دَهِه مُحَرَّم روزهای یکم تا دهم ماه محرم، اولین ماه سال هجری قمری است. در این ده روز، شیعیان به مناسبت شهادت امام حسین(ع) و یارانش در واقعه کربلا، سوگواری میکنند. روز نهم تاسوعا و روز دهم عاشورا نامیده شده و در ایران این دو روز تعطیل رسمی هستند.
شیعیان در این ماه لباس سیاه به تن میکنند و اماکن مذهبی خود را سیاهپوش میکنند. همچنین گرچه شیعیان برگزاری جشن و عروسی را در این ماه حرام نمیدانند؛ اما عموماً از برگزاری خودداری میکنند.
میرزا جواد ملکی تبریزی در کتاب المراقبات گفته است:
«برای دوستداران خاندان پیامبر(ص) شایسته است که در دهه اول محرم در قلب و ظاهرشان آثار حزن و اندوه هویدا باشد و بعضی از لذتهای حلال را به ویژه در نهم، دهم و یازدهم این ماه ترک کنند، به مانند کسی که داغدار عزیزانش است؛ و در دهه اول محرم هر روز امامشان را با زیارت عاشورا یاد کنند.»
برای عزاداری در شب دهم محرم میتوانید با متن نوحه شب عاشورا و روضه شب عاشورا عزاداری کنید.
نامگذاری روزهای دهه
هر یک از شب های محرم به نام یکی از شهدا یا شخصیت ها یا وقایعی مرتبط با جریان کربلا نام گذاری شده است. نام گذاری این شب ها با گذشت زمان صورت گرفته و واضع خاصی ندارد. این کار از طرف مداحان و ذاکران اهل بیت و بر اساس جایگاه شهیدان کربلا، نزدیکی هر یک از آنها به نقطه وحدت بخش کربلا یعنی امام حسین(ع) و هم آهنگی شور و التهاب مراسم و روضة آنان با مرکز شورآفرین شب عاشورا صورت گرفته است.
شب دهم محرم به نام کیست؟
شب عاشورا شامگاه نهمین روز از ماه محرم است که فردای آن، روز عاشورا است. در منابع آمده است که لشکر عمر سعد عصر روز تاسوعا قصد حمله داشت، ولی امام حسین(ع) از حضرت عباس(ع) خواست از آنان یک شب مهلت بگیرد تا عبادت کنند.
شب دهم محرم، شب عاشورا، متعلق به حسین بن علی(ع) الگوی آزادگان جهان است. شهامت، ایثار، بردباری، تسلیم، رضا، وفا، فروتنی، شجاعت و پایداری امواج اقیانوس بی منتهای امام حسین است. در مورد عاشورا گفته می شود که اگر این قیام چنین درون مایه ارزشمندی از فضایل انسانی را نداشت، این گونه بر پیشانی تاریخ نمی درخشید. عاشورا این گونه توانست حصار زمان و مکان را درهم شکند و تاریخ را درنوردد.
امام حسین(ع) در این شب با یارانش سخن گفت و آنان را باوفاترین یاران خواند و آنان نیز در سخنانی حماسی، اعلام وفاداری کردند. در مجالس عزاداری در شب عاشورا، وقایعی که در این شب در خیمهگاه امام حسین رخ داده است، بازگو میشود.
برای اعمال شب عاشورا مواردی همچون احیا و صد رکعت نماز ذکر شده است.