تثلیث یعنی چه؟ معنای پدر پسر روح القدس در قرآن و مسیحیت چیست؟

بسیار گفته می‌شود که مسیحیان، سه خدا را پرستش می‌کنند، یا گفته می‌شود که مسیحیان معتقدند که خدا با مریم مقدس ازدواج کرده  که حاصل آن ازدواج، عیسی‌مسیح است و به این علت است که مسیحیان اعتقاد دارند عیسی، پسر خداست!

باید بدانید که کسانی که این گونه می‌اندیشند حتی چند دقیقه هم در مورد مسیحیت و پیام آن مطالعه نکرده‌اند، این عقاید هرگز در مورد خدا و مسیح در طول تاریخ مسیحیت وجود نداشته است.

اصطلاح تثلیث از کلمۀ عربی« ثلاثه» به معنی «سه» می‌آید؛ بنابراین تثلیث یعنی قائل به سه‌گانگی (در الوهیت) شدن است.

در کتاب اصول اعتقادات کلیسای کاتولیک، تثلیث این گونه تعریف شده است:

«تثلیث، واحد است. ما قائل به سه خدا نیستیم، بلکه به یک خدای واحد در سه شخص، یعنی «تثلیث هم ذات». شخص‌های الهی در الوهیتِ یکتا شریک نیستند (مانند شراکت چند نفر در مالکیت شیء واحد)، بلکه هر یک از آن ها خدای کامل است. پدر (در الوهیت) همانی است که پسر است، پسر همانی است که پدر است و پدر و پسر همانی هستند که روح‌القدس است؛ یعنی در طبیعت خود یک خدای واحد. هریک از این سه شخص، همین واقعیت، یعنی ذات، جوهر یا ماهیت الهی است.»

بنابراین می‌بینیم که خدا در «ذات» یکی است اما در «شخص» سه‌گانه است. منظور از «ذات» صفات ممیزۀ هر چیز است. بنابراین وقتی از ذات واحدِ سه شخص تثلیث سخن می‌رود، مقصود آن است که هر سه در قدرت و حکمت و نیکویی و قدوسیت و سایر صفات الهی یکی هستند. 

تثليث یعنی چه؟

«تثليث» به اين معناست كه مسيحيان معتقد به سه خداي «پدر»، «پسر» و «روح القدس» هستند. خداي پدر، خالق جميع كائنات است به واسطه پسر، و پسر فادى و روح القدس پاك كننده مى‌باشد؛ لكن بايد دانست كه اين سه، يك مرتبه و درجه و عمل است. عقيده تثليث پيش از آن در ميان هندى‌ها و مصريان قديم وجود داشته و بى‌ترديد بعداً به عقايد مسيحيان اضافه شده است.

تثليث به زبان ساده

تَثلیث یا سه‌گانه‌باوری (به انگلیسی: Trinity ) یکی از اعتقادات بنیادینِ بخش اعظمی از مسیحیت است که بر اساس آن خدای یگانه در سه نمود/تجلی/حقیقت/شخص خدای پدر، خدای پسر (عیسی مسیح، کلمه خدا، کلمه) و خدای روح‌القدس بر انسان شناخته می‌شود. این سه نمود/حقیقت/شخص خدا، ذات یکسانی داشته ولی از هم متمایز می‌باشند.

از نظر مسیحیان پیروان مسیح به این اعتقاد دارند که: خدا واحد است، در وجود این خدای واحد، سه شخصیت وجود دارد، یعنی خدای پدر، خدای پسر و خدای روح‌القدس.

این سه شخصیت ، یک خدای واحد را تشکیل می‌‌‌دهد. خدای واحد از سه شخصیت تشکیل شده  که هر سه ذات خدای واحد را تشکیل می‌‌‌دهد. این سه شخصیت، نه فقط از نظر ذات و از نظر ابدی بودن با هم برابر هستند، بلکه از نظر اراده هم با هم یکی هستند. یعنی این سه شخصیت دارای سه اراده مختلف نیستند که در تضاد یک دیگر باشند، بلکه هر سه اراده‌ای واحد دارند. این اراده را خدای پدر طرح ریزی می‌‌‌نماید، و خدای پسر و روح‌القدس او را اجرا می‌‌‌نمایند.

کلام خدا به ما تعلیم می‌‌‌دهد که یک روح، یک خداوند و یک خدا وجود دارد که پدر آسمانی همۀ ما است. وقتیکه ما می‌‌‌گویم پدر، پسر یعنی عیسی مسیح و روح القدس، این به معنی سه خدا بودن نیست. این یک خدا است که در سه نام و یا سه خصوصیت به ما ظاهر شده است. ما به این خدا یگانه و واحد ایمان داریم. ما هرگز به این باور نداریم که گویا سه خدا وجود دارد.

