغاز حکومت رژیم پهلوی و سلطنت رضا شاه در ایران به …………… شهرت دارد.

د) گزینه های مناسب را انتخاب کنید. 

۱- کدام یک از شخصیت های برجسته انقلاب اسلامی توسط گروهک تروریستی فرقان به شهادت نرسیده است؟
الف- سپهبد ولی الله قرنی  ب- آیت الله مطهری  ج- دکتر مفتح  د- دکتر شریعتی

۲- کشورهای محور در جنگ جهانی دوم با حضور چه دولت هایی شکل گرفت؟
الف- آلمان، اتریش- مجارستان، عثمانی ب- انگلیس، فرانسه، روسیه ج- آلمان، ایتالیا، ژاپن د- انگلیس، فرانسه، شوروی

هـ) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید. 
۱- در دوره قاجار هنر تئاتر به سبک اروپایی به همت چه کسانی گسترش یافت؟
۲- بعد از انقلاب کدام یک از نهادها وظیفه حفظ نظم و امنیت و دستگیری سران رژیم پهلوی را برعهده داشت؟

پاسخ:

 الف) صحیح غلط 
۱- صحیح  ۲- غلط  ۳- غلط 

ب) جور کردنی 
شماره ۱- با «د» ورسای   شماره ۲- با «الف» بلشویک  شماره ۳- با «ب» پروس 

ج) جای خالی 
۱- مروارید  ۲- استعمار نو 

د) چهار گزینه ای 
۱- گزینه «ج» دکتر بهشتی  ۲- گزینه «د» آلمان، ایتالیا، ژاپن

هـ) پاسخ کوتاه 
۱- دانشجویان اعزامی به اروپا  ۲- کمیته انقلاب اسلامی 

۲- تعریف اصطلاحات یا مفاهیم تاریخی: 
الف- گشتاپو:

ب- سازمان نقاب:

پاسخ:

الف– به سازمان پلیس مخوف آلمان که به دستور هیتلر و برای تأمین امنیت داخلی این کشور تشکیل شده بود، گشتاپو می گفتند. 
ب– تعدادی از افسران و وابسته به رژیم پهلوی و هوادار شاپور بختیار که قصد داشتند با پشتیبانی سازمان سیا آمریکا و حکومت بعثی عراق علیه انقلاب کودتا کنند، اما توطئه آنان کشف و خنثی شد گفته می شود.

 

۳- مقایسه پدیده های تاریخی:

الف- محاکم عرف و شرع در دوره قاجار چه تفاوت هایی با هم داشتند؟
ب- دو حزب فراکسیون و نازی متعلق به کدام کشورها بودند و طرفداران این دو حزب چه وجه اشتراکی با هم داشتند؟
ج- دو حزب ملل اسلامی و سازمان چریک های فدایی خلق در زمان پهلوی چه شباهت و تفاوت هایی با هم داشتند؟

پاسخ:

الف– در محاکم عرف به تخلفات و جرایم سیاسی و امنیتی مانند شورش، سرقت، نزاع و عدم پرداخت مالیات رسیدگی می شد، اما در محاکم شرع دعاوی مدنی مانند دعواهای خانوادگی، ملکی و ارث و فصل می شد. برای محاکم عرف ذکر یک مورد همراه با یک مورد برای محاکم شرع هم ذکر یک مورد به همراه مثال کفایت می کند.

ب– حزب فاشیسم متعلق به ایتالیا و نازی متعلق به آلمان بود. نازی ها همچون فاشیست ها، تفکر ملی گرایانه افراطی و نژادپرستانه داشتند. 

ج– دو حزب ملل اسلامی و سازمان چریک های فدایی خلق با این تفاوت که حزب ملل اسلامی به دنبال آرمان برپایی حکومت اسلامی به مبارزه مسلحانه روی آورد اما فداییان خلق با الهام از افکار مارکسیستی به مبارزه مسلحانه روی آوردند.

