انتخاب نام نیکو برای فرزند در اسلام بسیار مهم است. اکثر علما و امامان به قدری روی این نکته تاکید دارند که می گویند پدر وظیفه دارد به محض به دنیا آمدن نوزاد، نام نیکویی برای او انتخاب کند و حتی در صورت مرده به دنیا آمدن فرزند نیز باید نام نیکویی برای او انتخاب شود. حدیث درباره نامگذاری و انتخاب اسم بسیار زیاد است و ما در این نوشته از ستاره مهمترین آن ها را گردآوری کرده ایم.
اهمیت انتخاب نام نیکو در اسلام
در دین اسلام هر فردی حقوقی داشته و حقی بر گردن دارد. بنابراین همانطور که از حقوق والدین صحبت شده و از فرزندان خواسته می شود به آن ها نیکی کنند، برای فرزندان نیز حقوقی در نظر گرفته شده است. یکی از این حقوق داشتن نام نیکو است.
امام کاظم(علیه السلام) فرموده است: «فردی خدمت پیامبر(ص) رسید و گفت: ای پیامبر خدا! حق این فرزند بر من چیست؟ حضرت فرمود: تُحسِنُ اسمَهُ و أدَبَهُ، وَضَعهُ مَوضِعاً حَسَناً؛ نام او و تربیت او را نیکو گردانی و او را در جایگاه نیکویی قرار دهی».
پیشنهاد: احادیث در مورد نماز اول وقت، احادیث در مورد اخلاق و دعا برای بچه دار شدن را نیز می توانید در ستاره بخوانید.
چرا انتخاب نام نیکو برای فرزندان در اسلام مهم است؟
یکی از دلایل اسلام برای انتخاب نام نیکو برای فرزندان، وجهه اجتماعی آن هاست. علاوه بر این در اسلام اعتقاد بر این است که در روز قیامت افراد با نامشان در پیشگاه خداوند ظاهر می شوند.
به طوری که روایت شده است به آنها میگویند: «ای فلانی فرزند فلانی! برخیز و به سوی نوری که به طرف آن راهنمایی یافتی، بپیوند».
حتی در روایات ذکر شده است که شما باید برای فرزند مرده و سقط شده خود نیز نامی انتخاب کنید و اگر نمی دانید دختر بوده است یا پسر، نامی که برای هر دو جنس مناسب است را برای آن ها در نظر بگیرید تا در روز قیامت با آن نام خوانده شود.
در احادیث مختلف دیگری آمده است شیطان هنگامی که می خواهد فردی را صدا زده و او را به راه اشتباهی بکشاند، باید او را با نامش صدا بزند. اما اگر نام او القاب خداوند یا نام یکی از ائمه و پیامبران باشد، شیطان مانند سرب و قلع آب می شود.
پیامبر اکرم در حدیثی فرموده است: «اِنَّ الشَّيطَانَ اِذَا سَمِعَ مُنَادِياً يَا مُحَمَّدُ يَا عَلِيُّ ذَابَ كَمَا يَذُوبُ الرَّصَاص؛ شیطان هنگامی که بشنود ندا دهندهای ندا میدهد: ای محمد، ای علی؛ همانگونه که سرب و قلع آب میشود، او نیز آب میگردد».
همچنین آن حضرت فرموده اند:
«هیچ خانهای نیست که نام محمد در آن باشد، مگرآنکه خداوند روزی آنها را بسیار میکند. پس هر گاه آنان را محمد نامیدید، آنان را نزنید و دشنام ندهید».
به همین خاطر در احادیث تاکید شده است برای فرزندان خود از نام های امامان و پیامبران و نام های خداوند استفاده کنید.
حدیث درباره نامگذاری و انتخاب اسم نیکو
همانطور که همه ما تا به حال دیده ایم سنتی از پیامبر اسلام به خانواده های مسلمان رسیده است که پدر هنگام نام گذاری، ابتدا یکبار اذان را به گوش راست او و سپس به گوش چپ او خوانده و سپس نام او را به گوش او می خواند.
بنابراین نام گذاری فرزند آنقدر مهم است که پیامبر تاکید می کنند از انتخاب نام های زشت و مسخره آمیز و ناپسند پرهیز کنید. در همین راستا سیره پیامبر به این گونه بود که اگر نام کسی و یا شهری، زشت بود اقدام به تغییر آن کرده و نام بهتری برای آن انتخاب می کرد.
در ادامه چند حدیث درباره نامگذاری و انتخاب اسم را باهم می خوانیم.
امام صادق(ع) فرمود:
اَوَّلُ ما یبرُّ الرَّجُلُ وَلَدَهُ أن یسَمَّیهُ بِاِسْمٍ حَسَنٍ فَلْیحْسنَ اَحَدُکمْ اِسْمِ وَلَدِهِ؛ اولین قدم خوبی که انسان بر می دارد این است که نام نیک به فرزند خود بگذارد، پس در این کار نیک کوتاهی نکنید.