خدا بصورت کل خالق است و تمام ای کار‌ها را پدر آسمانی ما انجام می‌‌‌دهد، خدا بصورت کل نجات دهنده است و خدا بصورت کل تقدیس کننده است. این هرگز به این معنی نیست که خدا به سه قسمت تقسیم شده و یا یکی از دیگر برتری دارد، بلکه یک خدا است که در پدر، پسر و روح القدس ما او را می‌‌‌شناسیم.

تثلیث در اصطلاح

تثلیث در اصطلاح ، خدا را سه دانستن است، با این توضیح که پدر و پسر و روح القدس هریک خدایند و به رغم تمایز، سه خدا نیستند و در عین حال، صرفاً سه نام نیستند که هریک در شرایط متفاوت بر خداوند اطلاق شده باشد، همچنانکه هریک از این سه، جنبه و جزوی از خداوند به شمار نمی‌آید.

دلالت واژه تثلیث

واژه تثلیث معادلی است برای Trinity یا Trinity Divine که بر نوعی کثرت در الوهیت دلالت دارد.

تلفظ تثلیث

تثلیث به صورت /taslis/ تلفظ می شود.

معانی دیگر

در مواردی به معنای دیگر تثلیث اشاره شده است، از جمله این‌که نام مکانی در حجاز و در نزدیکی مکه ، و اصطلاحی در نجوم و احکام نجوم است.
هنگامی که فاصله دو ستاره (مثلاً ماه و خورشید ) از هم به اندازه یک سوم فلک (ْ۱۲۰) باشد، این حالت تثلیث است و از نظر عالمان احکام نجوم دلالت بر سعد بودن و دوستی تمام دارد.

به نام پدر پسر روح القدس یعنی چه

«تثليث» به اين معناست كه مسيحيان معتقد به سه خداي «پدر»، «پسر» و «روح القدس» هستند. خداي پدر، خالق جميع كائنات است به واسطه پسر، و پسر فادى و روح القدس پاك كننده مى‌باشد؛ لكن بايد دانست كه اين سه، يك مرتبه و درجه و عمل است.

تثلیث در قرآن

واژه تثلیث از ریشه ثلث در لغت به معنای سه بخش کردن، سه یکی کردن، سه گوشه کردن و سه کردن است.

قرآن بر اساس نظامِ توحیدی، با صراحت و قاطعانه به انکار و نقد آموزه تثلیث پرداخته و با رد هرگونه اعتقاد به الوهیت عیسی مسیح یا این همانیِ اللّه و مسیح، این عقیده را کفرآمیز و شرک آلود و غلوآمیز خوانده است.

مفسران مراد از غلو را افراط و تفریط در حق عیسی مسیح دانسته‌اند که نصارا و یهود در تعظیم و طعن بر وی بدان دچار شده اند.

در آیات دیگر، خداوند مسیحیان را از اعتقاد به سه تا بودن خداوند یا یکی از سه خدا بودن اللّه برحذر می‌دارد و بیم می‌دهد. پسر و زاییده خدا بودن عیسی را نیز بشدت انکار می‌کند.

نسبت دادن فرزند به خدا را عقیده‌ای می‌داند که از فرط نادرستی و زشتی نزدیک است به از هم پاشیدن آسمان‌ها و شکافتن زمین و فرو پاشیدن کوه‌ ها بینجامد. علاوه بر این‌ها عیسی علیه‌السلام هرگز از بندگی خدا استنکاف نداشته و در روز قیامت خود را از این‌که مردم را به الوهیت خود و مادرش فراخوانده باشد، مبرّا می‌داند.

نظر به این آیه، برخی مفسران در توضیح «اِنَّ اللّهَ ثالثُ ثَلاثهٍ» عیسی و مریم را دو شخصِ دیگر تثلیث (در کنار اللّه) و واجد الوهیت معرفی کرده‌اند.توضیح آن‌که مُفاد آیه می‌تواند ناظر به باور تثلیث نباشد، بلکه تنها بر منع انجام دادن اعمال عبادی در برابر عیسی و مریم به عنوان خدا ناظر باشد، چنانکه نظریه «مادرِ خدا بودن مریم» در قرن پنجم به تأیید کلیسا رسیده بود.

از مجموع بیانات قرآن به دست می‌آید که قرآن با ارائه انسان شناسی و نجات شناسی متفاوت با عهد جدید، آموزه‌های اساسی گناه اولیه و گناهکار بودن ذات بشر، تصلیب، فدیه و در نهایت تجسد و تثلیث را به گونه‌ای بنیادین نقد می‌کند.

نحوه انجام تثلیث

یکی از اولین چیزهایی که والدین مسیحی در مورد ایمان به فرزندان خود می آموزند این است که چگونه علامت صلیب را انجام دهند. می بینید که مادر دست آنها را می گیرد و آن را در آب مقدس فرو می برد، و سپس علامت صلیب را در حالی که بچه ناله می کند برای آن انجام می‌دهد.