 

۴- اظهار نظر و قضاوت:
الف- به نظر شما چرا برخی از روزنامه های فارسی زبان در دوره قاجار، خارج از ایران چاپ می شد؟
ب- به نظر شما چرا انگلیسی ها در فاصله دو جنگ جهانی تصمیم به تقویت آلمان گرفتند؟

پاسخ:

الف- به این دلیل که این گروه از روزنامه ها نگرش سیاسی خاصی داشته و از وضع موجود انتقاد می کردند. از طرفی چون در زمان قاجار آزادی بیان نبود و شیوه حکومت استبدادی آنان مانع از چاپ مطالب انتقادی می شد، در نتیجه گروهی از آزادی خواهان ایرانی روزنامه های خود را در خارج از ایران چاپ کرده و مخفیانه به ایران می فرستادند تا موجب بیداری مردم ایران شوند. 

ب- انگلیسی ها تصمیم گرفتند با تقویت کشور آلمان که همچنان گرفتار مصائب جنگ جهانی اول بود، از مشکلات اقتصادی این کشور بکاهند و با این همکاری، مانع از افتادن آلمانی ها به دام کمونیسم شوند. 

 

۵- توصیف، فهرست و طبقه بندی اجزا یا ویژگی های پدیده های تاریخی: 
الف- اقامت امام خمینی (ره) در پاریس چه نتایجی برای انقلاب ایران داشت؟ (ذکر یک مورد کافی است.)
ب- انگلستان برای جلوگیری از ملی شدن نفت در ایران دست به چه اقداماتی زد؟ (ذکر یک مورد کافی است.)
ج- مهم ترین وظایف و کارهای دولت موقت مهندس بازرگان و شورای انقلاب چه بود؟ (ذکر دو مورد کافی است.)
د- مهم ترین خدمات زنان ایرانی در طول هشت سال دفاع مقدس را بنویسید. (ذکر دو مورد کافی است.)

پاسخ:

الف) ۱- امام خمینی (ره) با استفاده از امکانات تبلیغی، مصاحبه و سخنرانی جنایات حکومت پهلوی را افشا می کردند؛
۲- امکان ملاقات مبارزان با رهبری انقلاب فراهم آمد و پیام های امام با شتاب بیشتری در ایران منتشر شد.

ب) ۱- تحریک کارگران صنعت نفت به اعتصاب گسترده از طریق منع شرکت نفت ایران و انگلیس از پرداخت فوق العاده دستمزد آنان؛
۲- فرستادن کشتی های جنگی خود به خلیج فارس و بنادر ایران و تهدید نظامی؛
۳- طرح شکایت از ایران در مجامع بین المللی؛
۴- تهدید اقتصادی ایران با تعطیلی شعب بانک انگلیس، خارج کردن سرمایه های شرکت نفت و تحریم خرید نفت.

ج) ۱- برگزاری همه پرسی تعیین نظام سیاسی جدید
۲- تدوین قانون اساسی
۳- شکل گیری هیئت دولت بر اساس قانون اساسی جدید
۴- تأسیس نهادهای انقلابی.

د) ۱- حضور در خط مقدم جبهه در سال های اول جنگ
۲- تشویق برادران، همسران و فرزندان خویش برای حضور در جبهه
۳- تهیه و آماده سازی خوراک و پوشاک رزمندگان

۴- پرستاری از رزمندگان مجروح در بیمارستان
۵- پاسداری از حریم خانواده در غیاب همسران رزمنده.

 

۶- کاربست شواهد و مدارک تاریخی: 
بر روی نقشه شماره هایی نوشته شده است، مشخص کنید که این بخش های خاک ایران طبق کدام معاهده یا عهدنامه هایی در دوره قاجار از ایران جدا شدند؟

پاسخ:

۱- معاهده گلستان 
۲- عهدنامه آخال 
۳- معاهده پاریس 

تشریحی: (علل، دلایل، آثار، نتایج و پیامدهای تاریخی)
۷- چرا جیمی کارتر رئیس جمهور آمریکا در ۱۳۵۵ ش. به شعار دفاع از حقوق بشر متوسل شد؟

پاسخ:

برای کاهش تنفر عمومی از سیاست های آمریکا
۸- مهم ترین دلیل امضای قرارداد الجزایر بین ایران و عراق در سال ۱۳۵۴ ش. (۱۹۷۵ م.) چه بود؟