امام صادق(ع) از قول پیامبر اکرم نقل می کند:
مَنْ وُلِدَ لَهُ اَرْبَعَةُ اَوْلادِ لَمْ یسمَّ اَحَدهُمِ بِاِسْمی فَقَدْ جَفانی؛ هرکس چهار فرزند داشته باشد و نام مرا بر یکی از آنها نگذارد بر من ستم کرده است.
حضرت محمد (ص): حق فرزند بر پدرش سه چیز است : نام نیکو برای او انتخاب شود، به او نوشتن بیاموزد و هنگامی که بالغ شد او را همسر دهد. (مکارم اخلاق صفحه ۲۲۰)
به امام صادق (ع) گفتند ما نام شما و نام پدران شما را برای خودمان انتخاب می کنیم، آیا این کار به حال ما مفید خواهد بود ؟ امام (ع) فرمود: آری به خدا قسم مگر دین جز دوستی و محبت چیز دیگری است؟ (یعنی این عمل، اظهار دوستی و محبت نسبت به اهل بیت (ع) است. (ثواب الاعمال و عقاب الاعمال صفحه ۳۰۰)
امام کاظم (ع): نخستین نیکی مرد به فرزندش ، انتخاب نام نیکو برای اوست ، پس هرکس باید نام زیبا برای فرزندش انتخاب کند. (وسائل الشیعه جلد۱۵ صفحه ۱۲۲)
پیامبر (ص) فرمودند: فرزندان خود را به نام پیامبران نامگذاری کنید و نیکوترین نامها عبدالله و عبدالرحمن است. (مکارم اخلاق صفحه ۲۲)
امام حسین (ع) فرمود: اگر صد فرزند برای من متولد شود ، دوست دارم نام هر یک از آنان را جز علی نگذارم. (روضة المتقین ، نشر بنیاد فرهنگ اسلامی ، جلد ۸ ، صفحه ۶۲۵)
امام کاظم (ع) فرمود: در خانه ای که نام محمد ، احمد ، علی ، حسن ، حسین ، جعفر ، طالب ، عبدالله و فاطمه از زنان باشد ، فقر و تنگدستی به آن خانه وارد نمیشود. (وسائل الشیعه جلد ۱۵ صفحه ۱۲۹)
امیرمومنان علی (ع) فرمودند: هیچ خاندانی نیست که در میان آنان نام پیامبری باشد جز اینکه خداوند فرشته ای را بر می انگیزد که صبح و شب آنان را بستایند. (ثواب الاعمال و عقاب الاعمال صفحه ۳۰۱)
پیامبر اکرم (ص) فرمودند : هیج سفره گسترده نشد که کسی به نام احمد یا محمد بر سر آن نشسته باشد مگر اینکه آن منزل در هر روز دو بار مورد تقدیس واقع شود. (وسائل الشیعه جلد ۱۵ صفحه ۱۲۷)
امام رضا (ع) فرمودند: خانه ای که در آن نام محمد باشد صبح و شام اهل آن خانه به خیر و نیکی خواهد بود. (وسائل الشیعه جلد ۱۵ صفحه ۱۲۷)
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: اگر برای کسی چهار فرزند متولد شود یکی از آنان را به نام من نامگذاری نکند به من جفا کرده است. (وسائل الشیعه جلد ۱۵ صفحه ۱۲۶)
امام باقر (ع) به فرزند خردسالی فرمود: نام تو چیست؟ او پاسخ داد: محمد. امام سوال کرد: کنیه ات چیست؟ گفت : علی. امام (ع) فرمود: تو به شدت از شیطان دور شده ای زیرا شیطان هنگامی که بشنود کسی صدا می زند ای محمد یا ای علی! آب میشود همانگونه که مس آب میشود. (وسائل الشیعه جلد ۱۵ صفحه۱۲۶)
امام باقر (ع) فرمودند : شیطان هنگامی که نام یکی از دشمنان ما را کسی صدا کند و او بشنود (از خوشحالی) به جنب و جوش درمیآید و فخر میفروشد. (وسائل الشیعه جلد ۱۵ صفحه ۱۳۰
امام باقر (ع) از پدرانش نقل میکند که فرمودند : رسول خدا (ص) نامهای زشت مردان و شهرها را تغییر میداد. (وسائل الشیعه جلد ۱۵ صفحه۱۲۴)
رسول خدا (ص) فرمودند: کسی که شخصی را به غیر نام خودش (با القاب زشت) صدا کند، فرشتگان او را لعنت میکنند. (کنزالعمال جلد ۱۶ صفحه ۴۲۰ حدیث ۴۵۲۱۱)