نویسنده: ری‌را قاسمی
بروزرسانی: 28 آذر 1403
دعای آمرزش و شادی روح اموات
خواندن دعای فاتحه در کنار قبور عزیزانمان نه تنها یک سنت پسندیده، بلکه فرصتی است برای تجدید پیمان با خداوند، طلب آمرزش برای آنها و تسلی خاطر خودمان است. در ادامه قصد داریم یک متن دعای فاتحه اموات برای گفتن فاتحه در مراسم ختم را معرفی کنیم که بسیار توصیه شده است.
بسم الله الرحمن الرحیم
اللّهُمَّ اغفِر لِلمُومِنینَ وَ المُومِنَاتِ وَ المُسلِمینَ وَ المُسلِمَاتِ اَلاَحیَاءِ مِنهُم وَ الاَموَاتِ،
خدایا مردان و زنان مؤمن و مسلمان را چه زنده و چه مرده بیامرز
تَابِع بَینَنَا وَ بَینَهُم بِالخَیراتِ
پیوند ده میان ما و آنها را به خیرات
اِنَّکَ مُجیبُ الدَعَوَاتِ اِنَّکَ غافِرَ الذَنبِ وَ الخَطیئَاتِ
به‌درستی که تو اجابت‌کننده دعاهایی، به درستی که توآمرزنده خطاهایی
وَ اِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیءٍ قَدیرٌ بِحُرمَةِ الفَاتِحةِ مَعَ الصَّلَوَاتِ
به‌درستی که تو بر هر کاری توانایی
بهترین سوره برای اموات و اهل قبور
در برخی احادیث و روایات از سوره یس به‌عنوان یکی از سوره‌های مجرب یاد شده است که تلاوت آن برای اهل قبور و بهره‌مند شدن آنها از برکات این سوره توصیه شده است. پیامبر اسلام (ص) نیز می‌فرمایند: «مردگانتان را که در قبرها آرمیده‌اند، از یاد نبرید. مردگان شما امید احسان شما را دارند. مردگان شما زندانی هستند و به کارهای نیک شما رغبت دارند. آنها خود، قدرت انجام کاری را ندارند، شما صدقه و دعائی به آنها هدیه کنید».
از امام رضا (ع) نیز روایت شده است هر‌کس قبر مؤمنی را زیارت کند و در کنار آن ۷ مرتبه سوره قدر را بخواند، خداوند او را با صاحب قبر می‌آمرزد.
به‌طورکلی سوره‌های زیر برای هدیه به اهل قبور توصیه شده‌اند:
- سوره فاتحه
- سوره یس
- سوره صافات
- سوره تبارک
- سوره احزاب
- سوره‌های ناس و فلق
- آیة‌الکرسی
همچنین، روایت شده است هرکسی در قبرستان، سوره یس را تلاوت کند، عذاب اهل قبور آن قبرستان کم می‌شود، و به تعداد مردگان، ثواب، برای قاری آن نوشته شود و بلاهای دنیا و عذاب‌های آخرت از او دفع گردد، به‌همین جهت این سوره را «دافعه» نیز می‌نامند. بااین‌حال، سوره «یس» به‌جز نام دافعه به نام‌های دیگری مانند عزیزه، معمّه و قاضیه نیز خوانده می‌شود.
دعای مجرب در زمان حضور در قبرستان
خواندن دعا و فاتحه، نوعی ارتباط معنوی با اموات است و به افراد کمک می‌کند تا آنها را فراموش نکنند. این عمل می‌تواند به تسکین درد و رنج بازماندگان نیز کمک کند. امام صادق (ع) می‌فرمایند: «اهل قبرستان حضور شما را حس کرده و از آن شاد شوند و با شما انس بگیرند». ایشان در باب سلام به اهل قبور می‌فرمایند که باید هنگام ورود به قبرستان، به‌صورت زیر عمل کنید و بگویید:
السَّلَامُ عَلَی أَهْلِ الدِّیَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُسْلِمِینَ وَ الْمُسْلِمَاتِ أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ وَ إِنَّا بِکُمْ إِنْ شَاءَ اللَّهُ لَاحِقُونَ
سلام بر اهل این خانه‌ها از مردان و زنان مؤمن و مسلمان. شما برای ما پیشرو هستید و ما ان‌شاءالله به زودی به شما خواهیم پیوست
همچنین می‌فرمایند به این نحو برای اموات قبرستان دعا کنید:
اللَّهُمَّ جَافِ الْأَرْضَ عَنْ جُنُوبِهِمْ وَ صَاعِدْ إِلَیْکَ أَرْوَاحَهُمْ وَ لَقِّهِمْ مِنْکَ رِضْوَاناً وَ أَسْکِنْ إِلَیْهِمْ مِنْ رَحْمَتِکَ مَا تَصِلُ بِهِ وَحْدَتَهُمْ وَ تُونِسُ بِهِ وَحْشَتَهُمْ إِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
خدایا! زمین را از بدن‌های آنان جدا کن و جان‌هایشان را به سوی خودت بالا ببر و از جانب خودت خشنودی به آنان عطا فرما و از رحمت خودت چیزی به آنها برسان که با آن تنهایی‌شان برطرف شود و با آن وحشتشان آرام گیرد. به درستی که تو بر هر چیزی توانایی
سپس رو به قبله بنشینید و سوره حمد، قدر یا هر سوره دیگر را برای اموات بخوانید.
در پایان، زیارت قبور و خواندن فاتحه برای اموات، تنها یک رسم نیست، بلکه فرصتی برای تجدید پیمان با خداوند، یادآوری مرگ و زندگی پس از مرگ و تقویت پیوندمان با عزیزان ازدست‌رفته است. فراموش نکنید ما با خواندن دعای فاتحه، نه تنها روح اموات را شاد می‌کنیم، بلکه دل‌های خودمان را نیز آرامش می‌بخشیم. یادمان باشد که مرگ پایان راه نیست، بلکه آغاز سفری جدید است. با دعا و نیایش برای اموات، می‌توانیم به آنها کمک کنیم تا در آن سفر آسوده باشند.
بیشتر بخوانید:
فضیلت خواندن سوره ملک برای اموات