پاسخ:

برای پایان دادن به اختلافات مرزی و رفع مناقشه بر سر اروند رود
۹- استالین رهبر حزب کمونیست شوروی در مسیر دیکتاتوری خود دست به چه اقداماتی زد؟

پاسخ:

استالین عده زیادی از بلشویک های قدیمی، اندیشمندان، افسران ارتش، اعضای حزب کمونیست، دیپلمات ها و مردم عادی را که در برابرش مقاومت و مخالفت می کردند، به مرگ محکوم کرد یا به اردوگاه های کار اجباری در سیبری فرستاد که هیچگاه از آنجا بازنگشتند.
۱۰- چرا انگلستان برای تغییرات مورد نظرش در ایران نمی توانست روی حکومت قاجار حساب کند؟

پاسخ:

چون بی کفایتی و فساد حاکمان قاجار به حدی باعث نفرت مردم از آن ها شده بود که هیچ گونه همراهی با این سلسله نمی کردند.
۱۱- در مجلس شانزدهم کدام گروه با تصویب قرارداد الحاقی «گس-گلشائیان» با انگلیس مخالفت کرد و این قرارداد چه سرنوشتی یافت؟

پاسخ:

در مجلس شانزدهم اقلیتی از نمایندگان عضو جبهه ملی به رهبری دکتر مصدق ۰/۵ با مخالفت مؤثر خود از تصویب قرارداد «گس-گلشائیان» جلوگیری کردند.
۱۲- چرا دکتر محمد مصدق از محمدرضا شاه پهلوی خواست که وزارت جنگ و فرماندهی ارتش را به او بسپارد؟

پاسخ:

دکتر مصدق برای کاستن از نفوذ و قدرت دربار و مقابله با کارشکنی های آن ها در اداره امور کشور، از محمدرضا شاه پهلوی خواست که اختیار وزارت جنگ و فرماندهی ارتش را به او بسپارد. 

 

۱-(به خاطر بیاورید.)

(الف) جمله‌های صحیح یا غلط را مشخص کنید. 
۱- اولین روزنامه ایران را میرزا صالح شیرازی به عنوان کاغذ اخبار در تهران منتشر کرد.
۲- سیدجمال الدین اسدآبادی یکی از منادیان بیداری و وحدت اسلامی در دوره معاصر بود.
۳- نمایندگان مجلس شورای ملی با اعطای امتیاز نفت شمال ایران به شوروی موافقت کردند.

(ب) کدام یک از شماره‌های سمت راست با گزینهٔ سمت چپ در ارتباط است، (یک مورد اضافی است.) 

۱- نویسنده کتاب تاریخ بیداری ایرانیان ۲- تلاش کنندگان برای برپایی مراکز آموزشی جدید در ایران ۳- ترور کننده حاج‌علی رزم‌آرا

الف- میرزا حسن رشدیه ب- محمدحسن خان اعتمادالسلطنه ج- ناظم‌الاسلام کرمانی د- خلیل طهماسبی

(ج) جاهای خالی را با کلمات مناسب پر کنید (دو مورد اضافی است.) (هر مورد ۰/۲۵)
۱- ایجاد ارتش منظم توسط رضا شاه از جمله برنامه‌های اساسی …………… در ایران بود.
۲- انورالسادات، رئیس جمهور مصر، نخستین رئیس یک کشور عرب و مسلمان بود که با …………… با اسرائیل صلح امضا کرد.
۳- پیروزی جنبش ضد استعماری مردم …………… علیه انگلستان، تأثیر بسزایی بر مبارزات ملت ایران برای ملی شدن صنعت نفت ایران داشت.

(د) گزینه‌های مناسب را انتخاب کنید. 

۱- بزرگ‌ترین دستاورد پیروزی «انقلاب باشکوه» برای پارلمان انگلستان چه بود؟
الف- لغو نظام سلطنتی و استقرار جمهوریت ب- کاهش قدرت پادشاه و شاهزادگان
ج- نفی منشأ الهی سلطنت د- لغو امتیازات برترجویی خانواده سلطنتی

۲- کدام یک از گزینه‌های زیر از ویژگی‌های «عصر جنگ سرد» بین آمریکا و شوروی نیست؟
الف- برخورد مستقیم نظامی ب- مسابقه تسلیحاتی و علمی
ج- برقراری اتحادها و پیمان‌های سیاسی- نظامی د- جنگ تبلیغاتی شدید و رقابت اقتصادی

(هـ) به سؤال زیر پاسخ کوتاه دهید. 
۱- محل نگهداری اسناد و مدارک هر کشور که ارزش هر کشور نام دارد؟

پاسخ:

الف) ۱- صحیح 
۲- صحیح 
۳- غلط 
ب) شماره ۱- با گزینه «ج» ناظم الاسلام کرمانی 
شماره ۲- با گزینه «الف» میرزا حسن رشدیه
شماره ۳- با گزینه «د» خلیل طهماسبی 
ج)۱- انگلیس 
۲- آمریکا 
۳- هندوستان 
د) ۱- گزینه «ج» – نفی منشأ الهی سلطنت 
۲- گزینه «الف» – برخورد مستقیم نظامی 
ه) ۱- آرشیو ملی 

 

۲-اصطلاحات و مفاهیم تاریخی زیر را در یک سطر معرفی کنید. 
۱- وکیل الرعایا:
۲- اسکناس:

پاسخ:

الف) کریم خان زند برخلاف سلف معزول از پذیرفتن عنوان شاه امتناع کرد و خود را وکیل مردم ایران یا وکیل الرعایا خواند. 

ب) یکی از اقدامات رضاشاه که با هدف مهار کردن نیروی رزمی عشایر انجام گرفته بود، اما این کار موجب کاهش رونق دامداری و وابستگی کشور از نظر دامی به بیگانه شد. 

 

۳- مقایسه پدیده‌های تاریخی
نظام حکومتی ایران در دوران پیش از انقلاب مشروطه را با خواسته‌های ایرانیان از انقلاب مشروطه مقایسه کنید.

پاسخ:

نظام حکومتی ایران تا پیش از انقلاب مشروطه، پادشاهی مطلقه و استبدادی بود و شاه در رأس هرم قدرت قرار داشت و از اختیارات نامحدود برخوردار بود. (به مفهوم استبداد و قدرت مطلقه اشاره شود کافی است.) در این شرایط مردم ایران با انقلاب مشروطه خواهان تغییر شیوه اداره کشور شدند و درصدد برآمدند که حکومت گذشته قاجار را به سلطنتی مشروطه در چارچوب قانون و تحت نظارت نمایندگان خود در مجلس شورای ملی در آورند. (به مفهوم حکومت سلطنتی مشروطه و قانون و مجلس اشاره شود کافی است.)

 

۴- کاربست شواهد و مدارك تاریخی

متن زیر را بخوانید و به سؤالات زیر پاسخ دهید.
«ناصرالدین شاه با هدف آشنایی با پیشرفت‌های تمدنی اروپاییان و اخذ فناوری مدرن غربی سه مرتبه به اروپا سفر کرد. در دوران سلطنت او تلگراف، تلفن، بانک، موزه، دوربین عکاسی و برخی دیگر از جلوه‌های تمدن جدید غرب علی‌رغم برخی مخالفت‌ها وارد ایران شد. ناصرالدین شاه به مقوله عکس و عکاسی علاقه فراوان داشت و یکی از دلایل رواج آن در ایران، علاقهٔ وی به عکاسی بود. او خود عکاسی می‌کرد و در این زمینه مهارت داشت.»
الف- هدف سفرهای ناصرالدین شاه به اروپا چه بود؟ (۰/۵)
ب- یکی از دلایل رواج عکاسی در ایران در دورهٔ قاجار چه بود؟

پاسخ:

الف – هدف ناصرالدین شاه آشنایی با پیشرفت‌های تمدنی اروپا و اخذ فناوری مدرن غربی بود. 
ب – یکی از دلایل رواج عکاسی در ایران، علاقه فراوان ناصرالدین شاه به آن بود.

 

۵-نهضت و فطرت طلبی اروپا و ویژگی‌های پدیده‌های هنری (هر مورد ۱ نمره)
الف- مهم‌ترین تحولات اروپا در قرن ۱۹ م. که از زمینه‌ها و علل بروز جنگ جهانی اول بود را نام ببرید؟
ب- فاشیست‌های ایتالیا چه گروهی بودند و چه ویژگی داشتند؟
ج- دو مورد از اقدامات انگلستان برای ممانعت (جلوگیری) از ملی شدن نفت ایران را بنویسید.

پاسخ:

الف) 1- تداوم و گسترش استعمار: ۲- رشد اندیشه ملی‌گرایی ظهور قدرت‌های جدید.

ب) فاشیست‌ها یک گروه ملی‌گرای افراطی بودند که می‌خواستند دولت تک حزبی قدرتمند و متمرکزی در ایتالیا ایجاد کنند. آن‌ها برای آزادی و دموکراسی ارزش و اعتباری قائل نبودند.

ج) – تحریک کارگران صنعت نفت به اعتصاب گسترده با از طریق منع شرکت نفت ایران و انگلیس از پرداخت فوق‌العاده دستمزد آنان؛
– فرستادن کشتی های جنگی خود به خلیج فارس (یا بنادر ایران) و تهدید نظامی؛
– طرح شکایت از ایران در مجامع بین المللی؛
– تهدید اقتصادی ایران با تعطیلی شعب بانک انگلیس یا خارج کردن سرمایه های شرکت نفت یا تحریم خرید نفت.

 

۶-اظهار نظر و قضاوت
به نظر شما چرا نفت در یک صد سال اخیر اهمیت فوق‌العاده‌ای یافته و این منبع چه تأثیری بر تحولات جهان گذاشته است؟

پاسخ:

با پیشرفت و گسترش صنعت در یک صد سال اخیر، نفت به عنوان مهم‌ترین منبع تأمین انرژی اهمیت فوق‌العاده‌ای یافت. جنگ جهانی اول و دوم اهمیت و ارزش دسترسی به منابع نفت و تسلط بر آن را بیش از گذشته برای سیاستمداران و رهبران کشورهای قدرتمند جهان آشکار ساخت. (با نظرات خارج از کتاب بر اساس کلید واژه نمره داده شود.)
کلید واژه: (اشاره به تحولات مثبت: مثل تحولات اقتصادی، رونق اقتصاد، افزایش درآمد کشور و … یا اشاره به تحولات منفی مثل دخالت بیگانگان، استعمار، نفوذ خارجی و …)

 

سؤالات تشریحی (علل، دلایل، آثار، نتایج و پیامدهای تاریخی)

۷- آیت‌الله کاشانی چه واکنشی نسبت به نخست‌وزیری احمد قوام در تیر ماه ۱۳۳۱ از خود نشان داد؟
پاسخ:

آیت الله کاشانی ضمن مخالفت با نخست وزیری قوام، مردم را به مبارزه فراخواند.
یا اشاره به جمله: اگر قوام کناره گیری نکند، اعلام جهاد می کنم و خودم کفن پوشیده، با ملت در پیکار شرکت می کنم.

۸-چرا آیت‌الله مدرس با رضاخان در برقراری نظام جمهوری به جای حکومت سلطنتی مخالفت کرد؟
پاسخ:

آیت الله مدرس با شناختی که از رضاخان داشت، این کار را ابزاری برای رسیدن او به قدرت می دانست. 

۹-ژاپن در قرن ۲۰ میلادی به چگونه کشوری تبدیل شد؟
پاسخ:

ژاپن، به کشوری نیرومند تبدیل شد. و سیاست خارجی تهاجمی در پیش گرفت.

۱۰-مهم‌ترین آثار و نتایج جنگ جهانی دوم را بنویسید. (ذکر دو مورد کافی است.)

پاسخ:

۱- جنگ جهانی دوم مهلک ترین و مخرب ترین رویداد تاریخ بشر است؛

۲- حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیون نفر انسان بر اثر این جنگ کشته شدند؛

۳- بسیاری از کشورهای اروپایی و برخی کشورهای جنوب شرقی آسیا که در گیر جنگ شده بودند، به شدت صدمه دیدند؛

۴- به کشورهای درگیر جنگ آسیب‌های اقتصادی فراوانی رسید؛

۵- گرسنگی، بیماری‌های مسری، آوارگی و اختلال‌های روحی و روانی نیز از دیگر مصیبت‌های ناشی از جنگ بود که بسیاری از مردم جهان را به شدت آزار داد.

 

۱۱- نادر افشار برای به دست گرفتن قدرت در دشت مغان چه شرایطی را مطرح کرد؟ (ذکر دو مورد کافی است.)
پاسخ:

۱- موروثی شدن سلطنت در خاندان او؛

۲- حمایت نکردن بزرگان و رؤسای طوایف از خاندان صفوی؛

۳- حل اختلافات مذهبی با دولت عثمانی.

۱۲- علل شروع مرحله دوم جنگ ایران و روس در زمان فتحعلی شاه چه بود؟
پاسخ:

مشخص نبودن خطوط مرزی در عهدنامه گلستان و ادعای ارضی جدید روس‌ها ۰/۵ و دیگری فرار کمک خواهی مردم مسلمان شهرها و روستاهای قفقاز بود که به واسطه معاهده گلستان تحت سلطه و ستم روس‌ها قرار گرفته بودند.
کلید واژه: (مشخص نبودن مرز، ادعای ارضی، کمک خواهی روس‌ها)

۱۳– چه عواملی موجب شد تا آمریکا که در جنگ جهانی اول بی‌طرف بود وارد جنگ شود و به آلمان اعلان جنگ دهد؟
پاسخ:

به دلیل حملهٔ پیایی زیر دریایی آلمانی به ناوگان آمریکا و غرق کردن کشتی این کشور موجب آن شد که کنگره ایالات متحده به آلمان اعلان جنگ کند.

۱۴– نقش ایران در جلوگیری از پیشروی ارتش آلمان در شوروی در جنگ جهانی دوم چه بود؟
پاسخ:

کمک‌های تدارکاتی و تسلیحاتی انگلستان و آمریکا، که از طریق خاک ایران به آن‌ها می‌رسید، پیشروی نیروهای آلمانی را متوقف کردند.

۱۵– در زمان پهلوی در قانون انتخابات انجمن‌های ایالتی و ولایتی چه تغییراتی ایجاد شد؟ (ذکر یک مورد کافی است.)
پاسخ:

الف) برداشتن دو قید مسلمان بودن و مرد بودن از شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان؛
ب) حذف قید سوگند خوردن به قرآن مجید و تبدیل آن به سوگند خوردن به کتاب آسمانی.

۱۶– تظاهرات عظیم مردم ایران در محرم سال ۱۳۵۷ آمریکا را به چه نتایجی در مورد ایران رساند؟ (ذکر دو مورد کافی است.)
پاسخ:

۱- روی کار آوردن دولت نظامی ازهاری نتیجه‌ای نداشت؛
۲- مردم ایران متحد و در اطاعت از رهبری خود مصمم و جدی هستند؛
۳- آمریکا برای حفظ منافع خود در ایران باید به فکر مهره دیگری غیر از محمدرضا شاه باشد.

۱۷-علت تسخیر سفارت آمریکا در ایران توسط دانشجویان پیرو خط امام چه بود؟
پاسخ:

تداوم دشمنی‌ها و توطئه‌های دولت آمریکا علیه انقلاب اسلامی و دخالت در امور داخلی ایران از جمله اجازه ورود به محمدرضا شاه برای سفر به این کشور. کلید واژه: (دشمنی آمریکا، توطئه‌های آمریکا، دخالت در امور ایران، اجازه سفر محمدرضا شاه) 

۱۸– دو مورد از آثار و نتایج رهبری امام خمینی (ره) در زمان جنگ تحمیلی را بنویسید.

پاسخ:

الف) تبعیت کامل مردم و مسئولان از فرامین امام خمینی (ره) در روند جنگ؛
ب) تقویت انگیزه جهاد و روحیه شهادت طلبی در میان جوانان ایرانی؛
پ) اتحاد میان نیروهای مسلح و تقویت روحیه فرماندهان و رزمندگان؛
ت) اولویت یافتن مسئله جنگ برای مردم و مسئولان